تبیان، دستیار زندگی

بسم الله الرحمن الرحیم

سلام بر اهل صلح دوستی انسانیت

دانستنی‌ها درباره سیستم تعلیق اتومبیل

بخش اول:

در کاتالوگ‌ها یا دفترچه راهنمای خودروها، در قسمت نوع سیستم تعلیق با نام‌هایی چون: سیستم تعلیق مستقل، مک فرسون، پیچشی، Multilink و ... مواجه می‌شویم، اما متاسفانه اطلاعات عامه مردم، درباره سیستم تعلیق و انواع و اجزای آن در حد بسیار اندکی می‌باشد؛ در حدی که حتی برخی افراد نمی‌دانند سیستم تعلیق یا Suspension به کدام قسمت یا قسمت‌هایی از خودرو اطلاق می‌شود، بنابراین در این مطلب سعی خواهد شد فلسفه وجود این سیستم، اجزا تشکیل دهنده و انواع مختلف آن همراه با مزایا و معایب هر کدام مورد بررسی  قرار گیرد.

مراقب خودتون باشید

چیزهایی نصیب ما می‌شود که آن‌ها را باور داریم

MCLAREN SUPER CARS

مسئول انجمن صندلی داغ

جانشین انجمن مکانیک و روباتیک

...ادامه از پست قبل

Trailing Arm Suspension و Semi Trailing Arm Suspension:

این سیستم که یک سیستم مستقل محسوب می‌شود از یک یا چند بازو (Trailing Arm) در جلوی هر چرخ بهره می‌برد که برای ساپورت سیستم از سمت دیگر به زیر شاسی متصل می‌شوند. این سیستم نسبت به سیستم‌هایی که تا کنون بررسی شد، فضای کمتری را اشغال نموده و انعطاف‌پذیری بهتری را نیز داراست. اولین بار این سیستم با استفاده از فنر لول در چرخ‌های جلوی فولکس Beetle استفاده شد. اما به دلیل اینکه در این سیستم، زاویه Camber چرخ در تمامی حالات ثابت بود، این سیستم خیلی زود از رده خارج شد و جای خود را به سیستم مشابهی داد که این مشکل را ندارد و آن سیستم، Semi Trailing Arm است که با کج بودن زاویه قرارگیری بازوها (Trailing Arms) باعث می‌شود زاویه Camber بهینه در شرایط مختلف بدست آید.

این سیستم با فنر لول، سیستم نسبتا قابل قبول و کم حجمی برای اکسل عقب خودروهای کوچک محسوب می‌شود، افزایش وزن خودرو به دلیل نیاز به قوی بودن بازوها و دیگر اجزا این سیستم، هم‌چنین احتمال خم شدن بازوها در مواجه با وزن‌های زیاد نیز از معایب این دو سیستم بالاخص نوع Trailing Arm می‌باشند.

ادامه در پست بعد...

...ادامه از پست قبل

Twist Beam (Torsion Beam):

این سیستم زیرشاخه‌ای از سیستم Trailing Arm محسوب می‌گردد که در آن Trailing Arm های دو چرخ بوسیله یک میله مشابه آن‌چه در Solid Axle دیده می‌شود‌، به یک‌دیگر متصل هستند. تفاوت بیم یا میله رابط در این سیستم با سیستم صلب (Solid Beam) در اینجاست که بیم یا میله در سیستم پیچشی (Twist Beam)، توانایی پیچش مختصری را نیز داراست، از همین رو آن را، Twist Beam یا میله پیچشی می‌نامند. Twist Beam سیستمی است نیمه مستقل، چرا که با وجود قابلیت پیچش مختصر محور رابط دو چرخ، همین اتصال، خود باعث عدم استقلال چرخ‌ها می‌گردد. این سیستم به دلیل نحوه قرارگیری کمک‌ها، عدم نیاز به میله موج‌گیر و عدم نیاز به فضای عرضی زیاد، فضای بسیار کمی را اشغال می‌نماید. همین امر باعث شده، این سیستم در اکسل عقب اکثر خودروهای Compact دیفرانسیل جلو، مورد استفاده قرار گیرد.

در ادامه توضیح این نکته ضروری است که نام اصلی این سیستم Twist Beam می‌باشد اما به اشتباه آن را Torsion Beam که نام دیگر Torsion Bar (یک نوع فنر خودرو، که در بخش اول این بحث بررسی شد) است، نیز می‌نامند و همین امر نیز باعث اشتباه آن با Torsion Bar که در واقع تنها نوعی فنر محسوب می‌شود و نه یک نوع از سیستم تعلیق، می گردد.

خصوصا در ترجمه فارسی، که هر دو، میله پیچشی ترجمه می‌شوند و همین امر تشخیص آن‌ها را از یک‌دیگر مشکل می‌نماید. این سیستم غالبا با دو نوع فنر یافت می‌شود؛ فنر لول و یا Torsion Bar. خودروهایی چون گلف، فیات پونتو، پراید، ماتیز و ... از سیستم Twist Beam با فنر لول بهره می‌برند و خودروهایی نظیر پژو ۲۰۶، هیوندای Getz و بیشتر خودروهای پژو نظیر ۴۰۵ نیز دارای سیستم Twist Beam با Torsion Bar می‌باشند که استفاده از لفظ Torsion Beam برای معرفی این نوع سیستم تعلیق، چندان هم بی‌ربط نیست و به اصطلاح تلفیقی از نام لوازم به کار رفته در این سیستم است، اما استفاده از این نام در انواع با فنر لول چندان درست به نظر نمی‌رسد.

این سیستم‌ها در مقایسه با دیگر سیستم‌هایی که برای اکسل عقب خودروها به کار می‌روند کیفیت چندانی دارا نیستند، و بیشتر به دلیل اشغال کمتر فضا و هم‌چنین ارزان بودنشان در خودروهای با سایز کوچک استفاده می‌شوند.

ادامه در پست بعد...

...ادامه از پست قبل

McPherson:

این سیستم که در دهه ۷۰میلادی در اکثر خودروها رواج یافت به نام سازنده‌اش Earle S. McPherson که از کارکنان کارخانه GM و بعدها Ford بود، نام‌گذاری گردیده. در این سیستم که رکن اصلی آن Strut می‌باشد، خود Strut به عنوان یک لینک برای کنترل وضعیت چرخ استفاده می‌شود و شاسی را به سیستم تعلیق متصل می‌نماید. همان گونه که قبلا در توضیح Strut (به بخش سوم رجوع شود) ذکر شد، این سیستم باعث حذف طَبَق بالا و متعلقاتش می‌شود، از این رو این سیستم در خودروهایی که با کمبود فضا مواجه باشند خصوصا خودروهای دیفرانسیل جلو بسیار کارآمد خواهد بود.

این سیستم که غالبا دارای میل موج گیر (Anti roll Bar) برای حفظ تعادل خودرو می‌باشد، دارای شاخص‌هایی چون کیفیت نسبتا خوب رانندگی، نسبتا بهینه بودن زاویه Camber و ارزان بودن سیستم می‌باشد، که هم در اکسل جلو و هم در اکسل عقب خودروهای کلاس متوسط به خصوص خودروهای با دیفرانسیل جلو به وفور یافت می‌شود. نمونه آن را می‌توانید در اکسل جلوی اکثر خودروها از جمله انواع خودروهای پژو ، هم‌چنین پراید، ماتیز، هیوندای ورنا و ... بیابید.

ادامه در پست بعد...

...ادامه از پست قبل

Double Wishbones یا A-Arm:

تکامل بعدی در سیستم‌های تعلیق طراحی سیستم جناغی یا Double Wishbones بود که در آن دو طَبَق به شکل حرفA، با طول‌هایی یکسان و به موازات یک‌دیگر در بالا و پایین مرکز چرخ قرار می‌گرفتند.

این سیستم به دلیل وجود دو طَبَق قوی، کنترل بسیار خوبی را دارا بود اما این سیستم نیز قابلیت تغییر زاویه Camber را دارا نبود. همین اشکال، باعث طراحی نوع جدید سیستم جناغی گردید. در این نوع برای این که سیستم بتواند، در هنگام فشردگی زاویه منفی، و در هنگام باز شدن زاویه مثبت پیدا نماید؛ طَبَق بالا کوتاهتر از طَبَق پایین در نظر گرفته شد، همین امر باعث شد تا طَبَق پایین حین حرکت شعاع کمتری را پیموده و چرخ هنگام بالا رفتن دچار زاویه منفی گردد که این امر همان طور که گفته شد از انحراف خودرو در پیچ‌ها جلوگیری می‌نماید.

این سیستم در اکسل جلوی بسیاری از خودروهای جدید امروزی، اکثر خودروهای مسابقه‌ای از جمله فِراری، اکثر خودروهای کارخانه هوندا و ... یافت می‌شود و تقریبا خالی از هر اشکالی است. این سیستم مستقل، از فنر لول که کمک‌فنر نیز درونش واقع شده، بهره می‌برد.

اما نمی‌توان برای این شکل قرارگیری فنر و کمک فنر لفظ Strut استفاده نمود، چرا که فنر و کمک‌فنر خاصیت ایفای نقش یک لینک را مانند آنچه در Strut وجود دارد، ایفا نمی‌کنند و کاربرد لفظ Strut، برای این شکل قرارگیری، فقط در نوع McPherson می‌باشد.

ادامه در پست بعد...

...ادامه از پست قبل

Multi-Link Suspension:

تعریف دقیقی برای این سیستم که از اوایل دهه۸۰ رایج گردید، وجود ندارد. اما به طور کل هرگاه یک سیستم مستقل دارای بیش از ۲ لینک (طبق) باشد به آن Multi Link گویند، در مواردی این سیستم با سیستم Trailing Arm نیز تلفیق می‌گردد که مقاومت بالاتری را پدید می‌آورد. اما نوع مرسوم آن که دارای ۴ لینک (رابط) می‌باشد، تقریبا همانند سیستم جناغی A-Arm است، با این تفاوت که دسته‌های هر جناغ، به یک‌دیگر متصل نیستند و هر یک به صورت جداگانه تنظیم‌پذیری بهتری را برای سیستم تعلیق فراهم می‌نماید.

اما همان‌طور که گفته شد، سیستم‌های دیگری مانند سیستم ۵ لینک اکسل عقب خودروهای هوندا و سیستم Zشکل BMWهای سری۳ نیز با نام Multi-Link شناخته می‌شوند، که البته به دلیل دارا بودن بازو می‌توان آن‌ها را تلفیقی از Semi Trailing Arm و Multi link دانست. نمونه‌هایی از سیستم Multi-Link را که آخرین تکنولوژی در سیستم‌های تعلیق مکانیکی اکسل عقب برای خودروهای سواری محسوب می‌شود را می‌توانید در اکسل عقب خودروهایی چون هیوندای ورنا، میتسوبیشی گالانت، BMWهای سری۳، مرسدس‌های کلاسS و ... ببینید.

در این مطلب سعی شد تا تقریبا تمامی سیستم‌های مکانیکی موجود که از ابتدا تا کنون به عنوان سیستم تعلیق در خودروها استفاده شده‌اند، مورد بررسی قرار گیرد، اما مسلما سیستم‌های دیگری از جمله DeDion، Weissach و ... نیز وجود دارند، که اگر این سیستم‌ها را با سیستم‌هایی که از تلفیق چند سیستم پدید می‌آیند با هم جمع کنیم شاید ده‌ها نوع دیگر غیر از آن چه در بالا ذکر شد، نیز وجود داشته باشند. اما به دلیل مرسوم نبودن و محدودیت استفاده از آن‌ها در خودروهای خاص، از پرداختن به آن‌ها خودداری می‌نماییم.

مراقب خودتون باشید