اثرات مصرف اسیدهای چرب امگا 6

 

---

---

متخصصان تغذیه بر ضرورت مصرف اسیدهای چرب امگا برای سلامت قلب و عروق تأکید می‌کنند و تحقیقات بسیاری در این زمینه انجام شده است. آن‌ها همچنین عنوان می‌کنند که مصرف چربی‌های اشباع و اسیدهای چرب ترانس برای سلامت دستگاه قلب و عروق بسیار مضر است و توصیه می‌کنند که مصرف این گونه چربی‌ها در رژیم غذایی به حداقل برسد. ولی، با وجود تحقیقات بسیار درباره اثرات مثبت مصرف اسیدهای چرب غیراشباع بر سلامت دستگاه قلب و عروق، دانشمندان هنوز درباره اثرات مصرف اسیدهای چرب امگا- 6 در حال بحث و بررسی هستند و تحقیقات بسیاری در حال انجام است. درباره این که آیا این اسیدهای چرب برای بدن و دستگاه قلب و عروق اثرات مثبت دارند یا خیر، بحث و گفت‌وگوهای فراوانی وجود دارد که دانشمندان در حال انجام تحقیقات برای درک بیشتر این مسئله هستند.

در واقع، ماهیت اسیدهای چرب امگا-6 در این بین اهمیت دارد که باعث می‌شود دانشمندان نتوانند به نظرات دقیقی درباره آن‌ها دست پیدا کنند.

لینولئیک اسید (LA) و آراشیدونیک اسید (AA) دو بخش مهم تشکیل دهنده اسیدهای چرب امگا- 6 هستند. LA  در روغن‌های گیاهی یافت می‌شود و مهم‌ترین و اساسی‌ترین اسید چرب امگا- 6 مصرفی ماست. دومی در گوشت‌ها، تخم مرغ و بعضی ماهی‌ها یافت می‌شود. درحالی‌که 85 تا 90 درصد امگا-6 مصرفی ما LA می‌باشد، بحث بر سر کاهش مقادیر مصرفی اسیدهای چرب امگا-6 و به تبع آن LA، به دلیل ویژگی‌های خاص آن است که به بروز التهاب کمک می‌کند و بروز التهاب با بروز بیماری‌های قلبی در ارتباط است.

 

تحقیقی که به تازگی انجام شده و نتایج آن در نشریه «گردش خون» به چاپ رسیده، نکاتی را در بردارد که تعدادی از آن‌ها را در زیر می‌خوانید:

 

LA می‌تواند بر لیپیدهای خون تأثیر بگذارد

پس از این که شرکت‌کنندگان در این پژوهش به جای مصرف اسیدهای چرب اشباع از اسیدهای چرب امگا-6 استفاده کردند، میزان کلسترول بد خون آن‌ها (LDL) 18 میلی گرم در دسی لیتر کاهش یافت.

 

مصرف اسیدهای چرب امگا-6 با کاهش میزان خطر بروز بیماری‌های قلبی- عروقی همراه است

مطالعه‌ای که به وسیله انستیتوی ملی قلب، ریه و خون خانواده انجام شده، نشان می‌دهد که پس از مصرف LA به اندازه ی  8/1 درصد کل کالری دریافتی، ریسک بروز بیماری‌های قلبی- عروقی بیش از وقتی بود که آزمودنی‌ها به اندازه 3/5 درصد کل کالری دریافتی اسیدهای چرب امگا- 6 مصرف می‌کردند و این نشان دهنده اثرات مثبت مصرف این اسیدهای چرب بر تأمین سلامت دستگاه قلب و عروق است.

مصرف اسیدهای چرب امگا-6 در کاهش خطر بروز بیماری‌های عروق کرونر هم مفید است

یک پژوهش نشان داده است که جایگزین کردن چربی‌های اشباع با اسیدهای چرب امگا-6 (به اندازه 10 تا 21 درصد کل کالری دریافتی)، میزان خطر ابتلا به بیماری‌های عروق کرونر (CHD) را 24 درصد کاهش می‌دهد.

 

چه مقدار امگا- 6 مصرف کنیم؟

همان طور که تحقیقات دانشمندان نشان می‌دهد، کارشناسان مصرف چیزی بیش از مقدار لازم برای رفع نیاز به امگا- 6 را توصیه می‌کنند. آن طور که از تحقیقات برمی‌آید، دانشمندان توصیه می‌کنند که بین 5 تا 10 درصد از کل انرژی دریافتی بدن از اسیدهای چرب امگا- 6 تأمین شود تا اثرات مثبت خود را در کاهش میزان خطر بروز بیماری‌های قلبی نشان دهد.

 

مردم چه کار کنند؟

در حالی که این اعداد و ارقام برای کارشناسان تغذیه مفید است، مردم به دنبال راهی عملی هستند تا این اسیدهای چرب را در رژیم غذایی خود بگنجانند. نخستین قدم این است که اسیدهای چرب امگا-6 را به جای چربی‌های اشباع جایگزین کنیم. پاملا نیسویچ، متخصص تغذیه و مشاور تغذیه در مرکز پزشکی کودکان در دیتون در اوهایو، می‌گوید: «راه‌حل‌ها و اعمال تغییرات ساده در سبک تغذیه می‌تواند شما را به یک رژیم غذایی سالم برساند که به وسیله آن خواهید توانست درست و سالم غذا بخورید و بدنتان را در برابر انواع بیماری‌ها محافظت کنید».

چه مخاطب این کارشناس تغذیه بزرگسال باشد، چه کودک و چه نوجوان، او برای افزودن این اسیدهای چرب سالم به رژیم غذایی و جایگزین کردن آن‌ها به جای چربی‌های مضر، راه‌حل‌های زیر را ارائه می‌دهد.

 

روغن مصرفی خود را عوض کنید

روغن‌هایی مانند روغن سویا، ذرت و روغن گلرنگ مصرف کنید و برای اضافه کردن مقادیر بیشتری LA به غذای‌تان از روغن دانه سویا استفاده نمایید.

 

کره را کنار بگذارید

کره مقدار فراوانی روغن اشباع در خود دارد و استفاده از روغن‌های گیاهی که اسیدهای چرب چند غیر اشباعی دارند، سالم‌تر است و می‌توان از آن‌ها در پخت و پز استفاده کرد. میزان مصرف کره در وعده صبحانه را نیز باید محدود نمود.

 

سالاد سالمی درست کنید

می‌توانید روی سالاد روغن زیتون یا روغن کانولا بریزید و در آن از قطعات گردو یا دانه‌ها و دیگر مغزها استفاده کنید.

 

هم امگا- 6 و هم امگا-3

این متخصص تغذیه به مراجعانش پیشنهاد می‌کند که رژیم غذایی خود را به دقت بررسی کنند. تحقیقات، مصرف اسیدهای چرب امگا- 6 را به اندازه مصرف اسیدهای چرب امگا- 3 توصیه نمی‌کند، پس از غذاهایی که هم از لحاظ اسیدهای چرب امگا- 3 غنی باشد و هم به حفظ سلامت قلب و عروق و پیشگیری از بروز بیماری‌های عروق کرونر کمک کند، استفاده نمایید. ماهی و دانه‌ها منابع حاوی امگا- 3 هستند.

متخصصان توصیه می‌کنند که میزان مصرف اسیدهای چرب امگا-3 باید با میزان مصرف اسیدهای چرب امگا- 6 تفاوت داشته باشد.

مارگاریـن هم بی ‌ضـرر نیسـت!

---

مارگارین فقط چربی اشباع ندارد اما در مقایسه با کره حیوانی، دارای مقادیری چربی ترانس است که این مساله می ‌تواند برای سلامت مصرف‌کنندگان بسیار دردسرساز باشد.

---

وقتی که مارگارین تازه وارد بازار شده بود و مردم متوجه شدند که با نوعی کره گیاهی روبه‌رو هستند، خیلی خوشحال شدند و تصور کردند که دیگر هرچقدر دل شان بخواهد، می‌ توانند از آن بخورند اما محققان آمریکایی معتقدند که مارگارین فقط چربی اشباع ندارد اما در مقایسه با کره حیوانی، دارای مقادیری چربی ترانس است که این مساله می ‌تواند برای سلامت مصرف‌کنندگان بسیار دردسرساز باشد.

فواید مارگارین

رنگ مارگارین به طور طبیعی سفید مایل به زرد کمرنگ است و این کره از روغن ‌های گیاهی یا دانه‌ های چرب مانند دانه سویا، دانه کتان ، تخمه آفتابگردان یا روغن زیتون تولید می‌ شود. محققان وجود چربی‌ های چند زنجیره‌ای اشباع‌ نشده مانند امگا 3 و امگا 6 را از جمله مزایای مارگارین می ‌دانند و می ‌گویند که وجود همین چربی ‌های مفید در مارگارین به کاهش کلسترول خون و پایین آمدن احتمال ابتلا به ناراحتی‌ های قلبی یا سکته مغزی کمک می ‌کند.

معایب

مارگارین هنگام تولید حرارت بالایی می ‌بیند و همین حرارت بالا باعث از بین رفتن ویتامین E و سایر ریزمغذی ‌های موجود در روغن می‌ شود.

از طرف دیگر، مارگارین حاوی چربی ترانس است که اکثر متخصصان تغذیه، گنجاندن این نوع از چربی را به هیچ عنوان در رژیم غذایی توصیه نمی‌ کنند. بد نیست بدانید که مصرف مداوم چربی ترانس می ‌تواند باعث ایجاد التهاب ، آلرژی ، تنگی نفس و حتی پایین آمدن قدرت سیستم ایمنی در بدن شود.

در مقایسه با کره ی حیوانی

بهتر است همین جا خیال تان را راحت کنیم و بگوییم که کره حیوانی و مارگارین از نظر میزان کالری با هم برابر هستند و هیچ‌ یک از این لحاظ بر دیگری مزیتی ندارند. اما در مقایسه ارزش تغذیه‌ای کره حیوانی و مارگارین باید گفت که کره برخی از چربی‌ های طبیعی را دارد که برای محکم شدن استخوان‌ ها مفید هستند.

به علاوه، مصرف مقدار کمی از چربی‌ های اشباعی که در کره حیوانی وجود دارد برای لطافت پوست لازم است و به همین خاطر استفاده از آن در رژیم روزانه افراد توصیه می ‌شود اما همان‌ طور که عنوان شد، مارگارین حاوی چربی ترانس بوده و مصرف این نوع چربی، حتی به مقدار کم، قابل توصیه نیست. از طرف دیگر، نیکل و کادمیوم که نوعی فلز سمی هستند، جزو مواد سفت ‌کننده‌ ای محسوب می‌شوند که در تولید مارگارین از آن ها استفاده می‌ شود. افزایش میزان فلز سمی نیکل در بدن باعث بالا رفتن احتمال ابتلا به ناراحتی ‌های ریوی و کلیوی می ‌شود.

مارگارین حاوی چربی ترانس است که اکثر متخصصان تغذیه، گنجاندن این نوع

از چربی را به هیچ عنوان در رژیم غذایی توصیه نمی‌ کنند. بد نیست بدانید

که مصرف مداوم چربی ترانس می ‌تواند باعث ایجاد التهاب، آلرژی، تنگی نفس

و حتی پایین آمدن قدرت سیستم ایمنی در بدن شود

مصرف فراوان غذاهای حاوی فلز سنگین و سمی کادمیوم هم احتمال ابتلا به تصلب شرایین و فشار خون را تا حد قابل توجهی بالا می ‌برد. بنابراین، محققان دانشگاه هاروارد به همه افراد توصیه می‌ کنند که حد اعتدال را چه در مصرف کره حیوانی و چه در مصرف کره گیاهی رعایت کنند و به هیچ عنوان مقادیر زیادی از مارگارین را در رژیم روزانه ‌شان نگنجانند تا شانس ادامه زندگی و طول عمر را در خود پایین نیاورند!

در ادامه ارزش غذایی مارگارین در مقدار مشخصی آمده است. یادتان باشد شما باید برای سوزاندن 1 قاشق غذاخوری مارگارین، حدود 12 دقیقه با شدت متوسط پیاده‌ روی کنید!

                                             ارزش غذایی                        1 قاشق غذاخوری مارگارین

                                                                                                      (معادل 7/4 گرم)

                                            انرژی                                                       34 کیلوکالری

                                           چربی                                                        38 گرم

                                           چربی اشباع                                              6/0 گرم

                                           چربی‌های غیراشباع چندزنجیره‌ای              8/0گرم

                                           چربی‌های غیراشباع تک‌زنجیره‌ای              2/2 گرم

                                           کلسترول                                                      0

                                           سدیم                                                      44 میلی‌گرم

                                           کربوهیدرات                                                 0

                                           پروتئین                                                       0

                                           ویتامین آ                                                    3 درصد

                                           کلسیم                                                       0

کره یا مارگارین؟ کدام سالم تر است؟

همیشه کره را به عنوان منبعی از چربی های اشباع، یک چربی ناسالم عنوان می کنند و نه تنها به بیماران قلبی ـ عروقی بلکه به همه ی افراد توصیه می کنند کمتر سراغ این ماده غذایی بروند، ولی وقتی بحث از کره گیاهی یا مارگارین می شود، نظرات و عقاید مختلفی مبنی بر سالم بودن یا ناسالم بودن آن وجود دارد؛ عده ای موافق مصرف آن هستند و عده ای دیگر مخالف. در اینجا نگاهی داریم به این ماده غذایی و نوع گیاهی آن یعنی مارگارین .

کره، یک محصول لبنی طبیعی است که قرن ها مورد استفاده بشر بوده است. کره از شیر و خامه گرفته می شود و فرایند "زدن کره" باعث می شود که شیر و خامه به یک ماده ی جامد تبدیل شوند که همان کره است. در واقع از 10 کیلوگرم شیر غلیظ، حدود نیم کیلوگرم یا 454 گرم کره به دست می آید.

مارگارین در اواخر قرن هجدهم توسط یک شیمیدان فرانسوی به نام "هیپولیت مژه موریز" ابداع شد. او از اسید مارگاریک استفاده کرد تا جایگزین کره شود. به همین علت است که نام این نوع کره، مارگارین است. اگر می خواهید وزن کم کنید باید در مصرف هر دو نوع این چربی ها احتیاط کنید و به میزان اندکی از آن ها بخورید، چرا که میزان کالری این دو ماده ی غذایی با هم یکسان است.

بنابر گفته ی کارشناسان، هر کسی به مقدار مشخصی چربی در روز احتیاج دارد. با توجه به این که فردی که باید در طی روز 2000 کیلوکالری دریافت کند، مقدار چربی مصرفی او نباید از 65 گرم چربی بیشتر شود. بنابراین یک قاشق چای خوری پر ازکره در هر روز کافی است که 4 گرم چربی را وارد بدن می کند. البته مقدار مشابه مارگارین هم حاوی همین مقدار کالری و چربی است. پس می تواند جایگزین همین مقدار مشابه کره در رژیم غذایی شود.

اگر می خواهید با یکی از این دو کره غذا درست کنید، کره گزینه ی بهتری است، چرا که بهتر ذوب می شود و به گوشت، سبزیجات و سیب زمینی مزه بهتری می دهد. وقتی هنگام تولید مارگارین از حرارت استفاده شده باشد و هنگام پخت هم به اجبار حرارت ببیند، برای سلامتی زیانبار خواهد بود، چرا که چربی آن به اسیدهای چرب ترانس بالا تبدیل می شود. این اسیدهای چرب در بروز پلاک های مسدود کننده عروق خونی در بدن نقش مهمی دارند.

وقتی هنگام تولید مارگارین از حرارت استفاده شده باشد و هنگام پخت هم

به اجبار حرارت ببیند، برای سلامتی زیانبار خواهد بود، چرا که چربی آن به اسیدهای چرب ترانس بالا تبدیل می شود

اسیدهای چرب ترانس بالا همچنین مسئول اصلی بالا رفتن مقدار LDL یا همان کلسترول بد خون هستند که از عوامل خطرساز بیماری های قلبی ـ عروقی است و از طرفی باعث می شوند که مقدار کلسترول خوب خون یا همان HDL نیز پایین بیاید. این مشکلات می توانند فرد را به سکته های قلبی یا مغزی مبتلا کنند(یادآوری می شود که چربی حیوانی مثل کره، دارای مقداری کلسترول نیز هست که مصرف آن می تواند به افزایش مقدار کلسترول خون تا حدی کمک کند؛ در حالی که مصرف چربی گیاهی مثل مارگارین نه تنها موجب افزایش کلسترول خون نمی شود، بلکه آن را کاهش نیز می دهد). به علاوه این نوع اسید چرب، خطر بروز دیابت نوع 2 و سرطان را افزایش می دهد و روند پیری را تسریع می کند!

سازمان غذا و داروی آمریکا، انستیتوی ملی قلب، ریه و خون و انجمن قلب آمریکا که از موسسات معتبر جهان در زمینه ی سلامت قلب و عروق هستند، تاکید دارند که فرد باید تا می تواند از مصرف این گونه چربی ها اجتناب کند.

شما می توانید کره را تا یک ماه در یخچال و تا 12 ماه در فریزر نگهداری کنید، ولی مارگارین به خاطر ساختار مولکولی اش قابل نگهداری در فریزر نیست. اگر یک قالب مارگارین را به مدت یک سال در فریزر بگذارید، خواهید دید که آن دانه های سفید پودر مانندی پدیدار شده اند. حالا با این تفاسیر و با توصیه به این واقعیت ها خودتان تصمیم بگیرید که مصرف کدام یک(کره یا مارگارین) برای سلامتی مفید و کدام یک مضر است.

آهن؛ عنصری برای خون شما

---

یکی از دلایل اصلی کم خونی در کشور ما فقر آهن می باشد. این ماده ی معدنی در گوشت ها مانند گوشت قرمز، گوشت ماکیان، جگر و در حبوباتی چون لوبیاها، در عدس و تخم مرغ یافت می شود. علاوه بر میزان آهن یک ماده ی غذایی باید به میزان جذب آن توسط بدن نیز توجه داشت.

---

یکی از نگرانی های همیشگی خانم ها، تامین آهن کافی جهت جلوگیری از کم خونی است. معمولا خانم ها، پس از شروع قاعدگی و محسوس شدن یک سری از علائم کم خونی، در صدد جبران کمبود آهن بر می آیند؛ چرا که اولین علت کم خونی را کمبود آهن می دانند.

بهتر است یادآوری کنیم که کمبود آهن می تواند یکی از علل کم خونی باشد وگرنه کم خونی علت های متفاوتی دارد که از جنبه های فیزیولوژیکی، متابولیسمی و.... قابل بررسی است.

میزان آهن مورد نیاز بدن

این بار ما به دنبال یادآوری آهن مورد نیاز بدن در سنین مختلف هستیم. به طور کلی خانم ها علاوه بر مرحله ی ذکر شده، در مراحل دیگری از زندگی مانند بارداری، شیردهی و خصوصا 3 سالگی به بعد کودک شان به علت اطلاع از تاثیر آهن در یادگیری، هوش و توانایی فیزیکی کودک، بیشتر به تامین آهن مورد نیاز  توجه می کنند.

به طور کلی نیاز افراد به آهن به شرح ذیل می باشد:

در سنین 4 تا 8 سالگی        10 میلی گرم

9 تا 13 سالگی                      8 میلی گرم

14 تا 18 سالگی                   در دختران 15 و در پسران 11 میلی گرم در روز

افراد بالای 19 سال              در زنان 18 و در مردان 8 میلی گرم در روز

هر کشوری برای تامین آهن مورد نیاز افراد برنامه های متفاوتی دارد. از جمله معرفی منابع آهن و نقش آن در بدن، در دسترس قرار دادن مکمل های مناسب در سنین مختلف، غنی کردن بعضی مواد غذایی با افزودن آهن در صنایع غذایی و... . اخیرا غنی سازی ماکارونی در ایران انجام شده است. 

پس از ورود مواد غذایی به بدن، مقدار آهنی که در دستگاه گوارش جذب

می شود به عوامل متفاوتی بستگی دارد، جالب است بدانیم حتی میزان

جذب توسط روده ها نیز تنظیم می شود. یعنی در زمان ذخایر کم آهن بدن،

آهن بیشتری و در زمان ذخایر کافی، آهن کمتری جذب می شود

مواد غذایی پُر آهن

در ادامه، چند ماده ی غذایی با مقدار آهن موجود در آن ها ذکر شده است:

جگر و احشای پخته                      3 سروینگ ( تقریبا 30*3)                10 میلی گرم

ماکیان و گوشت کبابی و پخته        3  سروینگ ( تقریبا 30*3)               3.1 میلی گرم 

گوشت دنده گوساله                     3 سروینگ ( تقریبا 30*3)                2.4 میلی گرم

لوبیا سفید پخته                            2/1 لیوان                                          4 میلی گرم

سویای پخته                                 2/1لیوان                                         4.5 میلی گرم

عدس پخته                                  2/1 لیوان                                        3.3 میلی گرم

لوبیا قرمز پخته                             2/1 لیوان                                        3.1 میلی گرم

نخود پخته                                    2/1 لیوان                                        2.4 میلی گرم

اسفناج پخته                               * 2/1 لیوان                                     3.2 میلی گرم 

پوره ی گوجه فرنگی                     2/1 لیوان                                         2.2میلی گرم

تخم مرغ                                      1 عدد                                               1 میلی گرم

آجیل مخلوط                                30 گرم                                              1 میلی گرم

بادام زمینی                                30 گرم                                            0.5 میلی گرم

* نکته ی مهم این است بدانیم اگر چه یک سری مواد غذایی مانند اسفناج جزء مواد غنی از آهن حساب می شوند، ولی به علت برخی مواد در آن ها مانند اگزالات موجود در آن ها میزان قابل توجهی از آهن آن ها قابل جذب نیست، البته سایر مواد موجود در آن ها از جمله اسید فولیک موجب بهبود خون سازی می شود.

جذب آهن در بدن

پس از ورود مواد غذایی به بدن، مقدار آهنی که در دستگاه گوارش جذب می شود به عوامل متفاوتی بستگی دارد، جالب است بدانیم حتی میزان جذب توسط روده ها نیز تنظیم می شود. یعنی در زمان ذخایر کم آهن بدن، آهن بیشتری و در زمان ذخایر کافی، آهن کمتری جذب می شود.

از عوامل دیگر، میزان زیست دسترسی آهن می باشد، به این معنی که چه مقدار از آهن موجود در ماده ی غذایی قابلیت

جذب شدن دارد.

از جمله عوامل تاثیر گذار در زیست دسترسی آهن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1- خوردن منابع ویتامین ث: مانند پرتقال و آب پرتقال تازه، بروکلی ، گریپ فروت، طالبی، گوجه فرنگی و آب آن.

2- مقدارحرارت و زمان پخت: همیشه مواد را در حرارت متوسط و با حوصله بپزیم. همیشه آب پز کردن و بخارپز کردن و در مرحله بعد کبابی کردن به سرخ کردن ارجح است.

3- حبوبات را حتما 24 ساعت قبل از پختن در آب فراوان خیسانده و هر 8 ساعت آب آن را عوض کنیم.

4- به خوبی غذا را بجویم.

5- جوانه زدن دانه ها نظیر گندم بسیار مفید است. این کار را خودمان در مورد بسیاری از دانه ها می توانیم انجام دهیم.

6- خوردن چند قاشق ماست همراه غذا(ایجاد محیط اسیدی برای جذب بهتر آهن)، ولی زیاده روی نکنیم!

شیر همراه غذا نخوریم.

7 – یک ساعت قبل از غذا و2 ساعت بعد از غذا چای و قهوه نخوریم.

و اما فراموش نکنیم که فقط به دنبال منابع غنی از آهن نباشیم، بدانیم که خوردن هر ماده ی غذایی بالاخره میزانی آهن دارد. در واقع رعایت تنوع غذایی و مصرف همه ی گروه های غذایی به مقدار مناسب خود مهم ترین عامل، در تامین نیاز کلی بدن است!

3 فایده ی مهم پتاسیم برای بدن

---

پتاسیم یکی از مواد مغذی مورد نیاز بدن است. این ماده ی معدنی موجب افزایش شادابی و تحرک در فرد می شود، فشار خون بالا را کنترل می کند و خطر ابتلا به سکته ی مغزی را کاهش می دهد.

---

پتاسیم عصبانیت را کاهش می ‌دهد

مصرف پتاسیم سبب کاهش عصبانیت و در نتیجه افزایش شادابی و تحرک در فرد می‌ شود.

هر سلولی دارای یک پمپ سدیم پتاسیم است که سدیم را از سلول به خارج و پتاسیم را به داخل سلول پمپ می‌ کند، بر همین اساس اگر سدیم از درون سلول به خارج پمپ نشود آب در سلول تجمع یافته و سبب تورم یا پارگی آن می‌ شود.

این پمپ برای فعالیت‌ های ماهیچه ‌ای و عصبی اهمیت ویژه ‌ای دارد و به همین علت است که کمبود پتاسیم ابتدا بر ماهیچه‌ ها و اعصاب اثر می‌ گذارد.

فقدان پتاسیم همچنین سبب کاهش سطوح گلیکوژن ذخیره شده می شود و این امر می‌ تواند به وسیله ی کاهش سریع انرژی، ورزش را کند و سبب ضعف و خستگی شدید ماهیچه‌ ای که از اولین علایم کمبود هستند، ‌شود.

پتاسیم به کنترل فشارخون بالا کمک می کند

بسیاری از تحقیقات نشان داده ‌اند که یک رژیم کم پتاسیم و پرسدیم نقش مهمی در ابتلا به سرطان و بیماری‌ های قلبی ـ عروقی ایفا می‌ کند، به طوری که یک رژیم کم سدیم و پُرپتاسیم سبب پیشگیری از ابتلا به این بیماری‌ ها می‌ شود.

سطوح پایین پتاسیم با فشار خون بالا ارتباط دارد و در اغلب افراد، محدودیت سدیم به تنهایی سبب بهبود کنترل فشار خون نمی‌ شود و باید با دریافت بالای پتاسیم همراه باشد.

مصرف روزانه 500 میلی گرم تا یک گرم منیزیم و 800 میلی گرم کلسیم نیز می‌ تواند در کاهش فشار خون مؤثر باشد، بر همین اساس برای اطمینان از دریافت کافی پتاسیم، یک رژیم طبیعی غنی از میوه و سبزیجات پرپتاسیم توصیه می ‌شود.

پتاسیم در بسیاری از کشورهای جهان کمتر از مقدار توصیه شده از سوی

مقامات بهداشتی است در حالی که مقدار مناسب مصرف این ریزمغذی خطر

ابتلا به سکته ی مغزی و بیماری‌ های قلبی وعروقی را کاهش می‌ دهد

موز، آواکادو، ذرت، سیب زمینی و لوبیا سفید از منابع خوب این ماده معدنی هستند. میوه‌ هایى که پتاسیم بالایى دارند نظیر طالبى، موز و پرتقال از بروز نارسایى قلبى جلوگیرى مى‌ کنند و در صورت بروز، از شدت آن مى ‌کاهند.

خوردن مواد غذایى که منبع پتاسیم هستند، بسیار ضرورى است. برای دریافت میزان کافی از پتاسیم باید رژیم غذایی سالم و متعادلی داشت. میزان دریافت پتاسیم توصیه شده در روز برای یک فرد بزرگسال حدود 3 هزار و 500 میلی ‌گرم در روز و منابع مناسب این عنصر شامل میوه ‌ها، سبزیجات، لبنیات و ماهی است.

از دیگر منابع پتاسیم می ‌توان به اسفناج پخته، آلوی خشک شده، کدو تنبل و گوجه فرنگی و محصولات کنسروی آن مانند سس گوجه هم اشاره کرد.

پتاسیم خطر ابتلا به سکته مغزی را کاهش می دهد

متخصصان علوم پزشکی در آمریکا در یک تحقیق جدید تاکید کردند که مصرف مواد غذایی غنی از پتاسیم خطر ابتلا به سکته ی مغزی و بیماری ‌های قلبی را کاهش می ‌دهد.

این متخصصان در آزمایشات جدید خود دریافته ‌اند که مصرف این گروه از مواد غذایی خطر بروز سکته مغزی را تا 21 درصد کاهش می ‌دهد و در پیشگیری از بروز بیماری‌ های قلبی نیز می ‌تواند موثر و مفید باشد

به گزارش سایت اینترنتی هلت دی نیوز، دکتر پاسکال استرازولو، استاد دانشکده ی پزشکی ناپلس در یک دانشگاه ایتالیایی در این تحقیق متذکر شد: میانگین روزانه مصرف غذاهای حاوی پتاسیم در بسیاری از کشورهای جهان کمتر از مقدار توصیه شده از سوی مقامات بهداشتی است در حالی که مقدار مناسب مصرف این ریزمغذی خطر ابتلا به سکته ی مغزی و بیماری‌ های قلبی وعروقی را کاهش می‌ دهد.

علائم کمبود پتاسیم در بدن شامل خستگی، خواب آلودگی، ضعف عضلانی، یبوست، نامنظمی ضربان قلب و تأخیر در تخلیه معده هستند.

احتیاط کنید!

پتاسیم زیاد برای افراد سالمند و کسانی که به اختلالات کلیوی دچار هستند زیاد مناسب نیست. پتاسیم بر تعادل مایعات در بدن تاثیر می‌ گذارد و با توجه به این که با افزایش سن کلیه ‌ها کمتر قادر به حذف پتاسیم از خون خواهند بود بنابراین پیش از دریافت بدون نسخه ی هرگونه مکمل پتاسیم باید با پزشک مشورت کرد.

کدام قندها مفیدند؟

---

قندها، نشاسته و فیبرها به گروهی تعلق دارند که کربوهیدرات نامیده می ‌شوند. برای بهتر کردن روند رشد، افراد باید در برنامه ی غذایی خود حبوبات، سبزی ‌ها و میوه‌ ها را بگنجانند.

---

آیا می ‌دانید کدام‌ یک از انواع قندها برای رشد فرد مناسب هستند و کدام ‌یک از رژیم‌ های غذایی حاوی کربوهیدرات، بر رشد فرد تأثیر می‌ گذارند؟

در حال حاضر کربوهیدرات ‌ها مورد توجه زیادی قرار گرفته ‌اند. وقتی در مورد کربوهیدرات ‌ها فکر می ‌کنید، احتمالا مواد غذایی زیر در ذهن شما تداعی می‌ شوند: نان، برنج، پاپ‌ کورن(ذرت بوداده) و همچنین ذرت خام، سیب‌ زمینی، کرفس، انبه، هلو، موز تازه، لوبیای پخته ‌شده، بستنی کم‌ چرب و...

اگر مایلید اطلاعات بیشتری در این ‌باره کسب کنید، شما را به خواندن این مطلب توصیه می‌ کنیم.

تمامی مواد فوق، مغذی و مهم تلقی می ‌شوند. قندها، نشاسته و فیبرها به گروهی تعلق دارند که کربوهیدرات نامیده می ‌شوند.

تمامی کربوهیدرات ‌ها از 3 عنصر به نام کربن، هیدروژن و اکسـیژن ساخته می‌ شوند. نام کربوهیدرات از 2ماده شیمـیایی با نام کربو(کربن) و هیدرات(ترکیبات هیدروژن و اکسیژن) گرفته شده است.

کربوهیـدرات‌ ها به 2 دسته تقسیم می‌ شوند: ساده و مرکب

اگر از یک قند تشکیل شده باشد، ساده است، اما اگر عـلاوه بر قندها شامل نشاسته و فیبر نیز باشند مرکب و پیچیده خواهد بود. شاید تعجب کنید که مواد نشاسته‌ ای هم بر میزان رشد فرد تأثیر می ‌گذارند.

شاید از خود بپرسید اگر آن ها از قند ساخته شده‌ اند، پس چرا شیرین نیستند؟ برخلاف قندها، مولکول‌ های نشاسـته بزرگ ‌ترهستند و نمی ‌توانند روی گیرنده‌ های چشایی قرار بگیرند، بنابراین مزه ی شیرین آن ها قابل تشخیص نخواهد بود ولی تا چند دقیـقه حالت زبری ‌شان روی زبان باقی می ‌ماند.

برای بهتر کردن روند رشد، افراد باید در برنامه ی غذایی خود حبوبات، سبزی ‌ها

و میوه‌ ها را بگنجانند و به این نکته توجه داشته باشند که موادغذایی مزبور باعث کاهش بیماری‌ های قلبی، سکته، فشارخون بالا و بعضی از سرطان‌ ها می ‌شوند

زمانی که آنزیم ‌های هضم ‌کننده ی موجود در بزاق، نشاسته را به قند تبدیل می ‌کنند، به ‌علت قرار گرفتن مولکـول‌ های قند روی گیرنده‌‌ های چشایی، فرد طعم شیرین آن‌ را احساس خواهد کرد.

نشاسته‌ ها و فیبرها دارای یک وجه مشترک هستند و آن، وجود پلی ‌ساکارید است که از چندین زنجیره ی بلند قند تشکیل شده‌ است.

بعد از هضم، نشاسته قبل از آن که جذب سیستم گردش خون شود، به قندهای ساده‌ تر تجزیه می ‌شود، این قندها عبارتند از: گلوکز، گلاکوز و فروکتوز.

مونوساکاریدهایی مانند فروکتوز، اغلب در میوه‌ ها یافت می‌ شوند. آن ها تغییر نمی‌ یابند و به همان شکل طبیعی خود جذب می ‌شوند اما دی ساکاریدهایی مانند ساکروز، لاکتوز و مالتوز این گونه عمل نمی ‌کنند. آن ها باید به ترکیبات ساده ‌تری تبدیل شوند.

در بدن بعضی از افراد آنزیم لاکتاز به اندازه کافی تولید نمی‌ شود، بنابراین نمی ‌توانند لاکتوز یا قند شیر را به خوبی هضم کنند.

فیبرها پلی‌ ساکاریدهای دیگری هستند که تا اندازه‌ ای جـذب بدن می ‌شوند. تعدادی از حیوانات می ‌توانند فیبرها را جذب کنند.

در بدن انسان، آنزیم‌ های گوارشی نمی ‌توانند فیبرها را به ترکیبات ساده‌ تر تبدیل کنند. بنابراین فیبر نمی ‌تواند به‌عنوان یک منبـع انرژی در نظر گرفته شود.

برای بهتر کردن روند رشد، افراد باید در برنامه ی غذایی خود حبوبات، سبزی ‌ها و میوه‌ ها را بگنجانند و به این نکته توجه داشته باشند که موادغذایی مزبور باعث کاهش بیماری‌ های قلبی، سکته، فشارخون بالا و بعضی از سرطان‌ ها می ‌شوند.

غذاهای حاوی کربوهیدرات‌، ویتامین‌ ها و مواد معدنی مهم را برای بدن فراهم می‌ سازند. پس بهتـرین رژیم غذایی آن است که حـاوی میوه‌ های غنی از فیبر، سبزی‌ ها و حبوبات باشد.

غذاهای حاوی کربوهیدرات‌ ممکن است به کاهش وزن و افــزایش روند رشد کمک کنند.

تحقیقات انجام شده نشان می‌ دهند که غذاهای حـاوی کربوهیدرات به‌ ویژه آن هایی که سرشار از فیبر هستند، ممکن است به سیر شدن زودهنـگام افراد کمک کنند به ‌طوری که افراد مجبور می ‌شوند غذای کمتـری بخورند.

فیبرها؛ دوستدار قلب

---

پیش از این نقش موثر فیبرها در کاهش میزان کلسترول و فشار خون شناخته شده بود، این نخستین باری است که تأثیر آن‌ها در کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی به اثبات می‌رسد.

---

با وجود این‌که پیش از این نقش مفید و موثر فیبرها در کاهش میزان کلسترول خون به اثبات رسیده است، اخیراً یک پژوهش آمریکایی نشان داده است رژیم‌های غذایی سرشار از فیبر به سلامت قلب کمک می‌کند.

نتایج این پژوهش در کنگره‌ی American Heart Associstion مطرح شد و به گفته‌ی محققان، رژیم غذایی سرشار از فیبرها به ویژه برای افراد بیست تا پنجاه ساله که کمتر در معرض مشکلات قلبی عروقی قرار دارند بسیار مفید است.

بنابراین اگرچه پیش از این نقش موثر فیبرها در کاهش میزان کلسترول و فشار خون شناخته شده بود، این نخستین باری است که تأثیر آن‌ها در کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی به اثبات می‌رسد.

به عقیده‌ی محققان روزانه 25 الی 30 گرم فیبر برای بدن افراد کافی است. علاوه براین لازم است که این فیبرها از مواد غذایی کامل تأمین شوند نه از مواد غذایی صنعتی.

مواد غذایی از قبیل بلغور جو دوسر، سبزیجات، غلات کامل، کنگر فرنگی،

لوبیا قرمز منابع سرشار از فیبرها محسوب می‌شوند

دکتر دونالد لیودهونس، متخصص قلب، که در این پژوهش نیز شرکت داشته است می‌گوید: «هر ماده‌ی غذایی صنعتی نیز می‌تواند سرشار از فیبر باشد اما همین ماده غذایی معمولاً سرشار از سدیم نیز هست و حتی در مقایسه با به عنوان مثال سیب کالری بیشتری دارد و این در حالی است که میزان فیبر هر دو یکسان است».

مواد غذایی از قبیل بلغور جو دوسر، سبزیجات، غلات کامل، کنگر فرنگی، لوبیا قرمز منابع سرشار از فیبرها محسوب می‌شوند.

منگنز و نقش آن در بدن

---

کمبود منگنز موجب کاهش وزن، التهاب پوستی، تهوع و استفراغ، تغییر رنگ پوست  و کاهش رشد مو می شود. منابع عمده ی آن حبوبات، غلات کامل، آجیل، چای، شیر و محصولات لبنی و سبزیجات با برگ سبز پررنگ هستند.

---

مواد معدنی یا مینرال، از جمله  ریزمغذی هایی هستند که بدن در مقادیر متفاوتی به آن ها نیاز دارد.

مواد معدنی بر اساس میزان نیازشان در بدن به  دو دسته ی ماکرومینرال ها که نیاز روزانه ی بدن به آن ها بیش از 100 میلی گرم است و میکرومینرال ها(عناصر کمیاب) که نیاز روزانه ی بدن به آن ها کمتر 15 میلی گرم است، تقسیم می شوند.

دسته ی دیگری نیز وجود دارد که به نام عناصر بسیار کمیاب شناخته می شوند و نیاز روزانه ی آن ها در حد میکرو گرم است. از جمله این عناصر کمیاب ید، سلنیوم، منگنز، مولیبدنیوم، کروم و ...  را می توان نام برد. 

همه ی این عناصر نقش های بسیار حیاتی در بدن دارند در حالی که به مقدار بسیار کم در بدن یافت می شوند. 

یکی از این عناصر منگنز است که با این که در حد میلی گرم در بدن نیاز است ولی جزء عناصر بسیار کمیاب به حساب می آید و ما بسیار کم در موردش  شنیده ایم.

اولین بار کمبود منگنز در سال 1972 شناخته شد، که با  نشانه های کاهش وزن، التهاب پوستی، تهوع و استفراغ، تغییر رنگ پوست  و کاهش رشد مو بروز کرد.

منابع غذایی منگنز

مگنز عنصری است که به راحتی در اختیار بدن قرار می گیرد و منابع عمده ی آن حبوبات، غلات کامل، آجیل، چای، شیر و محصولات لبنی و سبزیجات با برگ سبز پررنگ هستند که با توجه به در دسترس بودن آن ها به میزان فراوان، به راحتی نیازمان به آن برآورده می شود و کمتر موارد کمبود آن دیده شده است.

در واقع گیاهخواران بیشترین دریافت را دارند، چرا که اغلب منابع منگنز، گیاهان هستند. اما لزوما منگنز خون شان بالا نیست. در ادامه راجع به آن توضیحاتی داده ایم.

اولین بار کمبود منگنز در سال 1972 شناخته شد، که با  نشانه های کاهش وزن، التهاب پوستی، تهوع و استفراغ، تغییر رنگ پوست  و کاهش رشد مو بروز کرد

نیاز بدن

میزان نیاز بدن روزانه در مردان 2.3میلی گرم  و در خانم ها 1.8 میلی گرم است واین میزان در طی بارداری و شیردهی افزایش می یابد.

جذب و متابولیسم

منگنز به راحتی در روده جذب می شود. رقبای منگنز در هنگام جذب عناصر دو ظرفیتی آهن و کبالت هستند. 

سرعت جذب در آقایان نسبت به خانم ها کندتر است و در رژیم های غذایی سرشار از آهن غیرهم(منابع گیاهی) منگنز سرم پایین تر است که اصولا در گیاهخواران دیده می شود.

دفع آن از طریق مدفوع(موجود در اسید های صفراوی مترشحه در روده باریک) است.

عملکرد منگنز در بدن

منگنز جزئی از آنزیم هایی است که در متابولیسم کربوهیدرات ها و چربی ها فعالیت دارند. منگنز در بسیاری از ترکیبات آنزیمی دیگر نیز یافت می شود.

در مفاصل، بافت استخوانی، رشد و ترمیم بدن و رنگ مو نیز نقش مهمی دارد. 

ارتباط منگنز با بیماری های مختلف

صرع: یک مطالعه در سال 1960 نشان داده است موش هایی که دچار کمبود منگنز بوده اند بیشتر مستعد ابتلا به تشنج هستند و نوار مغزی آن ها حاوی فعالیت های تشنجی است.

دیابت: افراد مبتلا به دیابت در مقایسه با اشخاص سالم به طور قابل ملاحظه ای منگنز کمتری دارند. منگنز سطح قند خون را در افراد دیابتی کاهش می دهد.

پوکی استخوان: از دست رفتن توده ی استخوانی بعد از یائسگی به سرعت شروع می شود و می تواند منجر به پوکی استخوان گردد. منگنز و دیگر عناصر کمیاب استحکام استخوان را در زنان بعد از یائسگی افزایش می دهند.

بیماری های دیگر: منگنز همچنین در درمان تصلب شرایین، کلسترول بالای خون، سرگیجه و کاهش شنوایی مؤثر و مفید است.

مسمومیت: موارد مسمومیت منگنز بسیار نادر است و در صورتی که مکمل های غنی از منگنز را کنترل نشده و در مقادیر بسیار زیاد مصرف کنیم، دیده خواهد شد.

ویتامین k و منابع غذایی آن

---

ویتامین k از ویتامین‌ های ضروری بدن و محلول در چربی است که برای جذب پروتئین و انعقاد خون در بدن به آن نیاز است.

---

نقش ویتامین k در کمک به انعقاد خون و نیز جلوگیری از انعقاد به خوبی شناخته شده است. ویتامین k همچنین در سلامت استخوان ها نقش دارد.

گفتنی است که این ویتامین خطر خونریزی در بیماری‌ های کبدی، یرقان، سوء جذب و یا خطر خونریزی در اثر مصرف بلند مدت آسپیرین و آنتی بیوتیک ‌ها را کاهش می‌ دهد.

گاهی اوقات به نوزادانی که زودتر از موعد متولد می ‌شوند به این خاطر که ممکن است در معرض خطر خونریزی باشند، بلافاصله پس از تولد ویتامین k تزریق می ‌شود.

این ویتامین به علاوه در درمان خونریزی شدید در هنگام عادت ماهانه در خانم‌ ها و نیز به همراه ویتامین C در درمان تهوع به هنگام صبح تاثیر قابل ملاحظه ‌ای دارد.

ویتامین k در پیشگیری از تشیکل سنگ کلیه موثر است.

ویتامین k علاوه بر ساخت پروتئین لازم برای تشکیل لخته‌ های خون، چندین پروتئین دیگر برای خون، استخوان ‌ها و کلیه‌ ها نیز تولید می ‌کند.

ویتامین K و کاهش خطر ابتلا به سرطان

محققان در تحقیقاتی تازه دریافته ‌اند افرادی که از مواد غذایی حاوی ویتامین K بیشتر استفاده می ‌کنند، به انواع سرطان‌ ها به خصوص سرطان ریه و پروستات کمتر مبتلا شده یا کمتر بر اثر سرطان می ‌میرند.

مطالعات نشان داده ارتباط مستقیمی‌ میان مصرف این ویتامین و کاهش ابتلا به سرطان وجود دارد؛‌ هر چند چگونگی این ارتباط به درستی شناخته نشده است، اما پژوهشگران امیدوارند دلایل قابل قبولی را در مطالعات بعدی ارائه کنند.

ویتامین K به 2 شکل طبیعی وجود دارد:

یکی ویتامین Phylloquinone) K1) است که به مقادیر زیاد در سبزی‌ های سبزرنگ یافت می‌ شود و همچنین در روغن‌ های گیاهی مثل روغن کانولا و ... نیز وجود دارد.

دیگری ویتامین Menaquinone) K2) که در موادی مثل گوشت و پنیر یافت می‌ شود.

این نتایج از مطالعاتی که روی 24340 آلمانی در گروه 35 تا 64 سال انجام شده به دست آمده است. طی این مطالعات که یک دهه به طول انجامید، 458‌ نفر از 1755 نفر که مبتلا به سرطان ‌های سینه، روده بزرگ، پروستات و ریه بودند،‌ فوت شدند.

در این مطالعات مشخص شد یک‌ چهارم از افرادی که بالاترین مقدار ویتامین K را دریافت کرده ‌اند، 28 درصد کمتر به سرطان دچار شده‌ ا‌ند و یک‌ چهارم از مردان و زنان مستعد به ابتلا که مقادیر کمتری از این ویتامین را دریافت کرده‌ اند، بیشتر در معرض ابتلا قرار گرفته‌ اند.  یک‌ چهارم دیگر از مطالعه ‌شوندگان که حداقل ویتامین K2 را دریافت کرده‌ اند، 6‌/‌2 درصد بیشتر از افرادی که مقادیر بیشتر را دریافت کرده‌ اند به انواع سرطان دچار شده ‌اند. البته 6‌/‌1درصد از افراد این ویتامین را به صورت طبیعی و از مواد غذایی دریافت کرده‌ اند.

مهم ترین منابع حاوی ویتامین k عبارتند از سبزیجات دارای برگ ‌های پهن سبز رنگ، چای سبز، اسفناج، شلغم، گل کلم، کلم پیچ، مارچوبه و کاهو

به هر حال مشخص شد که مصرف هر چه بیشتر ویتامین K2 خطر ابتلا به سرطان ریه را که از بیمارهای خاص افراد سیگاری است، کم می ‌کند و همچنین مصرف این ویتامین خطر مبتلا شدن به سرطان پروستات را نیز کاهش می ‌دهد. افرادی که میزان پایینی از این ویتامین را دریافت کرده ‌اند 8‌/‌0 درصد بیشتر به سرطان پروستات و ریه مبتلا شدند.

محققان مشاهده کردند ویتامین K از رشد سلول‌ های سرطانی جلوگیری می ‌کند و همچنین می ‌تواند ازApoptosis(بیماری‌ ای که در آن سلول‌ ها، خودشان را از میان می ‌برند) نیز جلوگیری کند؛ اما این ‌که چگونه چنین کاری را می ‌کند هم مشخص نیست.

میزان مصرف توصیه شده از این ویتامین 80 میگروگرم در روز برای مردان و 65 میکروگرم در روز برای زنان است.

ارتباط کمبود ویتامین k و آرتروز

نتایج تحقیقات دانشمندان دانشگاه بوستون نشان داد، کمبود ویتامین k باعث افزایش شیوع آرتروز زانو و دست می ‌شود.

دانشمندان با مطالعه روی 650 فردی که میزان ویتامین k پلاسمای خون آن ها پایین بود دریافتند، ابتلا به آرتروز و درد مفاصل در این افراد بیشتر است. دانشمندان با مطالعه روی موش ‌ها دریافتند، بعضی پروتئین‌ های استخوان ‌ها و غضروف‌ ها به ویتامین k وابسته هستند و وقتی این پروتئین‌ ها به طور صحیح کار نکند حیوانات دچار اختلالات استخوانی و غضروفی می ‌شوند.

کمبود ویتامین K و افزایش پوکی استخوان

کمبود ویتامین K با ابتلا به پوکی استخوان مرتبط است. این ویتامین در ساختن یک پروتئین استخوان به نام استئوکلسین نقش مهمی دارد.

به گزارش هلث اند ایج، نتایج یک مطالعه جدید نشان می دهد کمبود ویتامین K در رژیم غذایی زنان تاثیر زیادی در افزایش ابتلای آنان به پوکی استخوان دارد. محققان دریافته اند کاهش سطوح استروژن به عملکرد ویتامین K آسیب می رساند و در دانسیته استخوان تاثیر می گذارد.

ویتامین k علاوه بر ساخت پروتئین لازم برای تشکیل لخته‌ های خون، چندین پروتئین دیگر برای خون، استخوان ‌ها و کلیه‌ ها نیز تولید می ‌کند

اکثر مکمل های ویتامینه فاقد ویتامین K هستند و کسانی هم که داروی رقیق کننده خون مصرف می کنند نباید این ویتامین را به شکل مکمل دریافت کنند، اما این ویتامین در سبزیجات دارای برگ سبز، سبزیجات دانه ای و روغن های گیاهی موجود است.

بهتر است زنان مصرف سبزیجات به ویژه انواع دارای برگ سبز را در اوایل دوران یائسگی یا پیش از آن افزایش دهند. 

ویتامین K و دیابت

افرادی که ویتامین K کافی از غذا دریافت می کنند در معرض خطر کمتری برای بروز دیابت دو هستند. محققان هلندی طی یک مطالعه ده ساله نشان دادند که در میان 38000 فرد بزرگسال، افرادی که ویتامین K بیشتری دریافت می کردند، 20 درصد کمتر دچار دیابت شدند. در این مطالعه مصرف ویتامین K1 و K2 با خطر کمتر دیابت همراه ولی این ارتباط با ویتامین K2 قوی تر بود. علت دقیق این که چرا ویتامین K دارای اثر محافظتی علیه دیابت می باشد مشخص نشده است. ولی شاید به این خاطر باشد که این ویتامین سبب کاهش التهاب و بهبود مصرف انسولین در بدن می شود.

منابع غذایی ویتامین k

مهم ترین منابع حاوی ویتامین k عبارتند از سبزیجات دارای برگ ‌های پهن سبز رنگ، چای سبز، اسفناج، شلغم، گل کلم، کلم پیچ، مارچوبه و کاهو. سایر مواد غذایی از قبیل جگر، پنیر، شیر و زرده تخم‌ مرغ نیز حاوی ویتامین k هستند. منجمد کردن مواد غذایی باعث تخریب و از بین رفتن ویتامین k می‌ شود اما حرارت تاثیری بروی آن ندارد.

سبزیجات مانند ریحان، آویشن به صورت خشک شده ی آن به میزان 15 تا 17 میکروگرم بیشترین میزان ویتامین k را فراهم می ‌کنند. میزان این ویتامین در جعفری تازه، گشنیز، مرزنجوش و پونه کوهی 10 میکروگرم است.

سبزیجات برگ دار تیره رنگ

سبزیجات برگ دار تیره رنگ به طور تازه برای تهیه سالاد و یا به صورت بخارپز مورد استفاده قرار می ‌گیرند. این گونه سبزیجات علاوه بر ویتامین k سرشار از کلسیم، نیز هستند.

کلم‌ پیچ، گیاه گل قاصدک، شاهی، اسفناج، شلغم، خردل، چغندر، گل‌ کلم، کاهو و کاسنی از آن دسته سبزیجاتی هستند که هر کدام دارای مقدار زیادی ویتامین k هستند.

پیازچه

100 گرم پیازچه، 207 میکروگرم ویتامین k را فراهم می ‌کند.

کلم بروکسل

کلم بروکسل سرشار از ویتامین k است به طوری که تنها 100 گرم از آن مقدار 194 میکروگرم ویتامین k را فراهم می ‌کند.

کلم بروکلی

ویتامین k تنها یک دلیل برای افرادی است که به خوردن سبزیجات علاقه ‌مندند. این گیاه همانند کلم، کاهو و ... غنی از ویتامین k است.

فلفل قرمز - زردچوبه

فلفل علاوه بر ویتامین k سرشار از ویتامین‌ های E و C نیز می ‌باشد، مصرف 100 گرم از این مواد 106 میکروگرم و در هر قاشق سوپ ‌خوری از آن ها 5/8 میکروگرم ویتامین k موجود است.

مارچوبه

مارچوبه بهترین نوع مصرف آن به صورت بخارپز می ‌باشد و در هر 100 گرم از آن 80 میکروگرم ویتامین k وجود دارد.

خیارترشی

اگر علاقه‌مند به خوردن ترشیجات هستید اکنون دلیل خوبی برای مصرف بیشتر آن دارید. برای سلامتی بیشتر و جذب ویتامین k بیشتر در بدن مواد خوراکی حاوی سدیم کمتری را مصرف کنید.

دسته بندی منابع غذایی پتاسیم

---

منابع اصلی پتاسیم غذاهای پرپروتئین، میوه جات و سبزیجات و خشکبار هستند. کلا منابع به سه دسته کم پتاسیم، متوسط پتاسیم و پُر پتاسیم تقسیم می شوند.

---

پتاسیم یکی از الکترولیت های مهم  بدن است و مانند سایر الکترولیت ها در عملکرد طبیعی بدن نقش دارد. الکترولیت ها در تمام مایعات بدن وجود دارند و تنظیم عملکرد فیزیولوژیکی را به عهده دارند.

پتاسیم از جمله الکترولیت هایی است که بیشترین غلظت را در داخل سلول داشته و میزان نرمال آن 3.5 تا 5 میلی اکی والان در لیتر است.

پتاسیم در تعادل مایعات، تنظیم فشار اسمزی و تعادل اسید و باز نقش دارد. همچنین در اعمال متقابل اعصاب و ماهیچه ها بسیار مهم است، به طوری که با حفظ غلظت نرمال آن در غشای سلول های ماهیچه و اعصاب، موجب انتقال امواج عصبی و حرکات منظم ماهیچه  می شود.

در زمان تشکیل بافت ها و  ماهیچه ها خصوصا در هنگام رشد، حضور پتاسیم ضروری است. لذا حفظ تعادل پتاسیم بسیار مهم است. در یک سری شرایط و بیماری ها میزان آن افزایش و کاهش می یابد.

در یک سری بیماری های کلیوی، به علت نقص عملکرد کلیوی در تنظیم دفع پتاسیم میزان آن افزایش می یابد. همچنین در شرایطی که بافت های ماهیچه ای بدن شکسته می شوند(مانند شرایطی که بافت بدن به علت جبران کمبود پروتئین خورده شده شکسته می شود) پتاسیم افزایش می یابد.

آن چه مهم است حفظ تعادل پتاسیم است. یکی از راه های حفظ این تعادل، کنترل میزان پتاسیم وارد شده به بدن است. به این ترتیب که بدانیم با خوردن

چه موادی پتاسیم بیشتر یا کمتری وارد بدن مان می شود

کاهش آن نیز موجب نقص کارکرد اندام ها از جمله قلب می شود و این خود خطر بزرگی است.

آن چه مهم است حفظ تعادل پتاسیم است. یکی از راه های حفظ این تعادل، کنترل میزان پتاسیم وارد شده به بدن است. به این ترتیب که بدانیم با خوردن چه موادی پتاسیم بیشتر یا کمتری وارد بدن مان می شود.

منابع اصلی پتاسیم غذاهای پرپروتئین، میوه جات و سبزیجات و خشکبار هستند. کلا منابع به سه دسته کم پتاسیم، متوسط پتاسیم و پُر پتاسیم تقسیم می شوند:

منابع کم پتاسیم ( 0 تا 100میلی گرم) لوبیا سبز خیار پوست کنده شاهی فلفل سبز کاهو کلم چینی خام کلم خام آب انگور زغال اخته عصاره هلو لیموشیرین(نصف یک عدد) لیمو ترش زرد(نصف یک عدد)

منابع متوسط پتاسیم ( 101 تا 200 میلی گرم ) اسفناج خام  بادمجان بروکلی پیاز تربچه ذرت ریواس شلغم قارچ کدو کرفس خام گل کلم کلم پخته نخود سبز هویج تره خام آب سیب آب گریپ فروت کشمش( 2 قاشق غذا خوری) گریپ فروت( نصف یک عدد) گیلاس هلو انجیر سیب توت فرنگی تمشک انگور آناناس(تازه و کنسرو) آلو برقانی لیمو ترش سبز( 100 گرم) انبه

منابع پتاسیم بالا (201 تا 350 میلی گرم ) چغندر کرفس بامیه آب گوجه فرنگی رب گوجه فرنگی سیب زمینی آب پز یا پخته شده، سرخ شده یا تنوری کدو حلوایی گوجه فرنگی فلفل تند انجیر خشک آجیل ها و دانه ها کره بادام زمینی شکلات کاپوچینو نارگیل شیر کاکائو میلک شیک ماکارونی ماست( 3/2 لیوان) برگه زرد آلو پرتقال خرما زردآلو شلیل گلابی طالبی آب پرتقال کیوی گرمک موز آلو بخارا آب آلو

نقش لیگنان‌ها در تغذیه و سلامتی

لیگنان‌ها گروهی از ترکیبات شیمیایی هستند که در گیاهان یافت می‌شوند و یکی از ترکیبات عمده خانواده فیتواستروژن‌ها می‌باشند. این ترکیبات که در گیاهان وجود دارند، شبیه هورمون استروژن بوده و خاصیت ضداکسیدشدگی هم دارند.

بیش از 50 سال است که فیبرهای موجود در غذا عامل ارتقای سلامت افراد شناخته شده‌اند.

از اوایل دهه 1970 به این سو محققان طی مطالعات خود نشان داده‌اند که فیبرها تأثیر قابل توجهی در کنترل یا کاهش برخی بیماری‌های مزمن، مثل دیابت، امراض قلبی - عروقی و برخی سرطان‌ها دارند.

این فیبرها که در دیواره سلول‌های گیاهی قرار دارند، در برابر هضم مقاوم هستند. از آن جمله می‌توان سلولز، همی‌سلولز، لیگنین و پلی‌ساکاریدهایی مانند پکتین را نام برد. مطالعات سال‌های اخیر نیز نقش فیبر در سلامت افراد را تایید کرده است.

فیبرهای نامحلول در آب (سلولز، لیگنین و اغلب همی سلولزها) از طریق جذب ترکیبات سمی و کاهش یبوست به بهبود عملکرد سیستم گوارش کمک می‌کنند.

این فیبرها در ساختمان اولیه و ثانویه سلول‌های گیاهی یافت می‌شوند. سلولز در دیواره سلول‌های گیاهی به صورت اتصال یافته با همی‌سلولز و لیگنین وجود دارد و همین اتصال عامل مقاومت آن‌ها در برابر آنزیم‌های گوارشی و اسید معده است. از این‌رو فیبرهای نامحلول به میزان ناچیزی در روده‌ی بزرگ توسط باکتری‌ها تخمیر می‌شوند.

فیبرهای محلول در آب (پکتین، بتا- گلوکان و برخی از همی‌سلولزها) در دیواره اولیه سلول گیاهی - جایی که تیغه میانی نام دارد - یافت می‌شوند.

فیبرهای محلول ویسکوزیته مایع گوارشی درون معده و روده را افزایش می‌دهند و باعث کند شدن هضم نشاسته و انتقال گلوکز می‌شوند. این فیبرها به شدت توسط باکتری‌های روده بزرگ تخمیر می‌شوند.

در حقیقت این فیبرها، ماده‌ی اولیه لازم برای ساخت تعداد زیادی از مواد فعال فیزیولوژیکی (ویتامین‌ها و اسیدهای چرب کوتاه زنجیر) توسط باکتری‌های روده را فراهم می‌کنند.

لیگنان‌ها ترکیباتی متفاوت از لیگنین هستند

اخیراً ترکیباتی به مقدار کم و به صورت اتصال یافته با فیبرها شناسایی شده‌اند که اثرات فیزیولوژیکی مهمی به آن‌ها نسبت داده می‌شود. این ترکیبات لیگنان نام دارند. لیگنان‌ها گروهی از ترکیبات شیمیایی هستند که در گیاهان یافت می‌شوند و یکی از ترکیبات عمده خانواده فیتواستروژن‌ها می‌باشند.

این ترکیبات که در گیاهان وجود دارند، شبیه هورمون استروژن بوده و خاصیت ضداکسیدشدگی هم دارند. دو گروه عمده‌ی دیگر فیتواستروژن‌ها، ایزوفلاون‌ها و کومسترول‌ها هستند.

لیگنان‌های گیاهی مواد پلی‌فنلی نسبتاً ساده‌ای هستند که از فنیل‌آلانین مشتق می‌شوند. اسکلت اصلی آن 2 و 3 دی بنزیل بوتان است و از اتصال b-b دو واحد ساختاری C6C3 به یکدیگر تشکیل می‌شود.

لیگنان همچنین دارای قدرت ضداکسندگی بوده و از پیش‌اکسایش چربی‌ها و تولید ترکیبات مضری چون رادیکال‌ها و اسیدهای چرب آزاد جلوگیری می‌کند

آنزیم‌های اکسیدکننده و پروتئین‌های هدایت کننده (Dirigent protein) این تبدیل را کنترل می‌کنند. برخی از ترکیبات گروه لیگنان‌ها Podophyllotoxin, Pinoresinol و Steganacin هستند. لیگنان‌ها با ترکیبات لیگنینی پیچیده هم‌منشاء می‌باشند، اما مسیر سنتز آن‌ها کاملاً متفاوت است.

لیگنان در گیاهان به عنوان یک خط دفاع شیمیایی عمل و از گیاه در برابر حشرات، میکروب‌ها و حتی گیاهان دیگر محافظت می‌کند. پس جای تعجب نیست که این ترکیب به صورت اتصال یافته با سطح خارجی دیواره سلولی یافت می‌شود. در غلات، لیگنان عمدتاً در خارجی‌ترین لایه سلول پریکارپ و پس از آن در لایه آلرون متمرکز است؛ بنابراین در پوسته غلات که یک منبع عمده فیبر رژیمی است، به وفور وجود دارد.

خلاف لیگنین، اتصال لیگنان به دیواره سلول گیاهان از نوع شیمیایی نیست؛ بنابراین از طریق حلال‌های استخراج‌کننده و دیگر روش‌ها قابل جداسازی، از سلول گیاهی است.

لیگنان‌های گیاهی منشاء انواع جانوری هستند

لیگنان موجود در گیاهانی چون دانه‌های روغنی، غلات، سبزیجات و میوه‌ها، در روده بزرگ پستانداران و توسط باکتری‌ها به دو ترکیب دی فنولیک ساده و قابل جذب به نام‌های Enterolactone (ENL) و (END) Enterodiol تبدیل می‌شود.

این دو ترکیب، لیگنان حیوانی نامیده می‌شود؛ زیرا تنها در پستانداران وجود دارد. این دو ترکیب از حذف آنزیمی گروه‌های متیل و هیدروکسیل از لیگنان گیاهی پدید می‌آیند و از طریق چرخه کبدی- روده‌ای جذب می‌شوند. در نهایت هر دو ترکیب با مصرف گلوکز و سولفات از راه ادرار به صورت فنل آزاد دفع می‌شوند.

برخی مطالعات، بین سطح لیگنان در بدن و کاهش احتمال بروز بیماری‌هایی

پچون سرطان سینه، تخمدان، پوکی استخوان و بیماری‌های قلبی و عروقی

رابطه مستقیمی را نشان می‌دهند

با افزایش جذب لیگنان، میزان Enterolactone موجود در پلاسمای خون نیز بالا می‌رود؛ پس لیگنان می‌تواند به عنوان یک نشانگر بیولوژیک، وضعیت و کیفیت تغذیه را از نظر دارا بودن فیبر و مصرف سبزیجات و میوه و غلات نشان دهد.

تا پیش از این SEC و MAT به عنوان تنها منابع لیگنان‌های حیوانی قلمداد می‌شد، در حالی که امروزه مشخص شده است حداقل سه منبع دیگر نیز برای لیگنان وجود دارد که می‌توانند پیش‌ساز ENL و END باشند.

لیگنان و سلامتی

* لیگنان‌های حیوانی تأثیرات مفید بیولوژیکی قابل توجهی در پستانداران دارند. انترولاکتون‌ها یک بازدارنده ملایم سنتز استروژن هستند که سطح استروژن را پایین می‌آورند؛ در حالی که انترودیول یک بازدارنده به مراتب ضعیف‌تر است. هر دو ترکیب سطح هورمون جنسی متصل به گلوبولین را افزایش می‌دهند. این هورمون‌ها در کنترل قابلیت دسترسی بدن به آندروژن و استروژن بسیار مهم هستند. بنابراین لیگنان‌های گیاهی یکی از دسته ترکیبات فیتواستروژن هستند.

* لیگنان همچنین دارای قدرت ضداکسندگی بوده و از پیش‌اکسایش چربی‌ها و تولید ترکیبات مضری چون رادیکال‌ها و اسیدهای چرب آزاد جلوگیری می‌کند. انترولاکتون سطح ایزوپروستان را در پلاسما کاهش می‌دهد (این ترکیب معیاری برای سنجش اکسیداسیون چربی‌ها است).

* برخی مطالعات، بین سطح لیگنان در بدن و کاهش احتمال بروز بیماری‌هایی چون سرطان سینه، تخمدان، پوکی استخوان و بیماری‌های قلبی و عروقی رابطه مستقیمی را نشان می‌دهند. به عنوان مثال در برخی مطالعات، کاهش خطرات قلبی تا 65 درصد گزارش شده است.

* مطالعات دیگری اثرات لیگنان در کاهش خطر ابتلا به سرطان‌های تیروئید و آندومتر را نشان داده است. موارد اثبات نشده ای نیز در مورد کاهش خطرات ابتلا به سرطان پروستات و کولون به دنبال مصرف بلندمدت لیگنان گزارش شده است.

در سال 2005 یک مطالعه نشان داد که اثرEnterolactone) ENL) و Enterodiol) END) بر روی کاهش تعداد سلول‌های سرطانی کولون به زمان و مقدار مصرف لیگنان بستگی دارد.

بر اساس برخی مطالعات، اثر سودمند لیگنان‌ها بر سلامتی، به نوع لیگنان و حتی نسبت لیگنان‌های مختلف به یکدیگر برمی‌گردد.

منابع لیگنان‌های گیاهی

در بین منابع گیاهی خوراکی، بذر کتان دارای بالاترین میزان لیگنان است (g100/ g3/0). اصلی‌ترین پیش‌ساز لیگنان که در بذر کتان یافت شده است، دی گلیکوزید SEC می‌باشد.

دیگر منابع عمده لیگنان، تخم کدو، دانه کنجد، چاودار، سویا، بروکلی و لوبیا هستند. میوه‌ها و سبزیجات، پوسته غلات و چای جزء غذاهای با سطح متوسط تا خوب لیگنان می‌باشند. برخی از منابع عمده لیگنان در رژیم غذایی انسان در جدول زیر آورده شده است.

مقدار لیگنان موجود در چند ماده غذایی

ماده غذایی	میزان لیگنان mg/100 g	ماده غذایی	میزان لیگنانmg/100 g
بذر کتان	301	دانه کنجد	39
دانه آفتابگردان	0/9	دانه سویا	0/12
چاودار	0/35	آرد گندم کامل	0/13
آرد ماکارونی	0/019	ماکارونی	0/015
برنج	0/01	کلم پیچ	2/3
ترشی کلم	/3	سیر	0/53
هویج	0/17	اسفناج	0/1
زردآلو	0/62	هلو	0/26
توت فرنگی	0/34	کشمش	0/18
روغن زیتون	0/25	چای	0/08
قهوه آب پرتقال	0/023 0/02	شیر سویا کاکائو	0/038 0/05

اطلاعاتی درباره‌ی چربی ام‌سی‌تی

---

استفاده از تری گلیسیریدهای دارای زنجیره متوسط (MCT ) به عنوان یک منبع چربی در تغذیه پزشکی تاریخچه طولانی دارد که برای اولین بار در سال 1955 معرفی شدند.

---

آن‌ها چربی‌های اشباع شده با طول زنجیر 6 تا 12 کربن می‌باشند و به طور طبیعی در چربی شیر، روغن نارگیل و روغن هسته خرما وجود دارند. روغن نارگیل معمولاً دارای 60 درصد MCT می‌باشد.

در صنعت، MCT از اسیدهای چرب اشباع حاوی 12-6 اتم کربن تولید می‌شود.

اسیدهای چرب معمول موجود در روغن‌ها و چربی‌ها حاوی 18- 16 اتم کربن می‌باشند.

روغن تجاری MCT، محصول فرعی تولید مارگارین است که حاوی 65 درصد اسید کاپریلیک و 25 درصد اسید کاپریک است.

در ابتدا چربی‌های MCT تنها به شکل روغن یا مارگارین در دسترس بیماران بود، اما امروزه به شکل مایع یا جامد، در حالت ساده و یا ترکیب با پروتئین، قند، ویتامین، اسیدهای چرب ضروری و مواد معدنی موجود است. این اشکال مختلف برای تأمین احتیاجات اطفال و بزرگ‌سالان به صورت تغذیه با لوله و یا به شکل خوراکی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

متابولیسم و جذب

این نوع از چربی بسیار سریع جذب می‌شود و از نظر سرعت جذب همانند کربوهیدرات‌هایی چون گلوکز می‌باشد. همچنین سرعت هیدرولیز آن‌ها 5 برابر سریع‌تر از اسیدهای چرب بلند زنجیر می‌باشد. اسیدهای چرب دارای زنجیره متوسط بدون نیاز به امولسیون شدن توسط اسیدهای صفراوی وارد جریان خون شده و مستقیماً وارد جریان خون پورتال می‌گردند و سریع‌تر از اسیدهای چرب بلند زنجیر وارد جریان خون می‌شوند. این اسیدهای چرب در بافت‌های ذخیره‌ای ذخیره نشده و به کبد رفته و سریعاً برای مصرف انرژی اکسید می‌شوند.

مصرف MCT باعث کاهش پیوستن اسیدهای چرب به بافت‌ها می‌گردد. چربی‌های MCT به آسانی به CO2 و دو جزء کربنی شکسته می‌شوند؛ ولی اسیدهای چرب بلند زنجیر مجدداً به تری آسیل گلیسرول‌ها استریفیه می‌شوند یا برای ذخیره در بافت چربی متابولیزه می‌گردند.

تری گلیسیریدهای با زنجیره متوسط باعث افزایش جذب املاح و ویتامین‌های محلول در چربی می‌گردند. برای مثال مشاهده شده که جذب کلسیم و ویتامین

 E در اثر مصرف MCT نسبت به سایر اسیدهای چرب بالا می‌رود

در صورت استفاده از رژیم‌های غذایی سرشار از کربوهیدرات سنتز اسیدهای چرب و کلسترول در کبد افزایش می‌یابد. در شرایطی که مقداری از کربوهیدرات با چربی جایگزین شود، تولید اسیدهای چرب کاهش می‌یابد. حال اگر درصدی از چربی جایگزین شده از نوع MCT باشد، میزان کاهش سنتز کلسترول و اسیدهای چرب بسیار چشمگیرتر خواهد بود و تأثیری بر افزایش سطح کلسترول خون نخواهد داشت.

MCT در حضور لیپاز روده‌ای، سریع‌تر از لیپاز پانکراس هضم می‌گردد و فرآورده‌های ناشی از آن سریع‌تر پخش و جذب می‌گردند.

MCT به دلیل کوتاه بودن طول زنجیره، محلول در آب می‌باشد و برای محلول شدن نیاز کمتری به نمک‌های صفراوی دارد. این چربی در سلول‌های روده استریفیه مجدد نمی‌شود و به صورت اسیدهای چرب آزاد (پیوند با آلبومین) از طریق سیستم باب انتقال می‌یابد. با توجه به این‌که میزان جریان خون وریدی حدود 250 بار سریع‌تر از جریان لنف می‌باشد، MCT سریع‌تر هضم شده و تحت تأثیر عوامل روده‌ای که مانع از جذب چربی می‌شوند، قرار نمی‌گیرد و 20 دقیقه بعد از جذب وارد جریان خون می‌شود و در واقع دو بار سریع‌تر از اسیدهای چرب بلند زنجیر وارد جریان خون می‌شود. این اسیدهای چرب در بافت چربی ذخیره نمی‌شوند و به اسید استیک اکسیده می‌گردند.

روغن MCT دارای 25. 8 کیلوکالری انرژی در هر گرم می‌باشد و بیشتر از 5 میلی گرم در روز توسط انسان تحمل نمی‌شود.

موارد مصرف

بیش از 30 سال است که از این روغن در مواردی چون اختلال در هضم، جذب و انتقال چربی رژیمی، بیماران با مشکل سوء جذب و یا در موارد سرطان و ایدز استفاده می‌گردد. در این حالات وجود استئاتوره یا اسهال چرب منجر به سوء تغذیه تدریجی در اثر دفع نیتروژن و آب و الکترولیت‌ها از بدن می‌گردد. زمانی که چربی MCT جایگزین چربی معمول غذایی شود، اسهال چرب از بین رفته و بیماران وزن از دست رفته را جبران نموده و کودکان شروع به رشد می‌نمایند.

این چربی در درمان بیماری کیسه صفرا موثر می‌باشد و نشان داده شده که استفاده از آن در تجزیه و انحلال سنگ‌های صفراوی بسیار موثر است.

MCT به عنوان منبع سریع انرژی شناخته شده است و در صورتی که در رژیم غذایی وجود داشته باشد، سریعاً اکسید شده و تولید اجسام کتونی می‌نماید. این انرژی سریعاً به تمامی بافت‌های بدن منتقل می‌گردد.

MCT در شرایط تأخیر رشد و یا در زمان جراحی و تروما که نیاز به انرژی بالا می‌رود، برای تأمین انرژی مورد نیاز ضروری می‌باشد.

همچنین از MCT در رژیم‌های غذایی کتون‌زا برای بیماران مبتلا به صرع استفاده می‌شود.

سایر اثرات مفید تغذیه‌ای

تری گلیسیریدهای با زنجیره متوسط باعث افزایش جذب املاح و ویتامین‌های محلول در چربی می‌گردند. برای مثال مشاهده شده که جذب کلسیم و ویتامین E در اثر مصرف MCT نسبت به سایر اسیدهای چرب بالا می‌رود.

همچنین مصرف MCT به دلیل اکسیداسیون سریع، نقش مهمی در پیشگیری از زوال عقل ناشی آلزایمر دارد.

چربی‌های MCT از طریق تولید اجسام کتونی و اکسیداسیون، باعث بهبود توانایی قوه ادراک و تقویت سیستم ایمنی شده، از بروز برخی از عفونت‌ها جلوگیری می‌نمایند و ضد تومور می‌باشند.

بیش از 30 سال است که از این روغن در مواردی چون اختلال در هضم، جذب و انتقال چربی رژیمی، بیماران با مشکل سوء جذب و یا در موارد سرطان و ایدز استفاده می‌گردد

علاوه بر تأثیرات تغذیه‌ای، به دلیل ویژگی‌های فیزیکی خاص در صنایع غذایی هم کاربردهای فراوانی دارند؛ باعث کاهش کالری دریافتی می‌شوند و از هر گرم آن‌ها تنها 25. 8 کیلوکالری انرژی تولید می‌گردد، از این چربی معمولاً در ترکیب فرمول‌های تغذیه با لوله و تغذیه وریدی به عنوان یک منبع سریع انرژی، برای بیماران نیازمند به حمایت‌های تغذیه‌ای (همچون نوزادان نارس و بیماران دچار سوء جذب چربی مانند بیماری سلیاک، کرون و یا جراحات سخت) استفاده می‌گردد. در شرایط تغذیه با لوله، چربی MCT باید ابتدا به تدریج به مایع گاواژ بیمار اضافه گردد و در صورت تحمل، میزان آن افزایش یابد. زمانی که در دفعات متعدد و به مقدار کم تجویز می‌گردد، بهتر تحمل می‌شود و اصولاً تحمل آن در کودکان بهتر از بزرگ‌سالان است.

عوارض

* مصرف آن ممکن است باعث انقباضات شکمی، نفخ، افزایش تشکیل اجسام کتونی و تجمع آن‌ها در خون و بر هم خوردن تعادل اسیدی و بازی خون گردد.

* از آنجایی که مصرف آن در افراد سالم کتون‌زا می‌باشد، بنابراین نباید در تغذیه دیابتی‌ها و بیمارانی که به اسیدوز یا کتوز مبتلا هستند استفاده شود، زیرا در این شرایط ظرفیت بافت‌های خارج کبدی در استفاده از اجسام کتونی اشباع می‌باشد.

* در شرایطی که بیماری مبتلا به سیروز کبدی باشد هم استفاده از آن ممکن است خطرناک باشد.

کاربردهای صنعتی

وجود اسیدهای چرب کوتاه و اندازه مولکولی کوچک‌تر باعث افزایش حلالیت این نوع چربی می‌گردد. MCT بسیار قطبی‌تر از اسیدهای چرب بلند زنجیر بوده و در تمامی حلال‌های چربی‌های بلند زنجیر مانند استرها محلول است. همچنین در ترکیبات قطبی (مانند الکل، اسید و کتون‌ها که اسیدهای چرب بلند زنجیر در آن محلول نیستند)، محلول است.

پذیــــرش بهتری دارد، بی‌رنگ و بی‌بو و بدون طعم می‌باشد، ویسکوزیته کمتری نسبت به چربی‌های معمولی دارد و از آن برای پوشش دادن کشمش استفاده می‌گردد و به عنوان عامل ضد چسبندگی در سیستم‌های دارای قند و پروتئین زیاد مانند فرآورده‌های قنادی استفاده می‌گردد.

همچنین به عنوان پوشش قنادی برای آدامس‌ها و ژله‌ها هم مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع روغن مقاومت حرارتی خوبی داشته و تحت شرایط سرخ کردن و حرارت دادن، پلیمریزه و تیره نمی‌گردد.

MCT در شرایط تأخیر رشد و یا در زمان جراحی و تروما که نیاز به انرژی بالا می‌رود، برای تأمین انرژی مورد نیاز ضروری می‌باشد

همچنین MCT مقاومت خوبی در برابر اکسیداسیون ناشی از اکسیژن هوا دارد و به همین دلیل به عنوان ضد غبار برای مخلوط‌های پودری و مخلوط‌های خشک چاشنی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

این روغن‌ها را در صنعت هیدرولیز می‌کنند تا اسیدهای چرب آن‌ها از گلیسرول جدا شود. آنگاه اسیدهای چرب مهم توسط تقطیر جزء به جزء جداسازی می‌گردد. در تجارت معمولاً به نام کاپترین وجود دارد.

خواص منحصر به فرد این نوع چربی‌ها مربوط به کوتاه بودن طول زنجیره و کوچک بودن اندازه مولکولی آن‌ها می‌باشد که باعث محلول بودن آن‌ها در آب می‌گردد.