چطور در ماه رمضان ورزش کنیم؟

ورزش در ماه رمضان، از تجمع چربی در بدن جلوگیری و عمل سوخت و ساز را تسهیل می‌کند. همچنین ورزش علاوه بر تاثیر مثبت بر توانایی‌های جسمانی، سهم زیادی در افزایش قدرت یادگیری و توانایی‌های ذهنی انسان دارد.

از آنجا که امسال نیز ماه مبارک رمضان با تابستان همزمان شده است، روزه‌داران باید قدری بیشتر مراقب حفظ سلامت خود باشند. چراکه ممکن است علاوه بر روزه‌داری، گرمای هوا نیز انجام فعالیت‌های جسمی روزانه از جمله ورزش را با مشکل مواجه ‌کند. اما اگر شما هم به ورزشی منظم و مرتب عادت داشته‌اید ، شاید نخواهید که یکباره تمام فعالیت‌های خود را متوقف کنید.

ورزش در ماه رمضان، از تجمع چربی در بدن جلوگیری و عمل سوخت و ساز را تسهیل می‌کند. همچنین ورزش علاوه بر تاثیر مثبت بر توانایی‌های جسمانی، سهم زیادی در افزایش قدرت یادگیری و توانایی‌های ذهنی انسان دارد.

اما چگونه باید در طول این ماه ورزش را ادامه داد؟

تداوم ورزش، راهی مناسب برای سلامت و لذت بردن بیشتر از این ماه است. اگر فرد اصول تغذیه‌ای صحیح را رعایت کند، می‌تواند در کنار روزه‌داری به ورزشی منظم و ملایم نیز بپردازد و این‌گونه سلامت جسمی خود را تامین نماید.

در ضمن این نکته مهم را در نظر داشته باشید که قطع تمامی فعالیت‌ها به مدت یک ماه، ممکن است قدرت و استقامت قلبی ـ عروقی شما را با مشکل مواجه ‌سازد.

برای جلوگیری از ضعف قوای جسمانی در ماه رمضان باید از انجام حرکات سنگین ورزشی اجتناب کرد. فعالیت زیاد فرد روزه دار در ماه رمضان، به صرف انرژی بیشتر و افزایش تعریق طی ساعات روز منجر می شود که می‌تواند موجب عطش فراوان و افت فشارخون فرد شود.

با کاهش شدت برنامه ورزشی، می‌توانید فعال بمانید و در عین حال انرژی خود را از دست ندهید. به عنوان مثال اگر همیشه می‌دویدید ، آن را به پیاده‌روی سریع تبدیل کنید، یا اگر همیشه به مدت یک ساعت ورزش می‌کردید، زمان آن را (بسته به قدرت جسمانی خود) به 30 تا 45 دقیقه کاهش دهید.

2- تداوم در فعالیت‌های بدنی مهم است.

نکته مهم آن است که در این ماه به ورزش ادامه دهید. ثبات و تداوم فعالیت بدنی، عنصری کلیدی برای حفظ سلامت و تناسب اندام است که نباید فراموش شود.

با این‌که شاید در ماه مبارک رمضان، فرصت زیادی برای ورزش و انجام تمرینات بدنی نباشد، اما همین 20 دقیقه فعالیت هم کمک زیادی به حفظ سلامت و وزن مناسب می‌کند و این گونه پس از ماه رمضان برگشتن به برنامه ورزشی عادی ساده‌تر خواهد بود.

لازم نیست که یک ساعت تمام و به همان شدت سابق ورزش کنید، فقط همان‌قدر که می‌توانید تلاش کنید تا در طول این ماه نیز تداوم برنامه ورزشی را حفظ کرده باشید.

3- زمان مناسبی را برای ورزش انتخاب کنید.

به جای این‌که هر زمان راحت بودید ورزش کنید، زمانی را انتخاب کنید که بیشترین میزان انرژی را دارید و ورزش لطمه‌ای به روزه شما نمی‌زند.

شاید راحت‌تر باشید اگر 20 دقیقه زودتر از خواب بلند شوید و قبل از خوردن سحری ورزش کنید؛ گروهی نیز ممکن است ترجیح بدهند پس از وعده افطار ورزش کنند. اما به یاد داشته باشید که بلافاصله بعد از مصرف غذا نباید ورزش کرد.

پس به میزان انرژی خود در طی روز دقت کرده و زمان مناسب را پیدا کنید.

هر زمان از شبانه‌روز که شما بتوانید بدون لطمه به روزه و احساس خستگی ورزش کنید، همان زمان مناسب خواهد بود.

4- ورزش مناسبی را انتخاب کنید.

بهترین ورزش در طول ماه رمضان، شنا و پیاده روی و ورزش‌های هوازی پس از صرف افطار است، چرا که از گرفتگی عضلات پیشگیری می‌کند.

ورزش‌های تفریحی، ملایم و با نشاط (به ویژه تمرینات هوازی) موجب تسریع گردش خون می‌شوند. بدین ترتیب خون و در نتیجه اکسیژن بیشتری به مغز می‌رسد و شادابی و نشاط را در ورزشکاران روزه‌دار به دنبال دارد و ذهن را برای یادگیری و تمرین، خلاق تر می‌کند.

این امر تنها منحصر به نوجوانان و جوانان نمی‌شود، بلکه در بزرگسالان نیز صادق است.

به انواع ورزش‌هایی که به طور مستمر و طولانی مدت (بیش از 2 دقیقه) طول می‌کشند و ضربان قلب در هنگام تمرین، کمتر از 70 درصد حداکثر ضربان قلب است تمرینات هوازی گفته می‌شود.

پیاده روی، دوی نرم، دوی استقامت، شنا و دوچرخه سواری، استفاده از تردمیل و دوچرخه ثابت جزء ورزش های هوازی هستند.

تاثیر نماز بر کاهش افسردگی

حضرت علی (ع) می فرماید :  

"خداوند هر گاه خیری بر بنده اش بخواهد، به او كم خوابی، كم خوری و كم حرفی را تلقین می كند."

در قسمت قبل از تأثیر نماز بر بهداشت خواب صحبت كردیم. حال در ادامه همان موضوع باید گفت كه دانش پزشكی ظرف چند دهه اخیر، موفق به کشف مهمی پیرامون خواب شده است و آن كشف، بخشی مهم در طول خواب انسان، به نام خواب  REM بوده است( خواب از دو مرحله ی خواب عمیق و خواب REM تشکیل شده است که به طور یک در میان در طی شب حاصل می شوند).

پس از آن كه حدود 45 دقیقه از خواب رفتن انسان گذشت، مرحله  REM آغاز می شود و برای مدت كوتاهی (حدود 10 تا 15 دقیقه) ادامه می یابد.

در طول مرحله REM ، به طرز اسرار آمیزی تمام عضلات اسكلتی بدن از كار می افتد و شخص كاملاً بی حركت می شود و نوار مغزی شخص به جای حالت خواب ، حالت بیداری كامل را نشان می دهد، طوری كه در این حالت مغز از فعالیت بالایی برخوردار است.

در طی مرحله ی REM ، درجه حرارت بدن و ضربان قلب به طور غیر منتظره ای بالا می رود و حركات سریعی در چشم های فرد دیده می شود كه علت نامگذاری این مرحله نیز می باشد(مرحله حركات سریع چشم:  RAPID  EYE  MOVEMENT). چنانچه شخص را در این حالت بیدار كنیم به احتمال بسیار قوی، ابراز می كند كه در حال خواب دیدن بوده است.

مرحله REM پس از 10 تا 15 دقیقه متوقف می شود و پس از آن در طول خواب و به طور دوره ای و به طور منظم تكرار می شود . با این وجود كل دوران REM در طول یك خواب 8 ساعتی در اشخاص طبیعی، 90 دقیقه خواهد بود و قسمت اعظم آن در ساعات نزدیك به صبح به وقوع می پیوندد.

امروزه دانش پزشكی به اثبات رسانده كه یكی از علائم مهم در بیماری افسردگی، افزایش مدت خواب  REM نسبت به میزان طبیعی است، طوری كه شخص افسرده بیشتر از سایر اشخاص خواب می بیند، یعنی زمان بیشتری را در مرحله  REM به سر می برد.

از این جهت یك مبنای مهم در تولید داروهای ضد افسردگی، كاهش مرحله  REM از خواب می باشد، از جمله داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای.

علاوه بر این یك روش درمانی جدید برای بیماران افسرده ، بیدار نگه داشتن آنها ، برای كاهش میزان REM می باشد.

زمان نماز صبح كه در آیه ی 78 سوره مباركه " اسراء" با عنوان " إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ كَانَ مَشْهُودًا " از آن نام برده شده است* و مورد تأكید فراوان می باشد، به گونه ای قرار گرفته است كه سبب كاهش قابل ملاحظه میزان خواب REM در اشخاص می شود.

همانطور كه خواندید قسمت اعظم خواب REM در حوالی صبح به وقوع می پیوندد و چنانچه شخص خود را ملزم به بیداری صبحگاهی كند، در حقیقت جلوی ورود خود به مرحله قابل توجهی از خواب REM را گرفته است.

لذا بیداری صبحگاهی برای نماز، خود به تنهایی می تواند به عنوان دارویی در پیشگیری از افسردگی و حتی درمان آن مطرح باشد.

لازم به توضیح است كه خواب  REM در حد متعادل برای حفظ سلامت و رفع خستگی لازم است، اما زیادی آن منجر به مشكلات مختلفی از جمله افسردگی می شود و نقش نماز به عنوان متعادل كننده میزان  REM مشهود است.

پی نوشت:

*آیه ی 78 سوره اسراء:

أَقِمِ الصَّلاَةَ لِدُلُوكِ الشَّمْسِ إِلَى غَسَقِ اللَّیْلِ وَ قُرْآنَ الْفَجْرِ إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ كَانَ مَشْهُودًا

تأثیر نماز بر بهداشت خواب

مطالبی که در مورد فواید علمی نماز گفته می شود، همگی دربرگیرنده بعد كوچكی از ابعاد متعدد نماز است و پرداختن به فواید دنیوی و مزایای مادی نماز، هرگز نباید انسان را از توجه به دریاهای نور و معنویت همراه با نماز، غافل كند و بر این اساس باید مراقب بود كه توجه به مزایای پزشكی نماز و این قبیل مقولات، تنها به عنوان تأییدات علمی و دنیایی بر این عبودیت محض شود و خدای نكرده، حدود فواید و مزایای این فرضیه نورانی، در حد خاك و دنیا باقی نماند و حكایت آن گروه گمراه كه نماز را به یك نوع ورزش سوئیسی تشبیه كرده بودند و دل خوش داشتند كه فلسفه نماز را دریافته اند، نشود.

هر انسان طبیعی در حدود 3/1 عمر خود را در خواب به سر می برد و تأثیر خواب بر روان و جسم انسان از دانسته های مسلم علم پزشكی است. به طوری كه امروزه تغییرات خواب انسان از پیش آگهی های مهم و قابل توجه در زمینه ابتلا به بیماری ها، به حساب می آید.

به عنوان مثال، در اشخاص مبتلا به افسردگی، میزان خواب به نحو چشمگیری افزایش و یا به ندرت كاهش پیدا می كند. تغییرات خواب انسان در بیماری های جسمی نیز بسیار چشمگیر است، به خصوص اگر تأثیر ناراحتی های روان انسان بر جسم او را در نظر داشته باشیم و به یاد آوریم كه بیش از 60 درصد مراجعه كنندگان به بیمارستان های عمومی، در واقع از یك مشكل روانی رنج می برند.

به این ترتیب ایجاد بهداشت خواب، در واقع یك ركن مهم بهداشت روانی و جسمی به حساب می آید و هر عاملی كه در تنظیم بهداشت خواب مؤثر باشد، پیشگیری كننده و حتی درمانگر بسیاری از بیماری های جسمی و روانی است.

در این مورد در شماره های بعدی باز هم سخن خواهیم داشت.

علم پزشکی و علم دین هم پایه اند

«العلم علمان، علم الابدان و علم الدیان. »  پیامبر اكرم (ص) 

مجموعه ای كه تحت عنوان “چهل نكته پزشكی پیرامون نماز“ پیش روی شماست، كوششی ناچیز و حركتی كوچك در جهت هدفی بزرگ است كه آن هدف بزرگ، همانا اثبات همسویی "علم و دین" است.

در جهان امروز گروهی از مردمان(از جمله مردم ممالك غرب) با پیشرفت روز افزون و حیرت برانگیز علوم مختلف و با مشاهده توانایی های بی حد و حصر علم در گره گشایی از مشكلات بشری، اصالت محض را به “علم” داده اند و آن را بعنوان تنها راه نجات خویش برگزیده اند.

در مقابل در طول تاریخ همواره مردمان دیگری نیز وجود داشته اند كه “دین” را برای برخوررداری از زندگی سعادتمندانه، كافی دانسته اند و با بی اهمیت جلوه دادن همه مسائل دنیایی و حتی “علم” در اعتقادات خویش اصالت مطلق را به “دین” بخشیده اند.

از جمله پیروان این عقیده نیز می توان به رهبران مذهبی كلیسای كاتولیك در قرون وسطی، اشاره نمود.

اما در این میان آیین مقدس اسلام، به خصوص شكل حقیقی آن یعنی مكتب “تشیع” ، “علم و دین” را به عنوان دو بال نیرومند برای پرواز انسان، به سوی كمال مطلق خویش كه همانا نزدیك شدن به مرزهای عصمت و تخلق به اخلاق الهی در سایه قرب به حضرت حق است، معرفی می كند و پرداختن به هر یك بدون توجه به دیگری را، آفتی برای سعادت و نیكبختی انسان، به حساب می آورد.

به این ترتیب همان قدر كه عالم بی دین مسبب بدبختی خود و دیگران است، جاهل مقدس مآب نیز موجبات خسارت در دنیا و آخرت را برای خود و اطرافیانش فراهم می آورد.

این سخن مولای متقیان جهان و پیشوای شیعیان حقیقی، حضرت علی (ع) است كه می فرمایند:

العلم و الدین توامان، اذا افترقا احترقا

"علم و دین پیوسته با یكدیگرند و هر گاه جدای از هم شدند، آتش افروز خواهند بود."

اما نكته بسیار مهمی كه در این میان هرگز نباید آن را فراموش كرد، نقصان علم نسبت به دین است، چرا كه “دین” توسط آفرینشگر و خالق توانای هستی وضع شده است كه هم آگاه و مسلط بر همه جزئیات و ظرایف آفرینش است و همه آنچه كه برای سعادت و نیكبختی انسان در دنیا و آخرت لازم است، بهتر از هر كس دیگری می داند، اما “علم” حاصل مجاهدات و تلاش های پی گیر “انسان” برای آگاهی یافتن به اسرار آفرینش و ارائه راه حل برای مشكلات و نابسامانی های زندگی بشری است.

بر این اساس“علم” راهی را می پیماید كه در انتهای آن راه، دین قرار گرفته است و هر روز كه جانفشانی های بشر در کشف اسرار علمی حیات به نتیجه ای جدیدتر می رسد، صحت و كمال دستورات دین، آشكار تر می گردد.

بدین ترتیب بشریت وظیفه دارد با ابراز قدرتمندی كه “علم” در اختیار او قرار می دهد و در راه روشن و صراط مستقیمی كه “دین” فرا راهش گذاشته است حركت كند و مدارج كمال را مرحله به مرحله طی نماید.

بی شك در این مسیر سرانجام انسان به درجه ای خواهد رسید كه در یك نگاه توحیدی، “علم و دین” را با یكدیگر “یكی” خواهد دید و متوجه خواهد شد كه هر حقیقتی كه “علم” به طور مسلم بر آن دست یافته است از جمله همان حقایقی است كه “دین” در كامل ترین شكل خود، یعنی “اسلام” و دقیق ترین تعبیر آن یعنی “تشیع” از آن سخن گفته است.

در این مورد خیلی جالب است كه بدانیم در دیدگاه توحیدی حاكم بر سراسر قرآن، حتی یك بار كلمه “علوم” یا كلمه “ادیان” در آیات شریفه این كامل ترین كتاب سعادت به كار نرفته است، بلكه هر چه هست سخن از “علم” است و “دین”. بدین معنا كه در دیدگاه آفریدگار یگانه، تنها “یك علم” و تنها “یك دین” وجود دارد و در مكتب توحید این هر دو نیز با هم، همسو و یكسان هستند. با این توضیحات، هر گاه فرمانی از طرف دین صادر شود، ولو اینكه فرمان در نگاه اول یك “عبودیت محض” و یك “اطاعت صرف” به نظر برسد، اما چنانچه بشر با ابزار نیرومند علم، در آن فرمان، تفكر و تامل نماید، قطعا به تاییدات علمی و عقلی متعددی، حول و حوش آن خواهد رسید، چرا كه : كل حكم به الشرع، حكم به العقل.

و بدین وسیله نه تنها ایمان انسان نسبت به الهی بودن فرامین دین تقویت می شود و سایر فرامین دین كه كه احیانا به ئدلیل نقص نسبی علم و محدودیت دایره عقل انسان، هنوز توجیه قابل قبولی پیدا نكرده اند، مورد قبول و اطاعت كامل انسان قرار می گیرد، بلكه خط مشی انسان در جریان پژوهش ها و مطالعات علمی به طور دقیق روشن می گردد.

اما در میان علوم مختلفی كه باید پیوسته در كنار دین، حركت كنند، “علم پزشكی“ به خاطر دیدگاه های خاص و منحصر به فرد آن نسبت به مسائل انسانی، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.

این سخن پیشوای بزرگ شیعه، حضرت امام رضا (ع) است كه فرمودند:

“من لم یعرف الهیئه و التشریح، فهو عنین فی معرفت الله”.

“هر كسی كه نجوم و آناتومی نداند، در خداشناسی ناتوان است”.

به قول “امام محمد غزلی” (در كتاب جواهر القرآن) مفهوم آیات شریفه الهی: “یا ایها الانسان ما غرك بربك الكریم، الذی خلقك فسویك، فعدلك، فی ای صوره ما شاء ركبك”،

آن طور كه باید بر مسلمانان آشكار نبود، تا زمانی كه دانشمندان اسلامی، در عصر شكوفایی علمی خود، به تشریح اجزای بدن انسان پرداختند.

آری! همانطور كه مفهوم آیات شریفه سوره مومنون آنجا كه مراحل خلقت انسان، بیان شده است و از “نطفه و علقه و مضغه” سخن به میان آمده است یا آنجا كه از تاریكی های سه گانه رحم سخن گفته شده است، جز تا زمانی كه جنین شناسی پزشكی، به این اسرار شگرف پرداخت، روشن نشد و عظمت متحیر كننده كلام خداوند در آغاز سوره مباركه قیامت، آن جا كه انسان را به تفكر در عظمت نوك انگشتان دستش، فراخوانده شده است، جز تا زمان پیشرفت های پزشكی بشر در اوایل قرن بیستم آشكار نشد، یعنی زمانی كه “گالتون” ثابت كرد اثر برجسستگی های نوك انگشت در دو انسان مختلف، در سرتاسر دنیا، تنها زمانی ممكن است اندكی به یكدیگر شبیه شوند كه جمعیت كنونی دنیا، 13 برابر میزان فعلی شود، یعنی از 5 میلیارد نفر به حدود 64 میلیارد نفر برسد!

یا زمانی بشر متوجه اهمیت آیات شریفه سوره لقمان و بقره درباره تغذیه كودك با شیر مادر تا سن دو سالگی گردید، كه دانش پزشكی موفق به شكافتن ریزترین اجزای شیر مادر گردید و متوجه شد كه ضروری ترین ماده برای سلامتی جسمی و روانی انسان، “شیر مادر” است.

از این قبیل شواهد مسیر پزشكی در آیات قرآن، بسیار می توان یافت، كه اگر به آن مجموعه غنی و بی نظیر سخنان معصومین (ع) و آراء حكمای الهی و به طور كلی مبانی فقه شیعه را نیز اضافه نماییم متوجه عظمت شگرف و لایتناهی دستورات اسلامی در پرداختن به مسائل جسمی و پزشكی انسان، خواهیم شد.

به علاوه، به مدد دانش پزشكی، می توان به درك بهتری نسبت به مسائل گوناگون اسلامی، از جمله گرایشات غنی فلسفی آن رسید. به عنوان مثال تحقیق در مبانی موجود در فلسفه قدرتمند حكیم ملاصدرا (ره)، از جمله عبارت مشهور او در بیان ماهیت انسان “جسمانیه الحدوث و روحانیه البقاد”، چنانچه با آگاهی از فرآیندهای موجود در دستگاه مغز و اعصاب انسان و وضعیت ناقل های عصبی موجود در آن، صورت پذیرد، بسی قابل فهم تر و گویاتر خواهد بود.

با این اوصاف بی سبب نیست كه در فرمایش گوهربار حضرت رسول اكرم (ص) كه در آغاز سخن به آن اشاره كردیم و از قول حضرت علی (ع) نیز نقل شده است، “علم پزشكی” هم پایه با “علم دین” معرفی شده است.

انواع بادكش گذارى

بادكش ثابت:

در این روش، لیوان یا لیوان ها در طول مدت زمان مشخصى به طور ثابت روى پوست بدن بیمار قرار مى گیرند و پس از تمام شدن زمان بادكش، از بدن جدا مى شوند. مثلاً بادكش وسیع كتف و كمر كه در درمان كمردردها و رفع خستگى مزمن كاربرد دارد.

بادكش متناوب (منقطع):

گاهى براى جلوگیرى از كبودى موضع یا براى جلوگیرى از عوارض بادكش هاى خاص، مثلاً روى پوست صورت و گونه، از بادكش متناوب استفاده مى شود. به این صورت كه پس از ایجاد خلاء و ثابت شدن لیوان روى پوست پس از 3 تا 5 ثانیه، لیوان از روى پوست جدا شده، دوباره هواگیرى مى شود و روى پوست گذاشته مى شود. عمل تثبیت و جدا كردن لیوان بین 20 تا 40 مرحله تكرار مى شود.

از این نوع بادكش مى توان در آماده كردن موضع حجامت تر و بادكش نقاط مختلف صورت استفاده كرد.

بادكش متحرك یا لغزان:

در بادكش متحرك، قبل از بادكش گذارى، موضع را روغن مالى مى كنیم. برای روغن مالى مى توان از روغن هاى طبیعى نظیر روغن زیتون، روغن كنجد، روغن بادام تلخ یا روغن سیاه دانه استفاده كرد. پس از روغن مالى، بادكش را روى بدن ثابت مى كنیم و سپس به آرامى آن را با دست روى بدن به حركت درمى آوریم. این عمل باعث گرمى (سرخى) موضعى مى شود و در رفع اسپاسم هاى عضلانى و خستگى مفرط بسیار مؤثر است.

تذكر1: در بادكش متحرك، افرادى كه داراى جوش هاى متعدد پوستى هستند، احتیاط كنند.

تذكر2: در تمام بادكش ها حتماً از لیوان هاى سالم و بدون ترك استفاده كنید، زیرا لبه هاى ترك خورده و شكسته ى لیوان ممكن است بریدگى هاى شدید ایجاد كند.

تذكر3: كبودى هاى ناشى از بادكش، واكنش طبیعى بدن است و جاى نگرانى ندارد و طی 5 تا 10 روز كاملاً رفع مى شود.

براى رفع سریع تر این كبودى ها مى توان از ماساژ موضع بادكش، بلافاصله پس از بادكش گذارى استفاده کرد.

با كنترل پوست بیمار و تنظیم مدت زمان بادكش می توانید از كبودى شدید پوست جلوگیرى كنید.

تذكر 5: ایجاد تاول روى پوست بیمار پس از بادكش گذارى چند علت عمده دارد:

ـ ضعف و سستى پوست بیمار؛

ـ زیاد بودن فشار منفى ایجاد شده؛

ـ طولانى بودن مدت زمان بادكش؛

بنابراین با كنترل وضعیت پوست در مدت زمان بادكش و تنظیم مدت زمان بادكش و میزان خلاء ایجاد شده، مى شود تا حد زیادى از این مسأله جلو گیرى كرد.

تذكر6: میزان بادكش در افراد لاغر و ضعیف، كم تر از افراد چاق باید باشد، زیرا بادكش شدید پوست افراد لاغر باعث تورم بافتى (التهاب) و اسپاسم (گرفتگى) عضلانى این افراد مى شود.

امروزه جهت بادكش درمانى، دستگاه هاى Cupping therapy(درد كش) ساخته شده است كه طرز استفاده از این دستگاه به این صورت مى باشد:

جهت استفاده از دستگاه دردكش، ابتدا موضع بادكش را با روغن هایى مثل: روغن زیتون، روغن سیاه دانه یا روغن بادام تلخ به مدت 5 دقیقه ماساژ دهید. سپس دستگاه مكنده را به پشت لیوان متصل كرده و با چند بار مكش، با ایجاد خلاء لیوان را روى بدن ثابت كنید.

سپس دستگاه مكنده را از لیوان جدا كرده و جهت اطمینان دریچه ى لیوان را كمى به داخل فشار دهید. مدت زمان لازم براى بادكش گذارى به طور متوسط 10 دقیقه است. البته این زمان براى كودكان و بعضى از بیماران كه داراى پوستى سست و نازك هستند تا 5 دقیقه كاهش مى یابد.

ـ مدت زمان بادكش تیروئید و كبد كم تر از 10 دقیقه است؛

ـ در صورت مشاهده ى كبودى زیاد یا تاول هاى پوستى كوچك، بادكش را خاتمه دهید؛

ـ در صورت ایجاد تاول به هیچ وجه آن ها را دستكارى نكنید و با عسل روى آن ها را پانسمان نمایید؛

ـ جهت ایجاد خلاء مناسب در افرادى كه بدنى پر مو دارند، بهتر است موهاى موضع بادكش، قبل از بادكش گذارى تراشیده شود؛

ـ بعد از اتمام مدت زمان لازم، با كشیدن سوپاپ انتهاى لیوان، آن را از بدن جدا مى كنیم. جهت رفع كبودى احتمالى مى توان موضع را كمى ماساژ داد. جهت جلوگیرى از انتقال بیمارى هاى قارچى و پوستى بهتر است هر فرد از لیوان مخصوص خود براى بادكش استفاده كند و در صورت در دسترس نبودن، لیوان ها را قبل از استفاده ى مجدد ضد عفونى كنید.

جهت افزایش عمر مفید دستگاه هر چند وقت یك بار قطعات دستگاه را باز كنید، تمیز و روغن كارى كنید و دوباره مورد استفاده قرار دهید.

ـ دوره ى درمان با بادكش به طور متوسط 7 تا 14 جلسه ى یك روز در میان است و در بعضى بیمارى هاى مزمن تا 40 جلسه نیز باید ادامه یابد.

منابع:

- ارقام و آمار این نوشتار، برگرفته از سایت سازمان بهداشت جهانى و كتابخانه ى ملى آمریكاست.

- میزان الحكمة: نوشته ى محمد رى شهرى صفحه ى 1786

- موسوعة الاحادیث الطبیة: نوشته ى محمد رى شهرى صفحه ى 66 و67

- آشنایى با بادكش درمانى: تألیف دكتر روزگارى

بادكش درمانى در روایات

در بیشتر كشورهاى توسعه یافته، طب سنتى و مكمل را تعداد زیادى از افراد این جوامع پذیرفته اند. به طورى كه 48 درصد مردم استرالیا، 70 درصد جمعیت كانادا، 42 درصد مردم آمریكا، 38 درصد مردم بلژیك و 75 درصد جامعه ى فرانسه، دست كم یك مرتبه در سال از خدمات طب مكمل بهره مى برند.

در آلمان 77 درصد كلینیك هاى ضد درد از طب سوزنى یا بادكش سرد استفاده مى كنند و امروزه وسایل پیشرفته در خصوص حجامت و بادكش و طب سوزنى و ... ساخته شده است كه جزو صنایع پزشكى محسوب شده و درصد قابل توجهى را به خود اختصاص داده اند.

در حقیقت اگر تاریخ تحولات پزشكى با وضع كنونى آن درهم آمیخته شود، براى پیشرفت پزشكى راه هایى تازه پیدا مى شود.

به عقیده ى ابن سینا، بهترین مكتب پزشكى آن است كه به دارو نیاز نداشته باشد.

در روایات مختلف نیز پرهیز از مصرف دارو تا زمانى كه بدن بتواند درد را تحمل كند، از اولویت برخوردار است.

*رسول گرامى اسلام (ص) در این باره مى فرماید: «تَجَنَّبِ الدَّواءُ مَا احتَمَلَ بَدَنُكَ الدّاء فَاذا لَم یَحتَمِل الدّاء فالدّواء.» (تا زمانى كه بدن تو تحمل درد را دارد، از دارو بپرهیز و زمانى كه دیگر تحمل آن را نداشت، از دارو استفاده كن.)

*از حضرت على (ع) نقل شده كه فرمودند: «إمشِ بِدائكَ ما مَشى بِك.» (تا زمانى كه بیمارى با تو مى سازد، تو نیز با آن بساز.)

*امام كاظم (ع) درباره ى زود پناه بردن به دارو مى فرماید: «لَیسَ مِن دواء الاّ و هو یهیّج داء و لَیسَ شى فى البَدَن انفع من إمساك الیَه الاّ عمّا یَحتاج الیَه.» (هیچ دارویى نیست، مگر آن كه خود، بیمارى تازه اى را دامن مى زند. براى بدن چیزى سودمندتر از پرهیز و خوردن غذا در حد نیاز بدن نیست.)

*در روایت دیگر از امام كاظم (ع) آمده است كه: «إدفَعوا مُعالِجَة الأطِباء ما اندفَع الداء عَنكُم، فَاِنَّه بِمَنزلَة البِناء، قلیلُه یَجُرُّ الى كثیره.» (تا زمانى كه بیمارى خود به خود از شما برطرف مى شود، به معالجه ی پزشكان روى نیاورید، زیرا كار طبیب مانند بنّاست كه اندك كار او، به كار بسیار منجر مى شود.)

*در روایت دیگر از امام على (ع) آمده است: «یا اَیهاالناس تَداوَوا، فَان الله تعالى لَم یَخلُق داء الاّ خَلَقَ لَه شَفا. الاّ السّام و السّامُ الموت.»(اى مردم! خود را درمان كنید، زیرا خداى تعالى هیچ دردى نیافریده مگر آن كه برایش شفا نیز آفریده، به جز مرگ.)

در روایات، جهت درمان بیمارى ها، شیوه هاى مختلفى بیان شده است. در برخى از راه هاى درمانى، استفاده از درمان فیزیكى، بدون استفاده از دارو توصیه مى شود، مانند: پرهیز، حجامت گرم و تر، حجامت گرم و خشك و ماساژ درمانى.

در برخى از راه هاى درمانى استفاده از داروهاى گیاهى سفارش شده است و مسلماً احتیاط در استفاده از هر كدام از آن ها، شرط اساسى در درمان بیمارى مى باشد.

بادكش درمانى (Cupping therapy) نیز از جمله مواردى است كه به صورت فیزیكى و بدون استفاده از دارو، یكى از راه هاى مقابله و پیشگیرى از بیمارى ها محسوب می شود.

منابع:

- ارقام و آمار این نوشتار، برگرفته از سایت سازمان بهداشت جهانى و كتابخانه ى ملى آمریكاست.

- میزان الحكمة: نوشته ى محمد رى شهرى صفحه ى 1786

- موسوعة الاحادیث الطبیة: نوشته ى محمد رى شهرى صفحه ى 66 و67

- آشنایى با بادكش درمانى: تألیف دكتر روزگارى

بادكش درمانى

Cupping therapy

پروفسور شارل لیشتن تلر، استاد تاریخ پزشكى در دانشگاه لوزان و هامبورگ در كتاب تاریخ پزشكى مى نویسد: "براى این كه بدانیم به كجا مى رویم، باید بدانیم كه از كجا مى آییم و براى این كه بدانیم در كجا هستیم، باید گذشته ى خود را بجوییم و ببینیم كه از كجا مى آییم."

نابسامانى هاى پزشكى اخیر، تا حد زیادى به این علت است كه انسان، رابطه ى خود را با گذشته قطع كرده است و اگر كسى از گذشته ى پزشكى آگاه باشد، براى پیشرفت دانش پزشكى راه هاى تازه اى پیدا خواهد كرد.

سازمان بهداشت جهانى از حدود 30 سال پیش، به منظور جامه ى عمل پوشاندن به شعار خود، یعنى «بهداشت براى همه تا سال 2000»، توسعه ى طب سنتى را مورد توجه قرار داده است. این تصمیم، بر دو پایه استوار است: اول، عدم دسترسى بسیارى از افراد به خدمات اولیه ى بهداشتى درمانى، كه در بعضى كشورها تا 80 درصد جمعیت را شامل مى شود و دوم، عدم رضایت از درمان هاى طب جدید، به خصوص در رابطه با بیمارى هاى مزمن و عوارض جانبى داروهاى شیمیایى.

به این دلیل، در سال 1978 سازمان بهداشت جهانى، بیانیه اى در زمینه ى توسعه ى طب سنتى منتشر نمود. در این بیانیه طب سنتى به طور خلاصه، این گونه تعریف شده است: "مجموعه ى تمامى علوم نظرى و عملى كه در تشخیص طبى، پیشگیرى و درمان بیمارى هاى جسمى، ذهنى یا ناهنجارهاى اجتماعى به كار مى رود و به صورت گفتارى یا نوشتارى، از نسلى به نسل دیگر انتقال یافته باشد."

یكى از روش هاى درمانى كه داراى سابقه ى چند هزار ساله مى باشد، "بادكش درمانى" است كه پزشكان از زمان هاى دور، در درمان بیمارى ها و دردها از آن بهره مى گرفتند.

در طب سنتى چین، تلفیقى بین "بادكش درمانى"و "طب سوزنى" صورت گرفته است و طبیبان چینى، در بسیارى موارد، جهت افزایش تأثیر طب سوزنى، آن را همراه بادكش به كار مى برند. در طب سنتى ایران زمین نیز درمان با بادكش (حجامت گرم و خشك)، سابقه اى طولانى دارد و توسط پزشكان بزرگى چون ابوعلى سینا، رازى، جرجانى و بقیه، بارها جهت درمان بیمارى ها و دردهاى مختلف، تجویز شده است.

در طب كلاسیك و جدید نیز مطالعات فراوانى روى تأثیرات بادكش در درمان بیمارى ها و مكانیسم این تأثیرات انجام شده است.

در این میان، مى توان به مطالعات فراوان دكتر یوهان ابلر (پزشك آلمانى) و پروفسور Von neisser اشاره كرد.

كتاب هاى فراوانى نیز در این زمینه در سراسر جهان به چاپ رسیده است كه به عنوان نمونه، مى توان به Cupping therapy نوشته ى پروفسور Kay chirali از انگلستان و كتاب هاى متعدد در مورد بادكش درمانى یا خلاء درمانى اشاره كرد.

در شبكه هاى علمى اینترنت نیز مقالات متعدد (بیش از 260 هزار مورد) در این زمینه موجود است كه با كلمات كلیدى cupping, Dry cupping مى توان آن ها را ملاحظه نمود. ساخت دستگاه هاى Cupping therapy که در ایران به دستگاه "دردكش"K.D معروف است، استفاده از این شیوه ى درمانى را براى عموم مردم آسان نموده است.

انواع بادكش:

به طور كلى، بادكش به دو دسته ى گرم و سرد تقسیم مى شود. طبق نظر همه ى پزشكان، تأثیر بادكش گرم در درمان دردها و بیمارى ها بیشتر از بادكش سرد است. در طب سنتى، از بادكش با عنوان «حجامت گرم و خشك» یاد مى شود. از این جا كه دستگاه دردكش با مكانیسم سرد و خشك عمل مى كند، براى تكمیل درمان، بهتر است محل مورد نظر را با حوله ى گرم، گرم كرده، سپس با استفاده از این دستگاه اقدام به بادكش گذارى كرد.

در تمام دنیا، از جمله جامعه ى ما، در حال حاضر، تعداد بسیار زیادى از مردم به بیمارى هاى مختلف مبتلا هستند كه دردهاى ناشى از این بیمارى ها، پزشك را مجبور مى كند كه به بیمار، داروهاى مسكن تجویز كند. عوارض ناشى از خود این داروها، بیمارى هاى جدید را به وجود مى آورد كه گاهى بعد از تشخیص، غیر قابل جبران مى باشد.

در این میان استفاده از دستگاه دردكش به عنوان روش درمان فیزیكى، بسیار حایز اهمیت است.

كاربرد درمانى و مكانیسم تأثیر بادكش

بادكش گذارى با مكانیسم هاى متعددى باعث رفع دردها و درمان بیمارى هاى مختلف مى شود كه در زیر به تعدادى از این مكانیسم ها اشاره مى شود:

2. افزایش خون رسانى موضعى با فراخوانى سلول هاى دفاعى و فاكتورهاى ضد التهاب خونى به موضع، باعث تسریع ترمیم آسیب هاى بافتى و عفونت هاى موضعى مى شود. مثلا با بادكش كردن اطراف زخم هاى بستر مى توان به ترمیم و بهبود این زخم ها كمك شایانى كرد.

3. بادكش با ایجاد خلاء در تخلیه ى سموم و عفونت هاى موضعى، مثلاً در گزیدگى با مار و عقرب كمك كننده است.

4. بادكش با ایجاد فشار منفى باعث انبساط عضلانى شده و در رفع اسپاسم عضلانى كه علت بسیارى از دردهاى موضعى است، كمك كننده مى باشد.

5. بادكش با تحریك روده ها و دستگاه گوارش در درمان برخى از بیمارى هاى گوارشى، نظیر زخم معده، تنبلى روده و یبوست كمك كننده است.

6. بادكش متناوب با جذب خون به عضلات در رفع لاغرى هاى موضعى و افزایش بافت ماهیچه اى موضع مؤثر است.

7. اگر علت چاقى تجمع موضعى چربى باشد، بادكش گرم در سوزاندن چربى هاى موضعى مؤثر است(با مكانیسم فراخوان خون به ناحیه ى پرچربى).

?. از فشار منفى ایجاد شده توسط بادكش مى توان در كنترل و تنظیم بعضى از خونریزى ها در بدن بهره گرفت؛ مثلاً در هایپر منوره (قاعدگى با خونریزى شدید) مى توان زیر سینه ها را بادكش كرد. با این عمل فشار خون از اندام تحتانى به سمت اندام فوقانى متوجه شده و از شدت خونریزى كاسته مى شود یا در خونریزى كم (هایپو منوره) با بادكش كردن ران ها و ساق پاها مى توان فشار خون را از قسمت هاى فوقانى به سمت اندام تحتانى متوجه ساخته و میزان خونریزى را افزایش داد. یا در خون دماغ شدید با بادكش كردن اطراف ناف (در طرف خونریزى) فشار خون به قسمت هاى تحتانى منتقل شده و خون دماغ كم كم قطع مى شود.

9. تعدادى از دردهاى عضلانى بر اثر درگیر شدن اعصاب حسى بین ماهیچه ها یا بافت پیوندى سخت شده ایجاد مى شود. بنابراین با بادكش نمودن در بسیارى از موارد این فشار از روى عصب برداشته شده و درد تسكین مى یابد.

10. در رفع خواب رفتگى ها و گزگز اندام، بادكش با تسریع خون رسانى و اكسیژناسیون بافتى مؤثر مى باشد.

11. عده اى از اطباء و حكما از فشار منفى بادكش جهت كمك به خروج سنگ هاى كلیوى استفاده مى كنند. به این صورت كه بعد از روغن مالى، مسیر كلیه ها را از طرف كلیه به سمت مثانه بادكش متحرك مى كنند.

12. در افرادى كه داراى طبع سرد و تر هستند و در اصطلاح طب سنتى بلغمى مزاجند، بادكش گرم و خشك كاربرد فراوانى دارد و جایگزین مناسبى براى حجامت (تر) مى باشد.

13.طبق تعریف طب سنتى گاهى دردها بر اثر غلبه ى سردى بر بافت یا عضو ایجاد مى شود و تجربه نشان داده است كه بسیارى از دردهاى موضعى با گرم كردن موضع تسكین مى یابد. بادكش گرم در رفع این دردها مؤثر است.

در طب سنتى بیمارى برص یا  Vetiligoدر دسته ى بیمارى هاى بلغمى جاى مى گیرد. عده اى با این استدلال كه بلغم سرد و تر است و بادكش گرم و خشك ، یعنى دقیقاً ضد بلغم است، بادكش متناوب دست كم 40 جلسه یك روز در میان را در از بین بردن ضایعات برص مؤثر مى دانند.

14. این مسأله قطعى است كه افزایش خون رسانى پوست توسط بادكش گذارى در رفع بسیارى از بیمارى هاى پوستى مؤثر است و تحقیقات پروفسور Von neisser نیز این مسئله را تأیید مى كند.

15. در زانوهایى كه دچار تورم، درد و تجمع مایع در مفصل شده اند (تجمع بلغم موضعى) با بادكش متناوب 40 تا 120 جلسه یك روز در میان مى توان كم كم این مایع را از محیط خارج كرد.

یاد آورى: در رفع بلغم موضعى و سیستمیك بادكش گرم و خشك بهتر از بادكش سرد است. 

منابع:

- ارقام و آمار این نوشتار، برگرفته از سایت سازمان بهداشت جهانى و كتابخانه ى ملى آمریكاست.

- میزان الحكمة: نوشته ى محمد رى شهرى صفحه ى 1786

- موسوعة الاحادیث الطبیة: نوشته ى محمد رى شهرى صفحه ى 66 و67

- آشنایى با بادكش درمانى: تألیف دكتر روزگارى

روزه در بیماری های گوارشی

بسیاری از افراد به دلیل اندکی ناراحتی گوارشی، از روزه‌گرفتن اجتناب می‌كنند، در حالی كه با رعایت چند نكته تغذیه‌ای می‌توان این عوارض را به حداقل خود رساند. دکتر مظهری به این افراد توصیه می‌کند مصرف مواد غذایی سرخ كرده، پر از ادویه، روغن و شكر بالا را کنار بگذارند.

به گفته این متخصص تغذیه، از آنجا كه در هنگام روزه‌داری، اسیدیته معده بالا می‌رود، مصرف این‌گونه مواد می‌تواند احساس سنگینی در معده، ترش كردن و دیگر مشكلات گوارشی را به همراه داشته باشد. در عوض مواد غذایی حاوی فیبر نظیر میوه ‌‌و ‌‌سبزیجات می‌توانند از تولید بیش از اندازه اسید در معده جلوگیری کنند.

دكتر ناصر ابراهیمی دریانی، فوق تخصص گوارش و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشكی تهران هم در مورد كسانی كه زخم معده و اثنی عشر دارند، چنین می‌گوید: «به هیچ عنوان ثابت نشده گرسنگی باعث ایجاد زخم پپتیك شود؛ گرچه در بیمارانی که زخم فعال دارند یا پیش از این دچار عوارض این زخم‌ها،‌ مانند تنگی و خونریزی از معده و دستگاه گوارش شده‌اند، روزه گرفتن مخاطره‌آمیز خواهد بود و نباید روزه بگیرند.» دکتر دریانی به افرادی كه سابقه زخم اثنی عشری دارند که زخم آنها به خوبی ترمیم شده، توصیه می‌كند در سحر یا افطار یك عدد امپرازول یا یك عدد رانیتیدین مصرف كنند و روزه خود را بگیرند.

این عضو هیأت علمی در مورد سوء هاضمه كه با عوارضی چون ترش كردن و سوزش پشت جناغ همراه است و همچنین رفلاكس (بازگشت اسید معده به مری) راه‌هایی را پیشنهاد می‌کند که با رعایت آنها به‌راحتی می‌توان روزه داشت: «این افراد باید افطار و سحر كم میل كنند و بلافاصله بعد از افطار به حالت درازكش نخوابند. ضمن اینکه بعد از افطار سیگار نكشند. همچنین افرادی که دچار این مشکلات هستند، باید از خوردن غذاهای پرچرب و ادویه دار، سس (به خصوص سس گوجه و آب گوجه)، مركبات، شكلات، ترشی ها، قهوه و ... پرهیز كنند.»

مطالعات نشان داده برای كسانی كه دچار كولیت و یبوست شدید هستند، بیماری‌ای که با عوارضی چون درد شكمی، احساس دفع (مدفوع شل یا سخت و تكه تكه) و تغییر در دفعات و قوام اجابت مزاج، نفخ زیاد و گاه احساس پری همراه است، گرفتن روزه زیان‌آور است.

افرادی كه ناقل هپاتیت B هستند نیز دسته دیگری از بیماران‌ هستند که باید در مورد بی‌خطر بودن روزه توجه لازم را به خرج دهند. دکتر دریانی، درباره این دسته از بیماران هم می‌گوید: «در صورتی که آنزیم‌های کبدی این بیماران بالا نباشد، به عبارتی بافت کبد آنها دچار مشکل نشده باشد، گرفتن روزه منعی ندارد.

اما كسانی كه هپاتیت مزمن دارند که به سیروز کبدی منجر شده، نباید روزه بگیرند؛ زیرا كبد قادر به ساخت گلوكز از گلیكوژن نیست و گرسنگی در این افراد باعث می شود قند خونشان به شدت پایین بیاید.»

رمضان در كنار پزشک

فشار، چربی و اوره ی خون بالا

گاهی این سؤال وجود دارد كه می‌توان با وجود فشار خون، چربی‌ خون یا اوره بالا در ماه مبارك رمضان روزه گرفت یا خیر؟

کارشناسان تغذیه و متابولیسم در این باره پاسخ می‌دهند در صورتی كه بیمار بتواند بدون هیچ نوع عارضه‌ای داروهایش را در دو وعده سحری و افطار میل کند، محدودیتی در این باره وجود ندارد، اما در كل بهتر است قبل از آن با پزشك معالج خود مشورت کند.

دكتر مظهری، کارشناس تغذیه و عضو هیات علمی، در این باره چنین توضیح می‌دهد: «مطالعات نشان می‌دهند كه در طول روزه‌داری سطح كلسترول بد و تری گلیسیرید كاهش چشمگیری پیدا می‌کند. میزان كلسترول خوب بالا می‌رود و تا حدودی فشار خون بالا تعدیل می‌شود. به همین دلیل اگر افراد در دوران روزه‌داری نیز پرهیزهای غذایی خود را رعایت كنند، می‌توانند حتی به كنترل بیماری خود، تا حد زیادی كمك کنند.»

البته بیمارانی که اوره بالایی دارند، از این امر مستثنی هستند، چرا که امساك از غذا، سطح اوره را در خون بالا می‌برد. بنابراین به هیچ عنوان روزه‌داری و تحمل گرسنگی برای این بیماران توصیه نمی‌شود.

بیماری‌های کلیه‌

در مورد بیماری‌های مزمن و شدید کلیوی، چند مورد هست که بنا به نظر اکثریت قاطع پزشکان، منع قطعی برای روزه‌داری به وجود می‌آورد، چرا که در این حالت‌ها، امكان تطابق مناسب با تغییرات آب و املاح وجود ندارد.

به گفته متخصصان بیماری‌های کلیه، اگر در اثر نارسایی متوسط و شدید، کلیه از کار افتاد و بیمار تحت درمان با دیالیز قرار گرفت، دفع شدید پروتئین از ادرار (که در هموگلوبینموپاتی‌ها دیده می‌شود) و خطر لخته شدن خون بالا می‌رود. همچنین در صورت دفع مکرر سنگ‌های كلیوی، روزه گرفتن از لحاظ پزشکی ضرر جدی دارد و منع شده است.

به گفته متخصصان، افرادی كه تشكیل سنگ‌های ادراری در آنها‌ ‌فعال بوده و بیش از دو سنگ ادراری ظرف مدت 6 ماه دارند یا هم اكنون‌ ‌دارای سنگ ادراری هستند، بهتر است در مورد روزه گرفتن احتیاط کنند.

با این حال، دکتر احمد تارا، فوق تخصص بیماری‌های کلیه، درباره رابطه ننوشیدن آب در ماه مبارک رمضان و بیشتر شدن احتمال تشکیل سنگ در افراد مستعد، این طور توضیح می‌دهد: «هرچند كه طبق گزارش‌های علمی، نوشیدن فراوان آب به مدت 5 سال، آمار ایجاد مجدد سنگ كلیه را در افرادی که سابقه آن را داشته‌اند، كاهش می‌دهد، اما این نكته به این معنی نیست كه اگر افراد هنگام روزه‌داری، از نوشیدن آب تا چند ساعت در روز محروم شوند، مشكل خاصی برای آنها ایجاد می‌شود.»

به عبارت دیگر، مدت زمان روزه‌داری آنقدر نیست که بتواند کم‌ آبی جدی ایجاد کند. به همین علت نخوردن آب در هنگام روزه‌داری، احتمال ایجاد سنگ كلیه را افزایش نمی‌دهد.

دكتر تارا در مورد بیماران پیوندی اشاره می‌کند: «مطالعات جدید نشان می‌دهد در صورتی كه عملكرد كلیه پیوندی خوب باشد، روزه ضرری برای كلیه پیوندی پس از سال اول پیوند كلیه ندارد.»

بیماری‌های چشم

یکی از سؤالاتی که برخی افراد با شماره عینک بالا دارند، این است که آیا روزه‌داری می‌تواند عیوب انکساری چشم (نزدیك بینی و دور بینی) را تشدید کند و شماره عینکشان را بالا ببرد؟

چشم‌پزشکان این موضوع را در شماره‌های پایین چشم رد می‌کنند، اما به گفته دكتر علی عبداللهی، جراح و فوق تخصص شبكیه چشم، تغذیه سر عصب بینایی در افراد مبتلا به نزدیك ‌بینی شدید با نمره عینك بالاتر از 18،‌ در اثر روزه‌داری مختل می‌شود و به همین دلیل، متخصصان چشم به این افراد توصیه می‌كنند روزه نگیرند.

بیماران مبتلا به آب سیاه با فشار طبیعی، دسته دیگری از بیماران چشمی هستند كه روزه‌داری برای آنها ممنوع است.