شاید بیشتر کاربران ، توانایی نصب یك قطعه را داشته باشند اما اینكه مراحل نصب و مونتاژ كامل یك سیستم به چه ترتیب است و هر قطعه چگونه باید نصب و راه اندازی شوند، مقولهای دیگر است،
به همین دلیل و طبق درخواست عدهای از خوانندگان مبنی بر آموزش مونتاژ كامپیوتر بر آن شدیم تا مراحل مونتاژ را بصورت جزء به جزء اما به زبان ساده آموزش دهیم. امیدواریم این مقاله برای افرادی كه مشكلاتی پیرامون مونتاژ دارند كارآمد و مشكل گشا باشد.
مراحل مونتاژ و نصب
توجه کنیدكه مونتاژ كامپیوتر ، كاری است كه حتما باید با دقت انجام شود و پیشنهاد میكنیم برای مونتاژ فقط به این نوشته اكتفا نكنید و حتما آن را در حضور یك كارشناس و متخصص انجام دهید.
یك سیستم ، متشكل از قطعاتی چون كیس ( Case ) ، مادربرد ( Motherboard ) ، پردازنده ( CPU ) ، رم ، كارت گرافیك ، مودم ، فلاپی درایو ( FDD ) ، هارد دیسك
( HDD ) و CD Drive می باشد كه بنا به نیاز ، قطعات دیگری نیز قابل نصب بر روی آن می باشد.در این مقاله سعی كردهایم كه مراحل نصب تجهیزات داخلی یک سیستم را تا جایی كه امكان داشته تفكیك و توضیح دهیم . مراحل نصب را از كیس و منبع تغذیه شروع می كنیم :
کیس (Case)
همانطور كه میدانید تمام قطعات داخل جعبهای به نام كیس قرار گرفته میشوند .یك كیس از دو بخش تشكیل شده است :
بدنه یا همان کیس و منبع تغذیه( Power Supply ). كیس ها شكلهای مختلفی دارند كه اكثراً طبق سلیقه مصرف كننده انتخاب میشود اما منبع تغذیه یا همان قلب تپنده سیستم ، چیزی نیست كه سلیقه ای باشد.پس در انتخاب كیس كه اغلب با یك منبع تغذیه ارائه میشود دقت لازم را داشته باشید.
كیسی را انتخاب كنید كه دارای یك منبع تغذیه خوب و استاندارد باشد و یا در صورتی كه از ظاهر یك كیس خوشتان آمد آن را بدون منبع تغذیه تهیه و سپس برای آن یك منبع تغذیه مناسب خریداری كنید.(جهت اطلاعات بیشتر در خصوص منبع تغذیه به شماره 14 ماهنامه مراجعه نمایید).برای نصب قطعات داخل كیس ، هر دو در آن را ، باز كنید.در داخل كیس ، یك کابل برق ، بستهای شامل پیچ ، واشر، Spacer دیده میشود( شكل 1 ) . از آنها جهت بستن قطعات به بدنه استفاده میگردد.
|
شكل 1 |
مادربرد ( Motherboard )
مادربرد یا تخته مدار مادر ، قطعهای است كه اكثر قطعات بر روی آن نصب میشود.مادربرد ، برد اصلی دستگاه است كه مدل های مختلفی دارد اما از نظر نصب بر روی سینی كیس ، همه مادربردها یكسان هستند.
بر روی مادربرد قطعاتی چون CPU ، رم ، كارت گرافیك ، مودم ، كابل منبع تغذیه ، كابل های هارد ، فلاپی ، رایتر ، USB و... نصب میشود كه به همه این موارد در بخش بعدی اشاره خواهد شد.
پردازنده ( CPU )
CPU یا به عبارتی مركز كنترل و پردازش ، بر روی مادربرد نصب میشود.محل نصب CPU بر روی مادربرد ، Zif Socket ، نام دارد که جای آن كاملا مشخص است.CPU ها اغلب داری پایه هایی هستند كه داخل سوراخهای سوكت قرار میگیرد.
نكته : البته شرکت اینتل پردازندههای جدیدی از نوع سوكت LGA 775 تولید كرده است كه پایه ندارد و در عوض سوكتی كه بر روی مادربرد قرار دارد دارای پایههایی است كه اتصال سوكت با CPU را بر قرار میكند.
با توجه به اینكه CPU ، دارای پایههای بسیار ظریفی است ، نصب آن باید با دقت انجام شود. درصورتیكه نصب CPU به درستی انجام گیرد برای پایهها مشكلی پیش نمی آید.همانگونه كه در شكل 2 مشاهده می كنید، بر روی مادربرد سوكت سفید رنگ و مربع شكلی وجود دارد كه دارای سوراخ های بسیار ریزی می باشد. این سوكت ، محل نصب CPU می باشد.
ابتدا اهرم كنار سوكت ( شكل 3) را به آرامی بالا کشیده و تا انتها بالا بیاورید. به علامت مثلثی كه در گوشه سمت راست و بالای این سوكت قرار دارد توجه داشته باشید. به CPU نگاه كنید. همانطور كه در شكل 4 مشاهده می شود در گوشه كناری CPU ، علامت مثلث كوچكی قرار دارد. این علامت نشانگر منطبق شدن این قسمت بر قسمتی از سوكت مادربرد كه دارای این علامت است ، می باشد.
CPU را طوری بر روی سوكت بنشانید كه علامت های مثلث موجود بر روی هر دو قسمت با هم منطبق شود اگر كار نصب CPU را به درستی انجام دهید براحتی باید بر روی سوكت چفت می شود.
توجه داشته باشید در زمان نصب CPU اهرم سوكت مادربرد حتماً به سمت بالا یا باز باشد در صورتیكه CPU را به درستی جا نزنید به خاطر منطبق نبودن پایه ها و سوكت به هیچ عنوان بر روی سوكت چفت نمیشود اگر به این مشكل برخوردید بر روی CPU فشار نیاورید چون باعث شكستن پایهها شده و عملاً CPU از بین خواهد رفت.
مورد بعدی كه ممكن است هنگام نصب CPU پیش آید این است كه CPU در جای خود نشیند.
توجه داشته باشید كه پایه CPU حتما باید دقیقاً بر روی سوراخ های سوكت منطبق شوند. این امكان وجود دارد كه تعدادی از پایه های CPU كج شده باشد، صاف كردن پایه ها دقت بسیار بالایی می خواهد. حتی المقدور از لمس پایهها توسط دست خودداری كنید اینكار هم باعث كج شدن پایه ها میشود و هم الكتریسیته ساكن موجود در بدن باعث آسیب دیدگی CPU میگردد. بعد از اطمینان از نصب صحیح CPU بر روی سوكت مطابق شكل 3 ، اهرم نگهدارنده را به سمت پایین فشار دهید تا بر روی سوكت چفت شود .
|
شكل 2 |
|
شكل 3 |
فن CPU
تمام پردازندهها به دلیل سرعت بالای پردازش ، حرارت بسیار بالایی تولید میكنند به همین دلیل از فن مخصوصی كه همراه CPU عرضه میشود برای خنك كردن آن استفاده میگردد. در اینجا نوبت به نصب فن CPU ، فرا می رسد .
بر روی فن ، دو اهرم وجود دارد ( شكل 5)كه باعث چفت شدن آن بر روی CPU میشود.در زمان نصب ، هر دوی این اهرم ها را به سمت بالا و باز ، قرار دهید. به شكل 6 توجه كنید.این قاب رنگی رنگ محل قرارگیری فن می باشد.در چهارگوشه این قاب ، پایه هایی قرار دارد كه باعث چفت شدن پایه های فن درون آنها میشود. فن ، دارای پایه هایی است كه بر روی آن خاری تعبیه شده است. زمانیكه فن را مطابق شكل 6 بر روی CPU قرار می دهید این خارها با فشار اندكی بر روی مادربرد چفت میشود.توجه داشته باشید كه در زمان نصب فن اهرم های نگهدارنده به سمت بالا و باز باشد.
فن CPU باید به راحتی بر روی قاب بنشیند بطوریكه هرچهار عدد پایه فن به قاب نگهدارنده فن بر روی مادربرد چفت شود. بعد از اطمینان از اتصال صحیح فن ، اهرم های نگهدارنده به سمت بسته و یا قفل به آرامی فشار دهید تا فن بر روی CPU چفت شود توجه داشته باشید كه اینكار نیاز به اندكی فشار به اهرم ها دارد اما اگر با وارد كردن فشار به اهرمها ، اهرمها بسته نشد و فن چفت نمی شود حتماً فن به درستی بر روی سوكت قرار نگرفته است ، پس مجدداً كار نصب فن را انجام دهید تا اهرم ها به راحتی بسته شود.
توجه داشته باشید كه فن حتما بر رویCPU به صورت كامل منطبق شده است .در صورتیكه فن CPU را به درستی نصب نكرده باشید به دلیل حرارت بالایی که CPU تولید میکند احتمال هنگ كردن و سوختن CPU وجود دارد.
اكنون بعد از اطمینان از نصب صحیح فن ، زمان نصب سوكت برق فن بر روی مادربرد است. به روی مادربرد، كنار محل نصب CPU توجه كنید.سوكت كوچكی ، مشاهده میشود كه كنار آن عبارت CPU-Fanحك شده است.سوكت فن را به آن وصل كنید.
رم (RAM)
رم ها نیز مانند بسیاری دیگر از قطعات ، بر روی مادربرد نصب میشوند. بر روی مادربرد ، سوكت هایی به نام DIMM مشاهده میشود كه محل نصب رم می باشد. توجه داشته باشید كه رم ها نیز برای نصب دارای جهت هستند.
همانطور كه در شكل 7 مشاهده میكنید در قسمتی از رم ، یك شكاف وجود دارد .بر روی اسلات نیز یك زائده قرارداردكه در هنگام نصب ، این زائده در شیار رم قرار می گیرد. این زائده به گونه ای می باشد كه اجازه نصب رم از جهت دیگر را نمی دهد. در كنار این سوكتها ، دو عدد گیره نگهدارنده رم وجود دارد. درصورتیكه رم را بدرستی بر روی سوكت نصب كنید به آرامی جا رفته و این گیره ها بسته خواهند شد.
|
شکل 7 |
نصب مادربرد بر روی كیس
بعد از نصب CPU ، فن و رم بر روی مادربرد ، نوبت نصب مادربرد بر روی سینی كیس می باشد.سینی کیس قسمتی است که مادربرد بر روی آن پیچ میشود.بر روی مادربرد و سینی كیس ، سوراخ هایی برای پیچ كردن مادربرد قراردارد.
Spacer ها قطعات کوچکی میباشند كه به سینی كیس بسته شده و مادربرد به آنها پیچ میشود. ابتدا Spacer ها ( پلاستیكی و یا فلزی ) را بر روی سینی پیچ كنید سپس مادربرد را طوری بر روی سینی قرار دهید كه تمامSpacer ها دقیقا زیر سوراخ های مادربرد قرار گیرد.از پیچ ها و واشرها جهت محكم كردن مادربرد بر روی سینی استفاده كنید. این كار را به دقت انجام دهید. از فشار آوردن به مادربرد و یا سوكت های آن خودداری كنید. مادربرد باید به راحتی جای خود بنشیند و تمام پیچ ها نیز به درستی بر روی Spacerها منطبق شود. حتما از پیچ های مخصوصی كه همراه كیس است جهت بستن مادربرد استفاده کنید و آنها را زیاد سفت نکنید زیرا ممكن است باعث تاب برداشتن و شکستن مادربرد میشود( شكل 8) .
قبل از بستن مادربرد بر روی سینی ،توجه کنیدكه پورت های مادربرد مانند كیبورد، ماوس، پرینتر ، USBو .... با پانل پشت كیس منطبق باشد.
|
شكل 8 |
نكته : اغلب به همراه مادربرد یك پانل فلزی كوچك جهت نصب به پشت كیس وجود دارد كه خروجی های مادربرد با آن منطبق است( شكل 9).
|
شكل 9 |
کارت گرافیک ( VGA Card )
كارت گرافیك یا همان VGA Card وسیله ای است كه كامپیوتر بوسیله آن تصاویر را به مانیتور انتقال می دهید. در حال حاضر كارت های گرافیك موجود در بازار از دو نوع AGP و PCI Express میباشند( برای اطلاعات در خصوص كارت های گرافیك به شماره های 8 و20 رجوع كنید).
شكل10 نمونه ای از یك كارت گرافیك AGP را نشان می دهد. به محل اتصال كارت گرافیك در شكل2 توجه كنید. این قسمت محل اتصال VGA و اسلات مخصوص آن بر روی مادربرد می باشد. این اسلات نیز در گوشه خود دارای اهرم نگهدارندهای میباشد كه بعد از نصب صحیح كارت گرافیك چفت شده و آن را نگه می دارد. با كمی دقت میتوانید كارت گرافیك را به راحتی جا بزنید. قبل از اینكه كارت بر روی دستگاه نصب شود ابتدا باید زائده فلزی پشت كیس برداشته شود ( به شكل 11 توجه نمایید ) تا كارت ها به راحتی درجای خود قرار گیرند. بعد از نصب كارت را با پیچ به بدنه كیس وصل كنید. توجه نمائید كه كارت گرافیك فقط از یك جهت قابل نصب بر روی اسلات است.
|
شكل10 |
مودم ( Modem )
مادربرد ها دارای چند اسلات یك شكل ( اغلب به رنگ سفید ) به نام PCI Slot می باشند كه كارتهای مختلف اعم از كارت مودم ، كارت كپچر ، كارت TV و مواردی از این قبیل بر روی آنها نصب میشود.
تمام اسلات های PCI كه بر روی مادربرد قرار دارند مانند هم میباشند و مخصوص كارت خاصی نیستند و می توان یك كارت را بر روی هر كدام از اسلات ها نصب كرد. شكل2 نمونه ای از اسلاتهای PCI را نشان می دهد.
نكته : توجه داشته باشید كه كارت های PCI را نمی توان بر روی اسلات AGP نصب كرد و مسلماً كارت های AGP نیز( كه كارت گرافیك میباشند) بر روی اسلات PCI قابل نصب نیستند.
|
شكل11 |
قبل از اینكه كارت ها بر روی دستگاه نصب شوند ابتدا باید زائده فلزی پشت كیس برداشته شود . تا كارت ها به راحتی درجای خود قرار گیرند.كارت مودم را بر روی یكی از اسلات های PCI جا بزنید. این كارت نیز همانند كارت گرافیك فقط از یك جهت نصب میشود. بعد از اطمینان از نصب صحیح كارت را به بدنه كیس پیچ كنید.
CD Drive
از نظر مونتاژ ، نصب درایو های CD ، DVD و رایتر مشابه هم می باشد. با توجه به شكل 12، CD Drive را داخل كیس جا بزنید بطوریكه درایو از قسمت جلوی كیس مشاهده شود. بعضی از كیس ها دارای پانلی هستند كه درایو در پشت آن قرار می گیرد باید قبل از نصب پانل را از كیس جدا كنید و درایو جا زده و سپس پانل را در جای خودش قرار دهید. درایو بگونه ای پشت پانل قرار گیرد كه دكمه Eject پانل با دكمه Eject درایو بر روی هم قرار گیرد. یكی باشد با كمی دقت اینكار را براحتی انجام دهید. درایو نصب شده را با پیچ های مخصوص ( پیچ های دنده ریز ) كه همراه كیس می باشد از هر دو سمت به بدنه كیس پیچ كنید.
|
شكل 12 |
نكته : اگر از دو درایو ( مثلا یكی CD Drive و دیگری رایتر ) استفاده می كنید حتما باید جامپرهای آنها تنظیم كنید و یكی را Master ( ترجیحا رایتر را master كنید ) و دیگری را Slave نمایید. برای اطلاعات بیشتر به شماره ماهنامه مراجعه كنید.
فلاپی درایو ( Floppy Drive )
در اینجا نوبت نصب فلاپی درایو است. فلاپی درایو نیز همانند CD Drive در محل مخصوص خودش قرار می گیرد.در صورتیكه كیس دارای قاب مخصوص جهت فلاپی باشد باید آن را بگونه ای نصب كنید كه دكمهEject فلاپی با دكمه Eject كیس روی هم قرار گیرد. فلاپی را با پیچ های دنده ریز از هر دو سمت به بدنه كیس پیچ كنید.
هارد دیسك (Hard Disk )
نصب هارد ، همانند نصبCD Drive می باشد.همانطور كه در شكل 12 مشاهده می كنید محل نصب هارددیسك در زیر فلاپی است .هارددیسك را به گونه ای نصب كنید كه قسمت برد الكترونیكی آن به سمت پایین باشد.هارد دیسك را با پیچ های دنده درشت از هر دو سمت به بدنه كیس پیچ كنید.
نكته : اگر از دو هارد دیسك استفاده می كنید حتما باید بوسیله جامپر ها ، یكی را Master و دیگری را Slave نمایید. برای اطلاعات بیشتر به ماهنامه شماره مراجعه كنید.
اكنون تمام قطعات و وسایل مورد نیاز یك كامپیوتر بر روی كیس بسته شده است. حال زمان نصب كابل های برق و دیتا و كلیدها و چراغ های روی كیس است.
نصب کابل های منبع تغذیه بر روی مادربرد در شكل 13 ، كابل های منبع تغذیه دیده میشوند .این كابل ها ولتاژ و جریان مورد نیاز قطعات و لوازم را از طریق منبع تغذیه تامین می كنند.اغلب مادربردها دارای 2 سوكت برای تامین ولتاژ و جریان میباشند. شكل 14 ، ظاهری این دو سوكت در شكل نشان داده شده است. یكی مستطیل شكل و بزرگ و دیگری مربع شكل و كوچك .هر دوی این كابل ها را بر روی مادربرد نصب كنید. توجه داشته باشید كه این دو سوكت فقط از یك سمت نصب میشوند.
|
شكل 13 |
|
شكل 14 |
نصب کابلهای دیتای CD Drive و هارددیسك
اکنون نوبت به نصب كابل های دیتا و تغذیه درایوها می رسد. نحوه نصب كابل دیتا و تغذیه هارددیسك و CD Drive ( DVD Drive ، رایتر و ... ) مشابه یكدیگر می باشد.به همین دلیل در این قسمت ، فقط به نحوه نصب كابلهای CD Drive اشاره میكنیم. همانطور كه در شكل 15 مشاهده میكنید ، این كانكتور مخصوص تغذیه درایو های چون هارددیسك ، رایتر ، DVD Drive ، CD Drive و قطعاتی از این قبیل می باشد. كابل دیتا ، كه یك سر آن به درایو و سر دیگر به مادربرد وصل میشود یه شكل ریبون میباشند و وظیفه انتقال اطلاعات از درایوها به مادربرد و یا برعكس را دارند.كه این كابل ها دارای 3 سر یا کانکتور میباشند. یكی برای اتصال به CD Drive و کانکتور وسطی در صورتیكه بخواهید از وسیله دیگری ( مانند هارد دوم یا رایتر ) استفاده شود ، بكار می رود و دیگری به مادربرد وصل میگردد.
|
شكل 15 |
ابتدا كابل تغذیه را وصل می كنیم. توجه داشته باشید که كانكتور برق هارد و سی دی فقط از یك جهت جا می رود .
بعد از نصب كانكتور برق ، نوبت به وصل كابل دیتا می رسد.كابل دیتا دارای یك برآمدگی در وسط است كه اجازه نصب كابل از یك جهت را می دهد. در صورتیكه كابل مورد استفاده برآمدگی مخصوص را نداشته باشد از هر دو سمت بر روی هارد قابل نصب است.برای نصب صحیح همیشه این نكته را در نظر داشته باشید:
بر روی كابل دیتا ، یكی از رشته سیمها به رنگ قرمز است كه نمایانگر پایه 1 است .
این رشته سیم قرمز همیشه باید در كنار سیم قرمز كابل تغذیه هارد باشد و در حقیقت این دو باید روبروی یكدیگر باشند نه دور از هم .در شكل 16 این نکته مشخص است. بر روی مادربرد شکل2 به دقت نگاه كنید. دو سوكت IDE1 و IDE2 دیده میشود. این دو محل اتصال كابل های دیتای هارد دیسك (CD Drive ، DVD Drive ، رایتر و ... ) میباشند. توجه داشته باشید كه بر روی این سوكتها نیز كابل تنها از یك طرف نصب میشوند.
|
شكل 16 |
نكته : نكته مهمی كه باید دقت کرد این است كه اگر از رایتر بر روی دستگاه خود استفاده می كنید حتماً جامپر رایتر خود را بر روی Master قرار داده و از كابل دیگری برای اتصال آن به IDE2 استفاده كنید.
نكته :شما می تواند تا دو Drive را بر روی هر IDE با رعایت كردن Master و Slave نصب کنید ولی توجه داشته باشید كه درایوهای نوشتنی مانند CDRWو DVDRW و یا هارد اصلی دستگاه همیشه Master باشد.
نصب کابل های فلاپی درایو
شكل 17، سوكت تغذیه و كابل دیتای فلاپی درایو را نشان می دهد.اگر به شكل كابل فلاپی درایو توجه كنید میبینید كه در یك سر كابل دو عدد بریدگی وجود دارد. قسمت برش خورده كابل مطابق شكل 18 به كانكتور فلاپی درایو متصل میشود.توجه داشته باشید رشته قرمز رنگ كابل دیتا روبروی سیم قرمز كابل تغذیه باشد.
|
شكل 17 |
نكته : در صورت برعكس زدن كابل دیتا ، بعد از روشن كردن سیستم ، چراغ فلاپی درایو ، بطور دائم روشن می ماند
مرحله بعدی نیز اتصال كابل دیتای به مادربرد است بر روی مادربرد نیز مطابق شكل سوكتی وجود دارد كه در كنار آن نام Floppy مشخص است. قسمت انتهای كابل را نیز همانند كابل هارد ، جا بزنید این كابل فقط از یك جهت نصب میشود. تا این قسمت بیشترین مرحله مونتاژ كامپیوتر به پایان رسیده است . حال نوبت به نصب سیم كلید ها و چراغ های جلوی كیس می رسد.
|
شكل 18 |
نصب كلیدها و چراغهای جلوی كیس
به شكل 19 توجه كنید.در تمام مادربردها کانکتورهایی وجود دارد که عباراتی مانند HDD LED ، Power LED، Reset ، Power SWو Speaker کنار آنها نوشته شده است. توجه داشته باشید كه كیس نیز دارای رشته سیمهایی با همین نامها می باشد. با رعایت كردن جهت نصب ( مثبت و منفی ) ، این سیمها را مطابق شكل 19 ، بر روی مادربرد وصل كنید. برای اطمینان بیشتر میتوانید به دفترچه راهنمای مادربرد رجوع كنید.همانطور كه در جدول 1 مشاهده میشود هر كدام از این سیمها وظایف مشخصی دارند .
|
شكل 19 |
|
جدول |
اكنون با كمی سلیقه میتوانید كابل های داخل دستگاه خود را با بست های مخصوص مرتب کنید به شكل توجه کنید اكنون دستگاه به صورت كامل مونتاژ گردیده است.
نكاتی قبل از روشن كردن سیستم
قبل از روشن كردن دستگاه و اتصال آن به برق مجدداً و فقط برای کسب اطمینان از انجام صحیح مراحل فوق برای آخرین بار به نکات زیر دقت نمایید:
• مطمئن شوید پیچ یا وسیله فلزی دیگری داخل کیس باقی نمانده باشد.
• با دست زدن به CPU Fan از جا خوردن و ثابت ماندن آن اطمینان حاصل کنید.
• دقت نمایید کارتهای موجود مانند گرافیک ، مودم و... به درستی در اسلات نصب شده و انتهای کارتها از اسلات بیرون نزده باشد.
• اتصالات مربوط به کابل برق و کابل دیتای فلاپی ، هارد و CD را چک کنید.
بعد از کسب اطمینان از موارد فوق و متصل کردن كابل های ماوس ، كیبورد ، مانیتور و برق دستگاه میتوانید كلید پاور را فشار دهید تا دستگاه روشن شود. اكنون زمان نصب ویندوز و برنامه های مورد نیازتان است امیدوارم توانسته باشید قطعات خود را به كامپیوتر دلخواهتان تبدیل كنید.در صورت بروز هر گونه اشكال میتوانید با بخش تحقیق و بررسی رایانه خبر ارتباط برقرار نمائید.
خسته نباشید ! سیستم آماده است...