آفتاب: یافته‌های جدیدترین مطالعه‌ای که در زمینه اهمیت اینترنت در زندگی انسان‌ها انجام گرفته، نشان می‌دهد از هر سه دانشجو و استاد دانشگاه جوان، یک نفر اینترنت را به اندازه منابع مهمی از قبیل هوا، آب، غذا و سرپناه مهم و حیاتی دانسته و نمی‌تواند بدون آن زندگی کند. 

این نتایج در گزارش جهان مرتبط تکنولوژی "سیسکو" 2011 ارائه شده، گزارشی که پس از مطالعه بر روی دو هزار و 800 دانشجو و استاد دانشگاه جوان در بازه سنی 20 تا 29 سالگی در 14 کشور مختلف منتشر شده است. 

اینترنت مهمتر از آب آشامیدنی 

در این گزارش آمده است که بیش از نیمی افراد مورد مطالعه اعلام کرده‌اند نمی‌توانند بدون اینترنت به زندگی خود ادامه دهند و از آن به عنوان بخشی لاینفک از زندگی‌شان یاد کرده‌اند که در بعضی موارد اهمیت آن از خودرو، ازدواج و رفاقت با دوستان نیز بیشتر بوده است. 

چنین نتایج بهت‌آوری می‌تواند این تهدید را پررنگ کند که در آینده‌ای نه‌چندان دور انسان‌ها بسیاری از نیازهای اولیه و حیاتی خود را در ازای استفاده از اینترنت به فراموشی خواهند سپرد. شاید چنین برداشتی از این گزارش کمی بزرگنمایی باشد زیرا امروزه زندگی روزمره انسان‌ها و نیازهای روزمره آنها با تکنولوژی و اینترنت گره خورده و در صورت نبود اینترنت ممکن است در بسیاری از آنها خلل ایجاد شود. 

با این همه نتایج مطالعه‌ای دیگر که توسط موزه علوم لندن بر روی سه هزار بزرگسال انجام گرفت نیز نشان از رتبه بسیار بالای اینترنت در زندگی انسان‌ها دارد. مطالعه بر روی این سه هزار نفر نیز نشان داد بسیاری از آنها نمی‌توانند به ترتیب بدون: نور خورشید، اینترنت، آب آشامیدنی، یخچال و فیس‌بوک به زندگی خود ادامه دهند. 

اینترنت، جزء لاینفک زندگی 

بر اساس گزارش سیسکو، در حال حاضر بسیاری از تکنولوژی‌ها وجود دارند که در صورت نبودنشان زندگی انسانها مختل شده و حتی به خطر خواهند افتاد با این همه در مطالعه سیسکو 66 درصد از دانشجویان و 58 درصد از اساتید، اینترنت را مهمترین تکنولوژی در زندگیشان عنوان کردند و بیش از 55 درصد از دانشجویان و 62 درصد از کارمندان دانشگاه‌ها اعلام کردند که بدون اینترنت که یکی از اجزای لاینفک زندگی آنها به شمار می‌رود، قادر به ادامه زندگی نخواهند بود. 

نگاهی به دیگر صنایع و تکنولوژی‌ها نیز نشان داد تلفن‌های هوشمند از دیدگاه جهانی یکی از شایع‌ترین و رایج ترین ابزارها به شمار می‌رود که جایگاه رایانه‌های خانگی را به خطر انداخته‌اند، به طوریکه 19 درصد از دانشجویان مورد مطالعه تلفن هوشمند خود را مهمترین ابزاری می‌دانند که در فعالیت‌های روزمره از آن استفاده می‌کنند در حالی که تنها 20 درصد از دانشجویان در مورد رایانه‌های خانگی چنین نظری داشتند. 

ارتباط نزدیک 20 ساله‌ها با تکنولوژی‌های قابل حمل 

در واقع نتایج این مطالعه نشان می‌دهد نسل 20 ساله‌ها در جهان نسبت به مسن‌ترها ارتباط نزدیکتری با ابزارهای قابل حمل دارند. به گفته محققان برای بیش از یک نفر از هر دانشجو به‌روزرسانی صفحه شخصی در یک شبکه اجتماعی از اهمیت بالاتری از ازدواج، گوش دادن به موسیقی یا معاشرت با گروه دوستان برخوردار است. 

رکود محبوبیت تلویزیون از دیگر نتایج قابل توجهی است که در این مطالعه به آن اشاره شده است زیرا کمتر از 6 درصد از دانشجویان و 8 درصد از اساتید از تلویزیون به عنوان یکی از مهمترین تکنولوژی‌های زندگی خود یاد کرده‌اند. 

بر اساس گزارش ان بی سی، در حدود 85 درصد از دانشجویان در این مطالعه اعلام کردند آرامش و تمرکز آنها در دوره‌ای یک ساعته دست کم یکبار به واسطه یک پیامک، تماس تلفنی و یا به‌روزرسانی در شبکه اجتماعی مختل می‌شود. در حدود 19 درصد از دانشجویان این میزان را 6 بار در هر 10 دقیقه اعلام کرده‌اند در حالی که 12 درصد از آنها حساب تعداد دفعات را از دست داده‌اند.

به گزارش تعامل، عباس رجایی نماینده اراک در مجلس شورای اسلامی با اشاره به قرائت گزارش کمیسیون کشاورزی مجلس درخصوص آلودگی برنج های وارداتی و اختلاف نظر دولت و مجلس در این زمینه گفت: مستندات گزارش کمیسیون کشاورزی مجلس مبنی بر آلوده بودن این برنج ها وجود دارد، ولی متاسفانه نماینده وزارت بهداشت در جلسه امروز دوشنبه مجلس به صورت مستند از آلوده نبودن برنج ها دفاع نکرد و به اظهارات نماینده وزارت بهداشت خدشه وارد است چون گزارش وی دقیق نیست.

وی با بیان اینکه نماینده وزارت بهداشت تاکید داشت که در بررسی 67 نمونه نتیجه مطلوب بوده گفت: مجلس همین 67 مورد را زیر سوال برد و از نظر مجلس این برنج ها آلوده هستند و نماینده وزارت بهداشت نتوانست مستنداتی درخصوص حرف های خود ارائه کند.

رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس با هشدار به مردم مبنی بر عدم استفاده از برنج های هندی وارداتی گفت: مردم از برنج های وارداتی که منشا آن هندوستان است،استفاده نکنند.

رجایی در پاسخ به این سوال آیا این برنج ها که هم اکنون در بازار وجود دارد باید جمع آوری شود؟ گفت: در این زمینه مسئولین ذی ربط باید اظهار نظر کنند.

وی در پاسخ به این سوال که تکلیف برنج های آلوده و همچنین گزارش مجلس چه خواهد شد؟ گفت: طبق آیین نامه داخلی مجلس،نمایندگان مجلس موظف هستند تا ظرف 48 ساعت آینده در مورد گزارش کمیسیون کشاورزی مجلس به خصوص پیشنهادهای ارائه شده اظهار نظر کنند.

رجایی با بیان اینکه بررسی توسط گروهی از نمایندگان مبنی بر اینکه آیا استانداردهای لازم برای واردات برنج در گمرکات انجام می شود؟ یکی از  این پیشنهادات است،گفت:‌انجام آزمایش‌ها به صورت مستقل و توسط مجلس و همچنین ارجاع پرونده برنج های وارداتی به قوه قضاییه از دیگر این پیشنهادها است.

رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس گفت: بعد از اظهارنظر نمایندگان درخصوص این 3 پیشنهاد کمیسیون کشاورزی مجلس گزارشی در این زمینه تهیه و آن را به صحن مجلس ارجاع خواهد داد تا تصمیم نهایی در صحن مجلس گرفته شود.

خودروهای برقی متعددی طی سالهای گذشته تولید شده اند که از ابعاد کوچکی برخوردار بوده اند، با این همه تمامی این خودروهای کوچک در مقایسه با خودروی برقی که دانشمندان سوئیسی ابداع کرده اند بسیار غول پیکر به شمار می روند.

به گزارش خبرگزاری مهر، گروه سوئیسی "امپتا" طی همکاری با دانشمندان هلندی دانشگاه گرونینگن یکی از بی نظیرترین خوردوهای برقی جهان را ساخته اند که ابعاد آن 4x2 نانومتر است.

این نانوخودرو که از یک تک مولکول ساخته شده دارای چهار چرخ است که عملکرد هر یک از چرخها مشابه چرخی با موتور مجزا است. این خودرو می تواند در مسیری مستقیم بر روی سطحی مسی حرکت کند و به جای حمل باطری برق مورد نیاز خود را از سر "میکروسکوپ پویشی تونلی" که بالای آن قرار خواهد گرفت، تامین کند.

این نانوخودرو برای هر نیم دوری که چرخهایش خواهند زد به 500 میلی ولت انرژی نیاز خواهد داشت. زمانی که خودرو وارد یک دست انداز می شود، الکترونها از میان مولکول نفوذ کرده و منجر به تغییرات ساختاری برگشت پذیری در هریک از موتورها یا چرخها می شوند. این تغییرات باعث می شوند هر چهار چرخ به صورت همزمان به جلو حرکت کنند.

بر اساس گزارش گیزمگ، اجرایی کردن این کار برای هماهنگ سازی حرکت همزمان چرخها در عمل بسیار دشوار است با این همه در نهایت پس از 10 تحریک الکتریکی، نانوخودرو توانست 6 نانومتر به جلو حرکت کند."خبرگزاری مهر"

 

پزشکان هشدار می دهند پختن زیاد گوشت خطر سرطان‌زایی آن را دو برابر بیشتر از آنچه در گذشته تصور می‌شد، افزایش می‌دهد.

به گزارش سه نسل، پزشکان در آزمایشات جدید خود متوجه شدند که لایه تیره رنگی که در اثر طبخ و سرخ کردن زیاد گوشت قرمز روی آن شکل می‌گیرد، احتمال بروز تومورهای روده را تا دو برابر افزایش می‌دهد.

به نوشته روزنامه دیلی اکسپرس، متخصصان انستیتو بهداشت عمومی نروژ در این آزمایشات متوجه شدند که سرخ کردن و کبابی کردن، این خطر را خیلی بیشتر افزایش می‌دهد چون حرارت زیاد، قند و اسیدهای آمینه موجود در بافت ماهیچه‌ای گوشت قرمز را به ترکیبات فوق‌العاده سرطان‌زا تبدیل می‌کند. این ترکیبات که HCAs نامیده می‌شوند خاصیت سرطان‌زایی بالایی دارند.

این مطالعه تایید می‌کند که احتمال ابتلا به تومورهای روده پس از مصرف گوشت سرخ شده و کبابی در موش‌هایی با ژنتیک شبه انسانی، 80 درصد بیشتر می‌شود.

اکونیوز:کیانوش رستمی ملی پوش دسته 85 کیلوگرم ایران نخستین نشان طلای کشورمان در مسابقات وزنه برداری قهرمانی جهان در پاریس را بر گردن آویخت.

به گزارش خبرگزاری اقتصادی ایران(econews.ir)،در ادامه این مسابقات، جمعه شب وزنه برداران دسته 85 کیلوگرم روی تخته رفتند که از تیم ایران، کیانوش رستمی موفق شد با کسب مقام سومی یک ضرب و مقام نخست حرکت دوضرب، در مجموع قهرمان جهان در این وزن شود و نخستین نشان طلای تیم ایران در این رقابت ها را به ارمغان آورد.
نتایج یک ضرب:
1- آندری لیباکوف از بلاروس 178 کیلوگرم
2- آدرین زیلنسکی از لهستان 176
3- کیانوش رستمی از ایران 173
نتایج دوضرب:
1- کیانوش رستمی از ایران 209 کیلوگرم
2- بنجامین هنکوئین از فرانسه 208
3- یولمیس هرناندز از کوبا 205
مجموع:
1- کیانوش رستمی از ایران 382 کیلوگرم
2- بنجامین هنکوئین از فرانسه 378
3- آدرین زیلینسکی از لهستان 376

امشب ای دل، مرا شب شادی است
در کف ما برات آزادی است
باب رحمت ز هر طرف شد باز
شب میلاد حضرت هادی(ع) است

ز سوی عرش رحمن، نوید شادی آمد
بشارت ای محبان، امام هادی آمد
کجایی یابن زهرا بده عیدی مارا
که روح عشق و ایمان امام هادی آمد

ای نور خدا امام هادی
وی مکتب عشق را منادی
ای در کف تو لوای قرآن
وی مجری آیه های قرآن
در اوج طلوع روشنائی
آیینه ی پاک حق نمائی

مژده اى دل كه دلربا آمد
دلربایى گره گشا آمد
محنت و درد و غم فرارى شد
شادى و رحمت و صفا آمد
ولادت امام هادی(علیه السلام) مبارك باد

امروز که دل قرین شادیست
میلاد تو ای امام هادی است
میلاد تو برهمه مبارک
بر مهدی فاطمه مبارک.

مژده ز میلاد ولى عشر
هادى دین زاده ‏ى خیرالبشر
مژده ز میلاد على النقى
هادى دین نوگل باغ تقى
ولادت امام هادی(علیه السلام) مبارك باد

سبط نبى میر همه متقى
شبل على بحر نقاوت نقى
شاه عشر هادى جن و بشر
هادى دین، زاده ‏ى خیرالبشر
ولادت امام هادی(علیه السلام) مبارك باد

شمس هدى پادشه بحرو بر
هادى دین، زاده ‏ى خیرالبشر
مژده ز میلاد شه ملک دین
نور خدا سرور اهل یقین
ولادت امام هادی(علیه السلام) مبارك باد

محور دین، عروه ‏ى اهل یقین
حجت حق، مظهر جان آفرین
شد به جهان ماه رخش جلوه گر
هادى دین، زاده‏ ى خیر البشر
ولادت امام هادی(علیه السلام) مبارك باد

ای دوست بیا که وقت شادی آمد
هم عزت و هم نور الهی آمد
بر خلق خدا رحمت حق نازل شد
فرزند تقی امام هادی آمد
ولادت امام هادی(علیه السلام) مبارك باد

چشم و چراغ آل فاطمه آمد
دست گل جواد الائمه آمد
بانگ منادى آمد تبارک اللَّه
موسم شادى آمد تبارک اللَّه
ولادت امام هادی(علیه السلام) مبارك باد

امام هادى آمد تبارک اللَّه
مژده ز سوى خدا بر همه آمد
وجه خدا در زمین چهره گشوده
ماه امام جواد جلوه نموده
ولادت امام هادی(علیه السلام) مبارك باد

ولادت دهمین گلبرگ آسمانی، آیینه‏ی عصمت، هادی امّت، اسوه‏ی مجد و شرافت، نای پرخروش ولایت،
ناخدای کشتی هدایت، حضرت امام هادی (ع) بر پیروان ولایت خجسته باد.

طلوع ستاره‏ی تابناک ولایت، خورشید عدالت، فرزند ایمان، مهبط انوار رحمان،
مفسر بزرگ آیه‏های قرآن، حضرت امام علی النقی(ع) تهنیت باد.

میلاد امام پاکی و روشنایی، ستاره‏ی راهنمای بشریت، گنجینه‏ی ارزشمند کرامت، قله‏ی بلند فضیلت،
گلبرگ درخت رحمت، برگزیده‏ی خداوند سرمد، حضرت امام هادی (ع) تهنیت باد.

میلاد باسعادت پاکیزه‏ترین خلق خدا، معدن لطف و صفا، گستره‏ی عظیم ولایت،
پناه درماندگان، امام علی النقی(ع) بر عاشقان سیره‏اش مبارک باد.

میلاد دهمین منظومه كهكشان هستى، طلایه‏دار پاكى و هدایت، امام على‏النقى (ع) گرامى باد.

 

 

رویدادهای مهم این روز در تقویم خورشیدی

• شهادت شهید محمدجعفر نصراصفهانی (1375ش)

• تولد (نیما یوشیج) پدر شعر نو ایران (1276 ش)

• صدور فتوای جهاد از سوی علمای عراق بر ضد انگلیس در جریان جنگ جهانی اول(1293 ش)

• درگذشت استاد "رضا روزبه" فیزیك‏دان و استاد معارف اسلامی (1352 ش)

• اعتصاب كاركنان وزارت فرهنگ و هنر بر ضد رژیم پهلوی (1357 ش)

• تأسیس بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی (1363ش)

شیوه تصویرگری نیما

 

مصطفی علیپور

امروزه كمتر كسی این حقیقت را كه ظهور نیما یوشیج و شاگردان شعری او محصول یك نیاز اجتماعی است، انكار میكند. همانگونه كه سعدی و حافظ نیز محصول شرایط اجتماعی عصر خویش بودهاند. بحث در مورد شعر نیما یوشیج و آن چه پس از وی در فضای شعر امروز اتفاق افتاد، اگرچه تازگی نداشته و بارها توسط منتقدان و نظریهپردازان ادبیات امروز به گفتار و نوشتار درآمده است، اما گاه به نظر میرسد برای بسیاری از مخاطبان جوانی كه تحت تاثیر تعلیمات اصول معانی و بیان سنتی، ذهنیتی قالبی گرفتهاند، سبب سرگردانی شود. گفتنی است كه امروز هرگونه فرصت مقاومت چالشگرانه در برابر امواج شعری مدرن ــ كه از سالهای آغازین پس از 1300 شمسی به راه افتاد ــ از دست رفته است و آخرین سنگرداران این مقاومت، درهم شكسته و سپر انداختهاند و اگر بگوییم اندك شماری نیز از بیم متهم شدن به واپسماندگی ادبی، حتی ناشیانه و بدوی به دفاع از شعر امروز به ویژه شعر نیما پرداختهاند، گزافه نگفتهایم.
اصولا شعر روزگار ما، حاصل دید و نگاه انسان درگیر با پیچیدگیهای اجتماعی امروز است كه به زبان درآمده و بیان شده است. البته تعبیر درگیری شاعر با تمام آن چه كه در روزگار اوست، خاص ذاتی شاعر امروز نیست، شاعران موفق هر عصری، یك سوی پیروز چنین چالشی بودهاند. آنچه در این مجال میكوشم مطرح كنم، شیوه تصویرگری نیما در شعر است كه خود آغازی تازه است در شعر فارسی.
ابتكار نیما صرفا در محدوده خروج از وزن و قافیه سنتی و ایجاد قالب جدیدی از شعر كه مبتنی بر عدم تساوی طولی مصرعهاست خلاصه نمیشود، اگرچه همه اینها در بیكرانهی خلاقیت این شاعر مطرح است، اما آن چه محور این خلاقیت است، جهانبینی و نگرش فردی اوست. طبیعی است كه ذهنیت تازه و بینش نو برای بیان، زبان و شكل تازهای را طلب میكند و اشتباه برخی كه فقط ضرورتهای تاریخی را منشا این خلاقیت میدانند ــ و بر این اساس كوشش شاعران پیش از نیما را در شورش علیه شكلگرایی (فرمالیسم) مفرط بر كار بزرگ وی ترجیح میدهند و یا در حد آن میدانند ــ در این نكته نهفته است. اگر آن چه اینان ادعا میكنند درست میبود، میبایست همه كسانی كه ضرورت دگرگونی در شعر را درك كرده و صرفا وزن را شكسته بودند، راهی به دهی میبردند. در برداشتی چنین ناقص از شعر امروز است كه گاه ادعا میشود كه تصویرگری نیما را پیشتر مثلا شاعران مكتب هندی ــ كه زبان عمومی شعر آنها بر مضمونهای معمولی و گاه سست و اصل تزاحم تصویری مبتنی است ــ داشتهاند، غافل از این كه شعر نیما بیش از این كه این گونه سر سپردهوار به گذشته تكیه داشته باشد، به حال و آینده چشم دارد.
البته پایبندی جدی نیما را به بیان و زبان مكتب خراسانی نمیتوان نادیده گرفت. اما آن چه شعر او را آغاز راهی تازه میكند، دریافت جدید و نگاه تازه و خاص او به هستی است و این سخن كه اگر نیما نبود، كس یا كسان دیگری كار عظیم او را انجام میدادند، نیز قابل بحث است. در این صورت میبایست آن كس یا كسان، شبیهترین به نیما باشند و چه كسی از خود نیما به او شبیهتر.
تصویرهای شعر نیما، كمتر شباهتی به تصویرهای انتزاعی مكتب هندی ــ كه عموما در بافت تركیب اضافی ارائه میشوند ــ ندارند. تصویرهای او، بیشتر از آن كه به شكل تركیبات اضافی تشبیهی و استعاری نمود یابند، به گونه یك فضای كلی ارائه میشوند.
سادهترین تصویرهای مورد بحث در آثار نیما را، در فضای ارائه شده زیر ــ كه از شعر ((ری را)) گزینش شده ــ میتوان به راحتی دریافت، كه در آن، استعاره و تشبیه آن چنان كه قدما به كار میبردند، وجود ندارد; تنها حركت منظم حس و عاطفه در بطن زبان است كه جریان تصویری را پیش میبرد:
یك شب درون قایق، دلتنگ
خواندند آن چنان
كه من هنوز هیبت دریا را
در خواب
میبینم.
) |^|مجموعه كامل اشعار...، ص 506)
گاه میبینیم كه تمامت یك شعر نیما، یك تصویر است. شعرهای ((در شب سرد زمستانی)) و ((خانهام ابری است)) گویاترین نمونههای تصویری شعری اویند. اصولا بافتهای تصویری مورد نظر ما را در شعر نیما، بیشترین حس قدرتمند و قوی اوست كه همراهی میكند; نه صرفا استعاره، تشبیه و.... دور از درك زیبایی شناختی است اگر ساخت تصویری ((خانهام ابری است)) به گونه: خانه (مشبه)، آسمان (مشبه به)، ابر (لوازم مشبه به) جراحی شود و تصویر آن از نوع استعاره مكنیه به حساب آید، در این صورت لزوما نباید هیچ فرق زیباییشناسی میان ساخت ((خانه ابری)) و ساختهایی چون ((دست طبیعت)) و ((كلاه عقل)) وجود داشته باشد; هر چند در ظاهر چنین مینماید. حال آن كه هر ذوق سالمی به سادگی تفاوت میان آنها را در مییابد. در ساخت ((دست طبیعت)) میان دو جز ))دست)) و ((طبیعت)) رابطه و پیوند همانندی نهفته است. ((طبیعت)) به انسانی همانند شده و انسان كه طرف تشبیه (مشبه به) است، ذكر نشده، ولی ((دست)) كه از لوازم آن محسوب شده است، توسط ((طبیعت)) به عاریه گرفته میشود. اما پیوند ((خانه)) و ))ابر)) در ساخت ((خانهام ابری است)) پیوند وحدت و آمیختگی است. در ((دست طبیعت))، ))طبیعت)) به صورت انسانی مجسم میشود. لیكن در ((خانه ابری)) این تجسم اتفاق نمیافتد. ((خانه ابری)) تصویر فضای مه گرفته كوهستان زادگاه نیماست. فضای ابرآلودی كه همه طبیعت را در خود گم میكند و از جمله خانه شاعر را. و این چنین است تصویر ((ساحل خاكستری مه)) در این پاره شعر از سلمان هراتی:
قدم زنام در ساحل خاكستری مه
دنبال سادگی پسركی میگردم،
كه كودكی من بود.
)|^|دری به خانه خورشید، ص 12)
بررسی صور خیال نیما، در پیوند با جهانبینی او قابل طرح و بررسی است. نیما شاعری طبیعتگراست، اما طبیعتگرایی او هیچ شباهتی به ناتورالیسم ندارد. عناصر طبیعت كه نمادهای شعرهای اجتماعی اویند، در یك جهش استحالهای شكل میگیرند، نه این كه صرفا در سطح یك نماد یا استعاره باقی بمانند. نیما، خود و عناصر اجتماعی خود را جزئی از طبیعت و یا هم چون پدیدههای خاص طبیعت میداند. زمانی كه دریا در شعر او به عنوان نماد اجتماع معرفی میشود، دیگر نه نماد اجتماع، بلكه خود اجتماع است:
هنگام كه گریه میدهد ساز
این دود سرشت ابر بر پشت
هنگام كه نیل چشم دریا
از خشم به روی میزند مشت....
) |^|مجموعهی كامل اشعار...، ص 454)
))دریا)) اجتماع است و اجتماع نیز بخشی بزرگ از طبیعت. به همین دلیل است كه غالبا بافتهای تصویری نیما به جای استعاره و تشبیه و انواع مجاز، سمبل یا نماد توصیفیاند. نماد و سمبل، عنصر اصلی زبان شعر اوست و ورود به شعر نیما، ورود به اجتماع است. در نگاه او اجتماع و حتی دنیا، چیزی جز سمبل و نماد نیست1:
خانهام ابری است
یكسره روی زمین ابری است با آن

O از فراز گردنه، خرد و خراب و مست
باد میپیچد
یكسره دنیا خراب از اوست...
) |^|همان جا، ص 504)
اهمیت سمبل و نماد در شعور و شعر نیما تا آن حد است كه برای ایجاد آن ((مدل وصفی و روایی)) در شعرهایش از نماد كمك میگیرد. آن مدل وصفی و روایی كه به گفته او فقط در دنیای با شعور آدمهاست2 و خود بارها آن را به عنوان یك نظریه مطرح كرده است. در نگاه او، سمبلها، اعماق شعر را میسازند، و آن چه خواننده و مخاطب را حیرتزده میكند و در برخوردش با شعر، وی را در برابر عظمتی قرار میدهد، سمبل و نماد است:
...))وصف كردن و با آن وسیع، ارتباط داشتن، یك وسیله دارد و آن سمبلهای شماست. آن چه عمق دارد با باطن است. باطن شعر شما با خواندن دفعه اول البته باید به دست نیاید... سمبلها شعر را عمیق میكنند، دامنه میدهند، اعتبار میدهند، وقار میدهند و خواننده خود را در برابر عظمتی مییابد... سمبلها را خوب مواظبت كنید. هر قدر، آنها طبیعیتر و متناسبتر بوده، عمق شعر شما طبیعیتر و مناسبتر خواهد بود...3)). بیشك، در ((خانهام ابری است)) نمادها، عمق و عظمت مورد نظر را ایجاد كردهاند. نمادهایی مثل ((خانهام))، ((باد)) و... كه حذف جنبه نمادین آنها در واقع حذف شعریت شعر خواهد بود.
تغییر نمادهای عمومی ادبیات نیز در ماهیت تصویری شعر نیما، بسیار پررنگ است. عناصری كه در سراسر تاریخ تصویرگری شعر فارسی و یا بخش عظیمی از آن، مفاهیمی خاص یافتهاند، چندان كه هر فارسی زبانی ــ هر چند با ادب و شعر ارتباط كمی داشته باشد، به آسانی آنها را در مییابد و گاه در مناسبات روز مره خود از آنها به خوبی بهره میگیرد، ناگهان در شعر نیما سیما و سیرتی دیگر پیدا میكنند و مفاهیمی را مییابند كه بیش از هر چیز از نوعی جهانبینی ویژه حاصل میآید; مفاهیمی كه خاص اندیشه و نگاه فلسفی ــ اجتماعی او به نظام هستی است. مثلا ((باد)) در سراسر تاریخ ما به نوعی عنصر پیوند عاشق و معشوق و وسیله ارتباط آنهاست. گاه عطر گیسوان لیلی را برای مجنون میبرد و گاه پیام مشتاق فرهاد را برای شیرین و چند رسالت عاشقانه یا انسانی دیگر...
من ای صبا ره رفتن به كوی دوست ندانم
تو میروی به سلامت، سلام ما برسانی
) |^|سعدی)
ای باد صبح دشمن سعدی مراد یافت
نزدیك دوستان من این داستان بگوی
) |^|سعدی)
))بادی)) كه بامدادان چنان نرم و رام در خدمت و بندگی دو دلداده است، به زبانی دیگر، بادی كه میوزد تا بنای عشق را بر ستونهای مهربانی بسازد و یا آن چه را كه بر عشق ساخته شده پایدار كند، به ناگاه در شعر نیما به دلیل منش اجتماعی، كنشهای سیاسی و نگرش خاص او كاركرد جدیدی مییابد، كاركردی كه از ذهن و زبان نیما مایه گرفته است. این كاركرد تازه ((باد)) كمترین شباهتی به نقش تاریخی آن ندارد و شاعر در ابداع نقش تازه برای ((باد))، كمترین گوشه چشمی به جایگاه سنتی و تاریخی آن نداشته است. ((باد))، در شعر نیما میتازد و ویران میكند:
از فراز گردنه، خرد و خراب و مست
باد میپیچد
یكسره دنیا خراب از اوست
) |^|مجموعه كامل اشعار...، ص 505)
...من چراغم را درآمد رفتن همسایهم افروختم در یك شب تاریك و شب سرد زمستان بود.
باد میپیچید با كاج
در میان كومهها خاموش...
) |^|همان جا، ص 488)
در شعر نیما میتوان نظیر چنین دخل و تصرفهایی را در سطح و عمق عناصر دیگر ادبیات، فراوان دید; حتی در نمادهایی كه نقش ادبی آنها و جایگاهشان در فرهنگ عامیانه چندان درهم آمیخته است كه تغییر و یا انفصال آنها از یكدیگر ناممكن است. اما در زبان نیما هیچ حادثهای غیرممكن نیست. مثلا ((گرگ)) هم در فرهنگ عمومی و هم در شعر فارسی، نماد خونخواری و درندگی است و از آن هیچ چیز جز خشونت برنمیآید. این معنا آن چنان بدیهی است كه به نقل نمونه نیاز ندارد. گرگ در قطعه شكوهمند ((افسانه)) با طبیعت پیرامون خود یگانه میشود و بر پایهی احساس مهربانی و صمیمیت نگاه نیما از درشتیهایش دور میگردد و به سادگی نقشی را جز آن چه آفرینش در چرخه طبیعت و هستی بر عهدهاش گذاشته است، میگیرد و كاركردی را میپذیرد كه معمولا از پرندهها و گیاهان برمیآید. بهار آمده است و در گستره بیشه و دشت، همه چیزی سبز و سرفراز است و گرگ تاكنون خونخواره، اینك در پیش چشمان زندگی و طبیعت چنین عاشقانه و سرخوشانه میرقصد:
عاشق: در ((سریها)) به راه ((ورازون))
گرگ، دزدیده سر مینماید
افسانه: عاشق! اینها چه حرفی است؟ اكنون
گرگ، كاو دیری آن جا نپاید،
از بهار است آن گونه رقصان.
) |^|مجموعه كامل اشعار... ص 50)
آمیختگی شگفتانگیز نگاه و بینش نیما با طبیعت، به عنوان نمونه در شعر ((هست شب)) به خوبی آشكار است. وقتی شاعر دچار عارضهی تب میشود، تمامی حالتهای تب آلود وی به اشیای پیرامون او سرایت كرده و شخصیت وجودیاش در طبیعت استحاله و با آن یگانه میشود.4 شب، دم كرده است، خاك، رنگ رخ باخته است، هوا، ایستاده است، تن بیابان گرم است و... اینها همه حالتهای تبآلود نیماست كه به طبیعت و اشیای پیرامون وی انتقال یافته است:
هست شب یك شب دم كرده و خاك
رنگ رخ، باخته است.
باد ــ نوباوهی ابر ــ از بر كوه
سوی من تاخته است.

O هست شب، هم چو ورم كرده تنی گرم در استاده هوا،
هم از این روست نمیبیند اگر گمشدهای راهش را.

O با تنش گرم، بیابان دراز
مرده را ماند در گورش تنگ.
به دل سوخته من ماند
به تنم خسته كه میسوزد از هیبت تب!
هست شب. آری شب.
(همان جا ص 511)
شاعر در این شعر، با یك یك اشیای آن چون شب، بیابان، باد و ابر درآمیخته است و هر یك از آنها، بخشی از وجود نیما و یا نیما ــ به عبارتی ــ بخشی از وجود آنها شده است، آن چنان كه نمیتوان آنها را از هم تشخیص داد. حالات دم كردن، رنگ رخ باختن و در ایستادن و حالت مردگی داشتن كه نیما آنها را به ترتیب به شب، خاك و هوا نسبت داده است، حالتهای ویژه و تبآلود خود اوست. این شعر كاملترین طرح از خود نیماست و یا نیما خود طرح كاملی از این شعر است. همانگونه كه تب به تدریج از نقطه ضعف به سمت شدت و بیمارگونگی نهایی میرود، این قطعه نیز با دم كردن و رنگ باختن ــ كه از مراحل آغازین تب است ــ شروع میشود و در پایان شعلهور شده، تمام وجود را فرا میگیرد و به آتش میكشد و به حالتی میرسد سخت هذیانآلود و بیمارگونه، حالتی كه مردگان در گورهای تنگ دارند و حالتی كه تن نحیف نیما در وضعیت عارضه تب دارد.
حال، پرسش این است: آیا میتوان بر مبنای اصول معانی و بیان سنتی در مورد ساختار تصویری این شعر، داوری كرد و تصویرگری نیما را متاثر از صورتهای خیال قدما مثلا شاعران مكتب هندی دانست؟
اگر صادق باشیم، اعتراف میكنیم كه دست كم در حوزه نگاه و بینش، هر چه پیش از نیماست در یك سو قرار میگیرد و شعر فارسی پس از نیما در سویی دیگر، و شعر امروز تنها در سایه این حقیقت دریافته میشود. شاعری كه امروز میكوشد با چشم فرخی سیستانی ببیند و با زبان انوری حرف بزند، و یا تحت تاثیر ساختارهای تصویری عنصری و منوچهری و... بنویسد، هر قالبی را كه بخواهد برای بیان خود برگزیند، وقت كلمهها را گرفته است.5
بهانه و دلیل ما در این نوشتار، صرفا معرفی گوشهای از نگرش و بینش نیمایی است.
مختصر آن كه جریانهای موفق شعر روزگار ما از نیمایی، سپید و آزاد گرفته تا قالبهای ارجمندی چون غزل، مثنوی، رباعی و... وامدار نگاه نوی نیمایند. دریافت و درك آن آثار، بدون باور و فهم نگرش نیما ممكن نخواهد بود. در روزگار ما هر اثر شعری كه خالی از این نگرش باشد، شعر امروز نیست.

پینوشتها:
1 ــ در شعر نیما، بسیار اتفاق افتاده است كه واژهها و اشیا نمادی برای آدمها شدهاند. در قطعه ((آی آدمها)) آدمها خود باری نمادین گرفته است.
2 ــ حرفهای همسایه، ص 56
3 ــ درباره شعر و شاعری، ص 4 ــ 133
4 ــ در تحلیل تصویرگری قطعه ((هست شب)) از نوشته استاد دكتر محمد حقوقی در كتاب ((شعر و شاعران)) ص 96 بهره گرفتهام.
5 ــ تعبیر ((وقت كلمهها را گرفتن)) را نخستین بار از دوست شاعرم وحید امیری شنیدم.



مجله شعر

نیما یوشیج

علی اسفندیاری یا علی نوری مشهور به نیما یوشیج (زاده ۲۱ آبان ۱۲۷۴ خورشیدی در دهکده یوش استان مازندران - درگذشت ۱۳ دی ۱۳۳۸ خورشیدی در شمیران شهر تهران) شاعر معاصر ایرانی است. وی بنیانگذار شعر نو فارسی است.
نیما پوشیج با مجموعه تأثیرگذار افسانه که مانیفست شعر نو فارسی بود، در فضای راکد شعر ایران انقلابی به پا کرد. نیما آگاهانه تمام بنیاد ها و ساختارهای شعر کهن فارسی را به چالش کشید. شعر نو عنوانی بود که خود نیما بر هنر خویش نهاده بود.
تمام جریان‌های اصلی شعر معاصر فارسی مدیون این انقلاب و تحولی هستند که نیما مبدع آن بود.

زندگی نامه

کودکی
نیما در سال ۱۲۷۴ هجری شمسی درروستای یوش از توابع بخش بلده شهرستان نور به دنیا آمد. پدرش ابراهیم‌خان اعظام‌السلطنه متعلق به خانواده‌ای قدیمی مازندران بود و به کشاورزی و گله‌داری مشغول بود. پدر نیما زندگی روستایی، تیراندازی و اسب‌سواری را به وی آموخت. نیما تا سن دوازده سالگی درزادگاهش روستای یوش و در دل طبیعت زندگی کرد.
نیما خواندن و نوشتن را نزد آخوند ده فرا گرفت ولی دلخوشی چندانی از او نداشت چون او را شکنجه می‌داد و در کوچه باغ‌ها دنبال نیما می‌کرد.

اقامت در تهران
دوازده ساله بود که به همراه خانواده تهران رفت و در مدرسه عالی سن لویی مشغول تحصیل شد. در مدرسه از بچه‌ها کناره‌گیری می‌کرد و به گفته خود نیما با یکی از دوستانش مدام از مدرسه فرار می‌کرد و پس از مدتی با تشویق یکی از معلم‌هایش به نام نظام وفا به شعر گفتن مشغول گشت و در همان زمان با زبان فرانسه آشنایی یافت و شعر گفتن به سبک خراسانی را شروع کرد.
پس از پایان تحصیلات در مدرسه سن‌لویی نیما در وزارت دارایی مشغول کار شد. اما پس از مدتی این کار را مطابق میل خود نیافت و آن را رها کرد. بیکاری وی باعث شد تا افکار گوناگون به ذهنش هجوم آورد از جمله تصمیم گرفت به میرزا کوچک خان جنگلی بپیوندد و همراه با او بجنگد تا کشته شود. در همین زمان (سال ۱۳۰۵) با عالیه جهانگیر ازدواج کرد تا به گفته خود از افکار پریشان رهایی یابد.
درست یک ماه پس از ازدواج، پدرش ابراهیم نوری درگذشت. در همین زمان چند شعر از او در کتابی با عنوان خانواده سرباز چاپ شد. وی که در این زمان به دلیل بی‌کاری خانه‌نشین شده بود در تنهایی به سرودن شعر مشغول بود و به تحول در شعر فارسی می‌اندیشید اما چیزی منتشر نمی‌کرد.

ترک تهران
به سال ۱۳۰۷ خورشیدی محل کار عالیه جهانگیر همسر نیما به آمل انتقال پیدا کرد. نیما نیز با او به این شهر رفت. یک سال بعد آنان به رشت رفتند. عالیه در این‌جا مدیر مدرسه بود و نیما را سرزنش می‌کرد که چرا درآمدی ندارد. او مدتی نیز در دبیرستان حکیم نظامی شهرستان آستارا واقع در مرز شوروی سابق به امر تدریس مشغول بود.

تغییر نام
علی اسفندیاری در سال ۱۳۰۰ خورشیدی نام خود را به نیما تغییر داد. نیما نام یکی از اسپهبدان تبرستان بود و به معنی کمان بزرگ است. او با همین نام شعرهای خود را امضا می‌کرد. در نخستین سال‌های صدور شناس‌نامه نام وی نیماخان یوشیج ثبت شده است.

آغاز شاعری
نیما در سال ۱۳۰۰ منظومه قصه رنگ پریده را که یک سال پیش سروده بود در هفته‌نامه قرن بیستم میرزاده عشقی به چاپ رساند. این منظومه مخالفت بسیاری از شاعران سنتی و پیرو سبک قدیم مانند ملک الشعرای بهار و مهدی حمیدی شیرازی را برانگیخت. شاعران سنتی به مسخره و آزار وی دست زدند.
نیما پس از مدتی به تدریس در مدرسه‌های مختلف از جمله مدرسه عالی صنعتی تهران و همکاری با روزنامه‌هایی چون مجله موسیقی و مجله کویر پرداخت.

آثار نیما
منظومه قصه رنگ پریده در حقیقت نخستین اثر منظوم نیمایی است که در قالب مثنوی (بحر هزج مسدس) سروده شده است. شاعر در این اثر زندگی خود را روایت کرده است و از خلال آن به مفاسد اجتماعی پرداخته است. بخش نخست این کار در قرن بیستم چاپ شده بود. سپس افسانه را سرود که در آن روحی رمانتیک حاکم است و به عشق نیز نیما نگاهی دیگرگونه دارد و عشق عارفانه را رد می‌کند.
نیما در این آثار و اشعاری نظیر خروس و روباه، چشمه و بز ملاحسن مسأله‌گو افکاری اجتماعی را بیان می‌کند اما قالب اشعار قدیمی است. مشخص است که وی مشق شاعری می‌کند و هنوز راه خود را پیدا نکرده است. با این حال انتشار افسانه دنیای ادبیات آن زمان را برآشفت. ای شب نیز در هفته‌نامه نوبهار محمدتقی بهار چاپ شد و جنجالی برانگیخت.

زندگی شخصی
نیمایوشیج در جوانی عاشق دختری شد، اما به دلیل اختلاف مذهبی نتوانست با وی ازدواج کند. پس از این شکست او عاشق دختری روستایی به نام صفورا شد و می‌خواست با او ازدواج کند اما دختر حاضر نشد به شهر بیاید. بنابراین عشق دوم نیز سرانجام خوبی نیافت. نیما صفورا را هنگام آب‌تنی در رودخانه دیده بود. این منظره شاعرانه و شکست عشق پیشین الهام‌بخش او در سرودن افسانه بود.
سرانجام نیما در ۶ اردیبهشت ۱۳۰۵ خورشیدی ازدواج کرد . همسر وی عالیه جهانگیر فرزند میرزا اسماعیل شیرازی و خواهرزاده نویسنده نامدار میرزا جهانگیر صوراسرافیل بود. حاصل این ازدواج که تا پایان عمر دوام یافت فرزند پسری بود به نام شراگیم که اکنون در آمریکا زندگی می‌کند . شراگیم در سال ۱۳۲۴ خورشیدی به دنیا آمد.

خانه نیما
خانه پدری نیما یوشیج واقع در یوش، بنایی است که قدمت آن به دوره قاجار می‎رسد. این بنا به شماره ۱۸۰۲ از سوی سازمان میراث‎فرهنگی به عنوان اثر ملی ثبت شده است و حفاظت می‎شود. بازدید از خانه نیما برای عموم آزاد است.

مرگ
نیما در ۱۳ دی ۱۳۳۸ درگذشت و در امامزاده عبدالله تهران به خاک سپرده شد. سپس در سال ۱۳۷۲ خورشیدی بنا به وصیت وی پیکر او را به خانه‌اش در یوش منتقل کردند. مزار او در کنار مزار خواهرش ، بهجت‎الزمان اسفندیاری (درگذشته به تاریخ ۸ خرداد ۱۳۸۶) و مزار سیروس طاهباز در میان حیاط جای گرفته است.