تبیان، دستیار زندگی

آن‌كه انتقام‌ می‌گیرد، یك روز خوشحال است و آن‌كه می‌بخشد یك عمر.

آن‌كه تواناتر است، آسان‌تر می‌بخشد.

باید توجه داشته باشیم كه ماه رمضان ماه مهربانی است نه ماه خشم و ستیزه‌جویی، نباید تنها چیزی نخوریم و بگوییم روزه گرفته‌ایم، بلكه باید مراقب رفتارمان باشیم و آن را به كنترل خود درآوریم. ناخواسته در كوچه و بازار و سركار و خانه، دل كسی را نشكنیم، تندخویی نكنیم، محبت را همیشه همراهمان داشته باشیم، با روی گشاده با مردم رفتار كنیم. با رویی باز، ماه خدا را خوش‌آمد بگوییم و با مهربانی با یكدیگر رفتار كنیم. سنت‌هایمان را پاس بداریم، حق و ناحق نكنیم و یك‌ماه موازین شرعی و اسلامی را رعایت كنیم، تا شاید در این یك ماه عادت كنیم كه در دیگر ماه‌های سال هم، انسان‌گونه زندگی كنیم چرا كه ماه رمضان ماه نزول قرآن و از شریف‌ترین ماه‌های سال است، در این ماه درهای آسمان و بهشت گشوده و درهای جهنم بسته می‌شوند. عبادت در یكی از شب‌های آن‌ (شب قدر) بهتر از عبادت هزار ماه است.

هنوز هم در شهرهای ایران به خصوص شهرهای كوچك هستند افرادی كه سحر از خواب بلند می‌شوند و در تك‌تك خانه‌ها را می‌زنند تا كسی خواب نماند اما در شهرهای بزرگ این سنت به فراموشی سپرده شده است. اما حكایت بچه‌كوچولوها، هم خیلی جالب است، آنهایی كه می‌خواهند اولین روزه‌های خود را تجربه كنند و بابا، مامان‌ها را متوجه كنند كه بزرگ شده‌اند...

روزه‌های كله گنجشكی آنان هم در نوع خود جالب توجه است، ضمن این‌كه خیلی از آنان دور هم نشستن اقوام را در افطار بسیار دوست دارند چرا كه در كنار دیگر بچه‌های فامیل به بازی می‌پردازند و این بهانه‌ای است برای این‌كه گردهم جمع شوند...

پای صحبت قدیمی‌ها كه بنشینید، به خصوص پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها، خیلی‌های‌شان بر این عقیده‌اند كه دلمان برای آن زمان تنگ شده است و از اینكه در یك زندگی ماشینی غرق شده‌ایم، خسته‌ایم.

مادرم می‌گوید: آن‌زمان‌ها، پس از افطار چادر گلی‌ام را سر می‌كردم و با مامان بزرگ به مسجد محله می‌رفتیم، آن‌زمان‌ها، باید تمامی اهل خانه، نماز را در مسجد می‌خواندند، آن‌هم به صورت جماعت...

در این ماه كوچه و خیابان ویژگی‌های خاص خود را دارد، صف‌های طولانی نان پیش از افطار و صف حلیم و آش‌رشته و شله‌زرد هم برای خود جذابیت‌های خاص دارد. از كودكی‌مان با این ویژگی‌ها آشنا بودیم و همچنان ادامه دارد، البته باید بوی زولبیا و بامیه تازه و روزه كله گنجشكی بچه‌ها را هم اضافه كرد. پیرمردی می‌گوید: دلم برای رمضان‌های دوران كودكی‌ام تنگ شده است. آن روزها رمضان هم حال و هوای دیگری داشت. شهرها آنقدر شلوغ نشده بودند، همسایه‌ها از حال همدیگر باخبر بودند. این مرد قدیمی كه نزدیك به 80 سال سن دارد می‌گوید: متاسفانه تجملات و جنبه‌های مادی وارد معنویات شده است، عده‌ای با مشكلات مادی مواجه‌اند و عده‌ای دیگر به سفره‌های افطار به دید تجملات نگاه می‌كنند و این اصلا خوب نیست.

ماه رمضان جزو معدود زمان‌هایی است كه زندگی ماشینی مردم شهرهای بزرگ را تحت تاثیر قرار می‌دهد، چرا كه خانواده‌های گرفتار، فرصت پیدا می‌كنند كه سر یك سفره غذا بخورند و دور هم باشند، زمانی كه صدای ربنا در كوچه و خیابان می‌پیچد، روح و روان شما را به سوی یك فضای روحانی می‌كشاند. از طرفی شاید در طول سال خانواده‌ها كمتر به دید و بازدید یكدیگر بروند، اما رمضان فرصت خوبی است تا آنان افطار را در كنار هم باشند.

پیامبر (ص) وظیفه روزه‌داران را این‌گونه می‌شمارد: صدقه بر فقیران، احترام به سالخوردگان، توجه به كودكان، صله ارحام، حفظ زبان و چشم و گوش از حرام، مهربانی به یتیمان و نیز عبادت و سجده‌های قدردانی، نماز، توجه، صلوات، تلاوت قرآن و فضیلت احكام

ماه رمضان، ماه خداوند، ماه نزول قرآن و از شریف‌ترین ماههای سال است. ماه رمضان نهمین ماه از ماههای قمری و بهترین ماه سال است.پیامبر اكرم (ص) می‌فرمایند: ای بندگان خدا، ماه خدا با بركت و رحمت و آمرزش به سوی شما روی آورده است، ماهی كه نزد خداوند بهترین ماه‌ها‌ست. روزهایش بهترین روزها، شب‌هایش بهترین شب‌ها و ساعاتش بهترین ساعات است، در این ماه به مهمانی خدا فراخوانده شده‌اید و از جمله اهل كرامت قرار‌ گرفته‌اید. در این ماه نفس‌های شما تسبیح، خواب شما عبادت، عمل‌هایتان مقبول و دعاهایتان مستجاب است، پس با نیت درست و دلی پاكیزه، پروردگارتان را بخوانید تا شما را برای روزه داشتن و تلاوت قرآن توفیق دهد. فرد بدبخت كسی است كه از آمرزش خدا در این ماه عظیم محروم شود، با گرسنگی و تشنگی در این ماه به یاد گرسنگی و تشنگی قیامت باشید.

شرح: بعضی از كودكان كه هنوز به سن بلوغ نرسیده‌اند با تقلید از بزرگ‌تران و یا تشویق پدر و مادرشان سحر همراه بزرگ‌ترها بیدار می‌شوند و روزه می‌گیرند. بلند شدن در سحر و نشستن پای سفره‌ی سحری برای بچه‌ها بسیار شیرین و دوست‌داشتنی است. روزه‌ی این كودكان اغلب تا ظهر ادامه می‌یابد. ساعتی به ظهر مانده والدین كودك به‌صورت و چشمان كودك دقیق می‌شوند تا ببینند آیا قادر به تمام كردن روزه هست یا نه. در صورتی كه ضعفی در او ببینند یا به قول یزدی‌ها مشاهده كنند: «چشم‌هایش كله‌ملق می‌زند» می‌كوشند فرزندشان را راضی كنند روزه‌اش را بخورد و روزه‌ی «پیوندی» بگیرد. روزه‌ی پیوندی اصطلاحی است كه به دو نصف روز، روزه‌ی بچه‌ها می‌گویند.