تبیان، دستیار زندگی

مراسم دینی "غزوه بدر" امروز شنبه 17 ماه مبارک رمضان به یاد رشادتهای حضرت علی (ع) و نبی اکرم (ص) در لبنان برگزار می‌شود. به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از اللواء، وزارت اوقاف اسلامی لبنان اعلام کرد که مراسم دینی "غزوه بدر" عصر روز شنبه 17 ماه مبارک رمضان برگزار می‌شود. برنامه های این مراسم دینی شامل قرائت قرآن کریم و سخنرانی درباره جنگ بدر و تفسیر و توضیح چگونگی پیروزی و موفقیت مسلمانان خواهند بود. بدر روستای کوچکی میان مکه و مدینه بود که چند غزوه از غزوات پیامبر (ص) را به نام آن روستا خوانده‌ اند و مهمترین آنها جنگ بدر بزرگ بوده است. جنگ بدر بزرگ در ماه رمضان سال دوم هجری بین مسلمانان و مشرکان مکه در سرزمین بدر رخ داد. دلیل اصلی این جنگ آن بود که مشرکان مکه اموال مسلمانان مهاجر را مصادره کرده بودند و مسلمانان مهاجر در شهر مدینه در تنگدستی و فقر به سر می ‌بردند. از این رو حضرت محمد (ص) تصمیم گرفت به کاروان تجاری قریش به سرپرستی ابوسفیان بن حرب حمله ببرد و اموال و کالاهای بازرگانان قریش را مصادره کند تا بنیه مالی مسلمانان تقویت شود. رسول خدا (ص) در دوازدهم ماه مبارک رمضان به همراه 313 تن از یاران خویش از مدینه بیرون رفت. سپاه اندک مسلمانان با 20 شمشیر و هفتاد شتر و اسب در هفدهم ماه رمضان در بدر فرود آمدند. سرانجام جنگ درگرفت و مسلمانان با وجود تعداد اندک‌ با امداد الهی پیروز شدند.

نخست وزیر و وزیر کشور سنگاپور دیروز جمعه 6 مهر ماه مراسم راه اندازی پایگاه اطلاع‌رسانی گروه مصالحه دینی را برگزار کردند. به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از شبکه اخبار آسیا، گروه مصالحه دینی توسط مقامات مسجد خدیجه با هدف آموزش تعالیم صحیح اسلام افتتاح شده است. گروه مصالحه دینی از علمای مسلمان سنگاپور تشکیل شده و تمام فعالیت خود را بر درک بهتر از اسلام متمرکز کرده است. این گروه دارای 29 مشاور است که تاکنون بیش از 800 جلسه مشاوره برگزار کرده‌اند. محمد فیصل حسن از گروه مصالحه دینی گفت: مردم همواره به دریافت پاسخهای خود از علمای حقیقی اسلامی که پیام حقیقی این دین را منعکس کرده علاقه نشان می دهند تا تفاسیر نادرستی را که توسط گروه های افراط گرا ارائه می‌شوند رد کنند. حدود 16 درصد جمعیت سنگاپور را مسلمانان تشکیل داده اند که اکثریت قابل توجه آن را اقلیت مالایا تشکیل داده و بخشی نیز به مسلمانان هندی، پاکستانی و عرب اختصاص دارد. تعداد اندکی از مسلمانان چینی و اروپایی – آسیایی نیز در این کشور ساکن هستند. شورای دینی مسلمانان سنگاپور نقش مهمی در سامان دادن به امور اسلامی و جامعه مسلمانان برعهده دارد.

شماره چهل و هشتم فصلنامه علمی پژوهشی "خردنامه صدرا" در حوزه فلسفه و علوم عقلی از سوی بنیاد حکمت اسلامی صدرا منتشر شد. به گزارش خبرگزاری مهر، در این شماره خردنامه مقالات سماع کیان و زخمه ازلی از استاد سید محمد خامنه‌ای، خواص واجب الوجود بالذات از دکتر مقصود محمدی، انسان کبیر و عالم صغیر در اندیشه ملاصدرا و سوابق آن از دکتر طوبی کرمانی و زمینه‌های طرح و تحولات برهان صدیقین از دکتر علی الله بداشتی به چاپ رسیده‌اند. در این شماره، بررسی تطور تحلیل علیت در فلسفه جدید غرب، و همچنین جستاری درباره چیستی عرض از دیدگاه متکلمان، واجب الوجود و حدود معرفت انسان به او، معنای صنعت در حکمت اسلامی، و رویکردهای مختلف به حکمت متعالیه در عالم معاصر، عناوین دیگر مقالات منتشر شده در خردنامه چهل و هشتم هستند. انسان و جهانهای ممکن عنوان گزارشی از دهمین همایش بزرگداشت حکیم صدرالمتالهین شیرازی است که اول خرداد ماه 1386 از سوی بنیاد حکمت اسلامی صدرا در تهران برگزار شد و خلاصه سخنرانی‌های اساتید مطرح فلسفه درهمایش را منعکس کرده است. مقاله انگلیسی این شماره به بررسی اساتید و آثار ملاصدرا پرداخته است. هر شماره از خردنامه صدرا دارای یک مقاله انگلیسی است که بطور پیوسته به بررسی زندگی، آثار و مکتب ملاصدرا می‌پردازد. مقاله این شماره بخش چهل و هشتم از این نوشتار است. همچنین در بخش انگلیسی خردنامه، به خلاصه‌ای از تمام مقالات چاپ شده در این شماره نیز پرداخته شده است.

همایش "به سوی یک علم درباره آگاهی" روزهای نوزده تا بیست و سوم فروردین ماه سال آینده در دانشگاه توسکان آریزونا در ایالات متحده برگزار می‌شود. به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از منابع اینترنتی، هشتمین همایش دوسالانه توسکان با رهیافتی بینارشته ای از متخصصان و صاحبنظران رشته های گوناگون معرفت جهت بررسی و شناخت فرایند تجربه آگاهی دعوت به عمل آورده است. فرآیند آگاهی به مثابه شاخه ای علمی در سالهای اخیر مورد توجه روز افزون متخصصان رشته های گوناگون علمی از دانشمندان زیست شناس و متخصصین عصب شناسی و مغز شناسی تا محققان رشته های فلسفی به خصوص در حوزه فلسفه تحلیلی بوده است. در این همایش موضوعاتی چون: همزمانی مغز، مرزهای آگاهی، آیا آگاهی بومی یا جهانی است؟، کارکرد خیال به مثابه تکنولوژی خوانش ذهن، ذرات بنیادی در آگاهی، جنسیت و آگاهی، ناهنجاری های آگاهی، گسترش آگاهی و درون نگری و استغنای آگاهی بحث به عمل خواهند آمد. ولف سینگر، اندی کلارک، جانیکو گئورگیادیس، آلیسون گوپنیک، فرانک تونگ و سوزانا زیگل از سخنرانان این همایش خواهند بود.

خبرگزاری مهر - گروه دین و اندیشه: دعا یکی از مهمترین شاخصهای ادیان ابراهیمی است چرا که تنها در این ادیان ما با خدایی واحد روبرو هستیم که آدمی یارای آن را دارد که با وی گفتگو کند. رابطه آدمی با امر قدسی در ادیان دیگر از جنس گفتگو و مکالمه نیست و بیشتر مبتنی بر تجربه دینی است. در آستانه شبهای پربار قدر گروه دین و اندیشه مهر نگاهی دارد به این موقیعیت فرید ادیان ابراهیمی. ادیان ابراهیمی از آن بابت که به خدای واحد اعتقاد دارند واجد آداب و مناسکی هستند که منحصر به این ادیان هستند. از جمله این مناسک یکی دعا است. دعا به یک معنا عبارت است از گفتگوی انسان با خدای واحد و این امر تنها در ادیان ابراهیمی قابل توجیه است چرا که تنها در این ادیان ما با خدای متشخص روبرو هستیم. هنگامی که می گوییم "دعا عبارت است از گفتگوی انسان با خدا" بر دوطرف بودن این رابطه تأکید داریم و همین دعا را از گونه ای نیایش یکطرفه مجرا می کند. به همین دلیل است که در بسیاری از دعاهایی که در سنت خودمان حضور دارند همیشه و همه جا این انسان نیست که با خدای خود سخن می گوید بلکه خداوند هم در بسیاری از موارد با انسان مشغول سخن گفتن می شود. پاره ای از فیلسوفانی که در باب فلسفه دعا سخن گفته اند بر این نکته پای فشرده اند که حضور دعا در ادیان ابراهیمی نشانه ای تام از پیشرفت انسان نسبت به انسانی است که به ادیان دیگر اعتقاد دارد چرا که تنها در دعا و به تعبیری در گفتگو است که می‌توان قایل به گونه ای فردیت و شخصیت برای آدمی شد. در رابطه انسان ادیان غیرابراهیمی با جهان گونه ای وحدت و همسرشتی وجود دارد که مجالی برای پررنگ شدن انسان و نیازها و آرمانهایش باقی نمی ماند. تنها در ادیان ابراهیمی است که انسان مجال آن می یابد که در مقابل معبود و خالق خویش عرض اندام کند و نمادی از توانایی خالقش را از طریق شخصیت و هویت خود عرضه نماید. به نظر این فیلسوفان این نقطه ای برجسته در تاریخ بشر محسوب می شود. سخن گفتن با خداوند البته کاری ساده نیست و آدمی باید همه مکانیسمهایی را که برای هر گفتگویی در نظر می گیرد برای این گفتگو هم در نظر آورد. به همین جهت است که عارفان ما از دو گونه صفات تشبیهی و تنزیهی برای خدا سخن گفته اند. آدمی هنگامی که می خواهد خدا را به چیزی تشبیه کند او را منزه می یابد و هنگامی که او را منزه می باید در می یابد که باید او را به چیزی تشبیه کند و این تناقض نهفته در گفتگوی انسان با خدا است. با این همه نمی توان لحظه ای را شکوهمندتر و پربارتر از گفتگوی عابدی با خدا در نظر گرفت که این عابد از یکسو به جهت توانمندی ای که خالق بدو داده شکرگزار است و از سویی دیگر به آنچه دارد خشنود نیست و مقام خود را رفیعتر از آنچه هست می پندارد. در این راستا پاره ای از متفکران به ما گوشزد کرده اند گفتگویی که ما با دیگر انسانها روا می داریم در گفتگویی که با خداوند سامان می دهیم بسی تأثیرگذار و میان این دو گفتگو شباهتهایی غریب برقرار است. در هردوی این گفتگوها ما در صدد کشف و رسیدن به حقیقت هستیم، در هردو این گفتگوها نجات خودمان و دیگران را مدنظر درایم، در هر دوی این گفتگوها جسارت و صداقت باید بسی پررنگ باشند و عاقبت آنکه در هر دو این گفتگوها انسان باید از خود مایه گذارد چرا که پای شناختی ژرف و عمیق در میان است.

مفتی اعظم بلغارستان در دیدار با وابسته فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در بلغارستان از وابستگی فرهنگی ایران خواستار تامین و واگذاری 1500 نسخه قرآن کریم (ترجمه ترکی) شد. به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، نوری وابسته فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در بلغارستان، بهمراه بی آزار سفیر کشورمان با حاجی مصطفی آلیش مفتی اعظم بلغارستان دیدار وگفتگو کردند. در ابتدا آلیش ضمن تبریک ماه مبارک رمضان، با ابراز خوشحالی و تشکر از این دیدار، به سابقه روابط و همکاریهای فی ما بین اشاره و به جریانهای مهمی که علیه مسلمانان وجود دارد، بر اتحاد میان مسلمانان تاکید کردند. سپس بی آزار با عرض تبریک ماه مبارک رمضان به مشکلات بزرگ مسلمانان اشاره کرد و از همکاریهای میان وابستگی فرهنگی و مفتی گری تشکر کرد و آمادگی مجموعه سفارت و نمایندگی فرهنگی کشورمان را برای همکاری بیشتر با مفتی گری اعلام کرد. وی به ترفند دشمنان به ایجاد اختلاف و دشمنی میان مسلمانان اعم از شیعه و سنی اشاره وبه همکاری از جمله همکاری دانشگاه اسلامی صوفیه با مراکز دانشگاهی و اسلامی جمهوری اسلامی ایران، تقویت فعالیتهای مشترک قرآنی، برگزاری نشستهای علمی، تامین کتب اسلامی مورد نیاز دانشگاه اسلامی و نیز تقویت مساجد تاکید کرد. در ادامه این دیدار آلیش ضمن ارائه گزارشی از وضعیت تبلیغی مبلغین مسیحی در مناطق مسلمان نشین و هزینه های هنگفتی که در این زمینه انجام می شود، بر تقویت فعالیت مسلمانان و نیز احیاء مسجد های تعطیل شده و حتی ساخت مساجد جدید در مناطق مسلمان نشین تاکید کرد. مفتی اعظم در ادامه تقاضای خود از وابستگی فرهنگی مبنی بر تامین و واگذاری 1500 نسخه قرآن کریم (ترجمه ترکی) را بیان و اطهار داشت در صدد راه اندازی 470 مرکز آموزش قرآنی هستند. در پایان دیدار مقرر شد درخصوص تامین کتب مورد نیاز دانشگاه اسلامی، تهیه کتب فقهی و تفسیر قرآن از سوی نمایندگی فرهنگی کشورمان اقدام و در اختیار دانشگاه اسلامی قرار گیرد.

کتاب "شاملو و عالم معنا" تالیف دکتر محمد بقایی (ماکان) از سوی نشر مروارید در 2200 جلد و 302 صفحه منتشر شد. به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «شاملو و عالم معنا» به مقوله‌های مجرد چون خدا، جهان هستی، تقدیرگرایی، زمان شهودی، بهشت و دوزخ، مرگ و نیستی، ارزش‌های انسانی و عشق و حالات آن در شعر شاملو پرداخته است. در مقدمه نگارنده ضمن بیان دلبستگی شخصی خود به شعر و اندیشه شاملو، بر اهمیت «آن» غیرقابل بیان در شعر شاملو تاکید کرده و حضور آن را سبب بررسی تفکرات معنوی شاعر دانسته است. بخش دوم کتاب گفت‌وگویی منتشر نشده درباره شاملو و شعر معاصر با نصرت رحمانی، دیگر شاعر معاصر است. گفت‌وگویی جذاب و شیرین که در سال 1356 در منزل رحمانی صورت گرفته است. پس از بخش گزیده اشعار همچنین نگارنده یادداشتی نیز در مورد شعر و شخصیت نصرت رحمانی نگاشته است.

ششمین شماره "اطلاعات حکمت و معرفت" ویژه سهروردی با آثاری از هانری کربن و ماجد فخری منتشر شد. به گزارش خبرنگار مهر، در این شماره از ماهنامه "حکمت و معرفت" گفتگویی با دکتر نجفقلی حبیبی درباب سهروردی صورت گرفته است. وی در بخشی از این گفتگو تاکید می کند: سهروردی در وهله اول یک فیلسوف است نه یک متکلم و غالبا به مسائل کلامی نمی پردازد. تا کنون هم تحقیق جانبداری درباره اینکه چرا سهروردی خودش را از این دسته مسائل کنار می کشیده است انجام نشده. اما در این میان به مسئله توحید عنایت خاصی دارد. در بخش مقالات این شماره ده عنوان مقاله منتشر شده است : سهروردی و فرهنگ ایران باستان، بررسی تطبیقی روش تاریخ‌نگاری فلسفه، انتقاد سهروردی از مشائیان مسلمان، سهروردی و اندیشمندان پس از وی، تاله و اشراق، شرح آواز پر جبرئیل، هیاکل النور سهروردی در دیر سنت کاترین، فلسفه در آذربایجان، زیارت شرق، اولویتهای حوزه مخطوطات. در بخش کتاب نیز آثار قابل توجهی که درباب سهروردی پژوهی منتشر شده در این جریده آمده است. سومین همایش اتحادیه نسخ خطی اسلامی، پاسداشت حکیم هزاره‌ها در همدان، میسیونرهای اروپایی در ایران عنایون گزارشهای این نشریه هستند.

معاونت پژوهشی موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، معتقد است که به جهت ادغام اخلاق و دین در فرهنگ ما، فلسفه اسلامی به فلسفه اخلاق کمتر توجه کرده است. به گزارش خبرنگار مهر، دکتر شهین اعوانی، معاونت پژوهشی موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، در گفتگو با برنامه "سوفیا" رادیو گفتگو اظهار داشت: وقتی فیلسوفی به اخلاق می پردازد دغدغه وی تنها به صرف حسن و قبح، شرع و عقل محدود نمی شود، اینها دغدغه فکری او هستند اما حساسیتهای او به اینها ختم نمی‌شوند. فیلسوف می کوشد ببیند که اصلا مبانی اخلاق را بر چه اساسی می توان طرح کرد و کجا عملی تر می توان به آن پرداخت. وی در ادامه این گفتگو بر این نکته تاکید کرد که اخلاق مقوله ای کاملا انسانی است. در فلسفه گفته اند که انسان حیوان ناطق است. اما امروز می گویند که انسان حیوانی است که به اصول اخلاقی پایبند است و در نتیجه در دوره جدید تعریف انسان با اخلاق صورت می گیرد. دکتر اعوانی به دایره اخلاق اشاره کرد و گفت : تا آنچه که دایره ذهن گسترش پیدا می کند، اخلاق نیز ادامه پیدا می کند. در این گستره اصلا نمی‌شود از محدودیت سخن گفت. موضوع اخلاق "دیگری" است و "دیگری" اخلاق می تواند فرد، خانواده، شهروندان و یا حتی جامعه جهانی باشد. پس تا جایی که این "دیگری" من گسترش می یابد، حوزه اخلاق نیز گسترش می‌یابد. وی همچنین به کرامت انسانی که مبنای اخلاق مدرن است اشاره کرد و اظهار داشت: کانت معتقد است که تنها انسان است که ارزش(dignity) دارد، این ارزش انسانی چیزی نیست که به او داده شده باشد یا کسب کند، بلکه این ارزش چیزی است که انسان خودش دارد و فقط فراموش می کند. دکتر اعوانی در پاسخ به این پرسش که آیا امکان آن هست که از دل الهیات اسلامی مفهوم کرامت انسانی اخذ شود گفت : مسلما، ولقد کرمنا یعنی این که خدا این کرامت را به ما داده است، در اسلام این مسئله بسیار قوی تر از الهیات مسیحی طرح شده است. کانت جمله بسیار معروفی دارد که می گوید من را دو چیز متعجب می کند، یکی ستاره های بالای سرم و دیگری وجدان درونم. از این وجدان درون بعدا به اخلاق و به آگاهی درون می رسد. اما در فرهنگ اسلام، آن کرامتی که طرح کرده شده است، جدای از دین نیست. کرامت همراه دین است و عطیه ای الهی است که خداوند به انسان بخشیده است. این همان مفهوم حق الناس است. حق الله را خدا می توانسته به ما ندهد، ولی ارتباط من نسبت به همنوع حق الناس است. دکتر اعوانی همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا از فیلسوفان اسلامی کسی به کرامت انسانی توجه کرده است؟ گفت : در فلسفه اسلامی به فلسفه اخلاق کمتر توجه شده است، زیرا اخلاق با دین ما عجین است و نمی تواند جداگانه طرح شود. بنابراین کرامت انسانی به معنایی که در غرب مطرح است در فلسفه اسلامی دیده نمی‌شود.

مجمع العلوم و الآداب و الفنون بیت الحکمه تونس در دیدار با نمایندگی فرهنگی ایران در تونس ضمن تاکید بر همکاری‌های علمی فلسفی دو کشور آمادگی خود را در جهت "ترجمه کتابهای فلسفی ایرانی معاصر " اعلام کرد. به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، دکتر سید حسن عصمتی نماینده فرهنگی کشورمان در تونس با دکتر عبدالوهاب بوحدیبه، رئیس مجمع العلوم و الآداب و الفنون بیت الحکمه که از مهمترین مراکز تجمع نخبگان علمی فلسفی تونس و زیرنظر مستقیم رئیس جمهور این کشور است، دیدار و پیرامون همکاری های علمی فلسفی دو کشور گفتگو کرد. در این دیدار که در محل بیت الحکمه انجام شد، نماینده فرهنگی کشورمان ضمن اشاره به نقش غیر قابل انکار ایرانیان در گسترش و پیشرفت علوم در جهان اسلام، گسترش فعالیت های علمی فرهنگی کشورهای مسلمان را بهترین راه همبستگی اسلامی دانست و آمادگی جمهوری اسلامی ایران را برای همکاری نخبگان علمی فلسفی دو کشور اعلام کرد. دکتر بوحدیبه نیز ضمن اشاره به اهمیت فضای علمی فرهنگی ایران برای جهان اسلام، اظهار داشت که به دنبال سفر آیت الله سید محمد خامنه ای، رئیس بنیاد حکمت اسلامی صدرا، به تونس، ما طرف ایرانی خود را برای برقراری ارتباط و امضای قرارداد همکاری فلسفی بین تونس و ایران پیدا کردیم و امیدوارم بتوانم در اوایل سال 1387 درسفر به ایران ، این قرارداد همکاری پنج ساله را امضاء کنیم. دکتر بوحدیبه در ادامه آمادگی بیت الحکه را برای همکاری با نمایندگی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در تونس پیرامون موضوعاتی مانند " آشنایی با زبان فارسی"، " جایگاه شعر فارسی"،" جایگاه فیلم ایرانی" ،" ترجمه کتاب های فلسفی ایرانی معاصر " اعلام کرد. همچنین در این دیدار، دکتر عصمتی خواستار برگزاری همایشی مشترک در موضوع آشنایی دو کشور با پژوهشهای قرآنی و حدیثی یکدیگر شد، که دکتر بوحدیبه ضمن استقبال از این پیشنهاد اظهار داشت که امروز، ما نیاز مبرمی به تبیین ارتباط علوم قرآن و حدیث " با" علوم جدید" داریم و از برگزاری همایش " این زمینه استقبال می کنیم.