تبیان، دستیار زندگی

همراه است يا شوخيهايى به نام قوم و مردم يك شهر همچون عرب،ترك، فارس نارواست.

پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله) فرمود: «إنّ الرجل ليتكلّم بالكلمة في المجلس، ليضحكهم بها، فيهوى في جهنّم ما بين السماء و الأرض; ويلٌ للّذي يحدّث فيكذب ليضحك القوم، ويلٌ له، ويلٌ له، ويلٌ له».⁽¹⁾

ب. شرايط زمان و مكان و روحيّات شخص.

بايد شرايط روحى، سنّى و موقعيت زمانى طرف رعايت شود. گاهى شخص مقابل، از نظر روحى آمادگى شوخى را ندارد; مانند شوخى با شخص بيمار يا در حال خواب و مطالعه. در اين موارد نبايد با او شوخى كرد. اگر اين نكته رعايت نشود، شوخى نقش صحيح خود را از دست خواهد داد و به جاى نشاط، جنگ و نزاع ايجاد مى شود. بسيارى از كينه ها و برخوردها ابتدا از يك شوخى بى جا سرچشمه گرفته و كم كم به جاهاى خطرناكى رسيده است.

ج. رعايت اعتدال در شوخى.

يكى از نكاتى كه در شوخيها بايد رعايت شود، رعايت اعتدال است همچون نمك غذا كه اگر زياد باشد، از شورى آن نمى توان آن طعام را خورد و اگر به اندازه باشد، غذا قابل استفاده است.

اميرالمؤمنين على(عليه السلام) فرمود: «اَلكامِل مَن غَلَبَ جِدَّه هَزْله».⁽²⁾

برخى از زيانهاى شوخى زياد عبارتند از:

1 . از بين رفتن شخصيت و اعتبار انسان:

يكى از نيازهاى انسان در جامعه، نياز به اعتبار اجتماعى است. شوخى زياد اين اعتبار و ارزش را از بين مى برد.

على(عليه السلام) فرمود: «كَثْرةُ الْمِزاحِ تَذْهَبُ بماء الوجه، و كثرة الضحك تمحو الإيمان».⁽³⁾ نيز فرمود: «مَنْ كَثُرَ مزاحُهُ اُسْتُحْمِقَ».⁽⁴⁾

1 . أمالى الطوسيص 536 ـ 537 ، ح 1162.

2 . شرح غرر الحكمج 2، ص 162.

3 . بحار الأنوارج 72، ص 259، باب 114، ح 22.

4 . شرح غرر الحكمج 5 ، ص 195.