روش‌های جدید برای توقف فرآیند مرگ با ترفندهای دانشمندان
مرز بین زندگی و مرگ به روشنی قابل تصور نیست، اما با تحول علوم مختلف دانشمندان تلاش می‌کنند که از اسرار مرگ پرده برداشته و امکان احیای فرد را ساعاتی پس از مرگ امکانپذیر کنند.
دانشمندان در روند کشف رمز و راز مرگ در سطح سلولی دریافته‌اند که مرگ در یک لحظه رخ نمی‌دهد، بلکه فرآیندی است که از سلولی به سلول دیگر سرایت کرده و سپس تمام بدن را دربرمی‌گیرد.
در این حالت سلولهای بدن خود آغازگر فرآیند مرگ هستند؛ این فرآیند چند ساعت بطول می‌انجامد و احتمال معکوس کردن آن وجود دارد.
دکتر «سام پرنیا» از متخصصان مراقبت های ویژه و استاد ایرانی‌الاصل دانشگاه ایالتی نیویورک تأکید می‌کند: با توقف تنفس و ایستادن قلب از تپش، فرد از نظر پزشکی مرده محسوب می‌شود و در ظاهر هیچ چیز قادر به تغییر و معکوس کردن این فرآیند نیست.
فرآیند مرگ
زمانی تصور می‌شد که پس از توقف پمپاژ خون توسط قلب در سراسر بدن، فرد در مدت چند دقیقه در اثر کمبود اکسیژن و مواد مغذی در سلولهای مغزی دچار آسیبهای جدی مغزی می شود که این مسئله از سوی محققان رد شده است.
دکتر «استفان مایر» استاد نورولوژی دانشگاه کلمبیا تأکید می‌کند: زمانی که قلب از تپش بازمی‌ایستد، فرآیند مرگ آغاز می‌شود.
صدمه به مغز ناشی از کمبود اکسیژن در این مرحله شروع می‌شود و ظرف چند ثانیه فعالیت مغز را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اما این مرحله چند دقیقه پس از آن روی می‌دهد که سلولهای محروم از قند وارد فرآیند مراحل برنامه‌ریزی‌شده مرگ سلولی می‌شوند.
در نبود اکسیژن، دسته‌ای از سیگنالها پیام آغاز زمان مرگ را به سلولها مخابره می‌کنند؛ بنابراین اگر بتوان وقفه‌ای در این فرآیند ایجاد کرد، احتمال معکوس کردن مرگ وجود خواهد داشت.
بینش در خصوص امکان توقف فرآیند مرگ در این مرحله با توجه به گزارش‌هایی مبنی بر نجات برخی بیماران و بازگرداندن آنها به حیات بدون یا با صدمات بسیار کم مغزی پس از چند ساعت توقف عملکرد مغز و قلب ارائه شده است.
کلید انجام موفق احیاء بیماران در حال مرگ، هیپوترمی است که در کنار مراقبتهای ویژه بسیار خاص باعث نجات فرد می‌شود؛ در حالت هیپوترمی درجه حرارت هسته بدن چند درجه پایین‌تر از دمای طبیعی یا 37 درجه سانتیگراد آورده می‌شود.
مدت زمان توقف نبض بیمار
مطالعات نشان می‌دهد، حالت هیپوترمی با کاهش نیاز مغز به اکسیژن، از این اندام محافظت کرده و از آسیب جدی به آن جلوگیری می‌کند؛ این فرآیند در عین حال به مسدود کردن مسیر مرگ سلولها نیز کمک می‌کند.
فناوریهای خنک‌سازی بدن به بهبود بسیاری از بیماران دچار ایست قلبی کمک می‌کند، اما در صورتیکه آسیب بیش از حد باشد، دیگر امکان نجات و بازگرداندن بیمار وجود نخواهد داشت.
همچنین احیاء موفق بیمار بستگی به نحوه درمان بیمار پس از بازگشت مجدد ضربان قلب و چگونگی گرم کردن بدن پس از ایجاد حالت هیپوترمی دارد.
باید توجه داشت که اگر بیمار به مراقبتهای اولیه پاسخ داده و قلب شروع به فعالیت مجدد کند، ورود حجم ناگهانی خون و اکسیژن به مغز می‌تواند آسیبهای عصبی را وخیم‌تر کند؛ در عوض تعدیل مقدار اکسیژن در مغز پس از فرآیند احیاء برای بیمار بسیار حیاتی محسوب می‌شود.
خنک‌سازی بدن
ایده خنک‌سازی بدن بعد از ایست قلبی از چند دهه قبل مطرح شده بود، اما دانشمندان در خصوص منافع آن برای بیمار مطمئن نبودند.
مطالعات انجام شده طی سالهای اخیر نشان می‌دهد که هیپوترمی به نجات و احیاء بیماران کمک می‌کند، اما همه بیمارستان‌ها از این روش بعنوان بخشی از پروتکل مراقبتهای ویژه استفاده نمی‌کنند.
دکتر «پرنیا» خاطرنشان کرد: ماساژ قفسه سینه تا بازگشت ضربان قلب در مراحل احیاء برای اطمینان از رسیدن مقدار کافی خون و اکسیژن به مغز، در ادامه خنک‌سازی و کاهش اکسیژن پس از شروع مجدد فعالیت قلب بعنوان فاکتورهای مهم برای نجات جان بیماران بدون ایجاد آسیب مغزی محسوب می‌شوند.
نتایج این مطالعه در آکادمی علوم نیویورک ارائه شده است.
اخبار علمی - ایسنا
