چهار نکته در زندگی و همسرداری و ازدواج موفق:
1. مطالعه
2. مشاوره
3. مشاهده
4. مجاهده
این چهار نکته، پیشنیازِ موفقیت، تصمیمگیری و ورود به تربیت و تزکیه هستند. و چهار مسیر ارتباط با همسر. اگر شما میخواهید در ارتباط با همسر و در تربیت فرزندانتان موفق باشید، یا با همسرتان و هرکسی که فکر میکنید ارتباط با او سخت و تنشزا است؛ این چهار نکته را فراموش نکنید و اول از همه دربارة آن مسأله مطالعه کنید. اگر قرار است خواستگار برای دخترتان بیاید یا میخواهید برای پسرتان خواستگاری بروید، ماشین یا خانه میخواهید بخرید، همیشه در زندگی، هر کاری که میخواهید بکنید، اول دربارهاش مطالعه کنید و جوانب کار را بسنجید. در ذیل این موارد را به تفصیل مورد ممطالعه قرار میدهیم.
مطالعه
جمعآوری اطلاعات راجع به کاری که میخواهیم انجام دهیم و بررسی آنها را مطالعه میگویند.
شبانهروزِ زندگی ما به 3 تا 8 ساعت تقسیم میشود: 8 ساعت خواب؛ 8 ساعت کار و 8 ساعت بیکاری. بخشی از 8 ساعت بیکاری را اختصاص بدهیم به مطالعه و آموزش؛ به شناختن زندگی خود و همسر و فرزندان.
زن را چقدر میشناسیم؟ از جنس مخالف چقدر میدانیم؟ زن و مرد، جنس مخالف هم هستند یعنی مختلف و متفاوت هستند با هم. این اختلاف را چگونه میشناسیم؟
شما میگویید چون من دوست دارم این کار را بکنم حتماً او هم دوست دارد! نه، همسر شما یک چیز دیگری دوست دارد و اصلاً فرق میکند با شما. یک خانمی میگفت: چه کار کنم شوهرم مثل موم بشود! گفتم نگو موم! خوب نیست! گفت: چه کار کنم؟ خیلی سخت و سرد و خشک است! چه کار کنم که نرم و لطیف و شیرین بشود؟ و تلخ نماند؟ گفتم راهها ومهارتها را یاد بگیر! تکنیکها را یاد بگیر! نگو میسوزم و میسازم! این خواری است و بدبختی. چه کسی گفته بسوزی و بسازی؟ مگر جهنم است؟ در مورد شناخت همسر مطالعة لازم و کافی داشته باشید تا برخورد مناسبی با نیازهای همسرتان داشته باشید.
به چند نمونه از منابع و کتاب هایی که در رابطه با این موضوع برایتان مفید خواهد بود اشاره می کنیم، البته در انتهای این کتابچه به منابع بیشتری اشاره شده است:
آنچه زنان و مردان نمی دانند (این کتاب ترجمه شده است و نویسندگان آن: آلن و باربارا پیز)
صمیمی، تأثیر گذاری و نفوذ نوشتة مجتبی حورایی
اخلاق معاشرت نوشتة جواد محدثی
مشاوره
به این معنی که از تجربه و تخصص دیگران استفاده کنید. مشاوره داشته باشید و از راه مشاوره یکدیگر را بهتر بشناسید و مطمئن شوید که به درد یکدیگر میخورید.
همة آدمها در هرکجای جهان، برای اطمینان از سلامتی و پیشگیری از خطری که سلامتی والدین و کودک را تهدید میکند، پیش از ازدواج تست میشوند و آزمایش خون میدهند. اما چند نفر پیش از ازدواج مشاوره میگیرند؟ همة ما از نظر خون تست میشویم، نجاست بدن تست میشود اما گوهر بدن تست نمیشود! مشاوره نقش مهمی در زندگی دارد و اهمیت آن کمتر از تست خون نیست. مشاوره فکر را میسنجد و روح و روان را میکاود و به شناخت بهتری از آدم میرسد ..
فرض کنیم دختر و پسر جوانی میخواهند با هم ازدواج کنند، هر دو هم انسانهای بسیارخوبی هستند. اما تنها خوب بودن ملاک این نیست که بتوانند شریک زندگی خوبی هم باشند! هرگز معلوم نیست دو انسان خوب، جفت خوبی هم باشند! مثال میزنم: تویوتا اتومبیل خوبی است، بنز هم اتوموبیل خوبی است. اما آیا میشود قطعات تویوتا را روی بنز سوار کرد؟ رنگ آبی و رنگ سبز هر دو رنگهای خوبیاند اما متفاوتند! پس مشاوره داشته باشید و از راه مشاوره همدیگر را بهتر بشناسید و مطمئن شوید که به درد هم میخورید.
امیرالمؤمنین(ع) برای ازدواج وقتی میخواست با امالبنین(س) ازدواج کند مشاوره گرفت و با برادرش عقیل مشورت کرد. حالا چرا با عقیل؟ یک معصوم با یک غیر معصوم! چرا؟ به دو دلیل:
1. عقیل، نسب شناس بود، رجل شناس بود، قبیلهها را میشناخت، طایفهها را میشناخت. و نزد امیرالمؤمنین دو مشخصه برای انتخاب همسر مهم بود: اول کرامت و دوم شجاعت زن و خانوادهاش. عقیل گفت: یاعلی، زنی به تو پیشنهاد میکنم شجاع و از یک خانواده با اصالت.
2. برای این که اهمیت مشورت را به دیگران بیاموزاند. او که امام بود و عالم بود مشورت میکرد در کارها، یقیناً ما که نه امام هستیم و نه معصوم، همواره نیاز به مشورت داریم.
اگر کسی خانوادهاش ویژگیهایی که برای ما مهم است را نداشته باشد، نمیتوان خیلی مطمئن بود که خود او آن ویژگیها را داشته باشد.
البته این صد درصد نیست اما تا حد بسیار بالایی، حدود 95 درصد خانواده در شکلگیری شخصیت انسان تأثیرگذار است. در هر زمینهای که میخواهید کاری کنید، حتماً مشاوره داشته باشید. مشاور املاک فراوان است اما متاسفانه مشاور خانواده به حدکافی نداریم! مشاور حقوقی، مشاور پزشکی داریم اما مشاور ازدواج نداریم! برای همین آمار طلاق خیلی بالا می‌رود! پس مشاوره خیلی مهم است.
نرمخویی و مهربانی
قرآن کریم میفرماید:
فَبِمَا رَحْمَةٍ مِّنَ اللّهِ لِنتَ لَهُمْ وَلَوْ كُنتَ فَظًّا غَلِیظَ الْقَلْبِ لاَنفَضُّواْ مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِی الأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللّهِ إِنَّ اللّهَ یُحِبُّ الْمُتَوَكِّلِینَ ﴿آلعمران/159﴾
پس به [بركت] رحمت الهى با آنان نرمخو [و پرمهر] شدى و اگر تندخو و سختدل بودى قطعا از پیرامون تو پراكنده مىشدند پس از آنان درگذر و برایشان آمرزش بخواه و در كار[ها] با آنان مشورت كن و چون تصمیم گرفتى بر خدا توكل كن زیرا خداوند توكلكنندگان را دوست مىدارد.
- هشتادو پنج درصد از مراجعه کنندگان به مراکز مشاوره بانوان هستند.
- عموماً ازدواج بدون مشورت موفق نخواهد بود.
مردی زیر تابوت زنش میخندید، با تعجب علت را از وی جویا شدند، پاسخ داد: پس از سیسال اولین بار است که دوشادوش یکدیگر راه میرویم و همسرم غُر نمیزند.
این شخص به علت مشورت نکردن قبل از ازدواج با مشاور، نتوانست همسر مناسبی برای خودش انتخاب کند.
باکسانی مشورت کنید که از شما عالمترند و با کسانی دوست شوید و معاشرت کنید که از خودتان بالاتر باشند و اگر پایینتر بود به زبان نیاور که تو معلم او هستی اما در ذهنتان بیاورید که معلم او شما هستید! به او درس بدهید، درس اخلاق، درس عفاف، درس همسرداری، درس زندگی و ... .
مشاهده
ادب از که آموختی؟ از بیادبان! چرا از بیادبان؟ از باادبان هم باید ادب آموخت. بیادبان، چون زیاد حرف میزنند؛ من زیاد حرف نمیزنم! چون غیبت میکنند؛ میبینم بد است، من غیبت نمیکنم! غیبت کنی، غیبتت را میکنند! بدی کنی، بدی میبینی!
ازمکـافات عمل غافـل مشـو گنـدم از گندم بروید جو ز جو
چو بدکردی مباش ایمن زآفات که واجب شد طبیعت را مکافات
امیرالمؤمنین علی(ع) فرمود: «از آنچه در دیگران میبینی و نمیپسندی پرهیز کن و از آن چه در دیگران میبینی و میپسندی پیروی کن»! این برای تربیت خود انسان کافی است به شرطی که به این نکته خوب توجه کند که آدم فهمیده از آدمهای پرحرف خوشش نمیآید! از آدمهای سطحی خوشش نمیآید! از کسانی که حجاب را برای نمایش و ریا دارند خوشش نمیآید! من میگویم چه عمامه به سر داشته باشیم و تسبیح به دست و چه کروات به گردن داشته باشیم و سوار بر ماشینهای آخرین سیستم در هر دو مورد اگر ریا باشد، خوشآیند نیست! کلمة ریا از رؤیت میآید؛ رؤیت یعنی نگاه کردن. ریا یعنی کاری کنی که نگاهت کنند! این شرک است، کاری را برای این که دیگران تحسین کنند، انجام ندهیم، بلکه برای خدا و برای اینکه عمل پسندیدهای انجام دهیم. عارفی میگفت: بندة خدا، اگر معشوق تو یک نامه برایت بنویسد، بارها میخوانیاش و اشک میریزی! ولی یک بار نامة خداوند راکه 1400 سال و اندی پیش برایت نوشته را نخواندهای! یک بار نامه معشوق حقیقی خود را نخواندهای، نامة خداوندی را که عاشق تو است!
جالب است، این جا رابطة عاشق و معشوق دو سویه است. او من را خلق کرده و خالق من است، عاشق من است و من که مخلوق او هستم، عاشق او. او هم عاشق من است و هم معشوق من! رابطه دوسویه است. قرآن را همیشه بخوانید، دستکم یکبار ترجمهاش را بخوانید، همین امروز وسط نماز، خوب است 5 یا 10 دقیقه به خواندن قرآن اختصاص دهید. ثواب هم دارد. پشتسر هم نخوانید نماز را. آرام بخوانید، متین بخوانید، وسط دو نماز هم 10 دقیقه، ترجمه نماز را بخوانید. از همین امروز شروع کنید و بخوانید نامة خدا را و ببینید کجاهایش بیشتر به دردتان میخورد، آنها را علامت بزنید و آیاتش را حفظ کنید.
پیکر تراشی مانند میکل آنژ در نوجوانی به کلیسا می رفته و به مرمرهای آن نگاه می کرده و از او در این باره بازخواست می شد پاسخ داد: کار می کنم، گذشت، تا یک روز دیدن با چکش به جان مرمرها افتاده از او سوال کردند چه می کنی؟ پاسخ داد: در دل این سنگها فرشتگانی در اسارتاند که او آنها را آزاد میکنم. پس از مدتی با همان سنگ ها پیک ها زیبایی از این سنگ ها ساخت.
پدرها و مادرها با فزندانشان مانند میکل آنژ برخورد کنند. یعنی فرشتة درون فرزندان که پیامبراکرم(ص) از آن با عنوان فطرت یاد می کند با هنرمندی اندیشه و انگشتان (فکری و عملی) جسم و روح را بهکار میگیریم تا این فرشتة روح فرزندان مان را بیرون بکشیم و اجازه ندهیم فرزندان مان آسیب ببینند.
مجاهده
سه مورد اول تئوریک و نظری بودند. اما مورد چهارم و آخری، پراتیک و عملی است. مجاهده یعنی تلاش کردن، جهاد کردن. سه مورد اول یعنی مطالعه، مشاوره و مشاهده به ما ایده میدهند اما مجاهده از ما عمل میخواهد. هیچ دینی در میان دینهای آسمانی، مثل دین اسلام با «إقرء» شروع نشده است. خدا اولین کلمهای که به پیامبر میگوید «إقرء» است. خدا میگوید بخوان! برای آن 8 ساعت بیکاری، برنامهریزی و از آن استفاده کنید. 85 تا 86 درصد زنان در جامعة ما خانهداری میکنند و خانهداری از کشورداری گاهی سختتر هم است. اگر خوب و درست عمل کنیم، خانه داری از مدیریت یک اداره و وزارتخانه نیز پیچیدهتر است. مادر با تمام سلولهای وجودش میخواهد فزندش را بزرگ کند، بسازد و تربیتش کند. این فرق میکند با چند ساعت کاری که یک مدیر در محل کار انجام میدهد و امضایی میکند و سخنی میگوید. خانهداری نباید در جامعه تحقیر بشود. بلکه باید اهمیت آن فهمیده و به آن ارج گذاشته شود. اولین مدرسة همة انسانها خانواده است و اولین دانشگاه همة انسانها نیز. اولین معلمان همة انسانها اول مادر است و سپس پدر.
منبع: پایگاه فرهنگی آموزشی قلم مهر
