تبیان، دستیار زندگی

مقالهﯼ جالبی در روزنامهﯼ نیویورک تایمز مورخ 6 می 2008 در مورد تفاوت های روان شناختی بین دروغﮔویی و گزافه گویی ( اغراق) به چاپ رسیده است که :
« مطالعات متعددی که اخیراً بر روی دانشجویانی که در مورد میانگین نمراتﺷان گزافه گویی می کنند به عمل آمده است نشان می دهد که این نوع گزافه گویی از نظر روان شناختی با شکل های دیگر کتمان حقیقت تفاوت دارد. براساس نتایج این مطالعات، این گزافه گویان به هیچ وجه مانند کسانی که دروغ می گویند یا حقیقتی را کتمان می کنند دچار اضطراب نمی شوند. یافته ها نشان می دهد که برخی از انواع فریبﻛاری، هدفش بیشﺗر بر روی خود شخص فریبکار است تا شنونده. به عنوان مثال، انگیزه ای که در پشت گزافه گویی در مورد نمرات درسی وجود دارد ظاهراً بیشﺗر شخصی و درون روانی است تا عمومی یا بین فردی. در اینﺟا، گزافه گویی اساسا بازتاب هدف های مثبت برای آینده است و یافته ها نشان می دهند که این هدف ها قابل تحقق می باشند. روان شناسان سال هاست که فریبﻛاری را از جنبه های مختلف مورد مطالعه قرار داده اند و دریافته اند که این کار معمولاً فشار روانی یا جسمی بر روی شخص فریبﻛار به جا می گذارد. به عنوان مثال، کسانی که شاهد صحنهﯼ جرمی بوده اند، چنان چه دربارهﯼ آن مورد پرسش قرار گیرند، نشانه های استرس را بر حسگر های پوستی یا قلبی که به آن ها متصل شده باشد، نشان می دهند. سعی در مخفی نگاه داشتن اطلاعات، از نظر ذهنی فرساینده است و نگاه و لحن صدای کسی که دروغ می گوید، عصبی تر و پرتنش تر از حالت عادی است. این مسئله در مواردی که دروغﮔویی فرد دربارهﯼ نقض قانون باشد بیشﺗر نمود دارد. اما مطالعهﯼ اخیر نشان داد که درست عکس این قضیه در مورد دانشجویانی که دربارهﯼ نمراتان گزافه گویی می کنند صادق است. پژوهشگران پرسشنامه ای را بین 62 دانشجوی دانشگاه نورت ایسترن پخش کردند که در بین سایر چیزها، از آن ها خواسته شده بود میانگین کل نمراتشان را نیز بنویسند. سپس از دانشجویان مصاحبه به عمل آمد، در حالی که الکترودهای حساس برای اندازه گیری فعالیت سیستم عصبی به بدن آن ها وصل شده بود. موضوع مصاحبه درباره سابقه تحصیلی، نمرات و اهداف آینده بود. پژوهشگران بعداً با مراجعه به کارنامه دانشجویان دریافتند که تقریباً نیمی از آنان درباره میانگین نمراتشان گزافه گویی کرده اند. این در حالی بود که بررسی خروجی الکترودها نشان داد که گزافه گویان در حالی که داشتند درباره نمراتﺷان صحبت می کردند بسیار آرام (ریلکس) بوده اند. پژوهشگران هم چنین از مصاحبه ها فیلم برداری کردند و آن ها را به ناظران مستقل نشان دادند و از آن ها خواستند که با توجه به نگاه و رفتار مصاحبه شوندگان تشخیص دهند که آن ها گزافه گویی می*کنند یا نه. با کمال تعجب، کسانی که بیش از سایرین گزافه گویی کرده بودند، آرام تر و مطمئن تر از بقیه به نظر آمدند.»