تبیان، دستیار زندگی

فهرست مطالب

مقدمه
مددکاری اجتماعی و حرفه های وابسته
تحلیل مقایسه ای
انتخاب حرفه : تفاوت بین حرفه ها
تخصص پیش نیاز صلاحیت است
جامعه شناسان و مددکار اجتماعی
مشاوران و مددکاران اجتماعی
وکلا و مددکاران اجتماعی
شناخت مددکاری اجتماعی
مقدمه ای بر مددکاری اجتماعی
مددکاری اجتماعی چیست ؟
کارکردهای مددکاری اجتماعی
مسایل فردی و موضوعات اجتماعی
منابع محیطی سیستم کنش متقابل
نقش های مددکار اجتماعی
رابطه
یاری دهنده
آموزش دهنده
مدل جامع نگر
سئوالات تشخیصی
مدلهای مددکاری اجتماعی
مددکاری فردی جامع نگر یا کل گرا
مددکاری اجتماعی و ارتباطات انسانی
اهمیت ارتباطات
فرآیند مشکل گشایی

مقدمه :
ارتباطات متقابل از جمله ارکان اساسی زندگی اجتماعی بوده و هست و خواهد بود . در واقع نمی توان هیچ نوع تشکل اجتماعی در نظر مجسم کرد که افراد یا اعضای آن با یکدیگر ارتباط نداشته باشند . اما ناگفته پیداست که این ارتباطات همواره مشابه یا یکسان نیستند ، بلکه نوسانهای چندی دارند که از جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد :

ارتباطات یکطرفه ، ارتباطات دو طرفه ، ارتباطات انفرادی ، ارتباطات گروهی و ارتباطات دورانی .
دراین ارتباطات حالات کاملاً متفاوت زیر به چشم می خورد :
1- فقط یکی از طرفین ارتباط از آن سود می برد .
2- طرفین ارتباط متقابلاً از آن نفع می برند .
3- یکی از طرفین ارتباط متضرر می شود .
4- طرفین ارتباط متضرر می شوند .

از سوی دیگر ، هرگاه دلیل یا دلایل برقراری ارتباطات انسانی را مورد توجه قرار دهیم ، به این نتیجه می رسیم که شیوه های مراجعه افراد به یکدیگر تابع وضعیتهای زیر است :
1- شخص الف با شخص ب با بک گروه ارتباط مستقیم برقرار می کند .
2- شخص الف با شخص ب با یک گروه ارتباط غیر مستقیم برقرار کند .
3- ارتباطات برقرار شده ارادی است .
4- ارتباطات برقرار شده اجباری است .

در مدد کاری اجتماعی به فرستنده پیام مددکار و به گیرنده پیام مددجو می گویند . هرگاه مددجو به مددکار مراجعه کند و مطالبی را با او در میان بگذارد ، جای فرستنده و گیرنده پیام عوض می شود . در مددکاری اجتماعی ارتباطات افراد از نوع دورانی است یعنی طرفین ارتباط بطور مرتب اطلاعاتی را مبادله می کنند تا بتوانند تصمیمات بهتری و حساب شده نفری را اتخاذ کنند . بنابراین در گفت و شنودهای آنان ، مرتباً جای فرستنده و گیرنده پیام عوض می شود تا در نهایت از این تبادل اطلاعات ، راه حل یا راه حل هایی برای مسئله یا مسایلی که بوجود آمده پیدا شود . به این جابه جایی و تبادل رای و اطلاعات بازخورد گفته می شود و هدف آن است که تصمیمات نهایی بر اساس دقیق ترین نتایج گفت و شنودها اتخاذ شود . در کشور ما نیز همانند دیگر کشورها و جوامع بشری مددکاری اجتماعی بصورت عملی همواره وجود داشته ، اما این امر بیشتر جنبه پند و اندرز داشته و بطور معمول نسل مسن تر یا افراد دارای تجربه های زیادتر در نقش ارشادی ظاهر می شده اند .

مددکاری اجتماعی و حرفه های وابسته :
تحلیل مقایسه ای : بیش از همه « یاریگران حرفه ای » از مددکاران اجتماعی انتظار می رود هنگام کار با افراد تاثیر محیط را بسیار با اهمیت تلقی کنند . آنها در هنگام کار با افراد می بایست هم بافت اجتماعی کلان و هم محیط خرد و بلاواسطه را در نظر بگیرند .  امروزه به همان اندازه که توانایی جامعه برای تولید و تامین نیازهای مادی افزایش می یابد توانایی افراد برای کسب رضایت و خشنودی کاهش پیدا می کند .

انتخاب حرفه : تفاوت بین حرفه ها
«کارکرد متفاون به آمادگی های آموزشی متفاوت نیاز دارد » به عنوان یک دانشجوی داوطلب حرفه مددکاری اجتماعی شاید ، ندانید که چگونه انتخاب شما با انتخابهای دیگران تفاوت دارد . در میان حرفه های خدمات انسانی طولانی ترین دوره آموزشی یا کار آموزی مخصوص روانپزشکان است . زیرا ابتدا دوره عمومی طب را تمام و سپس یک دوره سه یا چهارساله تخصصی روانپزشکان را می گذرانند . در مقابل آنان کارکنان بومی یا محلی هستند که از طریق یادگیری ضمن خدمت کارآموزی می کنند . بهترین مثال برای یادگیری ضمن خدمت مشاوران مواد مخدر و معتادین به الکل هستند که کارآموزی اولیه آنان بر پایه درمان برای رفع مشکلات ناشی از اعتیاد به مواد مخدر یا الکل است . مددکاران بایستی انعطاف پذیر بوده ، مشتاق انجام وظایفی باشند که در درمان موفقیت آمیزه کرده مددجویان بسیار مهم است .
تخصص پیش نیاز صلاحیت است

هر حرفه ویژگیهای خاص خود را دارد ولی با حرفه های دیگر در زمینه وظایف و دانش نیز دارای همپوشی است . مددکارانی که علاقمند یا متخصص در مهارتها و دانش دیگر حرفه ها باشند بدون تردید خارج از محدوده حرفه ای و قانونی خود عمل می نمایند . که این امر می تواند به دو صورت به مددجویان ضرر رساند :
1- مددکار تخصص لازم را نداشته
2- مددجو از تخصصی که مددکار باید در کارش داشته باشد بهره مند نگردد .

جامعه شناسان و مددکاران اجتماعی
هدف اصلی و عمده جامعه شناسان توسعه و آزمایش نظریه های مربوط به پدیده های اجتماعی است ، در حالی که هدف اولیه و اساسی مددکاری حل مشکلات انسان است . مددکاران سعی در شناخت و درک مددجو یا جامعه ، ارزیابی مناسب و مداخله دارند با این هدف که به حل مشکل و تغییر مددجو کمک نمایند .

روانپزشکان و مددکاران اجتماعی
بر خلاف تفاوت حوزه عمل جامعه شناسان و مددکاران اجتماعی ، مددکاران و روانپزشکان معمولاً در یک محل با یکدیگر کار می کنند . محل کار آنان موسسه های بهداشتی و درمانی نظیر بیمارستانهای روانی ، بیمارستانهای عمومی و زندان است .
بعضی از نقشهایی آنان عهده دارند از جمله : مشاوره ، درمانگری – تسهیل کننده گروه یا مدیریت تداخل در کار یکدیگر محسوب نمی شود . اما بسیار مهم است که مددکاران از نقش منحصر به فرد خود آگاه بود ، بصورت یکی از اعضای غیر پزشک تیم پزشکی درنیایند