آشیانه عصمت
بعد از این نام و یاد کوتاهی که از زنان و مادران اصحاب امام در کربلا آوردیم به صاحبان اصلی عزا، به داغدارترین گروه که خود اهل بیت و خاندان بنی هاشم باشند می رسیم. خاندانی که در قربانی کردن عزیزان در راه امام نیز گوی سبقت را از دیگران ربودند. امام رضا(ع) فرمودند:
«ان کنت باکیا لشئ فابک للحسین بن علی بن ابی طالب فانه ذبح کما یذبح الکبش و قتل معه من اهل بیته ثمانیة عشر رجلا ما لهم فی الارض شبیهون». اگر برای کسی گریه می کنی برای حسین بن علی(ع) گریه کن. چرا که او را همانند گوسفندی که سر می برند کشتند و همراه او هجده مرد از خاندانش را که در زمین احدی در شرافت شبیه آنان نبود به قتل رساندند.
روشن است که افراد هر چه وارسته تر و بزرگوارترند مطمئنا علقه ها و علاقه های خانواده به آنان قویتر است و رنج شهادت آنان، عظیمتر. صبر، بر شهادت جوان محبوبی چون علی اکبر(ع) که کوه طاقت حسین(ع) را فرو می ریزد و حتی او را به ناله وا می دارد که گوید: بعد از تو خاک بر سر دنیا، صبر معمولی بر کشته شدن یک عزیز نیست. صبر بر شهادت عزیزترین عزیزان است و به همان نسبت سنگین تر و دشوارتر. آنچه عمه ها و خواهران او در خیمه ها باید تحمل کنند یک مصیبت معمولی نیست. مصیبتی است که حسین(ع) یعنی آن صبر مجسم را از حال برده است:
غریبان را دل از بهر تو خون است
دل خویشان نمی دانم که چون است
چرا که او کسی است که امام می گوید: «هر گاه دلتنگ وجود پیامبر(ص) می گشتیم به چهره او می نگریستیم.»
سکینه، دختر امام حسین(ع) شاهد شهادت همسر عقدکرده اش عبداللّه بن حسن و نیز شهادت پدر و دو برادر و شش عمو و سه عموزاده می باشد. سکینه، آن کسی است که امام حسین(ع) در وصف او می فرمایند: «سکینة مستغرقة فی اللّه »
فاطمه بنت الحسن نیز نظاره گر شهادت سه برادر، هفت عمو، دو عموزاده، و ناظر بیماری شدید همسر خویش، امام سجاد(ع) و رنج عطش شدید و گرسنگی و آزار فرزند کوچکش امام باقر(ع) می باشد. فاطمه بنت الحسن در فضیلت به گونه ای است که امام صادق(ع) در وصف او می فرمایند:
«کانت صدیقة لم تدرک فی آل الحسن امرأة مثلها»: او زن صدیقه ای بود که در خاندان امام حسن زنی چون او یافت نمی شد.
ام کلثوم، دختر حضرت علی و فاطمه(سلام اللّه علیهما) زن دیگری است که ناظر شهادت هفت برادر و پنج برادرزاده می باشد.
صبر آنان در عاشورا، هر چند بسیار باشکوه است ولی تحمل آزار وحشیانه دشمن در اسارت و شکوه اعتراض این خاندان به رفتار جابرانه دشمن و جهل و خموشی مرگبار امت، خود حماسه ای دیگر است که بدان خواهیم پرداخت.
جفا خواهد بود اگر نامی از اسماء و ام البنین در این میان برده نشود. آنان هر چند در کربلا حضور نداشتند، ولی حمایت باشکوه آنان از قیام امام(ع) خود عظمتی دارد.
اسماء دختر عقیل، در ماجرای قیام امام حسین(ع) چهار برادر (مسلم، جعفر، عبدالرحمن، عبداللّه و سه برادرزاده اش (محمد و عبداللّه فرزندان مسلم بن عقیل و محمد فرزند ابی اسعد بن عقیل) به شهادت می رسند و او مقاوم و نستوه اشعاری سروده با کلام حماسی خود بیدارگر امت می گردد. ام البنین زنی است که شجاعت را از پدران خود به ارث برده و به همین جهت حضرت علی(ع) زمانی که قصد ازدواج با شیرزنی دارند تا بتواند در ایفای نقش مادری خود، مردانی شجاع بپرورد، با او ازدواج می نمایند. خداوند به او چهار فرزند عطا می نماید که هنگام حرکت امام حسین(ع) به سوی کوفه، هر چهار پسر خود را برای حمایت از آن حضرت به همراه ایشان می فرستد.
این چهار برادر، جان خود را در طبق اخلاص نهاده و در حمایت از امام(ع) به شهادت می رسند و در یک بعدازظهر، ام البنین لایق مقام پرافتخار مادر چهار شهید می گردد. در عظمت ولایت مداری او همین بس که وقتی خبر شهادت فرزندانش را به او می دهند بدن تأخیر می پرسد: برایم بگویید که امام و مولایم حسین چگونه است و وقتی که از شهادت امام حسین(ع) باخبر می گردد ضجّه می زند که:
اولادی و من تحت الخضراء کلّهم فداء لابی عبداللّه الحسین(ع) فرزندان من و همه آدمیان، قربان امام(ع) باد.
در نهایت در وصف زینب کبرا هر چه گفته شود ناچیز است. او که کوچکترین مصیبتش در بعدازظهر عاشورا، شهادت دو فرزندش عون و محمد می باشد. شهادت هفت برادر که جانسوزترین آن، شهادت امام حسین(ع) می باشد و نیز شهادت پنج برادرزاده که سخت ترین آن، شهادت علی اکبر(ع) بوده فقط بخشی از مصایب عظیم وارد بر این شیرزن می باشد. زینب(س) که تمام زندگیش تکرار رؤیت شهادت است از طفولیت با مشاهده شهادت مادر با این فرهنگ آشنا گردیده، چندی نمی گذرد محاسن غرقه به خون پدر یاد شهادت را در ذهن او بیدار می سازد. با گذر چند سال پاره های جگر بیرون ریخته از دهان برادر، مظلومیت این خاندان را دوباره عیان می سازد و اکنون زینب(س) با کوله باری از رنج شهادت عزیزان، مسؤولیت عظیم پیام رسانی فرهنگ عاشورا را بر عهده دارد. چرا که «کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا» و او است که باید به امت بیاموزد که در عاشوراهای مکرر زمان، زنان و مردان هر یک چه مسؤولیتی بر عهده دارند. لذا، به میزانی که یاد عاشورا در دل مردم زنده گردید رشیدمردانی چون اصحاب امام حسین(ع) و شیرزنانی چون خاندان آن حضرت بیشتر جلوه نمودند. بهترین تجلی گاه چنین امری را در جریان انقلاب اسلامی ایران یافتیم. آنجا که ملت معتقد به جان و مال در طبق اخلاص نهادند لذا توان سرنگونی طاغوت 2500 ساله را یافتند. امام خمینی در کلام منور خویش این تلاش را پاس داشته می فرماید: بانوان ایران در این نهضت پیشقدم بودند و مثل بانوان صدر اسلام بودند.
و نیز با توجه به نقش زنان در پیروزی بر جهان کفر در جنگ تحمیلی هشت ساله فرمودند: به تمامی خواهران و برادرانی که در محیط جنگ به زندگی دلاورانه خود ادامه می دهید و از کشته شدن به دست دشمنان خدا در راه خدا ترسی ندارید و با چنگ و دندان از میهن عزیزتان برای رضای خدا دفاع می کنید و موجب دلگرمی رزمندگان اسلام می شوید و همه چیز خود را در طبق اخلاص قرار داده اید و با فداکاریهای مکرر، صحنه های شجاعت و شهامت را در تاریخ سراسر مبارزات بی امانتان ثبت نموده و می نمایید و با درس فداکاری و رشادت به مستضعفین جهان می آموزید که وعده خدا بر حکومت پابرهنگان جهان حق است، به شما که با مبارزات خویش روی ابرقدرتها را سیاه کردید درود می فرستم و در مقابل صبر و استقامتتان خاضع و خاشعم.
مجله حوزه