به نام خدا
بانگ نای و بانگ بربط نغمه است*عاشقان را بر رگ
جان زخمه است
کامل ترین و ضریف ترین آلات موسیقی ، صدای انسان است و موثر
ترین لحن ها در موسیقی ، نوایی است که از حنجره ی شخص خوش آواز بر آید . علمای ساز
شناسی احتمال می دهند که نخستین باری که بشر خواست نغمه هایی را که به اقتضای
حالات مختلف خود از حنجره در می آورد ، تقلید کند ، به اختراع انواع مختلف نای دست یافت . نوای نی بیش از صدای
ساز های زهی به صدای انسان شباهت دارد و لذا به طبیعت نزدیک تر است . از این لحاض
این ساز وساز های مشابه آن از هزاران سال پیش مورد علاقه ی ملل باستان بوده و اخبار
و روایت فراوانی در باره ی آن گفته شده است ، از جمله این که می گویند حضرت موسی (ع) از هوا داران
نوازندگان نای بوده و مولانا جلاالدین مولوی از نوازندگان معتبر این ساز به شمار
می آمده است . هم چنین گفته شده که نواختن نای در اسلام تحریم نشده و نوای آن را
برای علاج بیماری های روحی مفید و موثر می دانستند .
ابیاتی از شاعران ایران در باره نی :
بشنو از نی چون حکایت می
کند *** از جدایی ها شکایت می کند
نی حریف هر که از یاری
برید *** پرده هایش پرده های ما درید
همچو نی زهری و تریاقی
که دید *** همچو نی دمساز و مشتاقی که دید
نی حدیث راه پر ون می
کند *** قصه های عشق مجنون می کند
((مولوی))
یاد ایامی که خوردم باده
ها با چنگ و نی
جام می در دست من مینای می در دست وی
((اقبال))
نی به آتش گفت کین آشوب
چیست ؟
مر تورا زین سوختن مطلوب
چیست ؟
((مجذوب تبریزی))
یا حق
