تبیان، دستیار زندگی

بورس تهران پس از یك استراحت موقت در هفته گذشته بار دیگر نشانه‌های افزایش تقاضا برای خرید سهام و بالا رفتن قیمت‌ها را به نمایش گذاشت كه در نهایت منجر به رشد 7/1 درصدی شاخص كل طی هفته جاری شد.

این روند به طور عمده متاثر از دو عامل بود. نخست؛ مذاكرات پیش روی ایران با نمایندگان گروه 1+5 كه نسبت به نتایج آن خوش‌بینی اولیه وجود دارد. دوم؛ تبعات رشد 70 درصدی نرخ دلار آزاد در سال گذشته كه درآمد فروش شركت‌ها به ویژه در بخش صادراتی را افزایش داده است و به صورت تدریجی موجب بهبود وضعیت سودآوری بنگاه‌ها و به تبع آن شكل‌گیری انتظارات مثبت در بازار سهام شده است. در این میان، هر گونه برآورد از نتیجه مذاكرات در هفته آینده برای بورس تهران بسیار مهم تلقی می‌شود، زیرا كه می‌تواند با ترسیم چشم‌انداز دقیق‌تر از تحولات سیاسی بین‌الملل و تغییرات نرخ دلار، به طور همزمان بر فضای روانی سرمایه‌گذاران و نیز افق سودآوری شركت‌های وابسته به ارز تاثیر بگذارد.


موج فلزی‌ها در بورس
این هفته پس از مدتی استراحت در گروه معدنی و فلزی، دوباره نوبت به آنها رسید تا در بین صنایع پیشتاز عرض اندام كنند. در این راستا، شاخص دو صنعت فلزات اساسی و استخراج كانه‌های فلزی به ترتیب 3/4 و 4/5 درصد در مقیاس هفتگی رشد كردند. در این گروه، ذوب آهن اصفهان كه در دو مجمع سالیانه آتی (مربوط به سال 90 و 91 ) احتمالا به علت زیان انباشته هیچ گونه سود تقسیمی نخواهد داشت، با جهش 16 درصدی و عبور سهم از سطح قیمتی 2000 ریال شگفتی ساز شد.
فولاد مباركه هم كه در این هفته همه محصولات خود به جز ورق گرم را با سه درصد رشد قیمت به فروش رساند، شاهد افزایش 7/5 درصدی قیمت سهام بود. كارشناسان در صورت تثبیت قیمت‌های كنونی فروش انتظار رشد سودآوری هر سهم فولاد مباركه تا سطح 500 ریال را در سال 91 دارند كه نسبت به پیش‌بینی 313 ریالی فعلی از قابلیت افزایش مناسبی برخوردار است. در رویداد مهم دیگری در این گروه، خبر جلسه مدیران سنگ‌آهنی‌ با ایمیدرو درباره بهره مالكانه محرك مهمی در تغییر حال و هوای معدنی‌ها بود كه البته با عدم تائید رسمی خبر از سوی مقامات مسوول در ایمیدرو، سهام دو قلوهای سنگ‌آهنی روز گذشته از تب و تاب افتاد.


در این گروه، عرضه اولیه 10 درصدی شركت تامین مواد اولیه فولاد صبا‌نور در روز دوشنبه آینده با توجه به بهای تمام شده اسمی برای مالك عمده (توسعه معادن و فلزات) زمینه افزایش درآمدهای «ومعادن» را فراهم می‌كند. یادآور می‌شود، سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات كل درآمد فروش سرمایه‌گذاری‌ها در سال 91 را 45 میلیارد تومان پیش‌بینی كرده كه این رقم احتمالا به تنهایی در روز عرضه اولیه صبانور قابل تامین خواهد بود.


خداحافظی موقت پتروشیمی‌ها از تالار
یكی از صنایع پیشرو بازار در چند ماه اخیر بدون شك گروه پتروشیمی بوده است. مطالعه شاخص محصولات شیمیایی به عنوان نمایانگر عملكرد این صنعت نیز از جهش 28 درصدی قیمت سهام این گروه از ابتدای اسفند ماه 90 تا كنون حكایت دارد. در این هفته، اكثر نمادهای فعال پتروشیمی (از قبیل پردیس، زاگرس، شیراز، نفت و گاز پارسیان و...) به منظور تعدیل پیش‌بینی درآمد یا ارائه اطلاعات جدید متوقف شدند.


به نظر می‌رسد پس از گذشت سه ماه از جهش ناگهانی نرخ ارز، اكنون مقام ناظر بازار به صرافت اعلام آثار این تحول بنیادی مهم بر سودآوری شركت‌ها افتاده است. با توجه به حساسیت موضوع و تمایل طبیعی شركت‌ها به رعایت احتیاط انتظار می‌رود تا همزمان با اعلام گزارشات جدید، شركت‌ها نسبت به ارائه گزارش شفاف سازی ارزی نیز اقدام كنند و آثار نوسان این عامل را بر سودآوری گزارش كنند؛ نحوه گزارشی كه سابقه قبلی آن در مورد گروه‌هایی مثل تولیدكنندگان روی در سال‌های اوج این صنعت وجود داشته است. در غیاب این اطلاعات، كماكان سایه ای از ابهام بر فضای معاملات سهام این گروه (كه حال دیگر به عنوان اصلی‌ترین منتفع از رشد نرخ ارز نزد سرمایه‌گذاران شناخته می‌شوند) خودنمایی خواهد كرد كه می‌تواند زمینه افزایش نوسانات سهام پتروشیمی را در اثر هیجانات مقطعی فراهم آورد كه به طور طبیعی مطلوب نیست.


كشاكش ارزی به نفع بانك‌ها
از بین موضوعات پرحاشیه اقتصاد داخلی در هفته‌های اخیر یكی هم برداشت بی سابقه بانك مركزی از حساب بانك‌ها بابت مابه‌التفاوت نرخ ارز رسمی و آزاد بوده است. ماجرا از این قرار است كه بانك مركزی مدعی شده بانك‌ها بخشی از ارز تخصیص یافته با نرخ رسمی را با قیمت آزاد در بازار فروخته‌اند و بابت تفاوت قیمت موجود سودی را كسب كرده‌اند. بانك مركزی هم سود مزبور را محاسبه كرده و رقم آن را بدون هماهنگی قبلی از حساب بانك‌ها نزد بانك مركزی كسر كرده است.

از زمان انجام این اقدام اعتراض بانك‌ها و نمایندگان مجلس شروع شد تا با اوج گیری انتقادات، این هفته كمیسیون اقتصادی مجلس در این باره تشكیل جلسه ویژه داد. بر اساس تصمیمات كمیسیون، نه تنها مابه‌التفاوت برداشت شده باید برگشت داده شود، بلكه پیشنهاد شده سود روز شمار بابت وجوه برداشت شده نیز توسط بانك مركزی پرداخت شود! وقوع اتفاقاتی از این دست موجب شده تا سهامداران به طور كلی از گروه بانكی رویگردان شوند و سهام بانك‌ها به عنوان بزرگترین صنعت بورس در سراشیبی نزول قرار گیرد. به این ترتیب هر چند تصمیم اخیر منجر به احیای نسبی سهام بانك‌ها در روز چهارشنبه شد، اما سقوط 10 درصدی شاخص این صنعت از ابتدای بهمن 90 تا كنون حكایت از كاهش اعتماد بازار به سهام بانكی دارد؛ روندی كه شاید تنها با تغییر رفتار بانك مركزی و بازگشت اطمینان به فضای این صنعت می‌توان به تغییر آن امیدوار بود.

یا علی