به نام خدا
با تشکر از teachman گرامی
چرایی توجه خب واضح و روشنه
وقتی شما با یه بزرگی صحبت می کنید سراپا توجه شما به ایشونه
بسته به شغل شما مثلا رییس آموزش و پرورش
خداوند عالم که بالاتراز همه این مقامات هست آیا شایسته هست محو در عبادت نباشیم؟
اما چگونگی سایت جواب زیر نظر مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی راه کارهایی بیان کرده
من جمله:
برای حضور قلب در نماز باید از راههای زیر استفاده کنید:
1- دقت در انجام مقدمات نماز، مانند وضوی با معنویت، انجام مستحباتی چون اذان، اقامه و...
در کتابهای حدیث آمده است:شخصی از پیامبر(ص) درخواست کرد که راهی به او بنمایاند تا حضور قلب بیشتری در نماز پیدا کند حضرت او را به شاداب گرفتن وضو فرمان دادند. بنابراین وضوی شاداب و با آداب خود در حضور قلب انسان در نماز مؤثر است.
2- گزینش مکان مناسب برای نماز، دوری ازجاهای شلوغ و پر سر و صدا و پرهیز از هر آنچه که موجب انحراف توجه از خداوند شود.
3- گزینش وقت مناسب و تا آن جا که ممکن است اول وقت خواندن نماز.
4- تاحد امکان در مسجد و باجماعت نماز خواندن (به ویژه در جماعاتی که بعد معنوی بیشتری دارد).
5- نماز را با طمأنینه و دقت در مفاهیم و معانی آن خواندن.
6- در حال ایستاده به مهر نگریستن و در رکوع پایین پا و در تشهّد به دامن خود نظر نمودن.
7- تخلیه دل از حب دنیا و امور دنیوی وآن را مالامال از عشق خدا ساختن. توضیح:ذهن انسان همواره متوجه چیزی است که به آن عشق میورزد؛ همانند عاشقی که آنی از فکر معشوق خود بیرون نمیرود. این که ما در نمازهایمان همواره به فکر مسائل دیگر هستیم، به خاطر تعلق شدید نفس به دنیا و حب آن است. اما آن که عاشق حق شد، در هر حال و در هر کاری به یاد خدا خواهد بود به طوری که گویی همیشه در نماز است.
8- توجه به این که مبدأ و منتهای انسان خداوند است وآنچه در این بین است برای امتحان آدمی و ابزاری جهت رشد و کمال اوست.
9- ضبط قوه خیال. توضیح :پرنده لجام گسیخته خیال، چکاوکی است که هر آن بر شاخساری مینشیند. ازاینرو همیشه افکار انسان به این طرف وآن طرف متوجه است و قرار و آرامی ندارد؛ اما اگر آدمی با دقت و هوشیاری در کنترل آن بکوشد، پس از چند صباحی رام و مطیع شده و به هر سو که اراده شود متوجه میگردد. بنابراین انسان باید در نماز ازاول با قاطعیت بنا را بر این بگذارد که تمام توجه خود رابه سوی پروردگار معطوف دارد و هر گاه پرنده خیال از چنگ او گریخت، بلافاصله آن رابه همان جهت برگرداند. اگر چندین مرتبه در ایام متوالی چنین کند، کمکم ذهنش عادت خواهد کرد.
10- توجه به عظمت و هیبت پروردگار و فقر و فاقه خود. روشن است اگر آدمی بداند با چه بزرگی روبهرو است و خود در مقابل او هیچ بلکه عین احتیاج و فقر و فاقه است، با تمام وجود و ذهن و اندیشه خاضع خواهد گردید.
یکی از اولیای خدا توصیهای در این باره نمودهاند که به محضر شما میرسانیم.
در مرحله اول مدتی قبل از شروع نماز حداقل 15 دقیقه به حسابرسی و تخلیه درون بپردازید و به صورت ارادی عوامل پریشانی خاطر را تعدیل بخشید. مثلاً اگر کار ناشایستی انجام دادهاید (مثل فریاد زدن بیهوده) از کرده خود اظهار ندامت کنید منظور این است پیش از این که آن چه در باطن شما رسوب کرده و با نماز برانگیخته میشود، با اختیار خود شما مورد ارزشیابی و حسابرسی قرار گیرد و برای موارد مشابه تصمیم معقول بگیرید که رفتار خود را کنترل کنید. پس منظور از این مرحله این است که خود را برای نماز مهیا سازید.
مرحله دوّم همان طور که در ابتدای سخن، ذکر شد شرایط را فراهم کنید. در طول مدت نماز، ابتدا همان اذکار و اوراد نماز را در درون حاضر کنید و سپس الفاظ را ادا نمائید. امام خمینی(ره) این عمل را این گونه تشبیه مینمایند که نمازگذار اذکار نماز را به درون خود تلقین کند، مثل این که طفلی در درون او هست و یک یک اذکار را به او عرضه میکند.
البته این راهکار برای ابتدای راه، در حضور قلب مؤثر است. برای مراحل بعد توصیههای دیگری لازم است که انشاءالله در فرصتهای بعد به سمع و نظر شما خواهد رسید.
مطالعه پیرامون کیفیت نمازهای اهل بیت(ع) و همچنین مطالعه کتابهایی همچون «آداب الصلوه» یا «پرواز در ملکوت امام خمینی» و «اسرار الصلوه» مرحوم میرزا جواد آقا ملکی بسیار نافع است.
در پایان توجه شما را به یک خاطره از علامه طباطبایی جلب می کنیم.
یکی از شاگردان علامه طباطبایی(ره) از نداشتن خشوع در نماز و عدم حضور قلب رنج میبرد به خدمت علامه(ره) رسید و راهکاری خواست. ایشان نخست از پاسخ خودداری کردند، پس از چند بار اصرار به شاگرد خود رو کردند و فرمودند:«شما نمیتوانی!» شاگرد گفت:آقا شما بفرمایید حداقل اگر کسی پرسید به او بگویم.
علامه(ره) فرمودند:«فکر در نماز دنباله افکار شبانهروز است. کسی که صبح تا ظهر به یاد خدا نبوده نمیتواند هنگام نماز یاد خدا را استمرار دهد.»
بنابراین توصیه میشود محیط زندگی و خوابگاه را از حالت یکنواختی و خستهکننده بیرون آورید و با یک برنامهریزی مناسب به کارهای شخصی، درسی و روابط خوب با دیگران بپردازید، و به همه کارهای روزانه خود رنگ خدایی بدهید و پیش خود بگویید:«خدایا من در خوابگاه و کلاس و در طول روز آن چه تو دوستداری انجام میدهم. تو هم قلب مرا از محبت خود پر گردان و نگرانی آینده را از دل من بر گردان. چنین رازگویی و نیازخواهی صادقانه با خدا دریچهای از نور و عرفان به سوی انسان میگشاید. و تداوم این عهد و پیمان، مشکلات را یکی پس از دیگری برطرف میسازد.
دو کتاب دیگر نیز در این مورد پیشنهاد میکنیم:
1. حضور قلب در نماز، علی اصغر عزیزی تهرانی
2. حضور قلب در نماز، محمد بدیعی
موفق باشید
منبع
