در دفتر
زمانه فتد نامش ز قلم
هر
ملتی که مردم صاحب قلم نداشت
در پیشگاه
اهل خرد نیست محترم
هر
کس که فکر جامعه را محترم نداشت
با آن‌که جیب
و جام من از مال ومی تهیست
ما
را فراغتی است که جمشید جم نداشت
انصاف و عدل
داشت موافق بسی ولی
چون
فرخی موافق ثابت قدم نداشت
امروز می‌خواهم سایتی به
نام ویکیپدیا را به شما هم ولایتیان عزیز معرفی کنم.
ویکی‌ها وبسایت‌هایی
هستند که ایجاد محتویات در آنها از طریق مشارکت بازدید کنندگان آنها صورت میگیرد.
این گونه وبسایت‌ها متعلق به هیچ گروه و یا فردی نیستند و همه از مزایای چنین
پایگاه‌هایی بهره میبرند. از جمله ویژگی‌های ویکی‌ها این است که از زبان‌های مختلف
در دنیا از جمله زبان طبری و گیلکی، حمایت می‌کند و گویشوران هر زبانی میتوانند
به زبان خود در آن فعالیت نمایند. اکنون کلیه‌ی امکانات در شهر اینترنتی مازندرانیان
به شرح زیر معرفی میشود:
اینجا قرار است یک
دانشنامه به زبان گیلکی باشد، یعنی همان دایره المعارفی که شما در کتابخانه‌ها
دیده‌اید این‌بار در اینتر نت و به زبان طبری(مازندرانی) در اختیار شماست. ممکن
است که بپرسید مطالب این وبسایت را چه کسانی می‌نویسند که در پاسخ باید گفت: خود
شما. همانطور که گفته شد این دانشنامه با فعالیت‌های من و شما پر بار خواهد شد و
برای این کار نیاز به تأییدیه یا مدرک نیست. هم اکنون دوستانی در ویکیپدیای طبری
در حال فعالیت هستند و شما نیز میتوانید با گذاشتن چند دقیقه وقت در هفته! به
دیگران کمک کنید.
اما لازم به ذکر است که
سایت‌های ویکی از آسان‌ترین وبسایت‌هایی هستند که میتوان با آنها کار نمود اما
برای شروع اگر ندانید که باید از کجا شروع کنید، کمی سردرگم خواهید شد. برای هر
کاری ابتدا باید آموزش ببینید. در ادمه با نحوه کار در ویکیپدیای طبری آشنا
خواهید شد.
در زمان نوشتن یک مقاله
برای دانشنامه اینترنتی ویکیپدیا به زبان مازندرانی از طرف بازدیدکنندگان حدود 3000
نوشته کوتاه و بلند وارد شده‌است که با توجه به شروع کار سایت از تاریخ آوریل 2006
عملکرد طبری زبانان ضعیف ارزیابی شده که دلیل آن هم عدم مشارکت مردم این جامعه
است. خانه نویسندگان دانشنامه اینترنتی ویکیپدیا به زبان مازنی تعدادی از علل عدم
همکاری در سایت را به صورت زیر می بیند:
عدم توانایی
در خواندن و نوشتن به زبان مازندرانی:
اکثر طبری زبانان به
دلیل اینکه از آموزش زبان مازندرانی در آموزشگاه‌ها بی بهره اند، توانایی خواندن و
نوشتن به این زبان را دارا نمی‌باشند. در این زمینه خوانندگان باید توجه داشته
باشند که آسان خواندنِ نوشته های فارسی به دلیل تکرار و تمرین زیاد (نمره های
دیکته خود را بیاد بیاورید) است و برای زبان مازندرانی نیز می‌بایست تمرین نمود
اما به دلیل نزدیکی خط مازنی به خط فارسی کار ساده‌تر است. قابل ذکر است که
ویکیپدیای طبری بر اساس نظر فعالین مازندرانی، رسم الخط پیشنهادی خود را دارد اما
ویکیپدیای مازنی دست نویسندگان را بازتر گذاشته و شما مختارید که به هر رسم الخطی
که راحت ترید طبری بنویسید مثلا بعضی از اعضا مطالب را با خط لاتین می‌نویسند.
عدم آشنایی با
نحوه همکاری در سایت:
در اینجا باید گفت که
کار کردن با وبسایت ویکیپدیا راحت‌تر از هر سایت دیگری است، اما برای شروع اگر
ندانید که باید از کجا شروع کنید کمی سردرگم میشوید، برای رفع این مشکل مشارکت
کنندگان می‌بایست مطالب آموزشی را به خوبی مطالعه نمایند و از دیگران بپرسند و یاد
بگیرند. ما به شما توصیه می‌کنیم که به سایت بروید و سعی کنید صفحات را دستکاری
کنید. اگر چیزی عوض شد نگران نباشید زیرا دیگران آن‌را به حالت قبل برخواهند
گرداند.
برخورد با
مطالبی از دانشنامه که به لهجه دیگری از زبان گیلکی است:
این طبیعی‌است که مطالب
سایت بیشتر به لهجه ای از زبان طبری نوشته میشوند که گویشوران آن لهجه بیشتر
فعالیت میکنند. همینطور است در رابطه با صفحه اول سایت که به دلیل بیشتر بودن
مقالات به لهجه ایست که میبینید. اما این موضوع برای نخستین بار این توهم را برای
بازدید کننده به وجود می آورد که فقط باید به همان لهجه مازندرانی بنویسد و چون به
آن آشنا نیست در دانشنامه همکاری نمیکند. در ویکیپدیای طبری شما مختار هستید که
به هر لهجه ای از این زبان که راحت‌تر هستید بنویسید و محدودیتی وجود ندارد.
عدم همکاری به
امید مشارکت دیگران در سایت:
یکی از دلایل بارز عدم
رشد ویکیپدیای طبری تنبلی در مازندرانی نویسی است. این موضوع با تعداد صدها نفری
که در سایت عضو شده‌اند اما فعالیتی از آنها دیده‌نشده مشخص میشود. این افراد
ابتدا به عضویت سایت در می‌آیند اما در شروع کار باز می‌مانند و کار را به امید
نفر دیگر رها میکنند.
نوشته:
همانطور که گفته شد
ویکیپدیا میخواهد یک دانشنامه اینترنتی به زبان طبری باشد و اگر در رابطه با
ساختار دانشنامه‌ای آشنا باشید می‌دانید که در دانشنامه‌ها مدخل‌های فراوانی در
رابطه با هر موضوعی وجود دارد که در ویکیپدیا نیز همینطور است و شما میتوانید در
مورد هر موضوعی که فکرش را بکنید، اعم از تاریخی، ادبیات، ورزش، جغرافی، موسیقی،
آداب و رسوم، بازی‌ها، آب و هوا، فلسفه و ... بنویسید.
کلمه نوشته به این دلیل
انتخاب شده است که شما مختارید که در رابطه با موضوع مورد نظرتان از یک توضیح یک
خطی تا یک مقاله مفصل را بنویسید. البته شما باید کوشش کنید نوشته‌تان هرچه
پربارتر بوده و اطلاعات بیشتری در اختیار قرار دهد و همینطور سعی کنید نوشته‌های
ناقص دیگران را کامل تر کنید و با منابع مفید نوشته خود را پوشش دهید.
نوشته شما دو بخش اصلی
خواهد داشت که شامل عنوان و متن است. عنوان میتواند نام‌های افراد وقایع و هر چیز
دیگری باشد و در متن نیز در مورد آن عنوان خواهید نوشت.
مثال:
عنوان: غار هوتو:
متن: هوتو اتا غار نوم هسه که بهشهر کنار
جا بیته. ونه دله آدمون اسکلت پیدا بیّه. دانشگائ پنسیلوانیا شه کارشیناسی ِگروه
ره برسنی‌یه تا اونجه قدمت ره پیدا هاکنن....
برای وارد کردن نوشته
هایتان در ویکیپدیا باید این کارها را انجام دهید:
- در صفحه اول سایت و
بالا در کادر خالی عنوان مقاله خود را بنویسید.
- بر روی دکمه "صفحه
ره دچی‌ین" کلیک کنید.
- در صفحه جدید متن‌تان
را کپی و یا تایپ کنید.
- بر روی دکمه ذخیره کلیک
کنید.
اکنون شما یک مقاله به
دانشنامه ایترنتی ویکیپدیا به زبان طبری افزوده‌اید و اگر فردی در رابطه با آن
موضوع در جستجوی اطلاعاتی باشد نوشته شما را خواهد خواند. اما نکات اولیه‌ای که
باید قبل از وارد کردن متن‌تان به آن توجه کنید: در تایپ نوشته تان هر بار که
اینتر "Enter"میزنید و سر سطر می
آیید یکبار دیگر اینتر بزنید (یعنی با زدن دکمه اینتر کیبورد به سر سطر آمده و خط
بعدی را شروع کرده باشید) چون خط‌های جدا شده با یک اینتر بعد از ذخیره به هم
چسبیده نمایش داده میشوند و این به خاطر اشکال در سایت نیست و دلایل ویرایشی دارد.
نکته بعدی اینکه شما میتوانید در متن‌تان لینک، عکس و ... نیز قرار دهید که به
مرور با کار در سایت آنها را فرا میگیرید.
تغییرات انجام
شده در سایت به ثبت میرسند:
از دیگر امکانات
ویکیپدیا "تازه دگاردسته‌ئون" می‌باشد که میتوانید آن‌را در بالا و سمت
راست صفحه ببینید. کار این صفحه ثبت کوچکترین تغییراتیست که شما و دیگران در سایت
ایجاد می‌کنید، از جمله اضافه نمودن نوشته و ویرایش دیگر نوشته‌ها؛ مثلاً اگر شما
نوشته‌ای در سایت وارد کنید و سپس به بخش "تازه دگاردسته‌ئون" بروید میبینید
که عنوان نوشته شما به همراه نوع کاری که انجام داد اید به ثبت رسیده و میتوانید
دیگران را نیز از همینجا تحت نظر بگیرید.
عضویت در
سایت:
اگر امتحان کرده باشید
حتماً متوجه شده اید که بدون عضویت میتوانید در سایت نوشته قرار دهید و خیلی چیزها
را تغییر دهید. اما عضویت در سایت مزیت‌هایی دارد که یکی از آنها ثبت نوشته شما
با نام کاربری خودتان است. شما با ثبت تعداد نوشته‌ها و ویرایش‌هایتان میتوانید
اعتبار کسب کنید. از طرفی امکاناتی مانند ترجیحات، پی‌گیری‌‌ها و مشارکت‌ها،
بارگزاری تصاویر و... تنها از طریق عضویت در اختیار شماست.
عضویت در ویکیپدیا به
سادگی مشارکت در آن است. برای عضویت بر روی لینک " ورود به سیستم / گرفتن
اکانت جدید" در بالاترین قسمت سایت کلیک کنید؛ بعد بر روی " گرفتن اکانت
جدید" کلیک کنید؛ سپس به صفحه ای میروید که مواردی را از شما میخواهد. آنها
را پر کنید و بر روی " گرفتن اکانت جدید " کلیک کنید. توجه کنید که می‌بایست
به ایمیل خود بروید و در ایمیلی که در همان لحظه از طرف سایت برای شما آمده بر روی
لینک فعال کردن حساب کاربری کلیک کنید.
نکته دیگری که باید توجه
کنید این است که چون بدون ورود هم میتوانید در سایت فعالیت نمایید، ممکن است که به
صورت وارد نشده در سایت نوشته قرار دهید ودر نتیجه فعالیت‌هایتان با اسم کاربریتان
ثبت نمی‌‍‌گردد. پس یادتان باشد که با حساب کاربری خود به سایت وارد شده باشید.
در پایان از شما
میخواهیم که سوالات خود را در اینجا با ما درمیان بگذارید.
لینک ویکیپدیای
طبری
