تبیان، دستیار زندگی

                                           به نام یگانه خالق هستی!

2نکته‌ی مهم:

1- دقت، ذاتی نیست: دقت، یک مهارت است نه یک دانش و هر مهارتی با تمرین، قابل پرورش است. بنابراین یقین داشته باشید که خواهید توانست دقت خود را با انجام تمرینات زیر افزایش دهید.

2- دقت، اولین مرحله از مراحل انتقال اطلاعات به حافظه‌ی بلندمدت است:
(در مقاله‌ی حافظه) مراحل انتقال مطلب به حافظه‌ی بلند مدت به ترتیب زیر گفته شد:

همان‌طور که در شکل نیز می‌بینید، اولین شرط انتقال اطلاعات (توجه یا دقت) است. شاهد این مدعی، مطالب بسیار زیادی است که ما در طول روز می‌بینیم، می‌شنویم و... ولی فقط آن‌هایی وارد حافظه‌ی بلند مدت می‌شود که ما به آن‌ها دقت می‌کنیم، پس (دقت) موضوع بسیار مهمی است چراکه اگر به موضوعی دقت نکنیم، اصلاً وارد مراحل انتقال مطلب به حافظه‌ی بلندمدت نخواهد شد.

انواع بی‌دقتی:
دانش‌آموزان و داوطلبان کنکوری، بیشتر در سه زمان (مطالعه- کلاس- آزمون) بی‌دقتی می‌کنند. در زیر به دلایل بی‌دقتی در این سه مورد و نیز راهبردهای ذهنی برای افزایش دقت می‌پردازیم ولی قبل از آن می‌خواهیم ببینیم که چرا بی‌دقتی می‌کنیم. روان‌شناسان و متخصصان مطالعه و یادگیری بر این باورند که بی‌دقتی در هنگام (مطالعه و آزمون) به 3دلیل رخ می‌دهد:

1- داشتن عجله: حتماً برای شما رخ داده است که می‌خواستید در مدت‌زمان کوتاهی کاری را انجام دهید (مثلاً لحظه‌ی آخر که از منزل خارج می‌شویم خیلی هم عجله داریم. یادمان می‌افتد که باید به کسی تلفن کنیم) در این مواقع ما معمولاً بی‌دقتی می‌کنیم و به برخی از موارد مهم توجه نمی‌کنیم این مورد در آزمون نیز رخ‌می‌دهد. عموماً داوطلبانی که در حل سؤالات یا خواندن سؤال عجله می‌کنند، از ضریب دقت بسیار پایینی برخوردارند.

2- سرگردانی چشم بین خطوط و برگشت‌های غیر ارادی چشم به عقب:
حتماً در هنگام مطالعه (و یا آزمون) برای شما اتفاق افتاده است که خطوط را گم کرده‌اید و حتی گاهی چشم‌های شما چند کلمه عقب‌تر را نگاه کرده است.

3- کاهش غیر ارادی توجه:
تحقیقات نشان می‌دهد بیشترین بی‌دقتی در جلسه‌ی آزمون، مربوط به سؤالات ساده است. این موضوع اشاره به کاهش ناآگاهانه‌ی توجه دارد.

در جلسه‌ی آزمون، زمانی که ما با یک تست (سؤال) ساده مواجه می‌شویم، احساس خوشایند موفقیت و رضایت درونی سبب می‌شود تا تصورکنیم پاسخ دادن به این سؤال، بسیار ساده است. این فرآیند پیچیده‌ی ذهنی حتی گاهی سبب می‌شود تا ما سؤال بعدی را بخوانیم. در اصل ضمیر ناخودآگاه ما با خود می‌گوید: «این سؤال که ساده است، سؤال بعدی را هم می‌توانم جواب دهم) بنابراین میزان توجه ما کاهش می‌یابد.

خب ، الان بریم سراغ روش‌های ذهنی افزایش دقت و کاهش‌ بی‌دقتی :

راهبردهای ذهنی افزایش دقت

1- افزایش هوشیاری در هنگام مواجهه با سؤالات ساده:
همان‌طور که گفته شد، عمده‌ترین دلیل بی‌دقتی، کاهش غیرارادی توجه در هنگام حل سؤالات ساده است. مؤثرترین راه حل مقابله با این مورد، افزایش هوشیاری در هنگام مواجه با سؤالات ساده است. بسیار ساده است. کافی است هر وقت که سؤال ساده دیدید... حالات جسمانی‌تان تغییر کند گویی موضوع بسیار مهم و خطرناکی را دیده‌اید چراکه در این لحظات، احتمال بی‌دقتی بسیار زیاد وجود دارد و شما در خطر آن قرار دارید.

2- خواندن کامل هم‌ضربیات
یکی دیگر از دلایل بی‌دقتی در مطالعه و آزمون، توجه نکردن به جزئیات هماهنگ نبودن سرعت چشم با ذهن است. برای رفع این مشکل باید از روش خط‌بر استفاده کنید. در این روش، مداد (یا انگشت اشاره‌ی) خود را زیر خطوطی که مطالعه می‌کنید، حرکت دهید و هماهنگ با آن، چشمان خود را حرکت دهید.

2نکته‌ی مهم

1- اگر چشمان شما با حرکت انگشت خط‌بر هماهنگ نیست، تمرین زیر را انجام دهید:
کتاب درسی خود را وارانه بگیرید و از اولین کلمه‌ی بالای صفحه، سمت راست شروع کنید و انگشت خط‌بر خود را از زیر خطوط حرکت دهید و سعی کنید چشمان خود را با آن هماهنگ کنید. هدف از این تمرین، فقط هماهنگی چشم شما با انگشت خط‌بر است و نیازی به فهمیدن مطالب نیست.

2- در آزمون‌ها و امتحانات، خواندن کامل صورت سؤال، موضوع بسیار مهمی است که ما معمولاً به آن توجهی نمی‌کنیم.
در این‌جا ذکر 2نکته لازم است:
 اولاً یادمان باشد که در هر امتحانی، فرصت برای خواندن سؤال برای ما در نظر گرفته شده است. معمولاً تصور ما بر این است که زمانی که 10 سؤال داریم و 20 دقیقه وقت یعنی برای پاسخگویی به هر سؤال، 2دقیقه وقت داریم در حالی‌که برای خواندن و پاسخ‌دادن به هر سؤال، 2دقیقه وقت داریم. دوماً در امتحانات سعی‌کنید زیر کلمات مهم در صورت سؤال حتماً خط بکشید مثل (نیست، ندارد و...)

3- فعال بودن
نمودار شکل مقابل نشان می‌دهد که با افزایش سرعت مطالعه (حل کردن سؤال)، دقت بیشتر می‌شود تا زمانی‌که به ناحیه‌ی مطالعه فعال برسیم. 

پس از آن با افزایش سرعت، دقت کاهش یابد. علت بی‌دقتی در هنگام (حل سؤالات ساده، مطالعه‌ی دروس عمومی، کلاس‌هایی که معلم آرام و بدون شور) صحبت می‌کند کاملاً به فعال‌نبودن ‌ما، مربوط می‌شود. برای افزایش دقت از طریق (فعال‌بودن) کافی است از تکنیک یادداشت برداری استفاده کنیم. یعنی در آزمون با یادداشت‌کردن محاسبات و در هنگام مطالعه با یادداشت کردن کلمات و نکات کلیدی که در مقاله‌ی حافظه برای‌تان توضیح دادم.

4- تنظیم وقت
همان‌طور که گفته شد، (عجله) یکی دیگر از عوامل بی‌دقتی است. برای حذف این مورد در امتحانات با استفاده از تکنیک‌های مدیریت زمان، وقت خود را تنظیم کنید و در هر درس فقط به اندازه‌ی همان درس وقت بگذارید.

در هنگام مطالعه نیز در هدف‌گذاری هر زنگ مطالعه دقت کنید تا بر مبنای سرعت واقعی خود پیش‌بینی نمایید چراکه اگر بیشتر معین کنید قطعاً عجله خواهید کرد و اگر کمتر معین کنید قطعاً با فعال‌نبودن مطالعه، باز هم بی‌دقتی خواهید کرد.

توصیه می‌کنم حتماً هر شب 30 دقیقه به زدن تست زماندار اختصاص دهید، این کار تأثیر بسیار زیادی در کنترل بر زمان و درنتیجه کاهش بی‌دقتی خواهد شد. این کار را حتماً هر روز به مدت 30 دقیقه (10سؤال عمومی و 10سؤال اختصاصی) انجام دهید.

مطلب جالبی بود، راستش با اینکه من دانشجو می باشم اما چه در زمان مدرسه و چه اکنون از بی دقتی خیلی رنج می برم اکثر نمراتی را که از دست می دهم به همین دلیل است.

من هم همینطور. منم هر چی چه در زمان دانش آموزی و چه در زمانی دانشجویی ضرر دیدم از همین بی دقتی بوده. خیلی نمرات رو از بالای همین بی دقتی نگرفتم و از دست دادم.
مطلب خوب و جامعی هست و به مهمترین نكته واسه هر فردی رو بهش اشاره كردین.
ممنون/ موفق باشید.

سلام خوندم جالب بود اما گفته بودید چند روش من روشی پیدا نکردم!

بسم الله الرحمن الرحیم

سلام علیكم

مطالب خوب و مفیدی بود من كه تا انتهای آن را خواندم.

تمركز نداشتن در دروسی مثل ریاضیات و شیمی و فیزیك خیلی به نمره ضرر وارد میكنه.

من كه خیلی زیاد به خاطر عدم دقت در حل مسائل دچار مشكل شدم

با تشكر از مطلب خوبتان

 موفق و موید باشید

یا حق

من تمرکزم خیلی بالا نیست، بعضی وقتا که واقعا مشکل پیدا می کنم و نمی تونم روی مطلبی که می خونم تمرکز کنم که متوجه بشم ولی یه راه حلی پیدا کردم. صدای خودم رو ضبط می کنم و گوش می کنم اینطوری خیلی بهتر می فهمم. بعد که درس رو چند بار گوش کردم مطالب مهمتر یا اونایی رو که متوجه نشدم به صورت خلاصه ضبط می کنم و گوش می کنم. اینجوری درصد یادگیریم خیلی بالاتر رفته در زمان کمتری می تونم مطالب بیشتری یادبگیرم

من وقتی صدای ضبط شده م رو می شنوم بیشتر وحشت زده میشم تا این که تمرکزم بالا بره:d
کیفیت خرابه دیگه،چی کار کنیم:-"

سلام علیکم

فکر میکنم صدای ضبط تمرکز اکثر افراد را از بین میبره و فقط شما نیستید که تمرکزتون از بین میره!.

موفق و موید باشید.

یا حق.