چرا قرآن سهم الارث زنان را نصف سهم مردان قرار داده است؟ به راستی آیا این ظلم بزرگی در حق زنان نیست؟
جواب:
قبلا از بیان اصل جواب دو مقدمه رو خدمت شما عرض می کنم.
مقدمه اول: در روم باستان و همچنین دوره عرب جاهلیت، زنان به هیچ وجه ارث نمی بردند، در ایران باستان نیز ارتباط اقتصادی دختران با پدرانشان بعد از ازدواج قطع می شدو فقط در صورتی ارث می بردند که در خانه پدر بوده باشند. "با این قانون اکثر دختران ایران باستان هم ارث نمی بردند، چرا که غالباً پدرانشان بعد از ازدواج آنها از دنیا می رفتند" اسلام قوانین روم باستان وعرب جاهلیت و ایران باستان را شکست و برای زنان بدون قید و شرط سهم الارث قائل شد.
مقدمه دوم: در اسلام بار اقتصادی خانواده به دوش مردان گذاشته شده است (سوره ی نساء آیه ی 34) و باید طبق دستورات، نفقه و خرج خانواده را او بپردازد، در مقابل زن درنظام خانواده هیچ مسئولیت اقتصادی ندارد "یعنی از دیدگاه اسلام زن موظف نیست خرج زندگی را تامین کند بلکه او می تواند دارائی های خود را برای مسائل شخصی خودش خرج کند"
اصل جواب:
با توجه به این که اسلام بار اقتصادی خانواده را بردوش مردان گذاشته است نیاز است که مردان از جهت اقتصادی غنی تر از زنان باشند که هیچ مسئولیت اقتصادی را در خانواده ندارند به همین خاطر برای مرد دو سهم برای زن یک سهم در نظر گرفته است.
نکته 1: عده ای می گویند شاید کسی نخواست ازدواج کند آن وقت آیت آنچه بین پسر و دختر تقسیم می شود ظلم در حق جامعه ی زنان به حساب نمی آید؟
عرض می کنیم: احکامی که برای یک جامعه تدوین می شود طبق وضعیت غالب افراد جامعه است، در تمام جوامع خصوصا جوامع اسلامی غالب افراد ازدواج می کنند و تشکیل خانواده می دهند و بر همین اساس بسیاری از احکام در اسلام صادر شده است.
نکته 2: عده ای می گویند: چرا اسلام مسائل اقتصادی خانواده (و یا جامعه) را به عهده زنان نگذاشته است تا آنها دو سهم بردارند، مگر ما در طول تاریخ زنانی نداشتیم که از جهت اقتصادی قوی عمل کردند؟
در جواب عرض می کنیم: اصولا سودآوری در مسائل اقتصادی نیاز به یک جنبه ی تعقل قوی دارد که این، فطرتا در مردان نهادینه شده است (همچنان که جنبه ی تعطف در زنان نهادینه شده است) و این که زنانی در طول تاریخ در امر اقتصادی موفق بوده اند، استثنایی از جامعه زنان بوده است چرا که تعداد آنها بالنسبه به مردان بسیار کمتر است. نرم افزار تفسیر بیان دکتر محمدعلی انصاری ذیل تفسیر سوره مبارکه نساء آیه ی 11
نکته 3: در تفسیر شریف المیزان نکته جالبی آمده و آن این که : مرد به هنگام تقسیم ارث دو سهم بر می دارد و در مقام عمل یک سهم بیشتر ندارد چرا که باید یک سهم را برای همسرش بعنوان نفقه خرج کند و تنها یک سهم برای خودش باقی می ماند اما زن به هنگام تقسیم ارث یک سهم بر می دارد و در مقام عمل دو سهم دارد، یک سهم که از پدر خود به ارث می برد و یک سهم که شوهر بعنوان نفقه برای او خرج می کند.
