بسم الله الرحمن الرحیم
سخنرانی پیامبر ص
بحارالانوار: ج 37 ص 201 تا 207. اثبات الهداة: ج 2 ص 114، ج 3 ص 558. ]
سخنرانى تاریخى پیامبر صلى اللَّه علیه و آله در غدیر كه حدود یك ساعت طول كشید در یازده بخش قابل ترسیم است:
حضرت در اولین بخش سخن، به حمد و ثناى الهى پرداختند و صفات قدرت و رحمت حق تعالى را ذكر فرمودند، و بعد از آن به بندگى خود در مقابل ذات الهى شهادت دادند.
در بخش دوم، سخن را متوجه مطلب اصلى نمودند و تصریح كردند كه باید فرمان مهمى درباره ى على بن ابى طالب ابلاغ كنم، و اگر این پیام را نرسانم رسالت الهى را نرسانده ام و ترس از عذاب او دارم.
در سومین بخش، امامت دوازده امام بعد از خود را تا آخرین روز دنیا اعلام فرمودند تا همه ى طمعها یكباره قطع شود. از نكات مهم در سخنرانى حضرت، اشاره به عمومیت ولایت آنان بر همه ى انسانها و در طول زمانها و در همه ى مكانها و نفوذ كلماتشان در جمیع امور بود، و نیابت تام ائمه علیهم السلام را از خدا و رسول در حلال و حرام و جمیع اختیارات اعلام فرمودند.
در بخش چهارم خطبه، پیامبر صلى اللَّه علیه و آله با بلند كردن و معرفى امیرالمؤمنین علیه السلام فرمودند: "مَنْ كُنْتُ مَوْلاهُ فَهذا عَلِىٌّ مَوْلاهُ، اَللَّهُمَّ والِ مَنْ والاهُ وَ عادِ مَنْ عاداهُ وَ انْصُرْ مَنْ نَصَرَهُ وَ اخْذُلْ مَنْ خَذَلَهُ": "هر كس من نسبت به او از خودش صاحب اختیارتر بوده ام این على هم نسبت به او صاحب اختیارتر است. خدایا دوست بدار هر كس على را دوست بدارد، و دشمن بدار هر كس او را دشمن بدارد، و یارى كن هر كس او را یارى كند، و خوار كن هر كس او را خوار كند".
سپس كمال دین و تمام نعمت را با ولایت ائمه علیهم السلام اعلام فرمودند و بعد از آن، خدا و ملائكه و مردم را بر ابلاغ این رسالت شاهد گرفتند.
در بخش پنجم حضرت صریحاً فرمودند: "هر كس از ولایت ائمه علیهم السلام سر باز زند اعمال نیكش سقوط مى كند و در جهنم خواهد بود". بعد از آن شمه اى از فضائل امیرالمؤمنین علیه السلام را متذكر شدند.
مرحله ى ششم از سخنان پیامبر صلى اللَّه علیه و آله جنبه ى غضب الهى را نمودار كرد. حضرت با تلاوت آیات عذاب و لعن از قرآن فرمودند: "منظور از این آیات عده اى از اصحاب من هستند كه مأمور به چشم پوشى از آنان هستم، ولى بدانند كه خداوند ما را بر معاندین و مخالفین و خائنین و مقصرین حجت قرار داده، و چشم پوشى از آنان در دنیا مانع از عذاب آخرت نیست".
سپس به امامانِ گمراهى كه مردم را به جهنم مى كشانند اشاره كرده فرمودند: "من از همه ى آنان بیزارم". اشاره ى رمزى هم به "اصحاب صحیفه ى ملعونه" داشتند و تصریح كردند كه بعد از من مقام امامت را غصب مى كنند و سپس غاصبین را لعنت كردند.
در بخش هفتم، حضرت تكیه ى سخن را بر اثراتِ ولایت و محبت اهل بیت علیهم السلام قرار دادند و فرمودند: "اصحاب صراط مستقیم در سوره ى حمد شیعیان اهل بیت علیهم السلام هستند".
سپس آیاتى از قرآن درباره ى اهل بهشت تلاوت فرمودند و آنها را به شیعیان و پیروان آل محمدعلیهم السلام تفسیر فرمودند. آیاتى هم درباره ى اهل جهنم تلاوت كردند و آنها را به دشمنان آل محمد علیهم السلام معنى كردند.
در بخش هشتم مطالبى اساسى درباره ى حضرت بقیة اللَّه الاعظم حجة بن الحسن المهدى ارواحنا فداه فرمودند و به اوصاف و شئون خاص حضرتش اشاره كردند و آینده اى پر از عدل و داد به دست امام زمان عجل اللَّه فرجه را به جهانیان مژده دادند.
در بخش نهم فرمودند: پس از اتمام خطابه شما را به بیعت با خودم و سپس بیعت با على بن ابى طالب دعوت مى كنم. پشتوانه ى این بیعت آن است كه من با خداوند بیعت كرده ام، و على هم با من بیعت نموده است؛ پس این بیعتى كه از شما مى گیرم از طرف خداوند و بیعت با حق تعالى است.
در دهمین بخش، حضرت درباره ى احكام الهى سخن گفتند كه مقصود بیانِ چند پایه ى مهم عقیدتى بود: از جمله اینكه چون بیان همه ى حلالها و حرامها توسط من امكان ندارد، با بیعتى كه از شما درباره ى ائمه علیهم السلام مى گیرم حلال و حرام را تا روز قیامت بیان كرده ام، زیرا علم و عمل آنان حجت است. دیگر اینكه بالاترین امر به معروف و نهى از منكر، تبلیغ پیام غدیر درباره ى امامان علیهم السلام و امر به اطاعت از ایشان و نهى از مخالفتشان است.
در آخرین مرحله ى خطابه، بیعتِ لسانى انجام شد و حضرت فرمودند: "خداوند دستور داده تا قبل از بیعت با دست، از زبانهاى شما اقرار بگیرم". سپس مطلبى را كه مى بایست همه ى مردم به آن اقرار مى كردند تعیین كردند كه خلاصه ى آن اطاعت از دوازده امام علیهم السلام و عهد و پیمان بر عدم تغییر و تبدیل و بر رساندن پیام غدیر به نسلهاى آینده و غائبان از غدیر بود. در ضمن بیعت با دست هم حساب مى شد زیرا حضرت فرمودند: "بگوئید با جان و زبان و دستمان بیعت مى كنیم".
كلمات نهایى پیامبر صلى اللَّه علیه و آله دعا براى اقراركنندگان به سخنانش و نفرین بر منكرین اوامر آن حضرت بود و با حمد خداوند خطابه ى حضرت پایان یافت.
اللهم صل علی محمد وال محمد وعجل فرجهم
