خون چیست؟(4)

جانشینهای خون(خون مصنوعی)

پژوهشگران امیدوارند خون مصنوعی بسازند که بتواند مشکل حجم خون های اهداییِ رو به کاهش را در شرایط  نیاز (هنگام تزریق خون در جراحیها وموقعیت های اورژانسی )،  بهبود بخشد و آسان کند.

در حال حاضر؛ خونهای مصنوعی در دست توسعه هستند که از پرفلوئوروکربن ها یا هموگلوبین های اصلاح شده برای حمل اکسیژن به بافتها استفاده می شود.

پرفلوئوروکربن ها ، زنجیره های هیدروکربنی چرب و درازی هستند که شامل فلوئورین می باشند. فلوئورین توانایی دریافت اکسیژن از شش ها و آزاد کردن آن به داخل بافتها را دارد.

خون مصنوعی شامل مخلوطی از فلوئورو کربن ها ومحلول آب نمک می باشد و از موادفعالی استفاده می شود که سبب مخلوط شدن آب و روغن(چربی) می شوند. این محلول سپس به بیماران برای مصرف داده می شود.

در طول این مدت ؛ هنگامیکه خون مصنوعی، اکسیژن را به بافتها تحوبل می دهد، مولکولهای فلوئورو کربن ازطریق بازدم از بدن خارج می شوند.

محلول هموگلوبین شامل هموگلوبین هایی هست که، به منظور افزایش طول عمر در رگهای خونی و حتمی شدن توانایی حمل اکسیژن به مقدار کافی؛ ازگلبولهای قرمز جدا شده اند و به طور شیمیایی تغییر یافته اند.

این مواد(خون مصنوعی) ،به کاملی مواد موجود در خون نیستند چون آنها فقط توانایی حمل اکسیژن را دارند و نمی توانند دیگر عملکردهای مهم خون را انجام دهند یاجایگزین  آنها شوند.

هرچند آنها در حذف خطر بیماریهای حاصل از انتقال در تزریق خون ارزشمند هستند، طوری که  از نا همخوانی تصادفی گروه های خونی جلوگیری می کنند.

گروهای خونی ABO

یک جنبه قابل توجه گلبولهای قرمز، حمل پروتئین هایی در غشاء پلاسمایی است، که آنتی ژن نامیده می شوند.

این آنتی ژنها عهده دارِ نام گروهای خونی  مختلف شناخته شده ی A,B,O,AB می باشند.(درواقع نوع گروه خونی با توجه به نوع آنتی ژن مشخص می شود).

شخصی باآنتی ژن A،گروه خونی Aوآنتی بادی Bدارد.

شخصی با آنتی ژن B،گروه خونی Bوآنتی بادی Aدارد.

شخصی با داشتن هر دوی آنها، گروه خونی ABدارد ودر مقابل ،آنتی بادی ندارد.

شخصی که هیج آنتی ژنی در غشای گلبولهای خونی اش نداشته باشد،گروه خونی Oدارد وآنتی بادی نسبت به هر دو آنتی ژن A وBرا دارد.

دانستن این ترکیبات هنگام انجام تزریق خون، ضروری هستند.برای مثال:

اگر فردی با گروه خونی A ، به فردی با گروه خونی B خون اهدا  کند، آنتی بادی A موجود در فرد گیرنده، در مقابل آنتی ژن Aفرد اهدا کننده عکس العمل نشان می دهد. این واکنش ،واکنش هم چسبی نامیده می شود که باعث جمع شدن سلولهای خونی با همدیگر می شود.

این واکنش می تواند کشنده باشد! .تا قبل از اینکه گروههای خونی شناخته شوند، بیشتر مرگها به خاطر تزریقات خون  و به علت ناسازگاری آنتی ژن ها و آنتی بادیها اتفاق می افتاد.

گروهای آنتی ژن HLA

غشای پلاسمایی گلبولهای سفید ،مانند گلبولهای قرمز دارای آنتی ژنهایی هستند.این آنتی ژنهای ظاهری،آنتی ژنهای وابسته به لیکوسیتهای انسانی ،نامیده می شوند.

آنتی ژنهای HLAمانند انواع گلبولهای قرمز، گروهای مختلف گلبولهای سفید را نمایان می کنند.

زمانی که یک فرد عضو پیوند زده شده ای رو از اهداکننده ای دریافت میکند، فرد اهداکننده و گیرنده برای اینکه عمل پیوند با موفقیت انجام شود، باید گروه آنتی ژن HLA یکسانی داشته باشند.

اگر این دو فرد گروه آنتی ژن HLAمتفاوت داشته باشند، بدن گیرنده، عضو را پس میزند. به عبارت دیگر سیستم ایمنی فرد گیرنده به خاطر سلولهای بیگانه عضو ،فعال میشود و شروع به انجام  پاسخ  ایمنی در مقابل آن عضو بیگانه می کند.

برگردان از: انجمن انگلیسی تبیان

همکاران ترجمه: مونا گوهری منش، رضا قلی زاده ، فرشته سادات سجادی

ویرایش و تنظیم: مونا گوهری منش