تبیان، دستیار زندگی

 

نشستن پشت یک نیمکت، رفت و آمد با یک سرویس، هم مدرسه ای بودن، هم محله ای بودن، در یک پادگان خدمت کردن و... هیچ کدام به تنهایی دلایل کافی برای شروع یا تداوم یک دوستی نیست. گاهی اوقات برخی از ما برای انتخاب یک جفت کفش، یک روسری، یک پیراهن و ... ساعت ها در بازار می گردیم و تا تمام مغازه ها را زیر و رو نکنیم دست به انتخاب نمی زنیم اما در انتخاب دوست همین که یک نفر یک عدد بیسکویت به ما تعارف کند یا لبخندی ملیح تحویل مان دهد، به سرعت در دوستی و رفاقت را با او باز می کنیم، طوری که چای نخورده پسرخاله می شویم و هنوز مدت کوتاهی از رفاقت مان نگذشته، سفره دلمان را پیش او پهن می کنیم.
از آن جا که پایه و اساس این نوع رفاقت‌ها سست بوده، دیر یا زود به بن بست خواهد رسید به خصوص اگر فردی که به عنوان دوست انتخاب کرده ایم فرد ناشایستی باشد آثار منفی این رفاقت در زندگی آینده ما نیز آشکار می شود.

یک دوست خوب همدم تنهایی های انسان، شریک غم و شادی، بازوی یاری رسان به هنگام نیاز، تکیه گاه انسان در مشکلات و مشاور خیرخواه در لحظات تردید و ابهام است. دوستان ما در زندگی بسیار مهم هستند زیرا زندگی ما تحت الشعاع اخلاق و رفتار آنها قرار دارد. امام علی علیه السلام می فرمایند: «انسان بی دوست غریب است» اما در جای دیگر نیز فرموده اند: «تنهایی بهتر از دوست بد است».

تاثیر همنشین را جدی بگیریم!

انسان به واسطه دوستی و معاشرت با دیگران، از آنها رنگ و بو می گیرد و شبیه آنان خواهد شد. موضوعی که همگان کم و بیش از آن آگاهند و چه بسا که نمونه های عینی آن را نیز در اطراف خویش سراغ دارند.
در اطراف خود نگاهی بیندازید و تاثیر دوستان را در زندگی اطرافیان خود ببینید. در روایات آمده است که اگر خواستیم کسی را بشناسیم دوستان او را بشناسیم که از طریق دوستان ویژگی های خود فرد نیز آشکار می شود. در مراتب بالاتر اگر دوستی و علاقه بین دو فرد زیاد شود کم کم در زندگی و علائق شان هم تاثیر می گذارد. اهل دلی تعریف می کرد که در برهه ای از زندگی اش نسبت به نماز صبح بی اهمیت شده بوده و نمازها را آخر وقت می خوانده است. پس از مدتی به نزد استادی رفته بود و از او علت کاهلی در نمازش را پرسیده بود و استاد در پاسخ گفت: به روش و مسلک دوستانت نگاه کن، ببین سیره آن ها چطور است و او متوجه شده بود که دوستش نیز چنین است و بعد از کناره گیری از دوستی با او نمازهایش سر وقت شد.

شیرینی وجودت را از مگسان مزاحم دور کن

هر ارتباط ساده ای دوستی نیست؛ بلکه دوستی از ارتباط عمیق بین دو فرد که صمیمیت و محبت در آن موج می زند، شکل می گیرد. در این ارتباط گاهی برخی از اخبار از امور زندگی شخصی بین دو فرد رد و بدل می شود و تاثیراتی که هر یک در زندگی دیگری دارند به قدری زیاد است که باید در انتخاب دوست نهایت دقت را به عمل آورد. از آن جا که جوانان در انتخاب دوست آسان پذیر و زودپسند هستند و با یک برخورد عادی مجذوب دیگری می شوند، دوستی های تصادفی و حساب نشده ای برایشان پیش می آید که می تواند ثمرات تلخی داشته باشد.

چطور دوست خوب از بد را تشخیص دهیم؟

گام اول در دوست یابی، دوست شناسی است. اگر این امر به طور شایسته ای انجام نگیرد، مراحل بعدی فرجام خوبی نخواهد داشت. حال برای انتخاب دوست خوب چه کنیم؟ با آزمایش و امتحان این امر میسر است تا دوستی را نیازموده ایم، نباید به او اعتماد کنیم. اکتفا کردن به ظاهر و روی خوش کافی نیست.
همان گونه که پرنده دانه خوب را از بد جدا می کند، صاحب عقل و خرد نیز باید دوست و همنشین خویش را از میان مردم با توجه به ملاک های صحیحی که دین و خردمندان عالم ارائه داده اند، گزینش کند.
اولین راه انتخاب دوست آن است که آنها را بیازماییم و از همنشینی با احمق، بخیل، ترسو و دروغگو دوری کنیم. دوستی خوب است که هنگام سختی و نیاز و مشکلات مالی تنهایتان نگذارد. راه دیگری که برای انتخاب دوست سفارش شده است سفر کردن با اوست که باعث می شود منش واقعی در هزار لای وجود فرد عیان شود و دوستی که از این آزمون ها به سلامت بیرون آید، بسیار کمیاب است و به سختی به دست می آید.

اعتدال در دوستی

برخی جوانان به دلیل برخورداری از احساسات و عواطف، در دوستی افراط می کنند و ارتباط خود را ثابت و ناگسستنی می پندارند، از این رو به قدری در دوستی زیاده روی می کنند که گویی یک روح در دو بدن اند، از جمله مثل هم لباس می پوشند و مانند یکدیگر رفتار می کنند، با هم از هر سری سخنی می گویند و تحمل جدایی از یکدیگر را ندارند، اما اسلام اعتدال در دوستی را مطرح کرده، در دوستی و دشمنی خواهان میانه روی است.
امام علی علیه السلام می فرمایند: «با دوستت با حفظ جهات و مدارا اظهار دوستی کن. شاید روزی دشمنت شود. همچنین در اظهار دشمنی نیز مدارا کن، شاید روزی دوستت گردد». (نهج البلاغه، جملات قصار ۲۶۰) در واقع دلیلی ندارد تمام رازهای خود را به دوست خود بگوییم که ممکن است به ضرر ما تمام شود اما باید در تمام مشکلات نیز دوست خود را تنها نگذاریم.

مهم ترین نشانه های یک دوست خوب

دوستان خوب نشانه هایی دارند که مهم ترین نشان آنها داشتن عقل و دانش، ایمان به خداوند، تقوی و دین داری و همچنین خلق و خوی نیک و کریمانه است.اسلام بر معاشرت و دوستی با انسان های مومن و شایسته ای که موجب صلاح و رستگاری خواهد شد، تاکید بسیار کرده است زیرا همنشینی با نیکان و صالحان به خودی خود آدمی را به نیکی و صلاح فرامی خواند.
علم ثابت کرده است که وقتی انسان به چیزی یا فردی علاقه داشته باشد این علاقه موجب می شود بی اختیار خود را در رفتار و صحبت مانند او کند و فرد کم کم شبیه دوستش می شود و این مسئله می تواند تا حدی پیش برود که ظاهر آن ها هم شبیه هم شود.همچنین باید دوستان عاقل را برگزینیم که همنشینی با دوست دانا سبب زنده بودن روح می شود اما رفیق ناشایست و دوست جاهل همچون زهری است که وجودش هر لحظه جسم و جان را می آزارد همچنین دوست خوب باید آینه دوستش باشد و خوبی هایش را تقویت و بدی های دوستش را به او بازگو کند تا خصلت های ناشایست در او کم شود.

سلام
دوست یابی و معاشرت با دوستان در تمام مراحل زندگی هر فرد تاثیر گذار است ، به خصوص در دوران نوجوانی که از اهمیت بیشتری برخوردار است ، چون نوجوان در این زمان است که هویت و شخصیت خود را پیدا می کند.

نوجوانان در این دوره اززندگی اغلب با دوستان و همسالان خود معاشرت دارند و آنان را همراز و مشاور خود می دانند و اغلب از آنان تاثیر می گیرند ، برای اینکه در گروه دوستان خود پذیرفته شوند اغلب به انجام کارها و اعتقادات آنان مبادرت می ورزند حتی اگر به آن کارها از ته دل اعتقادی نداشته باشند ! چون در این دوران نوجوان نیازمند توجه اطرافیان است که بیشتر این توجه را از همسالان خود دریافت خواهد کرد.