تفسیر : رستگارى بدون تهذیب نفس ممكن نیست
سوگندهاى پى در پى و مهمى كه در آغاز این سوره آمده ، به یك حساب یازدهسوگند و به حساب دیگر هفت سوگند است ، و بیشترین تعداد سوگندهاى قرآن را در خود جاى داده ، و به خوبى نشان مىدهد كه مطلب مهمى در اینجا مطرح است ، مطلبى به عظمت آسمانها و زمین و خورشید و ماه ، مطلبى سرنوشتساز و حیاتبخش.
نخست باید به شرح و تفسیر این سوگندها بپردازیم ، و بعد به بررسى آن مطلب بر اهمیت كه اینهمه آوازهها از او است.
تفسیر نمونه ج : 27ص :39
نخست مىفرماید : به خورشید و گسترش نور آن سوگند ( و الشمس و ضحاها).
همانگونه كه قبلا نیز گفتهایم سوگندهاى قرآن عموما دو مقصد را تعقیب مىكند : نخست اهمیت مطلبى كه سوگند به خاطر آن یاد شده ، و دیگر اهمیت خود این امور كه مورد سوگند است ، چرا كه سوگند همیشه به موضوعات مهم یاد مىشود ، به همین دلیل این سوگندها فكر و اندیشه انسان را به كار مىاندازد تا در باره این موضوعات مهم عالم خلقت بیندیشد ، و از آنها راهى به سوى خدا بگشاید .
خورشید مهمترین و سازندهترین نقش را در زندگى انسان و تمام موجودات زنده زمینى دارد ، زیرا علاوه بر اینكه منبع نور و حرارت است و این دو از عوامل اصلى زندگى انسان به شمار مىرود ، منابع دیگر حیاتى نیز از آن مایه مىگیرند ، وزش بادها ، نزول بارانها ، پرورش گیاهان ، حركت رودخانهها و آبشارها ، و حتى پدید آمدن منابع انرژىزا ، همچون نفت و ذغال سنگ ، هر كدام اگر درست دقت كنیم به صورتى با نور آفتاب ارتباط دارد بطورى كه اگر روزى این چراغ حیاتبخش خاموش گردد تاریكى و سكوت و مرگ همه جا را فرا خواهد گرفت .
ضحى در اصل به معنى گسترش نور آفتاب است و این در هنگامى است كه خورشید از افق بالا بیاید و نور آن همه جا را فرا گیرد ، سپس به آنموقع از روز نیز ضحى اطلاق شده است.
تكیه بر خصوص ضحى به خاطر اهمیت آن است ، چرا كه موقع سلطه نور آفتاب بر زمین است .