کاریکاتور چیست؟
کاریکاتور از « رنسانس ایتالیا » آغاز شده است. و خود واژه کاریکاتور ایتالیایی است و یک اقتباس از معنی لغت ایتالیایی «caricare» به معنی اغراق آمیز یا مبالغه است. کاریکاتور هنری است در جهت به تسخیر در آوردن ماهیت شخصیت افراد از طریق اغراق در شباهت سازی، خلق پرتره که نهایتا وجودی حقیقی تر از وجود خودش داشته باشد.
یک کاریکاتور می بایست بیستر از شباهتی که فقط کش آوردن بینی یا بزرگ کردن گوش بدست میآید، نیاز دارد که آن چیزی را که از پشت ظاهر شخصیت افراد آشکار کند نشان دهد. مثلا ممکن است کسی سخنران خوبی بوده و در گوش کردن صحبت های دیگران کم لطفی کند دارای دهانی بزرگ و گوش هایی کوچک باشد.
انواع کاریکاتور:
کلا چهار سبک اصلی یرای کاریکاتور قائل هستند: کاریکاتور پرتره، کاریکاتور ساده و استیلیز شده، کاریکاتور طرح سریع و کاریکاتور سیاسی.
کاریکتور پرتره اغلب بی پرده ترین شکل کاریکاتور است و معمولا چهره های معروف و برجسته برای این نوع کاریکاتور انتخاب می شوند.
کاریکاتور ساده نیز کاریکاتورهایی هستند که بر حسب موضوعی مشخص و تعیین شده ، و کاریکاتوریست روی آن کار می کند تا منظور خود را سریع و واضح به مخاطب اعلام کند.
کاریکاتور طرح سریع هم نوعی کاریکاتور است که با خطوط سریع و تند انجام شده و جایی برای تصحیح اشتباهات وجود ندارد.
کاریکاتور سیاسی نیز کاریکاتوری است که مجاز می شود آزادانه نسبت به موضوعی بسیار بدبین و کینه جو باشید و عقدهای وجودی خود را در این کاریکاتور به بیرون بریزید.
کاریکاتور چگونه به وجود می آید؟
شاید این سوال برای شما جالب باشد! اغلب مردم از من می پرسند کجا کشیدن کاریکاتور را آموخته ام؟ خیلی ساده در مدرسه. شاید کلاس درس بهترین مکان برای یادگیری مهارتی مانند کاریکاتور است. یادم میآید سر کلاس دروس ریاضی، جغرافی و علوم از بچه ها کاریکاتور میکشیدم تا جایی که از کل کلاس در دفترم کاریکاتور کشیدم که یک روز سر کلاس جغرافی معلم آنها را دید و از وسط جرشان داد. بچه ها هم از این کار معلم ناراحت شدند و گفتند: آقا زدید توی ذوقش! به هر حال شاید همین کار معلم باعث شد من علاقه بیشتری به کاریکاتور پیدا کنم، البته فردای آن روز از من معذرت خواهی کرد.
به نظر من یک اتفاق ممکن است در شخصیت افراد اثر گذاشته و او را به سمت چیزی بکشاند. من در دوران ابتدائی هم از بچه ها و شلوغ کاریشان کاریکاتور می کشیدم. یادم میآید همین چند روز پیش رفیقم در کلاس پنجم مرا در خیابان دید و گفت: تو هنوز هم کاریکاتور میکشی!؟
به نظر من اتفاقات زندگی،تماشای تلویزیون، مهمانی ها، مشکلات و معضلات جامعه و... در به وجود آوردن کاریکاتور نقش دارند و گاهی هم موضوعات ممکن است به ذهن ما الهام شود. این موضوعات که به آنها « سوژه کاریکاتوری » می گویند 50درصد کاریکاتور ما را می سازند، ممکن است در تنهایی، خواب، یا جایی که ذهن ما زیاد مشغول نیست و ذهنی آرام داریم بیایید و کاریکاتوریست با یک مداد معمولی آنرا روی کاغذ ترسیم کند.
موقعیت کاریکاتور در جامعه ما:
خوشبختانه در کشور ما کاریکاتوریست های بزرگی وجود دارد که هر یک در شیوه ای خاص مشغولهستند. یک کاریکاتوریست باید مسیری تا به هدفش برسد. معمولا کاریکاتوریست های حرفه ای تمام کارهایشان از نظر اجرا مثل هم است، طوری که اگر در کارشان امضا نزنند می توان فهمید این کاریکاتور فلان کاریکاتوریست است. بعضی ها ممکن است سیاه و سفید و یا رنگی کار کنند، و برخی از هاشور استفاده می کنند، برخی شیوه کارشان طراحی گونه و برخی فانتزی است.
تکنیک ها نیز مختلف هستند. معمولا آبرنگ یا اکولین و یا هر دو در کاریکاتور کاربرد دارند. مداد رنگی، پاستل گچی و روغنی نیز از کاربرد های فراوان رنگ آمیزی کاریکاتور است.
آیا کاریکاتور را می توان طنز تصویری نامید؟
در مجموع صحبت هایی که در مورد کاریکاتور کردیم، می خواهیم اجمالا نتیجه گیری کلی در مورد آن داشته باشیم.
کاریکاتور ظنز تصویری است ولی این طنز با چه زبانی بیان شود خود سوال مهمی است. معمولا بعضی کاریکاتورها دارای ابهام می باشند و ممکن است بارها فرد را به تفکراتی وادار کند. بعضی کاریکاتورها ممکن است اشتباهات دیگران را گوشزد کند و برخی ممکن است مسیر زندگی فردی را عوض کند. پس کاریکاتور به تنهایی « طنز » محسوب نمی شود بلکه خیلی چیزهای دیگری در خود دارد که با اندکی تفکر و نگاه به آن می توان خیلی چیزها را دید. شاید گاهی فقط ظاهر کاریکاتور را ببینیم از فضای درون آن چیزی به ذهنمان نرسد، به هر حال اگر بیشتر به آنها دقت کنیم می توانیم ذهن خودمان را نیز برای رسیدن به آنچه که می خواهیم تقویت کنیم. منبع:آفتاب