راهنمای عکاسی از آسمان شب (3)
در دو مقاله ی قبلی راجع به استفاده از دوربین عكاسی و روشهای عكاسی آشنا شدیم. دراین مقاله روش عكاسی از اجرام دیگر سماوی را ادامه می دهیم.
عکاسی از ماه
شاید تا بحال از ماه عکس گرفته باشید. معمولا تصویر ماه در دوربینهای با لنز معمولی بنظر کوچکتر از اندازه ی واقعی در آسمان تشکیل می شود. برای حل این مشکل باید از لنز تله یا دوربین دوچشمی و تلسکوپ استفاده کنید.
ابزار: تلسکوپ (بازتابی یا شکستی)، با آداپتوری که تلسکوپ را به دوربین عکاسی وصل کند. از لنز تله هم می توانید استفاده کنید. اگر تلسکوپ موتور ساعتی (برای ردیابی اجرام آسمانی) دارد بهتر است ولی الزامی نیست. دوربینهای دیجیتال که قاصله کانونی آنها بیشتر از 100mm می باشد هم مناسب هستند.
سیستم نوری: فاصله کانونی موثر عدسی بین 1000mm تا 2000mm می باشد و قطر آن باید بیشتر از 25mm باشد. از لنز تله 200 تا 1000 هم می توانید استفاده کنید. نسبت کانونی ممکن است بین f/8 تا f/80 باشد.
009/0 ضرب در فاصله کانونی لنز دوربین = قطر تصویر ماه
روش عکاسی: سه پایه و استقرار محکم لازم است. از فیلم حساسیت بالا استفاده کنید تا زمان نوردهی را به یک صدم (100/1) یا حتی کمتر کاهش یابد. در دوربینهای دیجیتال از ISO بیشتر از 100 بهره بگیرید. اگر موتور ساعتی دارید، از فیلم کم حساسیت و نوردهی زیاد استفاده کنید. در دوربینهای دیجیتال از ISO کمتر از 100 بهره بگیرید.
عکاسی از خورشید
در عکاسی از خورشید بسیار باید محتاط بود. چرا که اگر از پشت دوربین به خورشید نگاه کنید، چشم آسیب جدی خواهد دید! بسیار دقت کنید، که از چشمی دوربینی که به سمت خورشید نشانه رفته به خورشید ننگرید. برای نشانه روی دوربین به سمت خورشید می توانید دست خود را مانند پرده ای پشت چشمی بگیرید و هرگاه تمرکز نور خورشید را روی دست خود مشاهد کردید، دوربین به سمت خورشید نشانه رفته است. بدون تلسکوپ یا لنز تله تٌویر جالبی از خورشید تشکیل نمی شود.
از جالب ترین قسمتهای عکسهای از خورشید، تجمع و گستردگی لکه های خورشیدی است.
ابزار: تلسکوپ و دوربین عکاسی. اگر تلسکوپ ندارید، از لنز تله با فاصله کانونی بالا می توانید استفاده کنید. حتما" باید از فیلتر استفاده کنید. اگر به فیلتر مخصوص رصد خورشید (مایلار) دسترسی ندارید می توانید از فیلم سوخته و ظاهر شده عکاسی، شیشه دوده اندود، ورقه مغناطیسی داخل دیسکت کامپیوتر، و یا فیلتر مخصوص جوشکاری به جای فیلتر استفاده کنید تا شدت نور خورشید را به اندازه نور ماه بدر کاهش یابد.(البته ازین فیلترها تنها برای عكاسی استفاده كنید ولی برای نگاه كردن به خورشید فقط و فقط از فیلتر مایلار استفاده كنید وگرنه خطرناك است!!!) اگر از دوربین دیجیتال استفاده می کنید بهتر است فیلتر مخصوص رصد خورشید (مایلار) استفاده کنید زیرا اگر در این فیلتر های دست ساز مشکلی وجود داشته باشد ممکن است به CCD دوربین شما آسیب برساند.
سیستم نوری: مشابه عکاسی از ماه، بهتر است از لنز با قطر 50mm به بالا و f/8 استفاده کنید.
روش عکاسی: اگر شدت نور خورشید تا حد ماه بدر کاهش یابد، می توان سرعت یکصدم (100/1) تا یک پانصدم (500/1) و از فیلم های با حساسیت کمتر استفاده کنید. در دوربینهای دیجیتال از ISO کمتر از 100 بهره بگیرید.
اگر فیلتر ندارید، یک روش بسیار ساده تر برای عکاسی از خورشید وجود دارد. بوسیله یک تلسکوپ یا دوربین دوچشمی، تصویر خورشید را روی یک پرده یا مقوای سفید بیاندازید. آن گاه از آن تصویر عکس بگیرید. بدین ترتیب اگر لکه های درشتی هم روی خورشید باشد حتما ثبت خواهند شد!
عکاسی از خوشه های باز
ابزار: دوربین، تلسکوپ یا لنز با فاصله کانونی 500mm یا بیشتر، سه پایه مجهز به موتور ردیاب. اگر از دوربین دیجیتال استفاده می کنید بهتر است از نوع SLR باشد زیرا که دوربین های دیجیتال غیر SLR فاصله کانونی کمتر از 500mm دارد و همچنین قابلیت اتصال به تلسکوپ را ندارند. البته می توان با روشهای ابتکاری دوربینهای دیجیتال معمولی را نیز به تلسکوپ متصل کرد.
سیستم نوری: قطر عدسی تلسکوپ و یا لنز نباید کمتر از 50mm باشد، هرچه قطر آن بیشتر باشد، زاویه دید آن نیز بیشتر است. بنابراین ستاره های بیشتری را ثبت خواهید کرد.
روش عکاسی: نوردهی 15 دقیقه یا بیشتر. هرچه فاصله کانونی تلسکوپ بیشتر باشد کار مشکل تر است. در این هنگام شما به یک استقرار محکم برای تلسکوپ نیاز دارید. حتی وزش باد نیز می تواند عکسهای شما را خراب کند. پایه تلسکوپ و یا دوربین عکاسی باید دقیقا" قطبی شده باشند. (یعنی محور بعد، باید دقیقا" در سمت ستاره قطبی باشد) در دوربینهای دیجیتال از ISO بیشتر از 200 بهره بگیرید.
عکاسی از سحابی ها و کهکشانها
ابزار: تلسکوپ و دوربین عکاسی. قطر شیئی تلسکوپ و فاصله کانونی آن باید زیاد باشد. داشتن موتور ردیاب الزامی است.
سیستم نوری: قطر شیئی بزرگتر از 75mm باید باشد، و فاصله کانونی آن 500mm تا 2500mm .
روش عکاسی: از فیلم های حساس استفاده کنید. با این فیلمها، حتی با 10 دقیقه نوردهی هم می توان عکس گرفت. بسیاری از این اجرام کم نورند. بنابراین استفاده از تلسکوپ بزرگتر و فیلم حساستر بهتر است. در دوربینهای دیجیتال از ISO بیشتر از 800 بهره بگیرید.
عکاسی از سیارات
ابراز: تلسکوپ و ابزارهای موثر بر افزایش درشتنمایی مثل تی-رینگ، تله اکستندر، یا عدسی بارلو، تا فاصله کانونی موثر 2500mm تا 25000mm برسد. استفاده از موتور ساعتی و استقرار استوایی تلسکوپ الزامی است.
سیستم نوری: استفاده از فاصله کانونی موثر زیاد الزامی است، یعنی f/16 تا f/100 .
روش عکاسی: از فیلم حساسیت پایین (دانه ریز) استفاده کنید تا بتوانید عکسها را بعدا" بزرگ کنید.در دوربینهای دیجیتال از نوع SLR بهره بگیرید و حسایت را کمتر از ISO200 تنظیم کنید. زمان نوردهی برای دوربینهای با عدد f بالاتر، بین 1 تا 10 ثانیه است. عکسبرداری از سیارات کار بسیار مشکلی است ولی با این حال تجربه خوبی برای عکاسی است.
مریخ در مقابله، رصد سیاره سرخ با تلسکوپ در هنگام مقابله که به نزدیک ترین فاصله اش با زمین می رسد، جالب و هیجان انگیز است، چون می توان جزئیات زیادی را حتی با ابزارهای کوچک روی تشخیص داد. این تصویر زیبا از ترکیب 1100 عکسی که با یک تلسکوپ 6 اینچ گرفته شده اند، به دست آمده است.عکس از Philippe Cambers - HAlphie
عکاسی از دنباله دارها
دو روش برای عکاسی از دنباله دارها وجود دارد. یکی بدون استفاده از تلسکوپ و دیگری بوسیله ی تلسکوپ یا لنز تله.
ابزار: دوربین همراه با تلسکوپ با عدسی تله، با فاصله کانونی 200mm تا 450mm . استفاده از موتور ردیاب الزامی نیست. ولی اگر موتور ردیاب دارید می توانید جزئیات بیشتری از دنباله دار را عکاسی کنید.
سیستم نوری: شیئی تلسکوپ بهتر است بیشتر از 50mm باشد و نسبت کانونی f/3 تا f/8 باشد.
روش عکاسی: نوردهی از 10 ثانیه تا 10 دقیقه. در حین عکسبرداری به طرف سر دنباله دار نشانه روید. از حساسیت بیشتر استفاده کنید بهتر است. دنباله دارها سوژه های مناسب عکاسی حتی با دوربینهای دیجیتال معمولی هستند.
باید همیشه گوش بزنگ باشید که هرگاه دنباله دار جدید به آسمانت آمد آن را پیدا کنید.
با وجود این توضیحات، هنوز نکات ریز بسیاری وجود دارد، که نیاز است بطور عملی از یک عکاس آسمان بیاموزید. سعی کنید در یک شب رصدیِ گروهی با یکی از این عکاسان همراه شوید و بیشتر بیاموزید.
امیدوارم این نکات مختصر برای شما سودمند بوده باشد.
عكسهای نجومی خود را برای ما بفرستید: Scitech@tebyan.net
منابع:
توضیحات افزوده:
ا.م.گمینی - واحد نجوم تبیان
مقالات پیشین:
