افسردگی و چاقی، دشمن فرزند شما
متخصصان می‌گویند پرخوری هم می‌تواند یکی از علائم افسردگی باشد و جالب این جاست که اضافه وزن و چاقی هم می‌تواند موجب افسردگی کودک شود.
اگر فرزند شما که قبلاً بعد از مدرسه، به حیاط منزل می‌رفت تا با هم‌سن و سالانش بازی کند؛ الان ترجیح می‌دهد جلوی تلویزیون بنشیند و در حال تلویزیون دیدن یک کاسه چیپس بخورد؛ اگر پسر شما که قبلاً عاشق فوتبال بود، حالا تا وقت شام به اتاقش می‌رود تا پشت درهای بسته نوشابه و پفک بخورد و بازی‌های ویدیویی بکند، اگر دوستانش دیگرش مانند گذشته به او زنگ نمی‌زنند و چشمان فرزندتان دیگر مانند گذشته از شادی برق نمی‌زند؛ اگر وقتی شما از او می‌پرسید که چرا سرحال نیست با صدایی یکنواخت به شما پاسخ می‌دهد که: «من خوبم!»، بهتر است دیگر بی تفاوت نمانید و برای افسردگی فرزندتان کاری بکنید.
متخصصان می‌گویند پرخوری هم می‌تواند یکی از علائم افسردگی باشد و جالب این جاست که اضافه وزن و چاقی هم می‌تواند موجب افسردگی کودک شود. می‌پرسید چگونه؟ اگر چاقی، اعتماد به نفس کودک را جریحه‌دار کند و موجب تنهایی و گوشه گیری او بشود، زمینه افسردگی را هم فراهم می‌کند. البته والدین می‌توانند این چرخه معیوب را بشکنند و جلوی افسردگی و چاقی فرزندشان را بگیرند. در این مقاله می‌خواهیم در همین مورد صحبت کنیم:
امروزه شیوع چاقی در کودکان بسیار زیاد شده است. از هر سه کودک، یکی دچار چاقی است. متأسفانه آمار افسردگی هم روز به روز زیادتر می‌شود و متخصصان متوجه شده‌اند که این دو مشکل یعنی چاقی و افسردگی با هم مربوط هستند.
خوراکی‌های خوشحال کننده
احساس تهی بودن که با افسردگی و چاقی ایجاد می‌شود فرزندان شما را وا می‌دارد که شکمشان را از تنقلات شیرین و شکلات که سرشار از کربوهیدرات است، پر کنند. این خوراکی‌ها باعث می‌شوند موادشیمیایی در بدن کودک آزاد بشود که به او احساس بهتری دست بدهد.
دقت داشته باشید که گاهی افسردگی به دنبال مشکلات جسمی در کودک شما ایجاد می‌شود، مثلاً کم‌خونی و کم‌کاری تیروئید هم می‌تواند موجب افسردگی کودک شما شود. از طرفی بعضی از داروهای ضد افسردگی هم می‌توانند موجب چاقی شوند. بنابراین لازم است حتماً نظارت کنید که فرزندتان داروهایش را مطابق آنچه پزشک تجویز کرده مصرف کند.
با وجود اینکه تشخیص افسردگی در کودکان کار هر کسی نیست و سخت‌تر از تشخیص این بیماری در بزرگ‌سالان است، اما بررسی 1500 کودک 9 تا 10 ساله نشان داده که 20 درصد از کودکان چاق دچار افسردگی و ناراحتی بودند، در حالی که آمار افسردگی در کودکان با وزن طبیعی 8 درصد بوده است. اگر به این مقایسه دقت کنید متوجه می‌شوید که اختلاف کمی نیست.
بی خوابی مشترک
بررسی‌های دیگر نشان داده که اغلب کودکان افسرده، در به خواب رفتن مشکلاتی دارند و بیشتر طول می‌کشد تا به خواب بروند. جالب این جاست که کودکان چاق هم اغلب مشکلات خواب دارند. اغلب کودکان چاق از آپنه خواب رنج می‌برند، این مشکل به حالتی گفته می‌شود که در خواب به علت شلی و افتادگی عضلات حنجره، توقف تنفسی به وجود می‌آید. این افراد معمولاً در طول روز خواب آلوده هستند و این می‌تواند آن‌ها را از فعالیت‌های روزانه باز داشته و موجب افسردگی آن‌ها هم بشود.
اعتماد به نفس جریحه‌دار شده
کودکانی که در سنین کم هستند و به ظاهر خود توجه دارند، اغلب به علت چاقی، اعتماد به نفس خود را از دست می‌دهند، افکاری که این کودکان را آزار داده و اعتماد به نفس آن‌ها را جریحه‌دار می‌کند با بزرگ شدن آن‌ها، رشد کرده و تا بزرگ‌سالی به همراه آن‌ها می‌ماند. بی‌تحرکی و بی‌حالی، مشخصه‌های بارز افسردگی هستند که موجب چاقی هم می‌شوند. هر چه کودک بیشتر از قبل جلوی تلویزیون و رایانه بنشیند و خوراکی‌های پرکالری بخورد، طبیعی است که کالری کمتری می‌سوزاند و روز به روز چاق‌تر می‌شود.
چاقی باعث می‌شود که شانس فعالیت و ورزش‌های سالم از او گرفته شود، چون دیگر نمی‌تواند مانند قبل بدود و بازی کند، بنابراین ساعت تماشای تلویزیون او بیشتر شده و فعالیتش کمتر و کمتر می‌شود و این چرخه معیوب افسردگی، بی تحرکی و چاقی، بیشتر و بیشتر او را به دردسر می‌اندازد.
چه باید کرد؟
کار شما والدین این است که یک جای این زنجیر را بشکنید و چرخه را متوقف کنید. کافی است به او اجازه ندهید كه بیش از یک ساعت پای تلویزیون بنشیند. یا اینکه به طور بی‌رویه خوراکی‌های پرکالری مانند چیپس و پفک و نوشابه‌های شیرین را در اختیار او قرار ندهید.
جالب است بدانید تحقیقات ثابت کرده که خود فعالیت ورزشی می‌تواند تا حد زیادی خلق فرد را بالا ببرد و جزیی از درمان افسردگی او باشد. بنابراین با وادار کردن فرزندتان به شرکت در فعالیت‌های ورزشی هم می‌توانید شروع کنید.
چند توصیه مهم برای والدین
اگر فرزند شما کم خواب است، بی تحرک و بی حال است و پرخوری می‌کند و افسرده است به این نکات توجه کنید تا بتوانید او را از این گرداب پرتلاطم نجات دهید:
محبت را به او ابراز کنید
به کودکتان حتی اگر خیلی چاق است و به توصیه‌های شما گوش نمی‌دهد محبت کنید. برای اینکه زمینه حل مشکل را فراهم کنید لازم است در ابتدا جوی سالم در خانه داشته باشید که سرشار از محبت و عشق است. با عشق و محبت خواهید توانست برای او مواد سالم غذایی، ورزش و فعالیت‌های اجتماعی سالم را فراهم کنید. وقتی کودک شما بداند که شما او را سرزنش نمی‌کنید و تنها می‌خواهید به او کمک کنید، بیشتر به حرف شما گوش خواهد کرد.
الگو باشید
اگر شما خودتان پرخوری می‌کنید و چیپس و نوشابه زیاد می‌خورید، چه طور انتظار دارید که فرزندتان به حرف شما گوش بدهد و از این خوارکی‌های ناسالم دوری کند. بنابراین لازم است الگو باشید و اول خودتان عادات غذایی سالم را اجرا کنید. به ورزش بروید و از مواد خوراکی ناسالم و پرکالری دوری کنید.
بهتر است هیچ نوع خوراکی را ممنوع نکنید و تنها میزان مصرف را محدود کنید تا ولعی برای کودکتان ایجاد نشود. بهترین روش برای محدود کردن بعضی خوراکی‌ها این است که به جای اینکه به فرزندتان بگویید به سمت کمد نرود، از ابتدا این خوراکی‌ها را نخرید و در منزل ذخیره نکنید. وقتی این خوراکی‌ها جلوی چشم کودک نباشد، طبیعی است که کمتر به طرف آن‌ها می‌رود.
فرزندتان را به خاطر پرخوری و چاقی سرزنش نکنید
این فکر خوبی نیست که به فرزندتان مدام غر بزنید و هی از او ایراد بگیرید. به خصوص وقتی که افسرده است و چاق! این ایرادگیری و سرزنش‌های شما تنها اثرش این است که او را ناراحت‌تر و افسرده‌تر کرده و بیشتر وادار به خوردن کربوهیدرات می‌کند. او برای اینکه از احساس بد به حس خوب برسد، چاره‌ای جز این نمی‌بیند که بیشتر و بیشتر بخورد. اما اگر شما بدون سرزنش و توهین به او، توصیه‌های از سر محبتتان را بگویید، او به کم خوری و ورزش تشویق خواهد شد. بنابراین به جای ایراد گرفتن سعی کنید از فعالیت‌های جسمی و اجتماعی او تعریف و تمجید کنید و حتی اگر لازم شد برایش به خاطر شرکت در یک فعالیت ورزشی، جایزه هم تهیه کنید. یادتان باشد همیشه اثر تشویق بیش از تنبیه است.
درمان اصلی یادتان نرود
چه چاقی و چه افسردگی، هر دو نیاز به درمان دارند. برای این کار لازم است با پزشکان متخصص کودک و روان‌پزشکان کودک مشورت کنید. یادتان باشد گاهی بیماری‌های جسمی، زمینه‌ساز افسردگی هستند. بنابراین ممکن است لازم باشد یک سری آزمایشات هم برای کودکتان انجام شود.
علت را ریشه یابی کنید
اگر بتوانید علت افسردگی کودک را ریشه‌یابی کنید، کمک بزرگی به درمان او کرده‌اید. گاهی مشکلات درسی و مدرسه باعث افسردگی فرزند شما شده و با حل این مشکلات، می‌توان او را از شر افسردگی و پرخوری خلاص کرد. اگر فرزندتان بداند که سلامتی او بیش از نمره 20 برای شما اهمیت دارد، شاید کمتر غصه بخورد و دچار عواقب ناشی از افسردگی بشود.
اگر از علت افسردگی کودکتان بی خبرید، لازم است از مشاور و روانشناس کمک بگیرید. شاید مشاور مدرسه و روانشناس بتواند با کمی روان‌درمانی و گفتگو، علت را ریشه‌یابی کرده و با راهنمایی‌های پی در پی کودکتان را از این همه دردسر نجات بدهد.
جایگزین کنید
گاهی فرزندتان از پرخوری برای جبران استرس‌های روحی کمک می‌گیرد. اگر چنین چیزی واقعیت دارد لازم است عوامل محرک پرخوری را شناسایی کرده و به جای آن چیز دیگری را جایگزین کنید. مثلاً ممکن است فرزند شما موقع امتحانات پرخور و دچار ناراحتی می‌شود. در هر حال با کودکتان صحبت کنید و سعی کنید برای کم کردن استرس او روشی دیگر پیدا کنید. پیاده روی، درس خواندن با همکلاسی‌های زرنگ‌تر و... می‌توانند جایگزین‌های بهتری باشند.
با کودک حرف بزنید
اگر نمرات بد در مدرسه باعث افسردگی فرزندتان شده لازم است با او صحبت کرده و حتماً با معلم فرزندتان در این باره مشورت کنید. از معلم بخواهید که به او راهنمایی و کمک کند تا عملکرد بهتری در مدرسه داشته باشد. اگر کودکتان در مدرسه، قربانی قلدری دیگران شده است و به همین علت تمایلی به وارد جمع شدن ندارد و دچار مشکلات روحی شده است، لازم است که به او کمک کنید تا محیط‌های سالم و مثبت را تجربه کند. در این مورد با اولیای مدرسه، مسئله را در میان بگذارید و از آن‌ها هم کمک بخواهید.
فعالیت‌های دسته جمعی و خانوادگی را از یاد نبرید
بهترین شروع برای فعالیت‌های جسمی و اجتماعی در یک کودک افسرده و چاق، فعالیت‌های خانوادگی و گروهی هستند. پیاده‌روی خانوادگی در پارک نزدیک خانه بعد از شام، بازی‌های دسته جمعی، دوچرخه سواری گروهی، کوهنوردی روزهای تعطیل و... همه نمونه‌هایی از روش‌های سالمی است که می‌تواند فرزند شما را از شر افسردگی و چاقی خلاص کند.
باشگاه کاربران تبیان - ارسالی از: گردباد
مطالب مرتبط:
باشگاه کاربران در شبکه اجتماعی
