تیروئید حق اضافه کاری ندارد!
اگر تا به حال سری به متخصص غدد درونریز زده باشید، احتمالاً متوجه شدهاید که بیشتر بیماران این پزشکان دچار «کم کاری» یا «پرکاری» غده تیروئید هستند.
یکی از بارزترین نشانههای «کم کاری» یا «پرکاری» غده تیروئید، افزایش یا کاهش وزن است. بیمار بدون اینکه بداند چرا، ناگهان کمی چاق و یا به عکس دچار کاهش وزن میشود.
یکی از راههای کنترل این اختلالات، در کنار مصرف داروهای تجویز شده توسط متخصص، تغذیه مناسب است. این بار درباره یکی از مشکلات شایع غده تیروئید یعنی پرکاری تیروئید و تغذیه مناسب این بیماری صحبت میکنیم.
در افراد مبتلا به این بیماری، ترشح هورمونهای غده تیروئید به طور غیرعادی افزایش مییابد. همین مسئله سبب میشود که اندامهای بدن ما با مشکلات گوناگونی مواجه شوند که درمان دارویی و تغذیهای، روشهای کاهش و کنترل عوارض آن است.
در افراد سالم، غده تیروئید میزان مشخصی از هورمونهای تیروئیدی را ترشح میکند. این هورمونها نقش مهمی در بدن ما ایفا میکنند. تنظیم سوخت و ساز بدن (متابولیسم) به عهده این هورمونهاست؛ به همین دلیل روی میزان مصرف انرژی در بدن تأثیر دارند. در واقع میتوان گفت غده تیروئید نقش مدیریتی مهمی در سوخت و ساز بدن ما به عهده دارد. هورمونهای تیروئید روی عملکرد اندامهای مختلف بدن مانند قلب، اثر مستقیم دارند و همه سلولهای بدن ما در مقابل افزایش این هورمونها از خود واکنش نشان میدهند.
در افراد مبتلا به پرکاری تیروئید، غده تیروئید بیش از حد کار میکند؛ در نتیجه بیش از نیاز بدن هورمونهای تیروئیدی ترشح میکند و به دنبال آن سوخت و ساز بدن شتاب میگیرد. دلایل ایجاد پرکاری تیروئید هرچه که باشد، بیشتر افراد مبتلا به این بیماری نشانههای مشابهی را به عنوان علائم بیماری خود ذکر میکنند.
از علامتها بدانیم
از آنجا که در این بیماری سوخت و ساز بدن افزایش مییابد، بیماران نسبت به افراد دیگر احساس گرمای بیشتری میکنند و وزن خود را از دست میدهند. البته در بعضی از افراد، اشتها افزایش مییابد و در نتیجه ممکن است کاهش وزن یک علامت همیشگی و شاخص نباشد. خستگی نیز علامت دیگری است که افراد مبتلا به پرکاری تیروئید معمولاً با آن مواجه میشوند. از نشانههای دیگر این اختلال میتوان به اضطراب، حساسیت و تحریک پذیری احساسی و اختلالات خواب اشاره کرد.
پس از ابتلا به پرکاری تیروئید، نمیتوان بیماری را به تنهایی با رژیم غذایی کنترل کرد، اما تغذیه مناسب در کنترل علائم این بیماری از اهمیت زیادی برخوردار است. اگر در اختلال پرکاری تیروئید، تغذیه مناسب با اقدامات درمانی همراه شود، فرد مبتلا بهتر میتواند سلامت عمومی خود را حفظ کند. انتخاب یک برنامه غذایی سرشار از مواد مغذی میتواند به بیمار کمک کند تا از بروز بسیاری از مشکلات ناشی از بیماری پیشگیری کند.
نقش «ید» در پرکاری تیروئید
بعضی از نشانههای پرکاری تیروئید را میتوان با وجود ید بیش از اندازه در غذا مرتبط دانست. در واقع در موارد نادری، پرکاری تیروئید در اثر افزایش بیش از حد «ید» در غذا به وجود میآید. در این موارد این احتمال وجود دارد که بتوان پرکاری تیروئید را با حذف نمودن ید اضافی از رژیم غذایی کنترل کرد. پس همیشه باید درباره مصرف «مکملهای غذایی» حاوی ید هوشیار باشیم.
اگر شخصی به پرکاری تیروئید دچار باشد مصرف این مکملها میتواند سبب وخیمتر شدن اوضاع و به نتیجه نرسیدن آزمایشهای تشخیصی شود. هر چه ید بیشتری در خون وجود داشته باشد، تیروئید هورمون بیشتری تولید و ترشح میکند. بنابراین بیمار باید مصرف مواد غذایی یددار را محدود کند. البته حتماً باید برای این تصمیم با پزشک مشورت کند.
منابع ید: نمک یددار و نمک دریایی، غذاهای دریای، تخم مرغ، محصولات لبنی و گیاهانی که در خاک غنی از ید رشد کردهاند.
کاهش وزن و پرکاری تیروئید
وزن بدن نقشی در بروز پرکاری تیروئید ایفا نمیکند؛ به این معنی که چاق یا لاغر بودن سبب بروز این بیماری نمیشود. با این حال پرکاری تیروئید سبب میشود که بیمار دچار کاهش وزن شود. دلیل آن هم افزایش سرعت سوخت و ساز بدن است. به همین دلیل ممکن است فرد مبتلا به پرکاری تیروئید برای جلوگیری از افزایش بیش از حد وزن، نیاز به مصرف مواد غذایی با کالری بیشتر داشته باشد. زمانی که پرکاری تیروئید تحت کنترل درمیآید و به خوبی تحت درمان قرار میگیرد، دیگر مشکل کاهش وزن وجود نخواهد داشت. البته درباره افزایش مصرف مواد غذایی پرکالری باید با متخصص تغذیه یا پزشک معالج مشورت کرد.
نکتههای باریکتر از مو
اگر به پرکاری مبتلا هستید به این پیشنهادهای تغذیهای توجه کنید، نکات کلیدی و به قول معروف باریکتر از مویی که میتوانند به کنترل علائم و عوارض بیماری کمک کنند.
کافئین ممنوع
از مصرف کافئین خودداری کنید چرا که مصرف آن میتواند نشانههای پرکاری تیروئید مانند تپش قلب، حالتهای عصبی و عدم تمرکز را تشدید کند.
دود ممنوع
از مصرف هرگونه دخانیات بپرهیزید. این گروه هم میتوانند نشانههای بیماری مانند تپش قلب و حالتهای عصبی را افزایش دهند.
کنترل اضطراب و استرس
یکی از نشانههای اختلال پرکاری تیروئید، استرس و اضطراب است؛ بنابراین لازم است تا استرس خود را کنترل کنید. با این کار میتوانید از میزان استرس و اضطراب ناشی از بیماری نیز بکاهید. در صورت لزوم میتوانید از روانپزشک یا روانشناس کمک بگیرید.
سرشار از ویتامین
غذاهایی را مصرف کنید که آهن و ویتامین B آنها زیاد باشد. غلات سبوسدار، سبزیهای تازه، جگر، عدس و ... حاوی این نوع ترکیبات هستند.
رنگیها
از غذاهای حاوی آنتی اکسیدان بیشتر استفاده کنید. همان طور که میدانید، خوراکیهای رنگی به صورت خاص، حاوی انواع آنتی اکسیدانها هستند؛ بنابراین مصرف میوهها و سبزیها را فراموش نکنید.
تصفیه شده کمتر
سعی كنید كه از غذاهای تصفیه شده، مانند آرد سفید و شکر دوری کنید.
باشگاه کاربران تبیان - ارسالی از: میثم ومپایر
مطالب مرتبط:
باشگاه کاربران در شبکه اجتماعی