عوامل تحریف :
این عوامل بر دو قسم است . یك نوع عوامل عمومی است . یعنی بطور كلی عواملی وجود دارد كه تواریخ را دچار تحریف میكند ، اختصاص به حادثه عاشورا ندارد . مثلا همیشه اغراض دشمنان ، خود ، عاملی است برای اینكه حادثهای را دچار تحریف كند . دشمن برای اینكه به هدف و غرض خود برسد ، تغییر و تبدیلهائی در متن تاریخ ایجاد و یا توجیه و تفسیرهای ناروایی از تاریخ میكند و این نمونههای زیادی دارد .
عامل دوم
تمایل بشر به اسطوره سازی و افسانهسازی است و این در تمام تواریخ دنیا وجود دارد . در بشر ، یك حس قهرمان پرستی هست كه در اثر آن درباره قهرمانهای ملی و قهرمانهای دینی افسانه میسازد.
عامل سوم ، یك عامل خصوصی است . این دو عامل كه عرض كردم یعنی غرضها و عداوتهای دشمنان و حس اسطورهسازی و افسانه سازی بشر در تمام تواریخ دنیا هست . ولی در خصوص حادثه عاشورا یك جریان و عامل بالخصوصی هست كه سبب شده است در این داستان ، جعل واقع شود . پیشوایان دین از زمان پیغمبر اكرم و ائمه اطهار دستور اكید و بلیغ دادهاند كه باید نام حسین بن علی زنده بماند ، باید مصیبت حسین بن علی هر سال تجدید شود . چرا ؟ این چه دستوری است در اسلام ، چرا ائمه دین اینهمه به این موضوع اهتمام داشتند ، و چرا برای زیارت حسین بن علی اینهمه ترغیب و تشویق است ؟ به این چرا باید دقت كنید . ممكن است كسی بگوید