* آیا نماز و روزه به تنهایی کفایت میکند؟
این چیزها زحمت دارد. اگر حیوان ناطق است و تا فرشته شود، فرصت ندارد. ما همین طور بیهدف زندگی میکنیم. بفرمائید که چه کسی هست که اضافه بر زندگی معمولی، کاری بکند؟ خب! مردم کوچه و بازار ممکن است نماز نخوانند، ما نماز بخوانیم. نمیدانم عدد دقیقش چقدر باید باشد، ولی مثلا 60 درصد مردم ایران ممکن است روزه نگیرند و ما بگیریم. این مقدار زحمت کافی است؟ میگوییم کافی نیست. این حداقل ممکن است. دیگر از این پایینترش انسان میرود در شمار... . اگر آدم چیز بیشتری میخواهد باید بیشتر کار بکند.
آن شعوری که برای ما مقدر است، صدهزار برابر این شعوری است که الان داریم. عدد این نیست ولی خیلی بزرگ است. هم برای من و هم برای شما هیچ فرقی نمیکند. این برای همه مقدر است و آدم اگر کار بکند، میتواند به آن درجه از شعور برسد. در مرحله اول انسان به حیوان ناطقی که خصال فرشتگی را دارد تبدیل میشود.
ببینید من مثلا به هیچ مناسبتی احساس حسادت نمیکنم؛ به هیچ مناسبتی. مثلا یک همکلاسی دارم که شاگرد اول است و من شاگرد پنجمم. برای این مساله دلم یک کمی مالِش میرود و اوقاتم تلخ میشود. اگر رفیقم برنده شد و من خوشحال شدم، این یک قدم به سوی انسانیت است. این میشود حیوان ناطقی که فرشته است. اگر اینگونه نباشد انسان میشود حیوان ناطقی که گرگ است. حیوان ناطقی که آدم خجالت میکشد بگوید چیست