• مشکی
  • سفید
  • سبز
  • آبی
  • قرمز
  • نارنجی
  • بنفش
  • طلایی
ورزش و تندرستی (بازدید: 1085)
چهارشنبه 16/5/1392 - 13:0 -0 تشکر 629785
شطرنج ورزش اندیشه

شطرنج (به سانسکریت:چاتورانگا، به پارسی میانه: چَترَنگ) یک بازی دو نفره است که بر روی صفحهٔ ۸×۸ شطرنج و با استفاده از مهره‌های شطرنج (شاه، وزیر، رخ، فیل، اسب و سرباز) انجام می‌گیرد. این بازی معمولاً بین ۱۰ تا ۶۰ دقیقه به‌طول می‌انجامد و با پیروزی یکی از بازیکنان یا تساوی پایان می‌یابد.
قدمت این بازی به سدهٔ ششم میلادی در هند باز می‌گردد. امپراتوری گوپتا این بازی را اختراع‌کرد و آن را چاتورانگا نامید و به دربار ایران در زمان امپراتوری خسرو انوشیروان ساسانی رساند. شطرنج در ایران نام چَترَنگ را بر خود گرفت. این بازی توسط معامله‌گران ایرانی به اروپا رسید و با فتح امپراتوری ساسانیان توسط عرب‌ها، در اسلام نیز رایج‌شد. در اروپا، شطرنج دستخوش تغییراتی شد و قوانین تازه‌ای برای آن وضع‌شد و به تدریج قهرمانی شطرنج جهان بنیادگذاری‌شد. در ۲۰ ژوئیهٔ ۱۹۲۴، سازمان بین‌المللی شطرنج جهان (فیده) بنیادگذاری‌شد و به تدریج مسابقات و عناوینی تازه‌ای به وجود آمدند. این بازی در طول جنگ جهانی دوم دچار هرج‌ومرج شد و پس از جنگ جهانی شکل تازه‌ای به خود گرفت.
مهره‌ها در شطرنج دارای ارزش و امتیاز مشخصی هستند و با نمادهای ویژه‌ای نوشته می‌شوند. شطرنج دارای تاکتیک‌هایی از جمله چنگال و آچمز و دارای جنبش‌ها و حرکات ویژه‌ای مانند حرکت قلعه، ان پاسان و پیشرفت سرباز است. تاکنون ۱۷۰ فدراسیون عضو فیده هستند و این سازمان یکی از بزرگ‌ترین سازمان‌های ورزشی جهان به‌شمار می‌آید. فیده قصد داشت که شطرنج به بازی‌های المپیک بپیوندد، اما این‌گونه نشد و المپیاد شطرنج شکل‌گرفت. استادبزرگ مهم‌ترین عنوانی است که یک بازیکن شطرنج می‌تواند به‌دست آورد و ادعا شده‌است که در سال ۱۹۱۴ توسط تزار نیکلای دوم روسیه اختراع شده‌است. کشورهای چین، روسیه، گرجستان و اوکراین از قدرت‌های مهم شطرنج هستند و ویسواناتان آناند اهل هند دارای عنوان قهرمان کنونی شطرنج جهان است. گری کاسپارف اهل اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی از اسطوره‌های شطرنج بود که از سال ۱۹۸۵ تا ۲۰۰۰ قهرمان جهان بود.
شطرنج رابطهٔ نزدیکی با ریاضیات و رایانش دارد. در سال ۱۹۹۷، دیپ بلو ساختهٔ شرکت آی‌بی‌ام توانست برای نخستین‌بار گری کاسپارف که آن زمان قهرمان شطرنج جهان بود را شکست‌دهد. این بازی دارای انواع گوناگونی در جهان مانند شطرنج سرعتی و شطرنج سیامی است.

ChessSet.jpg
   

چهارشنبه 16/5/1392 - 13:26 - 0 تشکر 629805

رخ (قلعه)


رخ یا قلعه، مهره‌ای است که می‌تواند به بالا، پایین، راست و چپ و به طور کلی در یک خط راست تا هر خانه که بخواهد، حرکت‌کند. هر بازیکن در آغاز بازی ۲ رخ دارد که هر دو در گوشهٔ صفحهٔ شطرنج قراردارند. شکل ظاهری این مهره مانند قلعه است و در برخی از نقاط جهان با نام «قلعه» شناخته می‌شود.

واژهٔ انگلیسی «Rook» به معنای رخ، ترکیب‌شده از دو واژهٔ زبان فارسی «Rokh» و زبان سانسکریت «Rath» است. با این مهره و شاه می‌توان عمل کیش مات را به انجام‌رساند. کیش مات کردن با این دو مهره از کیش مات کردن با وزیر و شاه دشوارتر است، زیرا شاه حریف می‌تواند رخ را بزند. در این روش باید شاه حریف را به گوشهٔ صفحهٔ شطرنج کشاند.

چهارشنبه 16/5/1392 - 13:27 - 0 تشکر 629806

وزیر (فرزین)


وزیر یا فرزین، یک مهرهٔ حمله‌ور نیرومند است که معمولاً برای کیش مات استفاده می‌شود. این مهره بسیاری از مات‌های نخست را انجام می‌دهد و با پشتیبانی مهره‌ای کوچک، کیش مات را نیز عملی می‌سازد.
این مهره می‌تواند هرچند خانه که بخواهد در همهٔ جهات (بالا، پایین، راست، چپ و جهات مورب) حرکت‌کند. با این حال، مسیر این مهرهٔ نیرومند را می‌توان با همهٔ مهره‌های دیگر مسدودکرد.

در آغاز بازی، هر بازیکن یک وزیر دارد که مجاور شاه قراردارد و وزیر در خانهٔ هم‌رنگ خود و شاه در خانهٔ غیر هم‌رنگ خود قراردارد.

چهارشنبه 16/5/1392 - 13:27 - 0 تشکر 629807

شاه


شاه مهم‌ترین و یکی از ضعیف‌ترین مهره‌های شطرنج است و فقط می‌تواند یک خانه به همهٔ جهات (بالا، پایین، راست، چپ و جهات مورب) حرکت‌کند. اگر به شاه کیش داده‌شود، شاه بلافاصله باید به خانه‌ای امن در صفحهٔ شطرنج برود و اگر این کار امکان‌پذیر نباشد، شاه بازی را باخته‌است. شاه نمی‌تواند به خانه‌هایی که مهره‌های حریف می‌توانند به آن حمله‌ورشوند، جابه‌جاشود. این مهره قابلیت گرفتن مهره‌های حریف را نیز دارد. اگر شاه با گرفتن مهره‌ای موردحملهٔ مهره‌ای دیگر قراربگیرد، اجازهٔ گرفتن آن مهره را ندارد.


اگر شاه موردحملهٔ یکی از مهره‌های حریف قرارگیرد، اصطلاحاً می‌گوییم که شاه کیش شده‌است. این مهره برای خارج‌شدن از منطقهٔ کیش سه راه دارد: نخست این که به خانه‌ای امن در صفحه حرکت‌کند. دوم این که مهره‌ای خودی جلوی منطقهٔ کیش قرارگیرد و از کیش حریف جلوگیری‌کند. سوم این که مهره‌ای خودی، مهرهٔ حمله‌ورشده به شاه را بزند. اگر شاه نتواند از موقعیت کیش خارج‌شود، اصطلاحاً می‌گویند که شاه کیش مات شده‌است و بازی را باخته‌است

چهارشنبه 16/5/1392 - 13:28 - 0 تشکر 629808

ارزش مهره‌ها

ارزش مهره‌های شطرنج به شرح زیر است:

  • ارزش وزیر: ۹ امتیاز (به اندازهٔ ۹ سرباز می‌ارزد)
  • ارزش رخ: ۵ امتیاز (به اندازهٔ ۵ سرباز می‌ارزد)
  • ارزش فیل: ۳ امتیاز (به اندازهٔ ۳ سرباز می‌ارزد)
  • ارزش اسب: ۳ امتیاز (به اندازهٔ ۳ سرباز می‌ارزد)
  • ارزش سرباز: ۱ امتیاز

چهارشنبه 16/5/1392 - 13:31 - 0 تشکر 629809

نمادها و شکل نوشتاری مهره‌ها


مهره‌ها را در شطرنج با حروف ویژه‌ای نشان می‌دهند. حروف مهره‌ها به شکل زیر است:



  • سرباز (به انگلیسی: Pawn)‏ با نماد P

  • اسب (به انگلیسی: Knight)‏ با نماد N

  • فیل (به انگلیسی: Bishop)‏ با نماد B

  • رخ (به انگلیسی: Rook)‏ با نماد R

  • وزیر (به انگلیسی: Queen)‏ با نماد Q

  • شاه (به انگلیسی: King)‏ با نماد K


نمونه‌هایی از حرکات سادهٔ مهره‎ها (بدون کیش کردن و گرفتن مهره‌ها):



  • Nf6 (اسب به خانهٔ f6 حرکت می‌کند.)

  • Bb5 (فیل به خانهٔ b5 حرکت می‌کند.)


نمادهای ویژه:



  • ۰-۰ (قلعهٔ شاه و رخ سمت شاه)

  • ۰-۰-۰ (قلعهٔ شاه و رخ سمت وزیر)

  • x (گرفتن یا زدن مهره‌ها) ← اگر BxB را یک حرکت فرضی در نظر بگیریم، B سمت چپ مهره‌ای است که می‌زند و B سمت راست مهره‌ای است که می‌خورد.

  • + (کیش) ← این علامت همیشه در پایان حرکت می‌آید. برای نمونه: +RxR

  • ++ (کیش مات) ← این علامت نیز مانند کیش در پایان حرکت می‌آید. برای نمونه: ++QxP[۱۰۲]


چهارشنبه 16/5/1392 - 13:35 - 0 تشکر 629811

تاکتیک‌های پایه

ان پرایز

آموزش‌های تاکتیک‌های پایهٔ شطرنج برای بهبود وضع بازیکن ضروری‌است و درک تاکتیک‌ها موجب جلوگیری از هرگونه اشتباه می‌شود. در اغلب موارد، درک این تاکتیک‌های ساده به مبتدیان شطرنج کمک می‌کند. یکی از اساسی‌ترین تاکتیک‌ها، گرفتن یک مهرهٔ بی‌دفاع حریف است که این عمل را در اصطلاح ان پرایز می‌نامند.

چنگال

گاهی اوقات یک مهره می‌تواند به دو مهرهٔ حریف حمله‌ور شود. در چنین حالتی، اصطلاحاً چنگال ایجاد می‌شود. اسب‌ها برای عمل چنگال در شطرنج مشهور هستند. برای نمونه، اگر اسب در موقعیت حمله به شاه و وزیر قرارگیرد، شاه وادار است به خانه‌ای امن حرکت‌کند و اسب می‌تواند وزیر را بزند.

آچمز

آچمز یک تاکتیک بسیار رایج برای محدودکردن جنبش و جابه‌جایی مهره‌های حریف است. در این تاکتیک، مهره‌ای به مهرهٔ حریف حمله‌ور می‌شود که اگر مهرهٔ حریف جابه‌جا شود، مهرهٔ خودی یک مهرهٔ ارزشمند حریف در پشت آن را می‌زند. اگر پشت مهرهٔ حریف، شاه قرار داشته‌باشد، مهرهٔ حریف اجازهٔ جابه‌جایی را ندارد و این نوع آچمز، به عنوان «آچمز مطلق» شناخته می‌شود.

سیخ

تاکتیک سیخ بسیار مشابه آچمز است، اما در جهت معکوس آن عمل می‌کند. در این تاکتیک، با حمله‌ورشدن یک مهرهٔ خودی به یک مهرهٔ ارزشمند حریف، مهرهٔ حریف مجبور می‌شود که جابه‌جا شود و مهرهٔ خودی می‌تواند مهرهٔ پشتی مهرهٔ حریف را بزند. برای نمونه، اگر یک رخ به شاه حریف کیش بدهد و پشت آن وزیر حریف باشد، شاه مجبور می‌شود که جابه‌جا شود و رخ می‌تواند وزیر حریف را بزند.تاکتیک سیخ بسیار مشابه آچمز است، اما در جهت معکوس آن عمل می‌کند. در این تاکتیک، با حمله‌ورشدن یک مهرهٔ خودی به یک مهرهٔ ارزشمند حریف، مهرهٔ حریف مجبور می‌شود که جابه‌جا شود و مهرهٔ خودی می‌تواند مهرهٔ پشتی مهرهٔ حریف را بزند. برای نمونه، اگر یک رخ به شاه حریف کیش بدهد و پشت آن وزیر حریف باشد، شاه مجبور می‌شود که جابه‌جا شود و رخ می‌تواند وزیر حریف را بزند.

Solid white.svg a b c d e f g h Solid white.svg
8 a8 black king b8 black king c8 black king d8 black king e8 black king f8 black king g8 black king h8 black king 8
7 a7 black king b7 black king c7 black king d7 black king e7 black king f7 black king g7 black king h7 black king 7
6 a6 black king b6 black king c6 black king d6 black king e6 black king f6 black king g6 black king h6 black king 6
5 a5 black king b5 black king c5 black king d5 black king e5 black king f5 black rook g5 black king h5 black king 5
4 a4 black king b4 black king c4 black king d4 white knight e4 black king f4 black king g4 black king h4 black king 4
3 a3 black king b3 black king c3 black king d3 black king e3 black king f3 black king g3 black king h3 black king 3
2 a2 black king b2 black king c2 black king d2 black king e2 black king f2 black king g2 black king h2 black king 2
1 a1 black king b1 black king c1 black king d1 black king e1 black king f1 black king g1 black king h1 white king 1
Solid white.svg a b c d e f g h Solid white.svg

چنگال اسب. اسب شاه را کیش کرده و شاه وادار است حرکت‌کند و اسب می‌تواند رخ را بزند

Solid white.svg a b c d e f g h Solid white.svg
8 a8 black king b8 black king c8 black rook d8 black king e8 black king f8 black king g8 black king h8 black king 8
7 a7 black king b7 black king c7 black king d7 black king e7 black king f7 black king g7 black king h7 black king 7
6 a6 black king b6 black king c6 black king d6 black king e6 black king f6 black king g6 black king h6 black king 6
5 a5 black king b5 black king c5 black king d5 black king e5 black king f5 black king g5 black king h5 black king 5
4 a4 black king b4 black king c4 black king d4 black king e4 black king f4 black king g4 black king h4 black king 4
3 a3 black king b3 black king c3 black king d3 black king e3 black king f3 black king g3 black king h3 black king 3
2 a2 black king b2 black king c2 white queen d2 black king e2 black king f2 black king g2 black king h2 black king 2
1 a1 black king b1 black king c1 black king d1 black king e1 white king f1 black king g1 black king h1 black king 1
Solid white.svg a b c d e f g h Solid white.svg

سیخ وزیر. وزیر به شاه کیش می‌دهد و شاه وادار است حرکت‌کند و وزیر می‌تواند رخ را بزند


چهارشنبه 16/5/1392 - 13:37 - 0 تشکر 629812

قلعه






قلعهٔ شاه و رخ.



حرکت قلعه یک مانور دفاعی است که در سده شانزدهم میلادی به منظور سرعت بخشیدن به بازی و کمک به دفاع وارد شطرنج شد. این حرکت میان شاه و رخ انجام می‌گیرد.


طی این حرکت، شاه و رخ می‌توانند هم‌زمان حرکت‌کنند. شاه دو خانه به سمت رخ حرکت می‌کند و رخ به سمت دیگر شاه می‌آید. مواقعی نیز وجود دارند که انجام این حرکت غیر ممکن است:



  • پیش از انجام حرکت، شاه جابه‌جا شده‌باشد.

  • پیش از انجام حرکت، رخ جابه‌جا شده‌باشد.

  • مهره‌هایی میان شاه و رخ در صفحهٔ شطرنج وجود داشته‌باشند.

  • شاه کیش شده‌باشد.

چهارشنبه 16/5/1392 - 13:39 - 0 تشکر 629813

ان پاسان


ان پاسان حرکت ویژه‌ای در شطرنج است که سرباز تحت قوانین ویژه‌ای می‌توان سرباز حریف را بزند. اگر سربازی خودی از ردیف دوم به ردیف چهارم حرکت‌کند و سرباز حریف نیز کنار آن در همان ردیف باشد، سرباز حریف می‌تواند سرباز خودی را بزند. در این حرکت، سرباز حریف پس از گرفتن سرباز خودی، پشت سرباز خودی قرار می‌گیرد.


اختراع این حرکت در شطرنج به پیش از
سده پانزدهم میلادی باز می‌گردد که قوانین آن زمان به گونه‌ای بود که سرباز در نخستین حرکت خود نمی‌توانست دو خانه به سمت جلو حرکت‌کند. با افزودن این قانون که سرباز در حرکت نخست خود می‌تواند دو خانه به سمت جلو حرکت‌کند، ان پاسان نیز به قوانین شطرنج افزوده‌گردید

چهارشنبه 16/5/1392 - 13:40 - 0 تشکر 629814

پیشرفت


سرباز ضعیف‌ترین مهرهٔ شطرنج است، اما می‌تواند به مهره‌ای قوی‌تر تبدیل‌شود. اگر سرباز در زمین آن‌قدر به سمت جلو حرکت‌کند که به بازپسین ردیف شطرنج که شاه حریف در آن ردیف قرار دارد، برسد، می‌تواند به هر مهرهٔ دل‌خواهی تبدیل‌شود. این حرکت را پیشرفت می‌نامند. بیشتر بازیکنان شطرنج ترجیح می‌دهند که سرباز خود را به وزیر تبدیل‌کنند، اما سرباز را می‌توان به رخ، فیل و اسب نیز تبدیل‌کرد. مهرهٔ تازه در همان خانه جایگزین سرباز می‌شود. این حرکت یکی از روش عالی برای تقویت دفاع و حمله در شطرنج است.






پیشرفت (چپ) و ان پاسان (راست).


چهارشنبه 16/5/1392 - 13:41 - 0 تشکر 629815

فدراسیون شطرنج


سازمان بین‌المللی شطرنج (به فرانسوی: Fédération Internationale des Échecs)‏ با نام اختصاری فیده (FIDE) در تاریخ ۲۰ ژوئیهٔ ۱۹۲۴ در پاریس، فرانسه بنیادگذاری‌شد. تاکنون ۱۷۰ فدراسیون عضو فیده هستند و این سازمان یکی از بزرگ‌ترین سازمان‌های ورزشی جهان است. این سازمان بیش از چهل رقابت قهرمانی برای جوانان، مردان، بانوان و سالمندان برگزار می‌کند. فیده یکی از اعضای وابسته به کمیتهٔ المپیک است. این سازمان بر این باور است که شطرنج باید در همهٔ ملت‌ها گنجانده‌شود. رئیس کنونی فیده کیرسان ایلیومژینوف است. هم‌اکنون دفتر مرکزی فیده در لوزان، سوئیس قرار دارد.

فیده همهٔ قاره‌های جهان را تحت پوشش قرار می‌دهد و کشورهایی از قاره‌های آسیا (آسیا و اقیانوسیه)، اروپا، آمریکا (آمریکای شمالی و جنوبی) و آفریقا عضو این سازمان هستند.از آسیا کشورهایی از جمله چین، هند، ازبکستان و ویتنام، از اروپا کشورهایی از جمله روسیه، اوکراین، فرانسه و مجارستان، از آمریکا کشورهایی از جمله ایالات متحده آمریکا، کوبا، برزیل و آرژانتین و از آفریقا کشورهایی از جمله مصر، آفریقای جنوبی، الجزیره و تونس عضو فیده هستند.

برو به انجمن
انجمن فعال در هفته گذشته
مدیر فعال در هفته گذشته
آخرین مطالب
  • آلبوم تصاویر بازدید از کلیسای جلفای...
    آلبوم تصاویر بازدید اعضای انجمن نصف جهان از کلیسای جلفای اصفهان.
  • بازدید از زیباترین کلیسای جلفای اصفهان
    جمعی از کاربران انجمن نصف جهان، در روز 27 مردادماه با همکاری دفتر تبیان اصفهان، بازدیدی را از کلیسای وانک، به عمل آورده‌اند. این کلیسا، یکی از کلیساهای تاریخی اصفهان به شمار می‌رود.
  • اعضای انجمن در خانه شهید بهشتی
    خانه پدری آیت الله دکتر بهشتی در اصفهان، امروزه به نام موزه و خانه فرهنگ شهید نام‌گذاری شده است. اعضای انجمن نصف جهان، در بازدید دیگر خود، قدم به خانه شهید بهشتی گذاشته‌اند.
  • اطلاعیه برندگان جشنواره انجمن‌ها
    پس از دو ماه رقابت فشرده بین کاربران فعال انجمن‌ها، جشنواره تابستان 92 با برگزاری 5 مسابقه متنوع در تاریخ 15 مهرماه به پایان رسید و هم‌اینک، زمان اعلام برندگان نهایی این مسابقات فرارسیده است.
  • نصف جهانی‌ها در مقبره علامه مجلسی
    اعضای انجمن نصف جهان، در یك گردهمایی دیگر، از آرامگاه علامه مجلسی و میدان احیا شده‌ی امام علی (ع) اصفهان، بازدیدی را به عمل آوردند.