کل آیتم ها 56
شاه مهمترین و یکی از ضعیفترین مهرههای شطرنج است و فقط میتواند یک خانه به همهٔ جهات (بالا، پایین، راست، چپ و جهات مورب) حرکتکند. اگر به شاه کیش دادهشود، شاه بلافاصله باید به خانهای امن در صفحهٔ شطرنج برود و اگر این کار امکانپذیر نباشد، شاه بازی را باختهاست. شاه نمیتواند به خانههایی که مهرههای حریف میتوانند به آن حملهورشوند، جابهجاشود. این مهره قابلیت گرفتن مهرههای حریف را نیز دارد. اگر شاه با گرفتن مهرهای موردحملهٔ مهرهای دیگر قراربگیرد، اجازهٔ گرفتن آن مهره را ندارد.
ارزش مهرههای شطرنج به شرح زیر است:
مهرهها را در شطرنج با حروف ویژهای نشان میدهند. حروف مهرهها به شکل زیر است:
نمونههایی از حرکات سادهٔ مهرهها (بدون کیش کردن و گرفتن مهرهها):
نمادهای ویژه:
آموزشهای تاکتیکهای پایهٔ شطرنج برای بهبود وضع بازیکن ضروریاست و درک تاکتیکها موجب جلوگیری از هرگونه اشتباه میشود. در اغلب موارد، درک این تاکتیکهای ساده به مبتدیان شطرنج کمک میکند. یکی از اساسیترین تاکتیکها، گرفتن یک مهرهٔ بیدفاع حریف است که این عمل را در اصطلاح ان پرایز مینامند.
گاهی اوقات یک مهره میتواند به دو مهرهٔ حریف حملهور شود. در چنین حالتی، اصطلاحاً چنگال ایجاد میشود. اسبها برای عمل چنگال در شطرنج مشهور هستند. برای نمونه، اگر اسب در موقعیت حمله به شاه و وزیر قرارگیرد، شاه وادار است به خانهای امن حرکتکند و اسب میتواند وزیر را بزند.
آچمز یک تاکتیک بسیار رایج برای محدودکردن جنبش و جابهجایی مهرههای حریف است. در این تاکتیک، مهرهای به مهرهٔ حریف حملهور میشود که اگر مهرهٔ حریف جابهجا شود، مهرهٔ خودی یک مهرهٔ ارزشمند حریف در پشت آن را میزند. اگر پشت مهرهٔ حریف، شاه قرار داشتهباشد، مهرهٔ حریف اجازهٔ جابهجایی را ندارد و این نوع آچمز، به عنوان «آچمز مطلق» شناخته میشود.
حرکت قلعه یک مانور دفاعی است که در سده شانزدهم میلادی به منظور سرعت بخشیدن به بازی و کمک به دفاع وارد شطرنج شد. این حرکت میان شاه و رخ انجام میگیرد.
طی این حرکت، شاه و رخ میتوانند همزمان حرکتکنند. شاه دو خانه به سمت رخ حرکت میکند و رخ به سمت دیگر شاه میآید. مواقعی نیز وجود دارند که انجام این حرکت غیر ممکن است:
ان پاسان حرکت ویژهای در شطرنج است که سرباز تحت قوانین ویژهای میتوان سرباز حریف را بزند. اگر سربازی خودی از ردیف دوم به ردیف چهارم حرکتکند و سرباز حریف نیز کنار آن در همان ردیف باشد، سرباز حریف میتواند سرباز خودی را بزند. در این حرکت، سرباز حریف پس از گرفتن سرباز خودی، پشت سرباز خودی قرار میگیرد.