• مشکی
  • سفید
  • سبز
  • آبی
  • قرمز
  • نارنجی
  • بنفش
  • طلایی
انجمن ها > انجمن شمال > صفحه اول بحث
لطفا در سایت شناسائی شوید!
شمال (بازدید: 826)
شنبه 5/5/1392 - 14:24 -0 تشکر 626291
پل های قدیمی استان مازندران

http://www.tamaddone.blogfa.com/post-16.aspx
الهام قادی - دانشجوی كارشناسی ارشد مردم شناسی دانشگاه تهران

تاریخچه پل سازی در ایران

 

پل های اولیه:

شاید دست یابی به این سوال که پل سازی از چه زمانی و توسط چه کسانی آغاز شده مشکل باشد، ولی بدون شک انسان در هر دوره، با هر وسیله ای ممکن به مقابله با مشکلات و موانعی که طبیعت برایش به وجود آورده پرداخته و سعی نموده که با فکر و تدبیر این موانع را از سر راه خود بردارد.
قطعاً از همان هنگام که بشر توانست برای گذر از جویها و رودخانه های کوچک ، از ابتدایی ترین راه یعنی استفاده از تنه درختان استفاده کند، می توان گفت کار پل سازی آغاز شده است.
چنین به نظر می رسد که انسان در مراحل بعدی ، تجربیات گذشته را به کار گرفته و برای عبور از رودهای عریض و کم عمق و یا مسیلها ، این گونه چاره اندیشیده که در هنگام کم آبی در وسط آن تکیه گاهی ساخته و تنه درختان بلند در دو سوی این ساحل و این تکیه گاه قرار داهد و بدین وسیله مشکل عبور و مرور را در این موارد حل نماید.( فرشاد ، مهدی ، تارخ مهندسی در ایران، ص 356)

شنبه 5/5/1392 - 14:28 - 0 تشکر 626302

ü     تزئینات : هر چند در آثار گوناگون معماری ، به جای مانده از دوره های مختلف بعد از اسلام ، شاهد  تزئینات پرارزشی از هنر استادکاران ایران و آفرینش نمونه های تزئینی از زیباترین طرحها و تناسبهای آجری و کاشی کاری هستیم اما به جز در موارد استثنائی ، از کاشی و آجر به عنوان عناصر تزئین در پلها استفاده نشده و حداکثر معمار و طراحان پلها سعی کرده اند از ساده ترین راهها سود جسته و با احداث نغولهای متعدد یا با پس و پیش گذاشتن اجرها در نمای پاره ای از پلها ایجاد سایه روشن نمایند.هرچند آجر کاری تزئین در بنای پلها هیچگونه کاربردی نداشته اما نمونه استثنائی آن را می توان در پایه های پل آق قلعه مشاهده کرد. بر روی آب برهای نیم دایره پل مزبور تزئینات مشبک و آجری به صورت برجسته به چشم می خورد که در نوع خود بسیار زیبا و بی نظیر است. فرم تزئینی آن شبیه به گره سازی های چوبی صندوق و ضریح های بقاع متبرکه دوره صفوی است و همین مسأله ، پل مزبور را از اهمیت ویژه ای برخوردار می سازد در تعداد معدودی از پل ها ، از کاشی به صورت محدود آن هم در لچکی طاقها استفاده شده است مثل پل خواجو که می توان این پل را نیز از نظر تزئینات ، چه از نظر کاشی کاری و حتی نقاشی در بیگلربیگی وسط پل ، از پلهای استثنائی ایران دانست. در پاره ای از پلها هرچند اصلاً منظور تزئین نمای پل نبوده اما آثار و علائم سنگ تراشان آن عصر بر روی سنگها تراش دار نقش بسته.

شنبه 5/5/1392 - 14:29 - 0 تشکر 626303

تاریخچه پل سازی در مازندران


 مازندران در دوران صفوی :


خطه سرسبز مازندران و گیلان ، همواره مورد توجه سلاطین صفوی بود از میان شاهان صفوی، شاه عباس چند بار به مازندران سفر کرد و مدت زیادی در این استان به سر برد ،به همین جهت در صدد بود تا به کور راههایی که در این ایالات از ازمنه گذشته وجود داشت سرو سامانی بدهد به خصوص اینکه وجود باتلاقها، سیلابهای فراوانی که در هنگام طوفان به این جاده سرازیر می شد و حتی خود جنگل ، موانع بزرگی جهت عبور و مرور قافله ها به شمار می آمد. به فرمان  شاه عباس راه فیروزکوه به گرگان ساخته شد و جاده وسیع سنگفرشی از جاجرم تا دشت مغان احداث گردید که از میان تمام ولایات ایران در سواحل جنوبی دریای خزر عبور می کرد.( دیوسالار، اسدالله، پایان نامه کارشناسی ارشد، ص 48)


این راه  در مشرق استرآباد ( گرگان کنونی ) به صورت جاده وسیعی در می آمد و از شهرهای اشراف و ساری ، علی آباد ( شاهی = قائمشهر ) و آمل می گذشت و تا مرز میان گیلان و مازندران ادامه داشت.با این راه که به راه شاه عباسی معروف شد سیمای تعدادی از شهرهای مازندران را تغییر کرد و برخی از شهرها مانند ، آمل ، بابل، ساری که بر سر راه تجارت و بازرگانی قرار داشتند ، مرکز مبادلات و داد و ستد شدند. همچنین  شاه عباس برای متصل کردن پایتخت به مناطق شمالی ، با ایجاد راه های متعدد کوشش فراوان نمود و اصفهان را به وسیله چند رشته جاده به شمال متصل کرد .از جمله راه هایی که به مازندران منتهی می شد عبارتند از :


1)     جاده ای که از اصفهان به سمت فیروزکوه می رفت و بعد از عبور از یک شعبه رودخانه تلار به وسیله پل دو دهانه دیگر صفوی به شیرگاه و ساری و ازآنجا به فرح آباد یعنی جایگاه کاخهای صفوی بود منتهی می شد که در مسیر خود از پل معروف فرح آباد می گذشت ( که در تصاویر صفحات بعد به این پل اشاره می شود)


2)     راهی که از اصفهان به وارمین می رفت و از آنجا بعد از طی گردنه امامزاده هاشم، و از طریق هراز و پلور به آمل متصل می شد.در این راه پل های زیادی ساخته شده که مهمترین آنها عبارتند از پل شاه عباسی بر روی روخانه لار نزدیک پلور.


3)     راه شاه عباسی که از قزوین به شمال منتهی می شد.مهمترین پل موجود در این راه پل عظیم بلور دکان است که به صورت نیمه ویران بر روی رودخانه املش جلب توجه می کند.

شنبه 5/5/1392 - 14:29 - 0 تشکر 626304

مازندران در دوره قاجار :


در زمان قاجار نیز موقعیت مساعد اقلیمی و جاذبه های طبیعی استان نظر حکام و فرمانروایان وقت را بیش از پیش به خود جلب کرد.کاخ و استراحتگاه های درباری در مناطق خوش آب و  هوا مساعد مازندران ایجاد شد. در این دوران مانند سایر نقاط ایران به جریان نوسازی و آبادانی مازندران توجهی نمی شد و ثروتهای طبیعی منطقه در خدمت رشد و پیشرفت اجتماعی و اقتصادی استان قرار نمی گرفت.به جزء تعدا معدودی ساخت ابنیه، آثاری از این دوره مشاهده نمی شود که می توان از مرمت پل دوازده چشمه آمل و همچنین ساخت پل زیبای محمد حسن خان قاجار در مسیر راه قدیم آمل به بابل اشاره کرد.

شنبه 5/5/1392 - 14:30 - 0 تشکر 626305

پل های موجود در مازندران




ردیف


نام پل


موقعیت


قدمت


1


پل بند بریده


راه قدیم هراز، تنگه بند بریده


ساسانی


2


پل قلابن


بین آبادی بایجان و آب گرم استرابکو


ساسانی


3


پل دختر


شمال شهر شیرگاه


قبل از صفوی


4


پل دوازده چشمه


آمل


صفوی


5


پل آجری


میان روستای پایین رستم و روستای استرآباد محله


صفوی


6


پل شاه عباسی


شیرگاه سوادکوه – قائمشهر


صفوی


7


پل واچه کیله


بر سر راه نسیه محله به فقیه محله و دهکده برامسر 8 کیلومتری غرب تنکابن


صفوی


8


پل سفید


ایستگاه پل سفید سوادکوه


صفوی


9


پل شاه عباسی


فرح آباد ( خزر شهر ) ساری


صفوی


10


سیکاپل


بهشهر، محله قنبر آباد


صفوی


11


بزپل


بهشهر ، محله قنبر آباد


صفوی


12


پل بالو


سر راه زیراب به شیرگاه ، داخل جنگل بالو


صفوی


13


پل جوارم


سوادکوه، روستای جوارم


صفوی


14


پل لپاسر


بر سر راه رمج محله و کچانک گلیجان تنکابن


قاجار


15


پل ولم رود


خرم آباد تنکابن ، بر روی رود ولم رود


قاجار


16


پل ولاشه


روستای ولاشه از توابع میانرود نور


قاجار


17


پل خشتی


نور، جنب گلزار شهدا


قاجار


18


پل مون


راه هراز، بر سر راه روستای نیاک


قاجار


19


پل محمد حسن خان


بابل


قاجار


20


پل سراج کلا


روستای سراج کلا از توابع جویبار گیلخواران


قاجار


21


پل شاهپور


کنار راه شیرگاه به قائم شهر


قاجار


22


پل فلزی


آمل


پهلوی

شنبه 5/5/1392 - 16:0 - 0 تشکر 626362

آمل


شهرستان آمل در مرکز استان مازندران و در شمال ایران واقع شده است.طول جغرافیایی آن را 52 درجه و 21 دقیقه و عرض جغرافیایی آن را 36 درجه و 25 دقیقه محاسبه کرده اند(جعفری ، عباس ، شناسنامه جغرافیایی طبیعی ایران ، ص 4 )


آمل در قدیم به عنوان یکی از شهرهای مهم طبرستان و پایتخت آن بوده و اهمیت این شهر تا جایی است که آمل را ام القری طبرستان نامیدند.( لونجی ، مجید، نگرشی بر جغرافیای آمل ).

شنبه 5/5/1392 - 16:0 - 0 تشکر 626363

پل دوازده چشمه آمل :

پل دوازده چشمه در مرکز شهر بر روی رودخانه هراز ساخته شده است و هنوز بعد از گذشت سالها از ساخت پل ، رفت و آمد روی آن جریان دارد و محل عبور و مرور وسائل نقلیه ، اتومبیل و عابرین می باشد.

 این پل در حال حاضر دارای 12 چشمه ( دهنه ) می باشد که در زیر 3 چشمه آن آب جریان دارد. در زیر پل فضای بازی قرار دارد که در سال های اخیر تبدیل به پارک و فضای سبز شده و در زیر دو دهنه در سمت غرب پل جاده آسفالته برای عبور و مرور اتومبیل ها می باشد. متأسفانه شهرداری جهت زیبایی روی بدنه پل را با رنگ ، سفید نموده که این عمل باعث از بین رفتن طاقنماهای بین چشمه های پل گردید . این پل امروز در محل به 12 پله معروف است.

شنبه 5/5/1392 - 16:2 - 0 تشکر 626366

نام های گوناگون این پل در طول تاریخ:


علاوه بر نام ( 12 پله ) که ساکنان آمل و مردم این شهر به این پل نسبت می دهند، این پل به نام «هراز»، «امام حسن عسگری » نیز شهرت دارد.


تاریخچه پل :


تارخ دقیق بنای این پل معلوم نیست، مرحوم اعتماد السلطنه بنای این پل را مربوط به قبل از اسلام می داند. بعضی از محققین آن را از آثار شاه عباس اول صفوی می دانند.در کنار پل دوازده چشمه در قسمت جنوب ،پل جدید قرار دارد که در زمان رضا شاه پهلوی ساخته شده است و به آن پل معلق می گویند.( ستوده ، منوچهر ، از آستارا تا استرآباد، ج4 ، ص 50 )

شنبه 5/5/1392 - 16:2 - 0 تشکر 626367

تاریخچه مرمت های انجام شده بر این پل :


این پل بر اثر عوامل طبیعی از جمله زلزله و یا طغیان رود هراز چندین بار آسیب دیده و بازسازی شد از آنجا که تاریخ ساخت آن دقیقاً مشخص نیست زمان نخستین مرمت آن نیز مشخص نمی باشد، ولی این احتمال وجود دارد که نخستین مرمت در دوره شاه عباس صفوی باشد، چون عده ای از طرز ساختمان و تنگی پل آن را از بناهای قبل از صفویه می دانند که در دوره شاه عباس تعمیر شده است.( شایان ، عباس، مازندران، ص112)


مصالح بنا :


مصالح اصلی این بنا آجر و ملات گچ و آهک است ، عده ای نیز تنها آجر را مصالح این بنا می دانند.

شنبه 5/5/1392 - 16:3 - 0 تشکر 626371

لاریجان:پل مون


 این پل در بخش لاریجان شهرستان آمل قرار دارد که در مسیر کاروان تهران – آمل مجاور روستای نیاک ، بر روی رودخانه هراز واقع شده است.


تاریخچه :


تاریخ دقیق ساخت پل مشخص نیست از انجا که این پل در مسیر کاروان تهران –آمل قرار دارد ، می توان آن را از ساخته های قاجار دانست.


مصالح :


مصالح ساخت پل مون ، سنگ با ملات گچ است ، پایه های پل را با سنگ در آب ایجاد نموده و روی آن سنگ چین کردند و گاهی نیز در پایه ها از ملات گچ نیز استفاده شده است.

شنبه 5/5/1392 - 16:4 - 0 تشکر 626372

پل قلابن بایجان لاریجان:


بایجان دهی از دهستان  بهرستاق بخش لاریجان آمل است که در 24 کیلومتری شمال خاوری ، کنار رودخانه هراز قرار دارد.از این پل امروزه تنها بقایای اندکی ، از دو پایه آجری آن بر وری صخره های کناری رودخانه باقی مانده است .مصالح مورد استفاده در ساخت پل تخته سنگهای برش خورده به همراه ملاط گچ و آهک می باشد.( همان .ص 119

برو به انجمن
انجمن فعال در هفته گذشته
مدیر فعال در هفته گذشته
آخرین مطالب
  • آلبوم تصاویر بازدید از کلیسای جلفای...
    آلبوم تصاویر بازدید اعضای انجمن نصف جهان از کلیسای جلفای اصفهان.
  • بازدید از زیباترین کلیسای جلفای اصفهان
    جمعی از کاربران انجمن نصف جهان، در روز 27 مردادماه با همکاری دفتر تبیان اصفهان، بازدیدی را از کلیسای وانک، به عمل آورده‌اند. این کلیسا، یکی از کلیساهای تاریخی اصفهان به شمار می‌رود.
  • اعضای انجمن در خانه شهید بهشتی
    خانه پدری آیت الله دکتر بهشتی در اصفهان، امروزه به نام موزه و خانه فرهنگ شهید نام‌گذاری شده است. اعضای انجمن نصف جهان، در بازدید دیگر خود، قدم به خانه شهید بهشتی گذاشته‌اند.
  • اطلاعیه برندگان جشنواره انجمن‌ها
    پس از دو ماه رقابت فشرده بین کاربران فعال انجمن‌ها، جشنواره تابستان 92 با برگزاری 5 مسابقه متنوع در تاریخ 15 مهرماه به پایان رسید و هم‌اینک، زمان اعلام برندگان نهایی این مسابقات فرارسیده است.
  • نصف جهانی‌ها در مقبره علامه مجلسی
    اعضای انجمن نصف جهان، در یك گردهمایی دیگر، از آرامگاه علامه مجلسی و میدان احیا شده‌ی امام علی (ع) اصفهان، بازدیدی را به عمل آوردند.