تمرین بردبارى
ان لم تكن حلما فتحلم، فانه قل من تشبه بقوم الا أو شك أن یكون منهم.
ترجمه:
اگر بردبار نیستى، خود را وادار به بردبارى كن، زیرا كسى كه خودرا به گروهى شبیه كند، به زودى از آنان مىشود.
شرح:
كسانى هستند كه برخى از صفات خوب انسانى، بطور طبیعى، در آنها وجود ندارد، مثلا در طبیعت آنها، از آغاز، صفت حلم و بردبارى وجود نداشته است، و همواره در برابر كوچكترین ناملایمى، آرامش خود را از كف داده، و دست به كارهایى زدهاند كه باعث ایجاد مشكلات و ناراحتیها فراوانى شده است.
بهترین راهى كه براى اینگونه افراد وجود دارد، آن است كه با اراده و تمرین، خود را به آن صفت عادت دهند، تا رفته رفته، بر اثر عادت، آن صفت خوب جزو وجود آنها شود.
امام علیهالسلام، به عنوان نمونه، صفت
((بردبارى
)) را مطرح ساخته و در باره آن فرموده است: اگر خصلت حلم و بردبارى، در طبیعت شما وجود ندارد، دلیل بر آن نیست كه هرگز نمیتوانید حلیم و بردبارى شوید. كافى است كه براى مدتى، خود را به بردبارى وادار سازید یعنى در برابر مسائلى كه آرامش شما را بر هم مىزند، سعى كنید رفتارتان شبیه كسى باشد كه بطور طبیعى بردبار است و در برابر چنان مسئلهیى، آرامش خود را با بردبارى حفظ مىكند.
وقتى مدتى به این كار ادامه دادید و رفتارى شبیه رفتار اشخاص بردبار در پیش گرفتید، رفته رفته عادت مىكنید كه هر وقت با چنان مسائلى روبرو شدید، همان رفتار را از خود نشان دهید.
به این ترتیب، صفاتى كه در طبیعت شما وجود ندارد، بر اثر تمرین به صورت یك عادت در شما ایجاد مىشود. بطوریكه یك كسى نمىتواند تشخیص دهد كه آن صفت خوب، از آغاز در طبیعت شما وجود داشته است، یا خود با تمرین و عادت، آنرا در وجودتان ایجاد كردهاید.