تبیان، دستیار زندگی

‌باب اول - مقررات عمومی

‌مبحث اول - در كلیات

‌فصل اول - قلمرو و شمول قانون
‌ماده 1 - این قانون مجموعه اصول و قواعدی است كه برای مبادله آسان و ایمن‌اطلاعات در واسط های الكترونیكی و با استفاده از سیستمهای ارتباطی جدید به كار‌می‌رود.

‌باب سوم - در قواعد مختلف

‌مبحث اول - حمایت‌های انحصاری در بستر مبادلات الكترونیكی

‌فصل اول - حمایت از مصرف‌كننده (Consumer Protection)
‌ماده 33 - فروشندگان كالا و ارائه دهندگان خدمات بایستی اطلاعات مؤثر در‌تصمیم‌گیری مصرف‌كنندگان جهت خرید و یا قبول شرایط را از زمان مناسبی قبل از عقد‌دراختیار مصرف كنندگان قرار دهند. حداقل اطلاعات لازم، شامل موارد زیر می‌باشد:
‌الف - مشخصات فنی و ویژگیهای كاربردی كالا و یا خدمات.
ب - هویت تأمین كننده، نام تجاری كه تحت آن نام به فعالیت مشغول می‌باشد و‌نشانی وی.
ج - آدرس پست الكترونیكی، شماره تلفن و یا هر روشی كه مشتری درصورت نیاز‌بایستی از آن طریق با فروشنده ارتباط برقرار كند.
‌د - كلیه هزینه‌هائی كه برای خرید كالا بر عهده مشتری خواهد بود (‌ازجمله قیمت‌كالا و یا خدمات، میزان مالیات، هزینه حمل، هزینه تماس).
‌هـ - مدت زمانی كه پیشنهاد ارائه شده معتبر می‌باشد.
‌و - شرایط و فرایند عقد از جمله ترتیب و نحوه پرداخت، تحویل و یا اجرا، فسخ،‌ارجاع، خدمات پس از فروش.
‌ماده 34 - تأمین‌كننده باید به طور جداگانه ضمن تأیید اطلاعات مقدماتی،‌اطلاعات زیر را ارسال نماید :
‌الف - آدرس محل تجاری یا كاری تأمین كننده برای شكایت احتمالی.
ب - اطلاعات راجع به ضمانت و پشتیبانی پس از فروش.
ج - شرایط و فراگرد فسخ معامله به موجب مواد (37) و (38) این قانون.
‌د - شرایط فسخ در قراردادهای انجام خدمات.
‌ماده 35 - اطلاعات اعلامی و تأییدیه اطلاعات اعلامی به مصرف كننده باید در‌واسطی با دوام، روشن و صریح بوده و در زمان مناسب و با وسایل مناسب ارتباطی در‌مدت معین و براساس لزوم حسن نیت در معاملات و از جمله ضرورت رعایت افراد ناتوان‌و كودكان ارائه شود.
‌ماده 36 - درصورت استفاده از ارتباط صوتی، هویت تأمین كننده و قصد وی از‌ایجاد تماس با مصرف كننده باید به طور روشن و صریح در شروع هر مكالمه بیان شود.
‌ماده 37 - در هر معامله از راه دور مصرف كننده باید حداقل هفت روز كاری، وقت‌برای انصراف (‌حق انصراف) از قبول خود بدون تحمل جریمه و یا ارائه دلیل داشته باشد.‌تنها هزینه تحمیلی بر مصرف‌كننده هزینه بازپس فرستادن كالا خواهد بود.
‌ماده 38 - شروع اعمال حق انصراف به ترتیب زیر خواهد بود:
‌الف - درصورت فروش كالا، از تاریخ تسلیم كالا به مصرف كننده و درصورت‌فروش خدمات، از روز انعقاد.
ب - در هر حال آغاز اعمال حق انصراف مصرف كننده پس از ارائه اطلاعاتی‌خواهد بود كه تأمین كننده طبق مواد (33) و (34) این قانون موظف به ارائه آن است.
ج - به محض استفاده مصرف كننده از حق انصراف، تأمین كننده مكلف است‌بدون مطالبه هیچ‌گونه وجهی عین مبلغ دریافتی را در اسرع وقت به مصرف كننده مسترد‌نماید.
‌د - حق انصراف مصرف كننده در مواردی كه شرایط خاصی بر نوع كالا و خدمات‌حاكم است اجرا نخواهد شد. موارد آن به موجب آئین‌نامه‌ای است كه در ماده (79) این‌قانون خواهد آمد.
‌ماده 39 - درصورتی كه تأمین كننده در حین معامله به دلیل عدم موجودی كالا و یا‌عدم امكان اجرای خدمات، نتواند تعهدات خود را انجام دهد، باید مبلغ دریافتی را فوراً‌به مخاطب برگرداند، مگر در بیع كلی و تعهداتی كه برای همیشه وفای به تعهد غیرممكن‌نباشد و مخاطب آماده صبر كردن تا امكان تحویل كالا و یا ایفای تعهد باشد. درصورتی كه‌معلوم شود تأمین كننده از ابتدا عدم امكان ایفای تعهد خود را می‌دانسته، علاوه بر لزوم‌استرداد مبلغ دریافتی، به حداكثر مجازات مقرر در این قانون نیز محكوم خواهد شد.

‌ماده 40 - تأمین كننده می‌تواند كالا یا خدمات مشابه آنچه را كه به مصرف كننده‌وعده كرده تحویل یا ارائه نماید مشروط بر آن كه قبل از معامله یا درحین انجام معامله آن را‌اعلام كرده باشد.
‌ماده 41 - درصورتی كه تأمین كننده، كالا یا خدمات دیگری غیر از موضوع معامله‌یا تعهد را برای مخاطب ارسال نماید، كالا و یا خدمات ارجاع داده می‌شود و هزینه ارجاع‌به عهده تأمین كننده است. كالا یا خدمات ارسالی مذكور چنانچه به عنوان یك معامله یا‌تعهد دیگر از سوی تأمین كننده مورد ایجاب قرار گیرد، مخاطب می‌تواند آن را قبول كند.
‌ماده 42 - حمایت‌های این فصل در موارد زیر اجرا نخواهد شد :
‌الف - خدمات مالی كه فهرست آن به موجب آئین‌نامه‌ای است كه در ماده (79)‌این قانون خواهد آمد.
ب - معاملات راجع به فروش اموال غیرمنقول و یا حقوق مالكیت ناشی از اموال‌غیرمنقول به جز اجاره.
ج - خرید از ماشین‌های فروش مستقیم كالا و خدمات.
‌د - معاملاتی كه با استفاده از تلفن عمومی (‌همگانی) انجام می‌شود.
‌هـ - معاملات راجع به حراجی‌ها.
‌ماده 43 - تأمین كننده نباید سكوت مصرف كننده را حمل بر رضایت وی كند.
‌ماده 44 - در موارد اختلاف و یا تردید مراجع قضائی رسیدگی خواهند كرد.
‌ماده 45 - اجرای حقوق مصرف كننده به موجب این قانون نباید براساس سایر‌قوانین كه حمایت ضعیف‌تری اعمال می‌كنند متوقف شود.
‌ماده 46 - استفاده از شروط قراردادی خلاف مقررات این فصل و همچنین اعمال‌شروط غیرمنصفانه به ضرر مصرف‌كننده، مؤثر نیست.
‌ماده 47 - در معاملات از راه دور آن بخش از موضوع معامله كه به روشی غیر از‌وسائل ارتباط از راه دور انجام می‌شود مشمول مقررات این قانون نخواهد بود.
‌ماده 48 - سازمانهای قانونی و مدنی حمایت از حقوق مصرف كننده می‌توانند‌به‌عنوان شاكی اقامه دعوی نمایند. ترتیب آن به موجب آئین‌نامه‌ای خواهد بود كه به‌پیشنهاد وزارت بازرگانی و تصویب هیأت وزیران می‌باشد.
‌ماده 49 - حقوق مصرف كننده در زمان استفاده از وسایل پرداخت الكترونیكی‌به‌موجب قوانین و مقرراتی است كه توسط مراجع قانونی ذی‌ربط تصویب شده و یا‌خواهد شد.

‌فصل دوم - در قواعد تبلیغ - (Marketing)
‌ماده 50 - تأمین كنندگان در تبلیغ كالا و خدمات خود نباید مرتكب فعل یا ترك‌فعلی شوند كه سبب مشتبه شدن و یا فریب مخاطب از حیث كمیت و كیفیت شود.
‌ماده 51 - تأمین كنندگانی كه برای فروش كالا و خدمات خود تبلیغ می‌كنند نباید‌سلامتی افراد را به خطر اندازند.
‌ماده 52 - تأمین كننده باید به نحوی تبلیغ كند كه مصرف كننده به طور دقیق،‌صحیح و روشن اطلاعات مربوط به كالا و خدمات را درك كند.
‌ماده 53 - در تبلیغات و بازاریابی باید هویت شخص یا بنگاهی كه تبلیغات به‌نفع‌اوست روشن و صریح باشد.
‌ماده 54 - تأمین كنندگان نباید از خصوصیات ویژه معاملات به روش الكترونیكی‌جهت مخفی نمودن حقایق مربوط به هویت یا محل كسب خود سوء‌استفاده كنند.
‌ماده 55 - تأمین كنندگان باید تمهیداتی را برای مصرف كنندگان در نظر بگیرند تا‌آنان راجع به دریافت تبلیغات به نشانی پستی و یا پست الكترونیكی خود تصمیم بگیرند.
‌ماده 56 - تأمین كنندگان در تبلیغات باید مطابق با رویه حرفه‌ای عمل نمایند.‌ضوابط آن به موجب آئین‌نامه‌ای است كه در ماده (79) این قانون خواهد آمد.
‌ماده 57 - تبلیغ و بازاریابی برای كودكان و نوجوانان زیر سن قانونی به موجب‌آئین‌نامه‌ای است كه در ماده (79) این قانون خواهد آمد.ت.

‌فصل سوم - حمایت از «‌داده پیام»‌های شخصی (‌حمایت از داده - Data Protection)
‌ماده 58 - ذخیره، پردازش و یا توزیع «‌داده پیام»‌های شخصی مبین ریشه‌های‌قومی یا نژادی، دیدگاههای عقیدتی، مذهبی، خصوصیات اخلاقی و «‌داده پیام»‌های‌راجع به وضعیت جسمانی، روانی و یا جنسی اشخاص بدون رضایت صریح آنها به هر‌عنوان غیرقانونی است.
‌ماده 59 - درصورت رضایت شخص موضوع «‌داده پیام» نیز به شرط آنكه محتوای‌داده پیام وفق قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی باشد ذخیره، پردازش و توزیع
«‌داده پیام»‌های شخصی در بستر مبادلات الكترونیكی باید با لحاظ شرایط زیر صورت‌پذیرد:
‌الف - اهداف آن مشخص بوده و به طور واضح شرح داده شده باشند.
ب - «‌داده پیام» باید تنها به اندازه ضرورت و متناسب با اهدافی كه در هنگام‌جمع‌آوری برای شخص موضوع «‌داده پیام» شرح داده شده جمع‌آوری گردد و تنها برای‌اهداف تعیین شده مورد استفاده قرار گیرد.
ج - «‌داده پیام» باید صحیح و روزآمد باشد.
‌د - شخص موضوع «‌داده پیام» باید به پرونده‌های رایانه‌ای حاوی «‌داده پیام»‌های‌شخصی مربوط به خود دسترسی داشته و بتواند «‌داده پیام»‌های ناقص و یا نادرست را‌محو یا اصلاح كند.
‌هـ - شخص موضوع «‌داده پیام» باید بتواند در هر زمان با رعایت ضوابط مربوطه‌درخواست محو كامل پرونده رایانه‌ای «‌داده پیام»‌های شخصی مربوط به خود را بنماید.
‌ماده 60 - ذخیره، پردازش و یا توزیع «‌داده پیام»‌های مربوط به سوابق پزشكی و‌بهداشتی تابع آئین‌نامه‌ای است كه در ماده (79) این قانون خواهد آمد.
‌ماده 61 - سایر موارد راجع به دسترسی موضوع «‌داده پیام»، از قبیل استثنائات،‌افشای آن برای اشخاص ثالث، اعتراض، فراگردهای ایمنی، نهادهای مسؤول دیدبانی و‌كنترل جریان «‌داده پیام»‌های شخصی به موجب مواد مندرج در باب چهارم این قانون و‌آئین‌نامه مربوطه خواهد بود.

‌مبحث دوم - حفاظت از «‌داده پیام» در بستر مبادلات الكترونیكی

‌فصل اول - حمایت از حقوق مؤلف (Author,s Right/Copyright) در بستر مبادلات ‌الكترونیكی
‌ماده 62 - حق تكثیر، اجراء و توزیع (‌عرضه و نشر) آثار تحت حمایت قانون‌حمایت حقوق مؤلفان، مصنفان و هنرمندان مصوب 1348.9.3 و قانون ترجمه و تكثیر‌كتب و نشریات و آثار صوتی مصوب 1352.9.26 و قانون حمایت از حقوق‌پدیدآورندگان نرم‌افزارهای رایانه‌ای مصوب 1379.10.4، به صورت «‌داده پیام» منحصراً‌دراختیار مؤلف است. كلیه آثار و تألیفاتی كه در قالب «‌داده‌پیام» می‌باشند، از جمله‌اطلاعات، نرم‌افزارها و برنامه‌های رایانه‌ای، ابزار و روشهای رایانه‌ای و پایگاههای داده و‌همچنین حمایت از حقوق مالكیت‌های فكری در بستر مبادلات الكترونیكی شامل حق‌اختراع، حق طراحی، حق مؤلف، حقوق مرتبط با حق مؤلف، حمایت از پایگاههای داده،‌حمایت از نقشه مدارهای یكپارچه قطعات الكترونیكی (Integrated Circuits & Chips) و‌حمایت از اسرار تجاری، مشمول قوانین مذكور در این ماده و قانون ثبت علائم و‌اختراعات مصوب 1310.4.1 و آئین‌نامه اصلاحی اجرای قانون ثبت علائم تجارتی و‌اختراعات مصوب 1337.4.14 خواهد بود، منوط بر آن كه امور مذكور در آن دو قانون‌موافق مصوبات مجلس شورای اسلامی باشد.
‌تبصره 1 - حقوق مرتبط با مالكیت ادبی و هنری (Related Rights) كه پیش از این‌به‌عنوان حقوق جانبی مالكیت ادبی و هنری (Neighboring Rights) شناخته می‌شدند‌شامل حقوق مادی و معنوی برای عناصر دیگری علاوه بر مؤلف، از جمله حقوق‌هنرمندان مجری آثار، تولیدكنندگان صفحات صوتی و تصویری و سازمانها و مؤسسات‌ضبط و پخش می‌باشند كه مشمول قوانین مصوب 1348.9.3 و 1352.9.26 مورد‌اشاره در این ماده می‌باشند.
‌تبصره 2 - مدار یكپارچه (Integrated Circuit) یك جزء الكترونیكی با نقشه و‌منطقی خاص است كه عملكرد و كارائی آن قابلیت جایگزینی با تعداد بسیار زیادی از‌اجزاء الكترونیكی متعارف را داراست. طراحی‌های نقشه، جانمائی و منطق این مدارها‌براساس قانون ثبت علائم و اختراعات مصوب 1310.4.1 و آئین‌نامه اصلاحی اجرای‌قانون ثبت علائم تجارتی و اختراعات مصوب 1337.4.14 مورد حمایت می‌باشد.
‌ماده 63 - اعمال موقت تكثیر، اجراء و توزیع اثر كه جزء لاینفك فراگرد فنی‌پردازش «‌داده پیام» در شبكه‌هااست از شمول مقرره فوق خارج است.

‌فصل دوم - حمایت از اسرار تجاری (Trade Secrets)
‌ماده 64 - به منظور حمایت از رقابتهای مشروع و عادلانه در بستر مبادلات‌الكترونیكی، تحصیل غیرقانونی اسرار تجاری و اقتصادی بنگاهها و مؤسسات برای خود و‌یا افشای آن برای اشخاص ثالث در محیط الكترونیكی جرم محسوب و مرتكب به‌مجازات مقرر در این قانون خواهد رسید.
‌ماده 65 - اسرار تجاری الكترونیكی «‌داده پیام»ی است كه شامل اطلاعات،‌فرمولها، الگوها، نرم‌افزارها و برنامه‌ها، ابزار و روشها، تكنیك‌ها و فرایندها، تألیفات منتشر‌نشده، روشهای انجام تجارت و داد و ستد، فنون، نقشه‌ها و فراگردها، اطلاعات مالی،‌فهرست مشتریان، طرحهای تجاری و امثال اینها است، كه به طور مستقل دارای ارزش‌اقتصادی بوده و در دسترس عموم قرار ندارد و تلاشهای معقولانه‌ای برای حفظ و حراست‌از آنها انجام شده است.

‌فصل سوم - حمایت از علائم تجاری (Trade Names)
‌ماده 66 - به منظور حمایت از حقوق مصرف‌كنندگان و تشویق رقابت‌های مشروع‌در بستر مبادلات الكترونیكی استفاده از علائم تجاری به صورت نام دامنه
(Domain Name) و یا هرنوع نمایش بر خط (Online) علائم تجاری كه موجب فریب یا‌مشتبه‌شدن طرف به اصالت كالا و خدمات شود ممنوع و متخلف به مجازات مقرر در این‌قانون خواهد رسید.

‌باب چهارم - جرایم و مجازات‌ها

‌مبحث اول - كلاهبرداری كامپیوتری

‌ماده 67 - هركس در بستر مبادلات الكترونیكی، با سوء‌استفاده و یا استفاده‌غیرمجاز از «‌داده پیام»‌ها، برنامه‌ها و سیستم‌های رایانه‌ای و وسایل ارتباط از راه دور و‌ارتكاب افعالی نظیر ورود، محو، توقف «‌داده پیام»، مداخله در عملكرد برنامه یا سیستم‌رایانه‌ای و غیره دیگران را بفریبد و یا سبب گمراهی سیستم‌های پردازش خودكار و نظایر‌آن شود و از این طریق برای خود یا دیگری وجوه، اموال یا امتیازات مالی تحصیل كند و‌اموال دیگران را ببرد مجرم محسوب و علاوه بر رد مال به صاحبان اموال به حبس از یك تا‌سه سال و پرداخت جزای نقدی معادل مال مأخوذه محكوم می‌شود.
‌تبصره - شروع به این جرم نیز جرم محسوب و مجازات آن حداقل مجازات مقرر در‌این ماده می‌باشد.

‌مبحث دوم - جعل كامپیوتری

‌ماده 68 - هركس در بستر مبادلات الكترونیكی، از طریق ورود، تغییر، محو و توقف«‌داده پیام» و مداخله در پردازش «‌داده پیام» و سیستم‌های رایانه‌ای، و یا استفاده از وسایل‌كاربردی سیستم‌های رمزنگاری تولید امضاء - مثل كلید اختصاصی - بدون مجوز‌امضاء‌كننده و یا تولید امضای فاقد سابقه ثبت در فهرست دفاتر اسناد الكترونیكی و یا عدم‌انطباق آن وسایل با نام دارنده در فهرست مزبور و اخذ گواهی مجعول و نظایر آن اقدام به‌جعل «‌داده پیام»‌های دارای ارزش مالی و اثباتی نماید تا با ارائه آن به مراجع اداری،‌قضایی، مالی و غیره به عنوان «‌داده پیام»‌های معتبر استفاده نماید جاعل محسوب و به‌مجازات حبس از یك تا سه سال و پرداخت جزای نقدی به میزان پنجاه میلیون
(000 000 50) ریال محكوم می‌شود.
‌تبصره - مجازات شروع به این جرم حداقل مجازات در این ماده می‌باشد.

‌مبحث سوم - نقض حقوق انحصاری در بستر مبادلات الكترونیك

‌فصل اول - نقض حقوق مصرف كننده و قواعد تبلیغ
‌ماده 69 - تأمین كننده متخلف از مواد (33)، (34)، (35)، (36) و (37) این قانون‌به مجازات از ده میلیون (000 000 10) ریال تا پنجاه میلیون (000 000 50) ریال‌محكوم خواهد شد.
‌تبصره - تأمین كننده متخلف از ماده (37) به حداكثر مجازات محكوم خواهد شد.
‌ماده 70 - تأمین كننده متخلف از مواد (39)، (50)، (51)، (52)، (53)، (54) و(55) این قانون به مجازات از بیست میلیون (000 000 20) ریال تا یكصد میلیون
(000 000 100) ریال محكوم خواهد شد.
‌تبصره 1 - تأمین كننده متخلف از ماده (51) این قانون به حداكثر مجازات در این‌ماده محكوم خواهد شد.
‌تبصره 2 - تأمین كننده متخلف از ماده (55) این قانون به حداقل مجازات در این‌ماده محكوم خواهد شد.

‌فصل دوم - نقض حمایت از «‌داده پیام»‌های شخصی.‌حمایت از داده

‌ماده 71 - هركس در بستر مبادلات الكترونیكی شرایط مقرر در مواد (58) و (59)‌این قانون را نقض نماید مجرم محسوب و به یك تا سه سال حبس محكوم می‌شود.
‌ماده 72 - هرگاه جرایم راجع به «‌داده پیام»‌های شخصی توسط دفاتر خدمات‌صدور گواهی الكترونیكی و سایر نهادهای مسؤول ارتكاب یابد، مرتكب به حداكثر‌مجازات مقرر در ماده (71) این قانون محكوم خواهد شد.
‌ماده 73 - اگر به واسطه بی‌مبالاتی و بی‌احتیاطی دفاتر خدمات صدور گواهی‌الكترونیكی جرایم راجع به «‌داده پیام»‌های شخصی روی دهد، مرتكب به سه ماه تا یك‌سال حبس و پرداخت جزای نقدی معادل پنجاه میلیون (000 000 50) ریال محكوم‌می‌شود.