با سلام مسئله شانس که معادل آن در زبان فارسی اتفاق می باشد از
مسائلی است که در فلسفه اسلامی به آن پاسخ داده شده است
که در اینجا به بررسی آن می پردازم اصولاً همه می دانند که قوانین حقیقی حاکم بر هستی همیشگی و
تخلف ناپذیرند [اینکه می گوییم قوانین حقیقی ، در مقابل قوانین
نسبی و اعتباری می باشد قوانینی که انسانها وضع می کنند]
قوانین حقیقی که گاهی به آن سنت هم می گویند چند ویژگی دارند
1- ضرورت دارند 2- همیشگی هستند 3- کلی هستند .اما اینکه
گفته می شود ضروری هستند یعنی با تحقق شرایطشان حتماً
بوقوع می پیوندند و اینکه گفته می شود همیشگی هستند یعنی
متعلق به یک دوره از زمان یا مکان خاصی نیستند و اینکه گفته می
شود کلی هستند یعنی این قوانین شامل همه میشوند و به اصطلاح
تخصیص نمی خورند و استثنا بذیر نیستند . حال باید دانست یکی از این قوانین حاکم بر هستی که تمام آن
شروط را داراست اصل و قانون علیت می باشد. این قانون به ما می
گوید که هر اتفاقی که در هستی رخ می دهد بدون علت نمی باشد
و خود علت هم چهار قسم است 1-علت فاعلی 2-علت غایی 3-
علت مادی 4-علت صوری در مورد شانس بحث در دو علت اول یعنی علت فاعلی و علت
غایی است یعنی یک حادثه ای یا بدون هیچ فاعلی رخ بدهد یا اینکه
بدون اینکه هدفی در کار باشد یک حادثه اتفاق بیفتد. با توجه به مطالب گفته شده هر پدیده ای که در عالم رخ بدهد به
علتی ختم می شود و از آن هم تخلف نمی کند و همه علت ها هم
بی واسطه یا با واسطه به یک علت ختم می شود که او حق تعالی
«عزه اسمه» می باشد واینکه قائل به شانس شویم و برخی از امور
را شانسی بدانیم یعنی ناخوآگاه معتقد شده ایم که قانونی ورای
این عالم نیست ، و نکته دیگر هم این است که از آن جهت که
شانس و اتفاق در همه جوامع وجود دارد و هستند افرادی که بدان
اعتقاد دارند نمی توان آن را توطئه غرب دانست چون برخی از این
مسائل سالیان بسیار دور در کتب ما موجود بوده اند . برای اطلاع بیشتر به کتاب بدایه الحکمت علامه طباطبایی مراجعه کنید با آرزوی پیروزی و سلامت