قرآن کریم می فرماید:
لقد کان لکم فی رسول اللّه أسوة حسنة لّمن کان یرجو اللّه والیوم الآخر وذکر اللّه کثیراً
البته برای شما در زندگی رسول خدا سرمشق نیکویی است برای آنها که امید به رحمت خداوند و روز رستاخیر دارند و خدا را بسیار یاد می کنند.
از آنجا که نبی گرامی اسلام (ص) اسوه حسنه و الگوی مناسب برای همه انسانها در همه اعصار است، باید در پی شناخت آن شخصیت عالی مقام و سیره آن فرستاده الهی باشیم. با توجه به اینکه نزدیک ترین انسانها به نبی گرامی اسلام (ص) و آگاه ترین انسانها به شخصیت آن پیامبر اعظم (ص)، امام علی(ع) است، بهترین راه برای شناخت پیامبر اعظم (ص) مراجعه به سخنان گهربار امام علی(ع) می باشد.
امام علی(ع) در بیان ارتباط خود با نبی گرامی اسلام (ص) می فرماید:
و قد علمتم موضعی من رسولالله (ص) بالقرابة القریبة و المنزلة الخصیصة
شما به خوبی موقعیت من را از نظر خویشاوندی و قرابت و منزلت و مقام ویژه نسبت به رسول خدا (ص) می دانید.
نهج البلاغه اقیانوس بی کرانی است از معارف الهی و قرآنی. از جمله دُرهای گرانبها در این بحر مواج مطالبی است پیرامون معرفی نبی گرامی اسلام (ص). ابن ابی الحدید می گوید:
وقتی از استادم ابوجعفر درباره ذیل خطبه 106 نهج البلاغه پرسیدم که من کلمات و خطبه های اصحاب را دیده ام، ولی هیچ کدام پیامبر (ص) را این گونه که علی(ع) با عظمت یاد کرده مطرح نکرده اند و مانند او به پیامبر دعا نکرده اند، او در پاسخ گفت: صحابه در کجا کلام مدونی دارند تا از آن فهمیده شود که چگونه از پیامبر (ص) یاد کرده اند؟ سپس گفت: علی به پیامبر (ص) ایمان قوی داشت و قویاً او را تصدیق می نمود و به او یقین راسخ داشت و در راه او هیچ تردیدی نداشت و در راه اجرای خواسته های او بود. با تمام این اوصاف، او رسول خدا (ص) را بسیار دوست می داشت؛ زیرا با او نسبت نزدیک داشت و زیر نظر او تربیت یافته بود و موقعیت ویژه ای نزد او داشت که دیگر اصحاب نداشتند. به این ترتیب شرافت پیامبر (ص) برای علی(ع) هم هست، زیرا آن دو یک روح در دو بدن بودند. پدر آنها یکی بود (زیرا ابوطالب کفیل پیامبر (ص) بود) و از نظر اخلاقی با هم تناسب داشتند. علی آرزو داشت دعوت اسلام فراگیر شود، پس چگونه پیامبر را تعظیم و احترام نکند و در اعلای کلمه او تلاش ننماید.
ما در این نوشتار بر طبق نهج البلاغه، نسخه صبحی صالح، نگاهی به شخصیت نبی گرام اسلام (ص) و بعثت آن حضرت خواهیم داشت.