تبیان، دستیار زندگی

بر گرفته از  http://www.daneshsara.net/varzesh/ramze-salamati.html

فعالیت بدنی می تواند کیفیت زندگی را در تمام سنین برای همگان بهبود بخشد . شیوه زندگی فعال باعث می شود افراد مسن دوستان جدیدی پیدا کنند ، در فعالیت های اجتماعی باقی بمانند و با سایرین در تمام سنین مراوده داشته باشند . بهبود انعطاف پذیری ، تعادل و قوام عضلانی به پیشگیری از افتادن که دلیل عمده ناتوانی در افراد مسن است کمک می کند . مشخص شده است که شیوع بیماریهای مغزی در افرادی که از نظر بدنی فعال هستند کمتر است .

انتخابهای سیاستگذاری جوامع شهری باید شامل موارد ذیل باشد:
برنامه ریزی برای ساخت پیاده رو و مسیرهای دوچرخه سواری به مقدار کافی
قرار دادن فضاهای باز ، پارک و امکانات برای فعالیت بدنی
حمایت شهردار و سایر مقامات محلی از موارد فوق

بخش حمل و نقل میتواند :
تلاشهای انجام شده در مورد کاهش سرعت ترافیک شهری را تقویت کند
از فعالیت هایی که در مورد پاک بودن اتوموبیل ها می شود و باعث پاکی هوا می گردد حمایت کند .

فعالیت های دولت های محلی و شهرداریها باید روی موارد ذیل متمرکز باشد :
ایجاد قانون و سیاستگذاریهای محلی برای حمایت از فعالیت بدنی
تعیین فضاهای داخلی و بیرونی ایمن برای فعالیت بدنی من جمله ورزش ها و بازیها
سازماندهی برنامه هایی برای جامعه
حمایت از بنیادهای مربوط به فعالیت بدنی که بوسیله بخش ها و عاملین مختلف پایه گذاری می شوند .
تقویت سیاست های ملی عمومی بوسیله اقدامات محلی در جهت حمایت از فعالیتهای بدنی

تصمیم گیریهای اقتصادی و مالی باید بر این موارد متمرکز باشد :
نگاه جدی به سلامت ، منافع اقتصادی و اجتماعی فعالیت بدنی
در نظر گرفتن معیارهای مرتبط برای مشخص نمودن منابع مربوط به بخش های مختلف
تشویق بخشهای عمومی و خصوصی برای سرمایه گذاری در فعالیت بدنی
حمایت از برنامه ای مربوط به فعالیت بدنی
تأسیس مراکز از طریق افزایش مالیات بر مواردی چون ( سیگار ، الکل ، نوشیدنی ها و غیره ) در
جهت فعالیت بدنی و سایر برنامه های بهداشتی
مدارس موقعیت بی نظیری برای فراهم کردن زمان ، امکانات و راهنمائی های مربوط به فعالیت بدنی برای جوانان دارند . مدارس دارای مسؤولیت برای افزودن تمام وجوه رشد و بلوغ کودکان و نوجوانان هستند . در بیشتر کشورها ، از طریق برنامه های تربیت بدنی ، مدارس تنها فرصت قاعده مند برای نوجوانان در مشارکت و آموختن در مورد فعالیت بدنی می باشند . مشارکت کافی در بازی ، ورزش ها و سایر فعالیت های بدنی چه در مدرسه و چه در وقت آزاد ، برای نمو و بلوغ هر فرد جوانی ضروری است . دستیابی به مکانها ، فرصت ها و زمان مطمئن و ارائه نمونه های خوب از والدین و معلمان از این موارد می باشند .

فعالیت بدنی و جوانان
فعالیت بدنی منظم برای جوانان فواید جسمی ، روحی و اجتماعی مهمی از نظر بهداشت و سلامت به همراه دارد . تمرین های منظم فعالیت بدنی به کودکان و نوجوانان کمک می کند تا استخوانها ، عضلات و مفاصل سالمی داشته باشند . وزن بدنشان تنظیم شود و چربی آنها کم شود و فعالیت قلب و ریه ها مؤثر باشند . این امر در ایجاد هماهنگی حرکت مشارکت نموده و به پیشگیری و تنظیم اضطراب و افسردگی کمک می کند . بازیها ، ورزش ها و سایر انواع فعالیت بدنی به نوجوانان این فرصت را می دهد که خودباوری و اتکاء به نفس داشته باشند ، موفقیت و مشارکت و اتحاد جمعی را احساس کنند. این اثرات مثبت همچنین به کاهش مضرات و خطرات ایجاد شده بوسیله روش های زندگی مصرفی ، رقابتی ، پر از استرس و بی تحرک که در جوانان امروزی بسیار شایع است کمک می کند . مشغول بودن با فعالیت بدنی هدایت شده می تواند باعث پرورش سایر رفتارهای بهداشتی مثل پرهیز از سیگار ، الکل و مواد مخدر و رفتارهای خشونت بار گردد پرورنده تغذیه مناسب ، استراحت کافی و فعالیت های مطمئن و بهتر باشد .

برخی تحقیقات نشان داده که در طول دوران بلوغ ، هر چه بیشتر در فعالیت بدنی شریک باشند ، کمتر به مصرف سیگار روی می آورند . همچنین کودکانی که فعالیت بدنی بیشتری داشته اند نتایج تحصیلی بالاتری نشان داده اند . بازیهای گروهی باعث تعامل اجتماعی مثبت شده و ظهور مهارت های اجتماعی در نوجوانان را تسهیل می کنند . الگوهای فعالیت بدنی که در دوران کودکی و بلوغ کسب می شوند بیشتر در طول زندگی هر فرد باقی می مانند بنابراین باعث فراهم آمدن پایه ای فعال و سالم در زندگی می شوند . برعکس ، عادات غیر سالم – مثل زندگی بی تحرک ، تغذیه نامناسب و سوء مصرف مواد ، که در دوران جوانی بوجود بیایند در دوران بزرگسالی نیز معمولاٌ امتداد می یابند . فعالیت بدنی در جوانان در کشورهای مختلف دنیا کاهش یافته است و این مخصوصا" در مناطق فقیر نشین شهری دیده می شود . تخمین زده می شود کمتر از یک سوم جوانان دارای فعالیت کافی برای سلامت و شادابی حال و آینده شان هستند . تربیت بدنی و سایر فعالیت های بدنی مدارس در حال کاهش است . تنها کشورهای اندکی هستند که حداقل ٢ ساعت در هفته را اختصاص به ورزش می دهند . این وضع ناپسند همچنان ادامه دارد و حتی در برخی مناطق بدتر نیز شده است و کشورهای بیشتری به این وضع مبتلا شده اند . این کاهش عمدتا" مربوط به افزایش شیوه زندگی بی تحرک می باشد . مثلا" کودکان اندکی هستند که برای رسیدن به مدرسه یا دوچرخه سواری می کنند و بیشتر وقتشان به تماشای تلویزیون ، انجام بازیهای کامپیوتری و استفاده از کامپیوتر می گذرد .

بسیاری عوامل هستند که مانع فعالیت بدنی منظم در جوانان می شوند :
· فقدان وقت و محرک
· حمایت و راهنمائی ناکافی بزرگترها
· احساس خجالت و بی لیاقتی
· فقدان وسایل و محل های ایمن برای فعالیت بدنی
· بی اطلاعی از فواید فعالیت بدنی
زندگی بی تحرک : یک مشکل جهانی برای سلامت جامعه
زندگی بی تحرک علت عمده مرگ و میر بیماری و ناتوانی می باشد . حدودا" ٢ میلیون مرگ هر سال به علت عدم فعالیت بدنی اتفاق می افتد و یافته های اولیه از تحقیق سازمان بهداشت جهانی حاکی از آن است که زندگی بی تحرک یکی از ١٠ علت عمده مرگ و میر و ناتوانی در جهان می باشد . عدم فعالیت بدنی باعث افزایش تمام انواع مرگ و میر ، ٢ برابر شدن خطر بیماریهای قلبی عروقی ، نوع ٢ دیابت و چاقی می شود . همچنین خطر سرطان روده و پستان ، بالا رفتن فشار خون ، اختلالات چربی ، استئوپروز ، افسردگی و اضطراب را افزایش می دهد . میزان بی تحرکی در تمام کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه بالاست . در کشورهای توسعه یافته بیش از نیمی از بالغین به اندازه کافی تحرک ندارند این مساله درشهرهای بزرگ کشورهای توسعه یافته که به سرعت هم رشد می کنند مشکل عمده تری می باشد . شلوغی ، فقر ، جنایت ، ترافیک ، آلودگی هوا و فقدان پارک و امکانات ورزشی و تفریحی و پیاده رو ، انتخاب فعالیت بدنی را مشکل می کند . برای مثال در سائوپائولو ، حدود۷۰% جمعیت غیرفعال هستند
- حتی در مناطق روستائی کشورهای در حال توسعه ، وقت گذرانی غیر فعال ، مثل تماشای تلویزیون در حال افزایش است . نتیجه آن افزایش میزان چاقی ، دیابت ، و بیماریهای قلبی عروقی است . در کل دنیا ، بجز مناطق جنوبی صحرای آفریقا ، بیمرایهای مزمن جزو علل اصلی مرگ و میر هستند . غذای غیر سالم ، اضافه کالری ، بی تحرکی ، چاقی و سایر بیماریهای مزمن مربوط به آنها عمده ترین مشکل بهداشتی جامعه در اکثر کشورهای جهان می باشند .
- اطلاعات جمع آوری شده در تحقیقات بهداشتی تمام مناطق جهان تقریبا" ثابت می باشند . نسبت افراد بزرگسال که بی تحرک یا نزدیک به آن هستند بین ٦٠% تا ٨٥% متغیر است .
- سازمان بهداشتی جهانی اخیرا" مقادیر جهانی بیماری ایجاد شده از ٢٢ عامل خطر ساز که شامل بی تحرکی بدنی نیز می شود را مورد ارزیابی قرار داده است . نتایج این تحقیق در گزارش بهداشت جهانی سال ٢٠٠٢ منتشر خواهد شد . مشخص است که بی تحرکی بدنی مشکل بهداشتی عمومی عمده ای می باشد که تعداد بسیاری از مردم را در تمام نقاط جهان مبتلا کرده است . اقدامات مؤثر بهداشت عمومی به صورت فوری برای ترویج انجام فعالیت بدنی و بهبود بهداشت عمومی در سراسر نقاط دنیا مورد نیاز است .

فعالیت بدنی و افراد مسن
برای مردم در تمام سنین ، فعالیت بدنی باعث بهبود کیفیت زندگی به طرق مختلف می شود . فواید جسمی شامل بهبود و افزایش تعادل ، قدرت ، هماهنگی ، انعطاف پذیری و تحمل می باشند . فعالیت بدنی باعث بهبود بهداشت روانی ، تنظیم حرکتی و عملکرد تشخیصی نیز می شود . شیوه زندگی فعال باعث می شود افراد مسن دوستان جدیدی پیدا کنند ، در شبکه اجتماع باقی بمانند و با سایر مردم در سنین مختلف تعامل داشته باشند و انعطاف پذیری ، تعادل و قدرت عضلانی را بهبود می بخشد که می تواند از افتادن جلوگیری کند که علت عمده ناتوانی در افراد مسن می باشد . مشخص شده که شیوع بیماریهای روحی و روانی در افرادی که از نظر جسمی فعال هستند کمتر است .از فواید فعالیت بدنی حتی در صورتیکه دیر نیز شروع شوند می توان بهره برد . بیماریهای شایع سالمندان شامل بیماریهای قلبی عروقی ، آرتریت ، استئوپروز و فشار خون بالاست . با وجود اینکه فعال بودن از اوان جوانی می تواند از بسیاری بیماریها جلوگیری کند ولی فعالیت منظم می تواند از ناتوانی و درد ناشی از بیماریهای فوق نیز جلوگیری کند . فعالیت بدنی می تواند در درمان بیماریهای مغزی مثل آلزایمر و افسردگی کمک کننده باشد . جلسات ورزشی سازماندهی شده متناسب با سطح آمادگی فرد ، یا پیاده روی ساده می تواند شانس یافتن دوستان جدید و داشتن ارتباط با جامعه و کاهش احسا س تنهایی روحی و روانی لازم هستند افزایش می دهد . همانگونه که برای سایر سنین نیز مطرح است ، سالمندان می توانند با مشارکت در فعالیت های بدنی از آن لذت ببرند . هر کس با موقعیت یا ناتوانی خاص که می تواند توانایی وی را در فعال بودن تحت تأثیر قرار دهد باید قبل از انجام فعالیت بدنی با پزشک مشورت کند . پیاده روی شنا ، نرمش و کشش ، باغبانی ، رقص ، گردش و دوچرخه سواری بهترین فعالیت برای سالمندان می باشند . تعداد افرادی که بالای ٦٠ سال سن دارند تا ٢٠ سال آینده دو برابر می شود. بیشتر آنها نیز در کشورهای در حال توسعه خواهند بود . کاهش و به تاخیر انداختن ناتوانی مربوط به سالمندی یک مساله عمده در بهداشت عمومی است و فعالیت بدنی می تواند نقش مهمی در ایجاد و حفظ سلامت در تمام سنین داشته باشد