زیارت شهیدان
بانوان برای دیدار با شهیدان و تجدید خاطره با آنان هماره به زیارت اُحد می رفتند و با زیارت ارواح پاک شان، با آنان تجدید دیدار کرده و ضمن طلب شفاعت از آنان متعهد می شدند راهشان را ادامه دهند. این کار بیشترین تأثیر را در نهادینه کردن دعوت اسلامی برای نسل آن روز و پی آمدگان داشته و دارد. فاطمه زهرا به همراه عمه های پیامبر، عاتکه و صفیه، هماره به زیارت شهدای احد می رفت:
«کانت فاطمه بنت رسول اللّه تاتیهم بین الیومین و الثلاثه فتبکی عندهم و تدعوا؛
فاطمه دو روز در میان و یا سه روز یک بار به شهدای احد می رفت و نزد آنان گریه می کرد و دعا می نمود.»
ام سلمه، همسر پیامبر نیز هماره به اُحد می رفت. بر آنان سلام می کرد و گاه یک روز در آنجا می ماند و می گفت: «هر کس به آنان سلام کند، تا روز قیامت، پاسخ می دهند.» فاطمه خزائیه از زوار اُحد ادعا می کرد که پاسخ سلام خود را از شهیدان احد شنیده است.
پیامبر(ص) سفارش می کرد به زیارت شهدای احد بروید. به آنان سلام کنید. هر کس تا روز قیامت بر آنان سلام کند پاسخ می گویند.
روایت شده کنیزک اصفهانی «امة الفارسیه» که به مدینه رفته، پیش از سلمان فارسی مسلمان شده بود، در مسلمان شدن سلمان بی تأثیر نبود. همو بود که سلمان را به سوی پیامبر راهنمایی کرد و سلمان ایمان آورد.
همچنین خواهر عدی بن حاتم طائی برادر را تشویق کرد دست از فرار و سرگردانی بردارد و نزد پیامبر رفته و با او بیعت کند. چه رفتار نیک پیامبر با اسیران قبیله «طی» و بخشیدن آنها، افراد قبیله را به اسلام متمایل کرده بود. عدی بن حاتم به سفارش خواهر راهی مدینه شد و پس از مطالعه در سیرت و سخنان پیامبر مسلمان شد. به برکت مسلمان شدن او شمار بسیاری از قبیله «طی» مسلمان شدند.
ام کثیر گوید: با خواهرم نزد پیامبر رفتم، گفتم: خواهرم می خواهد مسئله ای بپرسد، ولی شرم دارد! فرمود: بپرسد که طلب دانش واجب است. من یا خواهرم پرسیدیم: فرزندی دارم که کبوترپرانی می کند، پاسخ داد: این بازی منافقان است.
رسول اکرم(ص) نگاهی به اصحاب کرد و فرمود:
آیا تاکنون از زنی سخنی به این خوبی و منطقی بدین رسایی، در امور دین شنیده اید؟
یکی از اصحاب گفت: خیال نمی کنم این سخن از خود این زن باشد.
رسول خدا(ص) به جواب این مرد اعتنایی نکرد. سپس رو به اسماء کرد و فرمود:
ای زن آنچه را می گویم درست فهم کن و به زنانی که تو را فرستاده اند نیز بفهمان. پنداشتی هر که مرد شد به واسطه این کارها که برشمردی توفیق اجر و پاداش و فضیلت را می یابد و زنان محرومند؟
خیر. چنین نیست. زن، اگر خوب خانه داری و شوهرداری کند، نگذارد محیط پاک خانه با غبار کدورت آلوده شود، اجر و پاداش و فضیلت و توفیقش معادل است با همه آن کارها که مردان انجام می دهند.
در برابر موج تبلیغاتی دشمن علیه اسلام، زنان مسلمان بیکار ننشستند. بانوان هنرمند و اسلام شناس افزون بر پشتیبانی اقتصادی و خدماتی از سربازان اسلام، با حفظ حیا و پاکدامنی، از زبان ادب و شعر برای پاسخگویی به شبهه افکنی های سخنوران دشمن علیه پیامبر استفاده کردند. زنان شاعر همچون مردان سخنور مسلمان با منطق و استدلال، به خرده گیری های کفار قریش بر ضد اسلام پاسخ می دادند، نیز قریش را برای خرافه گرایی و کرنش در برابر بت های بی جان و باور به چیزهای موهوم سرزنش می کردند.
بانوان مدینه فرزندان و همسران و برادران خود را برای کمک به پیامبر به جبهه فرستادند و آنان را تشویق می کردند به اسلام یاری رسانند. بانوان دین پرور، افراد ترسو و عافیت طلب را نکوهش کرده و از به جا ماندگان از نبرد عیب می گرفتند. چنان که زنان بنی ظفر بر قُزمان که از جنگ احد تخلف کرده بود خرده گرفتند و گفتند:
مردان به کارزار رفتند و تو جا ماندی؟! قزمان!از کار خود شرم نداری؟! مردان قبیله ات رفتند و تو ماندی.
بانوان مدینه از میراث شهیدان پاسداری کرده، یاد و خاطره افتخارآفرین جانبازان راه خدا را بزرگ داشتند و نگذاشتند که یاد و افتخارات آنان در تاریخ کم رنگ شود. زنان انصار به ویژه زنان قبیله بنی الاشهل که بیشترین کشتگان از آنان بود به سفارش پیامبر نخست به خانه حمزه سیدالشهدا رفتند. در آنجا ضمن همدردی با خاندان پیامبر در عزای آن شهید غریب، از ایثارها و شجاعت های شهیدان یاد کردند.
پدید آورنده : سید عباس رضوی
مجله حوزه
