امام خمینی(ره): انبیای الهی، هر كدام دارای مرتبه خاصی هستند و این به لحاظ آن است كه هر كدام از آنها روی مصلحت الهی و ظرفیت وجودی كه دارند، مظهر برخی از اسماء و اوصاف الهی است و از منظر همان اسم و وصف الهی به راهنمایی انسانها میپردازند، اما خاتم پیامبران تجلی تمامی اسماء و صفات الهی بوده و ما قبلا آوردیم كه پیامبر اكرم(ص) مظهر اسم اعظم «الله» است كه جامع همه اسماء الهی است، از این رو روشنگری و احاطه او نیز به همان میزان گسترده و تام است و از این جهت است كه وصف «خاتم پیامبران» را نصیب خود میسازد.
امام خمینی(ره) در ادامه به این نكته میپردازند كه هر پیامبری كه نبوت او از جامعیت برخوردار باشد، نیابت از آن نیز باید به همان جامعیت باشد؛ زیرا كه ولایت انبیا به تبع پیامبری رسیده كه از او نیابت میكند لذا ولایت حضرت علی(ع) را كه وصی پیامبر خاتم(ص) بوده، ولایت تام و ختمیه میداند. (همان؛ نیز ر.ك: امام خمینی (ره)، تعلیقات علی شرح فصوص الحكم و مصباح الانس، ص41- 0)
سخن امام خمینی(ره) در تقریرات فلسفه اینگونه ادامه پیدا میكند: «و چون حضرت رسول(ص) نبوت جامعه داشته و ایشان به صفاتی كه انبیای سلف رسیده بودند، با جامعیت دیگری رسیده بود، لذا ولایتی هم كه باطن نبوت ایشان بوده، جامع میباشد. پس اگر نبوت ایشان، جامع تمام نبوات سلف بوده، ولایت نبوت ایشان هم جامع جمیع نبوات خواهد بود».(همان)
از نظر امام (ره) پیامبران الهی طبیب های نفوس و مربیان ارواح اند كه شاگردان حق را از تاریكیها به نور و از نقص به كمال می رسانند. (امام خمینی(ره)، طلب و اراده، ص 157)
و پیامبر و ائمه، واسطههای میان حق و خلقاند و روابط فی ما بین حضرت وحدت محض و كثرت تفصیلی هستند. آنان واسطه اصل وجود و مظهر رحمت رحمانیهاند كه رحمت رحمانیه اصل وجود را افاضه میكند بلكه رحمت رحمانی، خود مقام ولایت آنها است و بلكه آنان اسم اعظم الهی هستند كه اسم رحمن و رحیم تابع اسم اعظماند. (امام خمینی (ره)، مصباح الهدایه، ترجمه فهری، ص 180)