تبیان، دستیار زندگی

http://rah-e-emam.blogfa.com/

حدیث ثقلین ،مبنای امامت در اندیشه ی امام خمینی (قدس سره )

به عقیده ی شیعه ، پیامبر اکرم (ص) حضرت علی (ع) را به سمت جانشینی خویش برای امامت وزمامداری امت اسلام تعیین ومنصوب نموده است . شیعه در این اعتقاد خود به روایات متعددی که در این زمینه رسیده وحتی در منابع معتبرحدیث اهل سنت نیز نقل شده ، استناد می کند ، مانند حدیث غدیر ، حدیث ثقلین و حدیث منزلت .
در این میان ، حضرت امام خمینی ( قدس سره ) برای اثبات وحقانیت امامت شیعه به حدیث ثقلین توجه ویژه دارند وبا بیان های مختلف بر عدم جدایی این دو امانت بزرگ نبوی تأکید می ورزند . ایشان در دیباچه بلند وپرمحتوای وصیت نامه ی سیاسی - الهی خویش در مورد محوریت حدیث ثقلین می نویسند :
ذکر این نکته لازم است که حدیث ثقلین متواتر بین جمیع مسلمین است و کتب اهل سنت از صحاح شش گانه تا کتب دیگر آنان با الفاظ مختلفه و موارد مکرره از پیغمبر اکرم (ص) به طور متواتر نقل شده است واین حدیث حجت قاطع است بر جمیع بشر ، به ویژه مسلمانان مذاهب مختلف ، وباید همه ی مسلمانان که حجت بر آنان تمام است ، جواب گوی آن باشند واگر عذری برای جاهلان بی خبر باشد برای علمای مذاهب نیست ( امام خمینی وصیت نامه سیاسی - الهی ، ص 1)

ب ) پیامدهای مهجوریت

نقش حکومت های جور در این مهجوریت بارز وآشکار است ، چه آنان با زمینه سازی های مختلف ، ثقل اکبر واصغر را از صحنه خارج نمودند تا بتوانند بر اساس هوای نفس حکمرانی نمایند . رحلت رسول اکرم (ص) در اذهان کسانی که هنوز در حال وهوای کفر ونفاق بودند فرصت مناسبی بود که فعال تر از گذشته وارد عمل شوند آنان با رحلت پیامبر (ص) هدایت نشدند ، بلکه در شرایط جدیدی قرار گرفتند وبه تضعیف نظام دینی پرداختند تا عملاً روزی خود به مسند قدرت برسند.
پیامد های ناگوار این مهجوریت به طور گذرا عبارتند از :
1) تنزیل شخصیت پیامبر (ص) شخصیت رسول اکرم (ص) واعتبار سنت ایشان در تکوین نظام دینی نقش مهمی داشت . برخی کوشیدند از ارج واعتبار او بکاهند تا با خودشان همطراز گردد وهر کسی بتواند در جای او قرار گیرد . لذا این مسأله را دامن زدند که او یک انسان بود مثل ما وامکان داشت سخنانش از روی حب یا بغض خاص باشد وارزش الهی ندارد (الدارمی ،ج1،ص125).
2) حذف سنت ؛ شعار قرآن برای ما کافی است ، بهانه ای شد برای کنار نهادن سنت نبوی . در ظاهرخواستند از قرآن تجلیل کنند ، اما در واقع مهم ترین ضامن بقای قرآن وشارح آن را از صحنه خارج نمودند وهمین شعار بود که معاویه را در صفین به پیروزی رساند ( احمد حسین ، ص 136).
3) نامحدود کردن اعتبار عنوان «صحابی »؛ چنان اعتباری به صحابیان بخشیدند که با هیچ عقل ومنطقی سازگار نبود . صحابیان از هرگونه تعرض مصون بودند و بدگویی کننده از آنان زندیق محسوب می شد که نباید در قبرستان مسلمین دفن شود . ( ابن حجر عسقلانی ، ص 9و10).
4) اجتهاد یا نظریه ی برابری صحابه وپیامبر (ص) وقتی در خانه ی اهل بیت را بستند ، اعلام کردند که پیامبر (ص) وصحابه مجتهد بوده اند وهر مجتهدی حق دارد مطابق نظر خود عمل کند . رأی مجتهد خطا هم باشد اعتبار دارد وبرای او مایه ی ثواب وپاداش اخروی است ( همان ، ص 112).

نظریه ی اجتهاد ، نتیجه ی طبیعی سه اقدام قبلی بود با این نطریه راه بازگشت مخالفان ودشمنان شناخته شده ی اسلام و پیامبر (ص) به صحنه ی سیاست کاملاً باز شد . نه تنها افراد تبهکار از هرگونه نقد واعتراض مصون شدند ، بلکه تک تک آنان حق داشتند به دلخواه خود رفتار کرده ومورد اعتراض قرار نگیرند . بنابراین دست به کار شده ویکایک سنت رسول خدا (ص) را به عنوان اجتهاد شخصی او کنار گذاشته وخلاف سند را به عنوان اجتهاد خود توجیه کرده وبه مورد اجرا گذاشتند . از جمله :
1) باز گرداندن طرد شدگان وبدنامان به صحنه ی سیاست ، مانند حکم بن عاص .
2) حق دخالت هرخلیفه در تعیین خلیفه بعد از خود ؛ با این که این حق را به پیامبر (ص) ندادند تا خلیفه ی پس از خود را تعیین کند .
3) لغو تساوی در تقسیم بیت المال .
4) تقسیم قبیله ای نبوت وحکومت .
پیامبر (ص) با تأکید سفارش می کرد اگر می خواهید گمراه نشوید از قرآن و عترت جدا نشوید ( حدیث ثقلین ). اما اجتهاد صحابه تصمیم گرفت افتخار نبوت وامامت از آن یک قبیله نباشد ( یثربی ، 109،1383-106). نظریه ی امامت شیعی با هیچ یک از این اقدامات سازگاری نداشته وندارد. اشاره ی امام راحل (قدس سره ) به مهجوریت تلخ قرآن در ابتدای وصیت نامه ی سیاسی الهی ودیگر فرمایشات ایشان ، ناظر به این امور وامثال آن است . البته در قرون متأخر دست استعمارگران واجانب نیز به میان آمد بر آتش معرکه افزود دول غارت گر نیز تأمین منافع خود را در دور ماندن امت اسلامی از قرآن ومعارف اصیل وحیانی ، ونیز دوری از مکتب انسان ساز تشیع دیدند وبر شدت اختلاف ها دامن زدند .

اینک فرازی چند از سخنان امام راحل (قدس سره ) را در زمینه ی پیامده های مهجوریت می آوریم که هم درد وآسیب شناسی است وهم راه درمان را نشان می دهد و امور بایسته ولازم دربازشناسی قرآن وامامت وبازگشت مجدد به آنها برای تجدید حیات امت اسلامی را بازگو می کند .
اسلام همه چیز برای مسلمین آورده است ، همه چیز ،قرآن در آن همه چیز است ، لکن مع الاسف ما استفاده از آن نکرده ایم ومسلمین مهجورش کردند ، یعنی استفاده ای که باید از آن بکنند نکردند . باید مردم را توجه داد ، گرایش داد به اسلام وقرآن ( صحیفه نور، ج 1، ص 88).
از پیغمبر اکرم (ص) منقول است که اسلام در ابتدا مظلوم بود .بعد هم مظلوم خواهد بود .من می خواهم مظلومیت اسلام را امروز برای شما آقایان عرض کنم در قرآن شریف هم می بینیم که پیغمبر اکرم (ص) شکایت کرده است به خدای تبارک وتعالی که «ان قومی اتخدواهذاالقران مهجورا » از مهجور بودن قرآن در نزد قومش ودر امتش شکایت فرموده است . من این مهجوریت ومظلومیت را امروز در حضور شما آقایان محترم عرض می کنم که ببینید چه وضعی اسلام ومسلمین دارند . قرآن واسلام مهجور ومظلومند برای این که مهجوریت قرآن ومهجوریت اسلام به این است که مسائل مهم قرآنی ومسائل مهم اسلامی یا به کلی مهجور است ویا برخلاف آنها بسیاری از دولت های اسلامی قیام کردند ( همان ، ج15، ص 56) .
شهادت سید مظلومان وهواخواهان قرآن در عاشورا، سر آغاز زندگی جاوید اسلام وحیات ابدی قرآن کریم بود . آن شهادت مظلومانه واسارت آل الله (ع) تحت وتاج یزیدیان را که با اسم اسلام ، اساس وحی را به خیال خام خود می خواستند محو کنند ، برای همیشه به باد فنا سپرد وآن جریان سفیانیان را از صحنه ی تاریخ کنار زد ( همان ، ج 14، ص 263).
ائمه (ع) وپیروانشان ، یعنی شیعه ، همیشه با حکومت های جائر وقدرت های سیاسی باطل مبارزه داشتند . این معنا از شرح حال وطرز زندگی آنان کاملاً پیداست . بسیاری اوقات گرفتار حکام ظلم وجور بوده اند ودر حال شدت تقیه وخوف به سر می برده اند ( البته خوف از برای مذهب داشتند نه برای خودشان واین مطلب در بررسی روایات همیشه مورد نظر است ) حکام جور هم همیشه از ائمه (ع) وحشت داشتند آنها می دانستند که اگر به ائمه (ع) فرصت بدهند قیام خواهند کرد ( امام خمینی ، ولایت فقیه ، ص 138).

ما باید در این امور از پیغمبر اکرم (ص) واز ائمه ی هدی (ع) که در طول مدت عمر شریفشان یا در جنگ بودند با کفار ویا در حبس بودند به دست اشخاصی که با اسم اسلام آنها را به حبس وزجر می کشیدند ، ما باید به آنها اقتدا بکنیم واز آنها سر مشق بگیریم که اسلام عزیز چیزی است که پیغمبر اکرم (ص) در راه او جان فشانی کرد وائمه ی هدی (ع) در راه او جان فشانی کردند ویاران پایدار پیغمبر (ص) در راه او جان فشانی کردند وما نیز باید به آنها اقتدا کنیم ( صحیفه نور، 14، ص 189).
حضرت امام راحل ( قدس سره ) راهکارهای عملی را برای نجات ثقلین از مهجوریت گوشزد می کنند ، مانند شناخت دقیق احکام اسلام ، بازگشت به معارف قرآن ، فهم خوب دستورات وحی ، آشنایی با سنت پیامبر (ص) وسیره ی امامان معصوم (ع) فداکاری در راه اسلام ، شناخت توطئه های استعمارگران وبرای مقابله با آنها قرآن وسیره معصومین (ع) را مقتدا قرار دادن ، تهذیب نفس ، استقبال از شهادت ومرزبانی آگاهانه از مرزهای عقیدتی وفرهنگی نمودن ، اجرا کردن دستورات قرآن واهل بیت (ع) ودر عمل شیعه وپیرو ائمه ی بودن ( امام خمینی ، قرآن کتاب هدایت در دیدگاه امام خمینی ، ص 191).