تبیان، دستیار زندگی

آئین پر ارج اسلام، شخصیت و منزلت والای برای مقام شامخ «زن» قائل شده است و با مسائل گوناگون خرافی و اعتقادات غلط که در مورد «زن» در طول تاریخ بشریت مطرح گردیده ، مبارزه کرده و محکوم نموده است. این مهم در شرایطی به وقوع پیوست که در برخی از مکاتب بشری و آئینهای ساختگی، به شدت زنان را تحقیر میکردند و آنان را طفیلی وجود «مردان» قلمداد مینمودند .

زنان همواره و به ویژه قبل از ظهور اسلام، از یک وضعیت نامطلوب برخوردار بودند، اما با ظهور دین اسلام حقوق و شخصیت و کرامت انسانی و هویت واقعی خود را پیدا کردند و در سآیه سار اسلام ، به ایمان والا دست یازیدند و در پرتو عفاف و پاکدامنی و شکیبایی و ثبات قدم و سایر فضائل پسندیدهی اخلاقی به کمالات عالیهی انسانی نائل آمدند .

زن از منظر اسلام:

اسلام، آفرینش زن را از نشانههای خداوند متعال معرفی کرده است. در قرآن آمده : « و از نشانههای او اینکه همسرانی از جنس خود شما برای شما آفرید ، تا درکنار آنها آرامش یابید، و در میانتان مودت و رحمت قرار داد، در این نشانههائی است برای گروهی که تفکر میکنند. » ( سوره روم آیه 21) در این آیه، خداوند هدف ازدواج را سکونت و آرامش قرار داده است. این آرامش از اینجا ناشی میشود که این دو جنس مکمل یکدیگر و مآیهی شکوفائی و نشاط و پرورش یکدیگر هستند. به طوری که هر یک بدون دیگری ناقص است و طبیعی است که میان یک موجود و مکمل وجود او چنین جاذبهی نیرومندی وجود داشته باشد.

اسلام نگاهی توام با احترام به زنان دارد. تعبیراتی که از زنان در قرآن کریم ارائه میشود مثل توصفات مردان محترمانه است، مانند: « به مردان مؤمن بگو چشمان خود را کنترل کنند»

در مورد زنان میفرماید: « به زنان با ایمان بگو چشمان خود را کنترل کنند»

نقش زنان در پیشبرد و ترویج و توسعه ی اهداف اسلامی

زنان در مواقع حساس، به سهم خود، در پیشبرد اهداف اسلامی مؤثر بودهاند. آنها همراه مردان در برابر دشمن ایستادگی میکردند، به عنوان نمونه در غزوهی اُحُد چهارده نفر از زنان مسلمان از جمله حضرت زهرا (س)، حضور داشتند و آب و غذا به جنگجویان میرساندند و مجروحان را معالجه میکردند. یکی از زنان شجاع در نبرد « احد » « ام عماره» نسیبه، دختر کعب بود که به همراه شوهر و پسرش در جنگ شرکت داشت . وی پس از فرار مسلمانان شمشیر به دست گرفت و از رسول الله (ص) حفاظت کرد و در نتیجه دوازده زخم نیزه و شمشیر برداشت. بانویی به نام «رفیده» در جنگ خندق به دستور پیامبر(ص) پرستاری از مجروحان را به عهده داشت. حضرت زهرا (س) در هنگام غصب و تصرف فدک، در زمان خلیفهی اول همراه زنان بنیهاشم به مسجد آمد . ابوبکر با گروهی از مهاجران و انصار نشسته بودند. آه سوزان و دردناک دخت پیامبر(ص) جمعیت را متأثر ساخت . خدای را سپاس گفت و به یگانگی او و رسالت رسول خدا (ص) گواهی داد و همه را به حفظ قرآن ، که امانت بزرگ الهی است ، سفارش کرد... نقش مهم علی (ع) در دفاع از اسلام و پیامبراکرم (ص) را یادآور شد. و در انتقاد از بی وفایی مردم فرمود : «شما آنقدر صبر نکردید که بحران فروکش کند و اندکی از مصیبت بگذرد. شتابان فتنه را دامن زدید، شعلههای اخلال و فساد را برافروختید، احکام و سنن پیامبر(ص) را ترک کردید و به اهل بیت و خانوادهاش ستم و خیانت روا داشتید... بارزترین بعد زندگی حضرت زینب(ص) ، همان پاسداری از فرهنگ عاشورا بود که با خطابههایش ، پیام خون امام حسین (ع) را به جهانیان رساند. زینب (س) هم دختر شهید بود ، هم خواهر شهید ، هم مادر شهید ، هم عمهی شهید. پس از عاشورا و در سفر اسارت ، در کوفه و دمشق، خطابههای آتشینی ایراد کرد و رمز بقای حماسهی کربلا و بیداری مردم گشت. وی به« قهرمان صبر» شهرت یافت. به طور کلی زنان مسلمان در دورهها و اعصار مختلف، در پیشبرد و توسعهی اهداف اسلام نقش مؤثر و به سزای از خود به یادگار گذاشتهاند. در سرزمینمان ایران نیز در برهههای مختلف ، زنان نقشآفرین بودند و عملکردشان موجب عزتمندی کشور شده است. از جمله امام خمینی (ره) در این مورد فرمود: « اگر کسی با تاریخ صد سالهی ایران آشنایی داشته باشد میداند که شما زنها در جنبشهای اصیلی که در ایران رخ داده است از قبیل جنبش مشروطیت و تنباکو، همدوش با مردها قیام میکردید و همینطور در انقلاب بزرگی که در زمان ما واقع شده پیشقدم بودهاید و نقش شما در این نهضت از مردها بیشتر بوده چون وقتی که شما به خیابانها ریختید و در مقابل تانکها و توپها تظاهرات کردید، مردها قدرتشان چند برابر شد. پس از پیروزی انقلاب در امر پاکسازی و جهاد و سازندگی، نقش بزرگی را ایفا کردید...

نقش زنان در تحکیم مبانی خانواده و تربیت نسلی متعهد و متدین و عالم

امام خمینی (ره) در مورد نقش زنان در تربیت نسلی متدین و عالم میفرماید: « شما خانمها شرف مادری دارید که در این شرف از مردها جلو هستید و مسئولیت تربیت بچه در دامن خودتان دارید. اول مدرسهای که بچه دارد دامن مادر است . مادر خوب، بچه ی خوب تربیت می کند و خدای نخواسته اگر مادر منحرف باشد بچه از همان دامن مادر منحرف بیرون میاید و چون بچهها علاقهای که به مادر دارند به هیچکس ندارند و در دامن مادر که هستند تمام چیزهایی که دارند، آرزوهایی که دارند، خلاصه میشود در مادر و همه چیز را در مادر، میبینند، حرف مادر ، خلق مادر، عمل مادر در بچهها اثر دارد لامحاله.

یک بچه در دامن مادر که کلاس اول است ، این دامن اگر یک دامن طاهر و پاکیزه و مهذب باشد، بچه از همین اول که دارد رشد میکند ، با آن اخلاق صحیح و با تهذیب نفس و با آن عمل خوب رشد میکند. بچه وقتی در دامن مادرش هست میبیند مادر اخلاق خوش دارد ، اعمال صحیح دارد ، گفتار خوش دارد ، آن بچه، از همان جا اعمالش و گفتارش به تقلید از مادر که از همهی تقلیدها بالاتر است و به تزریق مادر که از همهی تزریق ها مؤثرتر است تربیت میشود. شما این مسئولیت بزرگ را دارید که باید بچههای خودتان را که نوزاد هستند و نفوسشان زود چیز را قبول میکند، تربیت را زود قبول میکند ، خوب و بد را زود قبول میکند، اول که این بچهها در دامن شما بزرگ میشوند ، مسئول افعال و اعمال آنها هم شما هستید. همانطوری که اگر یک بچهی خوب تربیت کنید ممکن است که سعادت یک ملت را همان یک بچه تأمین کند، اگر یک بچهی بد هم خدای نخواسته در دامن شما بزرگ بشود ممکن است که یک فساد در جامعه پیدا بشود . گمان نکنید که یک بچه است، یک بچه گاهی وقتها در جامعه وقتی که وارد شد، در رأس جامعه واقع میشود و محتمل است که جامعه را به فساد بکشد ... بچه اگر صحیح بار آمد شما تحویل مدرسه میدهید، اگر معلم یک معلم صحیحی باشد ، از مدرسه این افراد صحیح بیرون میایند ، یک جامعه صحیح میشود .... رسول خدا(ص) در ارتباط با مقام شامخ «مادر» می فرماید: « الجنه تحت اقدام الامهات » بهشت زیر پای مادران است . یعنی سعادت هر دو سرا در نزد مادر و در گرو پرورش نیکوی اوست. و شاعر پارسی گوی پاکستان این نقش زن را چنین میستاید:

نیک اگر بینی امومت رحمت است سیرت اقوام را صورتگر است. و امام راحل در بیانات خود دارد : « مرد از دامن زن به معراج میرود ».

اسلام از آنجا که اسلام «زن» را همچون مرد گل سرسبد آفرینش و دارای یک سرشت و یک هدف و نیز برخوردار از توان برابر در رسیدن به کمالات معنوی و مخاطب خداوند در امر و نهیهای الهی میداند و در یک کلمه «زن» را به تمام معنا یک انسان معرفی میکند از تمام مکاتب دیگر متمایز میشود که در متن مقاله به تفصیل مورد بحث قرار گرفت.

مجله حوزه