تبیان، دستیار زندگی

مراقبت از پوست كار چندان ساده ای نیست، بالاخره ما در حال صحبت از بزرگترین ارگان بدن هستیم.در حال حاضر به لطف درك بهتر از بافت شناسی و فیزیولوژی پوست، پیشرفت‌های زیادی درباره‌ی چگونگی حفظ زیبایی و افزایش طول عمر پوست شده است، بطوری كه دیگر كشیدن پوست از طریق جراحی، تنها راه چاره برای حفظ زیبایی آن به شمار نمی‌آید.كرم‌هایی كه با چروك زودرس و پیری پوست مقابله می‌كنند، روشهای درمانی‌ای كه حالت تهاجمی كمتری دارند، مانند درمان با لیزر و همگی این امكان را به ما می‌دهند كه سالها، درخشش پوست خود را به خوبی حفظ كنیم و مراجعه به جراح پلاستیك را به بعد از ۱۰۰ سالگی موكول كنیم!مهم این است كه در سنین پایین‌تر و قبل از اینكه پوست ما شروع به پیر شدن كند، از آن پیشگیری كنیم.

چه‌ عواملی ‌باعث ‌سریع ‌تر ظاهر شدن‌ آثار پیری‌ در پوست‌ می‌ شوند؟

بیشتر تغییراتی‌ که‌ تصور می‌ کنید در نتیجه‌ پیری‌ در پوست‌ افراد به‌ وجود آمده ‌اند، احتمالاً بر اثر آسیب‌ اشعه‌ خورشید ایجاد شده‌اند. درست‌ است‌ که‌ به‌ هر حال‌ با افزایش‌ سن، تغییراتی‌ در پوست‌ پدید می ‌آید، اما اگر پوست‌ هیچ‌ وقت‌ در معرض‌ اشعه‌ خورشید قرار نگیرد، تا سنین‌ خیلی‌ بالا، آثار پیری‌ در آن‌ مشاهده‌ نخواهد شد. مهمترین‌ کاری‌ که‌ برای‌ جلوگیری‌ از ایجاد چین‌ و چروک‌ در پوست، ضعیف ‌شدن‌ و تغییر رنگ‌ پوست‌ باید انجام‌ بدهید، محافظت‌ از پوست‌ در برابر نور خورشید است.
سیگار کشیدن‌ هم‌ موجب‌ پیری‌ زود هنگام‌ پوست‌ می ‌شود، چون‌ میزان‌ جریان‌ خون‌ به‌ پوست‌ را کاهش‌ می ‌دهد و در نتیجه‌ سبب‌ ایجاد چین‌ و چروک‌ می‌ شود. به‌ علاوه، کشیدن‌ سیگار کاهش‌ دفاع‌ طبیعی‌ بدن‌ در مقابل‌ رادیکال‌های‌ آزاد (مواد شیمیایی‌ خطرناک) را به‌ همراه‌ دارد.

لکه‌های‌ پیری‌

لکه‌های‌ پیری‌ معمولاً حدود سی‌ سالگی‌ در نواحی‌ باز بدن‌ (از قبیل‌ گردن، دست‌ و بازوها)که‌ بیشتر در معرض‌ نور خورشید هستند ظاهر می ‌شوند؛. اگرچه‌ ممکن‌ است‌ ظاهر آنها خیلی‌ شبیه‌ خال‌ باشد، اما این‌ دو با هم‌ تفاوت‌ زیادی‌ دارند. خال‌ها در نتیجه‌ توارث‌ پدید می ‌آیند، در حالی‌ که‌ لکه‌ های‌ پیری‌ در اثر سال‌ها قرار گرفتن‌ در معرض‌ اشعه‌ خورشید ایجاد می ‌شوند.
سیگار کشیدن‌ هم‌ موجب‌ پیری‌ زود هنگام‌ پوست‌ می ‌شود، چون‌ میزان‌ جریان‌ خون‌ به‌ پوست‌ را کاهش‌ می ‌دهد و در نتیجه‌ سبب‌ ایجاد چین‌ و چروک‌ می‌ شود.
درمان‌های‌ بسیار زیادی‌ برای‌ این‌ لکه‌ها وجود دارد. اما پیش‌ از این‌ که‌ بخواهید به‌ فکر خرید دارویی‌ برای‌ درمان‌ آنها باشید، حتماً باید با متخصص‌ پوست‌ مشورت‌ کنید تا احتمال‌ وجود سرطان‌ پوست‌ را بررسی‌ و رد کند. بعد از این‌ که‌ از سلامت‌ پوست‌ خود مطمئن‌ شدید، با پزشکتان‌ در مورد راه‌ حل‌های‌ موجود مشورت‌ کنید. به‌ خاطر داشته‌ باشید از هر روشی‌ که‌ استفاده‌ کنید، نتیجه‌ درمان‌ به‌ شدت‌ این‌ لکه‌ها، مدتی‌ که‌ در معرض‌ نور خورشید بوده‌اید و میزان‌ درمانتان‌ بستگی‌ دارد. ضروری‌ است‌ برای‌ جلوگیری‌ از ایجاد لکه‌های‌ جدید، در نواحی‌ باز بدن، همیشه‌ و حتی‌ در زمستان‌، از ضد آفتاب‌های‌ مناسب‌ استفاده‌ کنید.

علل‌ ایجاد آکنه‌ (جوش‌ غرور)

عوامل‌ متعددی‌ در ابتلا به‌ آکنه‌ مؤثرند؛ از قبیل:

- وراثت: اگر پدر و مادر در زمان‌ نوجوانی‌ مبتلا به‌ آکنه‌ بوده‌ باشند، به‌ احتمال‌ زیاد فرزندشان‌ هم‌ این‌ گونه‌ خواهد بود.
- هورمون‌ها: در طی‌ دوره‌ بلوغ‌، هورمون‌های‌ جنسی‌ (آندروژن‌ها) فعال‌ می‌ شوند و غدد ترشح ‌کننده‌ چربی‌ در پوست‌ را تحریک‌ می ‌کنند. در نتیجه‌ تولید چربی‌ در پوست‌ افزایش‌ می ‌یابد که‌ این‌ امر از عوامل‌ مهم‌ پیدایش‌ جوش‌هاست. به‌علاوه، تغییر در مقدار هورمون‌ها در دوره‌ ماهانه‌ یا در نتیجه‌ شروع‌ یا پایان‌ مصرف‌ داروهای‌ ضد بارداری، ممکن‌ است‌ سبب‌ پیدایش‌ یا تشدید این‌ جوش‌ها شود (البته‌ در بعضی‌ موارد، از قرص‌های‌ جلوگیری از بارداری‌ برای‌ درمان‌ این‌ جوش‌ها استفاده‌ می‌شود).
- استرس‌ (فشار روانی): اگرچه‌ فشارهای‌ روانی‌ مستقیماً باعث‌ ایجاد آکنه‌ نمی‌ شوند، اما بالقوه‌ می ‌توانند آکنه‌ و سایر بیماری‌های‌ پوست‌ را تشدید کنند.

باورهای‌ نادرست‌ در مورد آکنه‌

در خلال‌ چندین‌ دهه، علل‌ گوناگونی‌ برای‌ آکنه‌ در نظر گرفته‌ می‌شد، که‌ امروزه‌ با کمک‌ تحقیقات‌ علمی، نادرست‌ بودن‌ پاره‌ای‌ از این‌ موارد مشخص‌ شده‌ است. بعضی‌ از این‌ باورهای‌ نادرست‌ عبارت اند از:
- «مصرف‌ شکلات، پیتزا، گردو، پسته‌ و غذاهای‌ سرخ ‌کردنی‌ برای‌ همه‌ افراد ممنوع‌ است»؛ اما تحقیقات‌ جدید نشان‌ می‌دهند که‌ حساسیت‌ همه‌ افراد به‌ آن‌ چه‌ می ‌خورند یکسان‌ نیست؛ بعضی‌ها حساسند و بعضی‌ دیگر این‌ گونه‌ نیستند.
- «نور خورشید برای‌ درمان‌ آکنه‌ مفید است»؛ گرچه‌ ممکن‌ است‌ نور خورشید باعث‌ خشک ‌شدن‌ جوش‌ها شود، اما به‌ نظر می ‌رسد که‌ ضررهای‌ تابش‌ مستقیم‌ نور خورشید از منافع‌ آن‌ بیشتر باشد. تابش‌ نور خورشید به‌ پوست‌ (بخصوص‌ اگر باعث‌ آفتاب‌ سوختگی‌ شود و به‌ ویژه‌ در کسانی‌ که‌ پوست‌ روشن‌ دارند) ممکن‌ است‌ سبب‌ ایجاد سرطان‌ پوست‌ شود و مسبب‌ پیری‌ زودرس‌ پوست‌ نیز هست.
- «آکنه‌ در سی‌ سالگی‌ خود به ‌خود رفع‌ خواهد شد» اما متأسفانه‌ مشاهده می شود که بسیاری‌ از افراد بزرگسال‌ تا پنجاه‌ سالگی‌ و حتی‌ بیشتر، به‌ آکنه‌ مبتلا هستند.
- «علت‌ به ‌وجود آمدن‌ آکنه‌، بهداشت‌ نامناسب‌ است» اما باید دانست وجود آکنه‌ به‌ معنی‌ تمیز نبودن‌ پوست‌ نیست.
- «محلول‌های‌ شستشوی‌ قوی‌ برای‌ بهبودی‌ آکنه‌ مناسبند». در صورتی که بسیاری‌ از پزشک‌ها معتقدند ‌ پوسته‌ پوسته ‌شدن‌ پوست، آکنه‌ را تشدید می ‌کند.

توصیه‌هایی‌ برای‌ بهبود آکنه‌

- همیشه‌ صورت‌ خود را با تمیز کننده‌های‌ ملایم‌ بشویید. از محلول‌های‌ شستشوی‌ قوی‌ استفاده نکنید و نیز از تراشیدن‌ سطح‌ پوست‌ پرهیز کنید زیرا این‌ موارد ممکن‌ است‌ باعث‌ تشدید آکنه‌ شوند. اگر وسوسه‌ می ‌شوید که‌ بیش‌ از حد صورت‌ خود را تمیز کنید، باید در مقابل‌ این‌ وسوسه‌ مقاومت‌ کنید، زیرا ممکن‌ است‌ این‌ کار بیش‌ از آن‌ که‌ مفید باشد مضر باشد.

- خانم‌ها دقت‌ کنند که‌ زمان‌ خواب، حتماً آرایش‌ صورت‌ خود را پاک‌ کنند. برای‌ این‌ کار بهتر است‌ از آب‌ و تمیز کننده‌های‌ ملایم‌ استفاده‌ شود.

- از مواد قابض‌ و خشک‌ کننده‌ استفاده‌ نکنید. اگر چربی‌ پوست‌ را بیش‌ از حد از بین‌ ببرید، ممکن‌ است‌ واکنش‌ پوست‌ شما به‌ صورت‌ تولید چربی‌ حتی‌ بیشتر از قبل‌ باشد.

- از ترکاندن‌ و چلاندن‌ جوش‌ها خودداری‌ کنید. این‌ کار ممکن‌ است‌ باعث‌ ایجاد جراحت‌های‌ دائمی‌ در پوست‌ شود.

- هنگام‌ خرید مواد آرایشی، محصولات‌ بدون‌ چربی‌ را انتخاب‌ کنید. روی‌ این‌ محصولات‌ نوشته‌ شده‌ است: ..noncomedogenic.

- هر روز از ضد آفتاب‌های‌ بدون‌ چربی‌(noncomedogenic) استفاده‌ کنید.

۵ عامل اصلی پیری پوست

پیر شدن پوست نیز همانند همه بیماری‌های پوستی دارای عواملی است که با دوری از آنها می‌توانید همیشه پوست جوان و شادابی داشته باشید.
۱) فقدان رطوبت: پوست خشک نه‌تنها ایجاد ناراحتی می‌کند، بلکه به‌دلیل نبودن آب کافی در سطح پوست، آنزیم‌های پوست عملکرد صحیحی نخواهند داشت. در نتیجه پوست نمی‌تواند به‌طور خودکار التهابات ناشی از آلودگی، مصرف قند زیاد و نور خورشید را التیام بخشد. بنابراین استفاده از مواد مرطوب‌کننده بسیار مهم است.
۲) آلودگی: آلودگی‌های موجود در محیط اطراف ارمغان دنیای مدرن است و البته موثرترین دشمن برای سلامت و شادابی پوست. تنها راه مقابله با این آلودگی‌ها استفاده از مواد آنتی‌اکسیدان‌دار است. این مواد از طریق رژیم غذایی مناسب مثل خوردن شکلات تیره، میوه‌ها و سبزیجات به خصوص میوه‌های خانواده توت و انار و چای سبز حاصل می‌شود.
۳) ژنتیک: سهم عمده‌ای از خاصیت و کیفیت پوست مربوط به ژنی است که شما از والدین خود کسب کرده‌اید و متخصصان سعی بسیاری در پیدا کردن این ژن موثر دارند.
۴) دخانیات: دخانیات باعث از بین رفتن کلاژن – یکی از مهم‌ترین پروتئین‌های ساختاری پوست می‌شود. و نتیجه آن بروز علائم پیری نظیر چین و چروک پوستی و مانع از خون‌رسانی کافی به پوست می‌شود و در نتیجه انبوهی از آلودگی‌ها در سطح پوست باقی خواهد ماند و این بهترین دلیل برای ترک سیگار است.
۵) خورشید: اشعه فرابنفش خورشید عامل تخریبی سلامت و جوانی پوست است. این اشعه باعث ایجاد التهاب پوستی و تولید رادیکال‌های آزاد می‌شود که کلاژن را تخریب می‌کند. به‌علاوه عامل سرطان پوست نیز است. تنها راه مقابله با این عامل طبیعی اجتناب از قرار گرفتن مستقیم در معرض نور خورشید است. استفاده از کرم‌های ضدآفتاب، حتی زمانی که قصد خارج شدن از منزل را ندارید نیز می‌تواند مفید باشد.