تبیان، دستیار زندگی

نقد و بررسی روشهای تدریس ریاضی بحث در روش تدریس ریاضی به زمان ما منحصر نمی شود. از هنگامی که تدریس ریاضی مطرح بوده است، روش تدریس آن نیز مورد بحث و مطالعه بوده است. با مطالعه تاریخ آموزش و پرورش، ملاحظه می کنیم که همواره دو نوع آموزش درمقابل هم قرار داشت هاند. دسته اول، روشهای تدریس سنتی، که در گذشته های دور به کار می رفته اند و دسته دوم، روشهای مبتنی بر یافته های روانشناسی است که به طور عمده از قرن بیستم به بعد تکوین یافته اند و به روشهای جدید شهرت دارند.

ریاضیات دبستان و چگونگی حلّ مسئله‌

(ویژه‌ی پدرها و مادرها)

برخی از دانش‌آموزان، سریع‌تر و راحت‌تر از دیگران، مسئله‌های ریاضی را حل می‌کنند. برخی از روش‌های حلّ مسئله در این دانش‌آموزان، عبارتند از:

1- رسم شکل (یک تصویر کلّی)

تحقیقات نشان می‌دهد آن‌هایی که به‌راحتی مسئله حل می‌کنند، برای حل کردن مسئله، شکل رسم می‌کنند یا ممکن است این عمل را در ذهن خود انجام دهند.

2

- رسم شکل (حلّ مسئله)

مسئله را مسئله‌های ساده تبدیل کنند تا از طریق حلّ مسئله‌های ساده، به حلّ مسئله‌های اصلی پی ببرند.

مثال: مسئله‌ی اصلی: حسین 740 تومان پول دارد. اگر یک توپ به قیمت 350 تومان بخرد، چند تومان برایش باقی ‌می‌ماند؟

مسئله‌ی ساده: حسین 9 مداد دارد. 4 مداد را به برادرش داد. حالا چند مداد برایش باقی می‌ماند؟

3- زیر مسئله‌ها (مسئله‌هایی درون مسئله‌ی اصلی)

بعضی از مسائل، زیر مسئله‌هایی دارند. ابتدا دانش‌آموزان باید زیر مسئله‌ها را کشف و حل کنند تا به حلّ مسئله‌ی اصلی دست یابند.

مثال: مریم خیاط است. او در هفته‌ی گذشته 3 پیراهن زنانه، 4 پیراهن مردانه و 2 پیراهن دخترانه دوخته است. او در هفته‌ی گذشته، چند پیراهن دوخته است؟

حلّ مسئله‌ی اصلی: 9=(2+4) + 3

حلّ زیر مسئله: (2+4)

در مسئله‌ی بالا، دانش‌آموز ابتدا باید (2+4) را حل کند (زیر مسئله)، سپس به حلّ مسئله‌ی اصلی بپردازد.

4- الگویابی

اهمیّت مطالب الگوها به حدّی است که ریاضیات را «علم الگوها»‌نامیده‌اند.

نگاه آگاهانه و دقیق برای یافتن الگوها، مهارتی مهم است. معمولاً کلید یافتن یک الگو، سازمان‌دهی و تنظیم داده‌هاست.

مثال: مانند نمونه، عددها را ادامه بدهید.

...، ...، ...، 6، 4، 2

...، ...، ...، 10، 5، 0

5

- تنظیم جدول نظام‌دار

سازمان‌دهی داده‌ها از طریق جدول، به ما کمک می‌کند تا اطّلاعات داده شده را دسته‌بندی کنیم و با به‌دست آوردن اطّلاعات پنهان داده‌ها و ... گامی در جهت حلّ مسئله برداریم.

مثال: با رقم‌های 4 و 2 هر چه می‌توانید عدد دو رقمی بنویسید.

حل: 24-42-44-22‌

6- روش حدس و آزمایش

بسیاری از مسائلی که در برخورد اوّلیّه، پیچیده و مبهم به‌نظر می‌رسند را می‌توان از طریق حدس و آزمایش، حل کرد.

یکی از پیامدهای راهبرد حدس و آزمایش، شناخت مسئله و دیدن سرچشمه‌های راه‌حلّ مسئله می‌باشد.

مثال: 17=□ + 9

امین می‌خواهد مسئله‌ی بالا را از راه حدس و آزمایش انجام دهد. او ابتدا عدد 6 را انتخاب می‌کند که می‌شود 15؛ بنابراین باید عدد بزرگ‌تر را انتخاب کند. این بار عدد 7 و 8 را امتحان می‌کند تا به جواب صحیح برسد.

- کلمات کلیدی

کلماتی مانند (باقی‌مانده- روی‌هم- با هم- حاصل‌جمع) اگر در پرسش مسئله باشد، می‌توان راه‌گشایی برای حلّ مسئله باشد.

مثال: محمّد 35 کتاب و علی 50 کتاب دارد. آن‌هاروی‌هم، چند کتاب دارند؟

دانش‌آموزان چگونه به حلّ مسائل ریاضی تشویق خواهند شد و مسائل بیش‌تری حل خواهند کرد؟

 1- مسئله‌ها را خودشان حل کنند.

2- زیاد مسئله حل کنند.

3- خودشان مسئله بسازند و آن را حل کنند.

4- بیش‌تر شخصیّت‌های مسئله، خودِ دانش‌آموز باشد.

5- در ساخت و حلّ مسئله، مشارکت گروهی داشته باشند.