تبیان، دستیار زندگی

ریشه نام پَردیس

پَردیس یکی از شهرهای جدید و اقماری استان تهران است. پردیس پیوند « پَر + دیس : پسوند شباهت » است . پردیس همان فردوس و به معنی بهشت است .

پردیس واژه ای برگرفته از زبان مادی (پارادئزا) بمعنی باغ و بستان است و از همین واژه پالیز فارسی و فردوس در عربی ساخته شده است .

گزنفون گوید: «در هر جا، که شاه (هخامنشی ) خانه کند و به هرجا که رود، همیشه مراقب است ، در همه جا باغهایی باشد پر از چیزهای زیبا که زمین می دهد. این باغ ها را پردیس می نامند. اگر هوا مانع نباشد ، شاه بیشتر اوقات خود را در این گونه باغ ها می گذراند.» اردشیر دوم در کتیبه ای در شوش این جمله را نقش کرده است : «اردشیرشاه گوید : به فضل اهورامزدا این کاخ پردیس زندگانی را من ساختم . اهورمزدا و مثره (مهر) مرا از هر بدی بپایند و آنچه را که کرده ام نگاهدارند». (ایران باستان تألیف پیرنیا جلد 2 صفحه های 1467 و 1504 و 1564 و 1611).

جواد مفرد کهلان زبان شناس چنین نظری دارد : پردیس مرکّب است از دو جزء: پیشاوند« پئیری »به معنی گرداگرد و پیرامون و « دئزه » که از مصدر « دئز» به معنی انباشتن و روی هم چیدن و دیوار گذاشتن است. در مجموع یعنی باغِ دارای حصار و دیوار پیرامونی.

ریشه نام نَجَف آباد

نجف آباد در روزگار شاه عباس صفوی در ۳۰ کیلومتری غرب اصفهان ساخته شد. در دوره صفوی شهر نجف آباد با طرح شیخ بهایی و به پیشنهاد او به عنوان یک شهر نوین ساخته گردید. در باره انگیزه ساخت شهر نجف آباد سخنان گوناگون وجود دارد .

معروف ترین سخن آن است که : نذورات و درآمد موقوفات منطقه به وسیله کاروانی از اصفهان به سوی نجف می‌رفت که پس از پیمودن ۲۵ کیلومتر از حرکت باز ایستاد . شیخ بهایی چاره را در این دید که با اجازه شاه عباس بارهای شتران را هزینه ساخت شهری کنند به نام نجف آباد . بدین گونه نجف آباد پدید آمد .

سخن دیگر آن است که : شاه عباس صفوی مقداری پول و جواهرات برای مرقد حضرت علی اختصاص داد و خواست به نجف بفرستد. با تدبیر شیخ بهایی از خروج این ذخایر از ایران جلوگیری شد و به کمک آن شهر جدید نجف آباد ساخته شد .

همین داستان با اندکی تفاوت : در حدود سال ۱۰۲۲ هجری قمری، شاه عباس اول صفوی، مقدار زیادی پول و جواهرات برای آرامگاه حضرت علی (ع) در نجف اشرف اختصاص داد و خواست به شهر نجف در عراق بفرستد. در این هنگام شیخ بهایی آگاه شد و دید كه خروج پول و جواهر برخلاف مصالح كشور است پس برای جلوگیری از آن، نزد شاه عباس رفت و  گفت دیشب در خواب حضرت علی (ع) را زیارت كردم، به من امر فرمودند كه نجف به جواهر شما نیازی ندارد ، پول و جواهر را صرف ساختمان شهری به نام نجف آباد، در نزدیک اصفهان كنید. شاه عباس این گفته شیخ بهایی را پذیرفته دستور ساختن این شهر را می دهد و شهری در دشت پهناوری در 29 كیلومتری غرب اصفهان ساخته شد و نجف آباد خوانده شد.