رفـع بـوی بـد دهـان در ماه مبارک رمضان

 

---

---

وقتی شب، قبل از خواب، مسواک می‌زنیم این میکروارگانیسم‌ها فرصت پیدا می‌کنند تخمیر را آغاز کنند به همین دلیل صبح قبل از خواب دهانمان بوی نامطبوعی می‌دهد.

 

در ماه رمضان نیز چون در طول روز چیزی نمی‌خوریم، این روند با شدت بیشتری اتفاق می‌افتد.

 

در روزهای عادی، گیاهان معطری مانند جعفری و نعناع بجوید. برای چند دقیقه تا حداکثر نیم ساعت دهان خوشبو می‌شود و به دلیل خاصیت ضدمیکروبی، فعالیت تخمیری میکروارگانیسم‌ها کاهش می‌یابد.

 

اما در ماه رمضان که نمی‌توان در طول روز چیزی خورد، راه‌حل بهتری وجود دارد که آثار مثبت آن طولانی‌تر هم هست. توصیه می‌شود روزه‌داران از قطره «پرسیکا» به عنوان دهان‌شویه استفاده کنند.

 

این گیاه ایرانی است و 400 سال پیش درختش به اسم ایران نام‌گذاری شده است، بنابراین کافی است بعد از مسواک شبانه یا مسواک بعد از خوردن سحری، 20-15 قطره پرسیکا را با 2 قاشق غذاخوری آب مخلوط کنید و دهان را با آن بشویید و بعد از آن دیگر چیزی نخورید یا نیاشامید تا ترکیب‌های آن داخل دهان باقی بماند.

 

این دهان‌شویه کاملاً گیاهی، از ترکیب پرسیکا یا چوب مسواک (که از قدیم استفاده از آن به مسلمانان توصیه شده است و هم‌اکنون نیز در برخی کشورها از جمله عربستان به عنوان مسواک استفاده می‌شود)، نعناع و گیاه بومادران تهیه شده و فعالیت تخمیری میکروارگانیسم‌ها را در دهان کاهش می‌دهد. وقتی تخمیر کم شود، بوی نامطبوع دهان از بین می‌رود.

 

البته این دهان‌شویه بوهایی که از معده متصاعد می‌شوند، از بین نمی‌برد.

نقش روزه در مبارزه با چاقی

برنامه معین و مشخص سالیانه ای كه اسلام تحت عنوان « روزه و روزه داری » برای پیروان خود جزء اهم وظایف و افضل فرایض قرار داده است، بر خلاف آنچه كه ظاهربینان از قضاوت های عامیانه خود، یك عبارت صوری و یك رژیم ساده و عادی نتیجه می گیرند، برنامه ای است كاملاً منظم و اصولی كه از جهات مختلف برای تأمین سلامتی بشر مفید و ضروری است.

روزه داری با آن اصول و روشی كه در اسلام مطرح شده و به موازات سایر تعالیم اسلامی به معرض اجرا گذارده می شود، نه تنها از نظر تأمین سلامت جسمی حائز اهمیت است، بلكه از نظر تأمین سلامت روحی نیز قابل توجه بوده و در حقیقت برنامه روزه داری عبارتست از اجرای یك برنامه بهداشتی كامل از نظر بهداشت روانی و جسمی و بدینوسیله است كه امنیت فردی و اجتماعی خصوصاً اگر به موازات سایر تعالیم عالیه اسلامی اجرا شود، به معنی كاملی تأمین خواهد گردید.

مبارزه با چاقی در اسلام

در اسلام دو روش خاص برای مبارزه با چاقی وجود دارد كه باصطلاح پزشكی یكی پیش گیری و دیگری درمانی است:

1- در پیشگیری از ازیاد چربی، روش اسلام یك مبارزه روزانه است كه نه تنها روزی یك بار بلكه روزی دو سه بار انجام می شود؛ یعنی در هر وعده غذا یك بار میبایست مورد توجه پیروان این مكتب قرار گیرد و آن عبارتست از اینكه" مستحب است انسان نیمه سیر از سر سفره بلند شود" یعنی همانطوری كه محافل پزشكی غرب امروزه پس از طی مراحل مختلف علمی و تجربی و پس از تحمل خسارت سنگین ناشی از مرگ و میرها و بیماریهای مختلفی مثل تصلب شرائین و ازدیاد كلسترول خون و چاقی و غیره به این نتیجه رسیده اند كه تنها راه مبارزه با چاقی عبارتست ازكم خواری.

دستور دیگر اسلام از نظر پیشگیری عبارت است از" منع افراط در هر چیزی اعم از خواب و خوراك و غیره".

همچنین در ردیف مكروهات و مستحبات آداب غذا خوردن در اسلام دستوراتی است كه از لحاظ مبارزه با چاقی و بیماریهای وابسته اش حائزاهمیت بوده و كاملاً بر اصول علمی و موازین فطرت و طبیعت منطبق است كه موارد چندی را ذیلاً اشاره می نمائیم:

از مستحبات آداب غذا خورن در اسلام یكی عبارتست از: " خوردن غذا بعد ازغالب شدن گرسنگی" یعنی مستحب است تا انسان گرسنه نشده است ، لب به غذا نگشاید.

اصولا میل و هوس بیش از عقل و منطق در تغذیه اعمال نفوذ می كند و لذا مراعات اصل اینكه عارضه گرسنگی، احتیاج طبیعی بدن را به غذا را اعلام كند نه میل و هوس به غذا، خود راه هر گونه افطار و تفریط را بسته و از ظهور هر نوع اختلالی جلوگیری می نماید، و به علاوه میزان غذای روزانه همواره متغیر بوده و بر حسب نوع كار و فعالیت، درجه حرارت محیط زندگی، حدود سن، حالات سلامتی و بیماری، اختلالات درونی و غیره فرق می كند كه احساس گرسنگی سهل ترین و طبیعی ترین وسیله تشخیص احتیاجات بدن است. البته در دستور فوق غرض از گرسنگی و غلبه آن عبارتست از گرسنگی طبیعی و اشتهای حقیقی نه اشتهای كاذب حاصله از میل و هوس.

2- روش دوم مبارزه اسلام با چاقی، یك مبارزه سالیانه تحت عنوان برنامه " روزه داری " است تا اگر انسان در عرض سال به علت طمع یا غفلت یا به هرعلتی از شكم پرستی و پرخوری خودداری نكند و ذخائر بدنی خود را انباشته كند، هنوز فرصت آن را دارد كه سالی یك بار چربیهای ذخیره را در طول مدت یكماه روزه داری تدریجاً ، بدون كمترین عوارض و عواقب وخیمی هضم كرده و بار بدن را سبكتر كند، قبل از اینكه سالها چربی به دور اعضای بدن جمع شده و سال به سال كهنه و سفت و سخت شود.

نكته مهم و حساسی كه در اینجا نباید فراموش كرد اینست كه علی رغم تصورات ظاهر بینان اساساً برنامه روزه داری در اسلام انتخاب رژیم برای لاغری نیست یعنی روزه داری از نظر اسلام بمنظور طرح برنامه هائی برای لاغر شدن نیست، بلكه هدف اصلی و حقیقی اسلام از روزه داری طرح یك برنامه عالی تر است كه برخورداری از اثرات مثبت روزه برای لاغر شدن، یك فایده ضمنی از این فریضه است و برای اینكه بدانیم حذف چربی اضافی و مبارزه با چاقی، هنوز هدف اصلی روزه داری در اسلام نیست، كافی است یادآوری كنیم كه صحت عمل در روزه داری تابع شرایط چندی است كه پرهیز از خوردن یكی از آنها است، مثلا" نیت" قبل از اقدام به روزه گرفتن برای صحت روزه یك شرط اصلی است كه بدون آن ، حتی اگر روزه داری از تمام جهات دیگر هم صحیح و مقبول باشد ، روزه باطل است.

اگر فرض كنیم دستورات محافل بهداشتی جهان در مورد مبارزه با چاقی كاملاً اصولی بوده و در این مورد مفید و موثر هم باشند، ولی تعلیم آنها به افكارعمومی و  اجرای آن تعالیم خالی از اشكال نیست زیرا تنها تعلیم دستورات، برای اجرای آنها كافی نیست، یعنی حتی اگر برای مبارزه با چاقی و عوارض ناشی از آن، روش صحیح و اصولی هم پیدا شود، اما باید دید اجرا كننده كیست؟ و چگونه افراد از عهده امیال و هوسهای خود می توانند برآیند؟ و آیا واقعاً آنطور كه می دانند، عمل می كنند؟ مگر تنها دانستن یك چیز برای اجرای آن كافی است؟

مگر خود اطباء اروپا و امریكا مضرات سیگار یا مشروبات الكی را نمی دانند؟ یا بیمارانی كه با راهنمایی اطباء دلسوز باید از انجام بعضی كارها پرهیز كنند، چنین می كنند؟ پس علم به تنهائی برای اجتناب از ارتكاب كار كافی نیست و بیشتر افراد حتی با داشتن علم و اطلاع، در اثر غفلت وسهل انگاری های غیرقابل اجتناب، دائماً به خطا مرتكب می شوند.

اسلام در روزه داری ،موضوع هضم چربی زاید را هدف اصلی قرار نداده است. همچنین حتی اگر اجرا كنندگان این حكم آسمانی افرادی بیسواد و عامی بوده و از ساختمان شیمیایی چربی ها و از فرمول سوخت و ساز آنها بیخبر باشند، ولی دراجرای این دستور، به اتكاء ایمان راسخ خود همواره موفق می باشند.

ناگفته نماند كه هنوز مسلمانان به علت غفلت و سهل انگاری ، اجرای مستحبات و اجتناب از مكروهات مانند مسئله " نیمه سیر برخاستن از سر سفره" را فراموش كرده و یا به طور غلط ، به خاطر دوری از لذتهای مضر و نا مشروع، در خوردن غذاهای حلال و مشروع افراط می كنند، ولی با این همه آمار مبتلایان به امراض ناشی از چاقی، در بین مسلمانان به مراتب كمتر از ملل غرب است.

چرا نباید با قند مصنوعی افطار كرد ؟

با قند مصنوعی نباید افطار كرد،به دلیل آنكه این گونه شیرینی هابا داروهای شیمیایی سفید می شوند و زیان آنها بسیار واضح است  .

قند وشكر در همه خانه ها ی جهان مصرف می شود – هیچ طبیبی بیمار خودرا  از خوردن شكر و قند منع نمی كند .

نشاسته كه در نان و سیب زمینی و سبزیجات وجود دارد جزو گلوسیدها بوده و سپس از خوردن ابتدا به دكسترین Dexterrineو سپس به گلوكز تبدیل شده بمصرف بدن می رسد .

قند و شكری كه از شیره چغندر درست می شود مانند  قند طبیعی كه در میوه جات بافت می شود نیست زیرا مواد معدنی مفید آن در قسمت كارخانه از بین می رود ( تركیب با مواد دیگر و حرارتهای شدید و ...)

قند واقعی در  میوه جات می باشد زیرا بهمراه آنها مواد دیگری كه جذب قند میوه لازم است موجودیت دارد .

قند و شكر معمولی مواد لازم را بهمراه ندارد و چون به كودك داده شود از مواد معدنی ذخیره شده بدن كودك بر میدارد مثلا  از كلسیم بدنش استفاده می نماید و بهمین جهت است كه دندان كودكانی كه زیاد شیرینی میخورند زود خراب می شود .

 دكتر كارتن می گوید طبیعت قند و شكر را در میوه جات در اختیار بشر گذاشت زیرا بشر به آن احتیاج داشت و تهیه قند و شكر معمولی كاری است بر خلاف طبیعت .

جمعی از دانشمندان یك عده را كه نسبت به قند صنعتی حساسیت داشتند  و با خوردن 150 گرم قند در ادرا شان قند پیدا میشد روزی 150 گرم قند طبیعی بصورت میوه و عسل دادند و مشاهده كردند كه پس از چندی قند ادارشان بكلی برطرف شده است .

در یك تحقیق معلوم گردیدكبد انسان از اسید استیك كلسترول می سازد و مستقیماً  آنرا تحویل خون می دهد.

اسید استیك تقریبا ً در همه خوراكهای بشری كم و بیش وجود دارد و انسان هرچه كمتر غذا بخورد طبعاً میزان كلسترول خونش كم تر است و این قند و شكر تصفیه شده است كه از هم اسید استیك ایجاد می كند و بطور غیر مستقیم كلسترول در جدار رگها رسوب می نمایند . پس اگر به عنوان ثواب و افطاری ، قند و شكر به معده خالی مسلمانان رسانیده شود ، گام موثری در راه پیشرفت آنها بسوی بیماریهای عروق و قلب برداشته شده است. !!

افطاربا شیرینی طبیعی

پس برای افطاری چه خوراكی انتخاب كنیم كه مورد تائید دین و دانش باشد ؟

چرا حضرت صادق (ع ) فرمود : المومنون حلویون ، مومن شیرین پسند است؟

با توجه به اینكه در آن زمان قند و شكر مصنوعی وجود داشته و از قند میوه جات به ویژه خرما و كشمش استفاده می شد و چنانچه بزودی خواهید دید اسلام با پر خوری سخت مخالف است دیگر جای هیچ ایراد و اشكالی باقی نمی ماند حتی گفته نخواهد شد ازقند میوه جات كلسترول به قدر كافی ساخته می شود زیرا كم خوری و با اعتدال خوری اسلامی اجازه رسوب كلسترول را نخواهد داد .

در اینجا با ذكر فقط دو سه روایت نشان خواهیم داد :

در اسلام فرمول كلی این است كه افطار با شیرینی به عمل آید و نبی گرامی به ترتیب خرما – كشمش-و... را انتخاب می فرمودند و تقریبا ًاصرار در خرما بعنوان افطار در اخبار مشاهده می گردد.

"عن رسول الله (ص) انه كان اذا قدم الیه الطعام و فیه التمر بدء بالتمرو و كان یفطر علی التمر زمن التمر و علی الرطب فی زمن الرطب"

"و قال صلی الله علیه وآله و سلم افضل ما یبد الصائم به الزبیب اوالتمرا وشی حلو"

قال (ص) من وجد التمر فلیفطر و من لم یجد فلیفطر علی المائده .

مطالب زیر از سه قسمت فوق نتیجه و معلوم می گردد:

1- در هر صورت افطار به شیرینی توصیه  شده است .

2- نبی گرامی علاوه بر اینكه خرما را در ابتدای افطار انتخاب می فرمودند هر وقت بطعام دیگری می نشستند ابتدا بخوردن خرما مینمودند .

3- اگر شیرینی وجود نداشت افطار بمائده جایز است .

4- نامبردن از دو میوه ( خرما- كشمش ) و اثر تقریباً یكنواخت هر دو بر بدن بما اجازه می دهد نسبت به هریك آز آنها بچشم تساوی بنگریم ولی به هر صورت خرما را ترجیح دهیم زیرا در قرآن مجید به كرات از او یاد شده و چنانچه ملاحظه فرمودید نبی گرامی آنرا برای افطار بر بقیه ترجیح می دادند.

با آنكه انتخاب شیرینی  برای افطار قصد و مقصود اولیه اسلامی تصور می شود ولی مزایا و

 خصو صیات خرما برای افطار در ردیف نخست قرار دارد ( آزمایشهای مختلفی درباره تاثیر قند خرما نموده اند یكی از آنهاست موشهائی را كه فقط با قند تغذیه نموده و در نتیجه به بیماریهای فقدان ویتامین ( آویتامینوز) و عوارض آن مبتلا شده بودند به آنها خرما دادند و عوارض بكلی رفع شد ).

در قرآن قند خرما و كشمش ، رزق حسن و سكر نامیده شده و از این لحاظ كه علاوه بر رزق حلال و طیب ، رزق حسنی هم بطور خصوصی در قرآن هست آز آنها تعریف گردیده است " و من ثمرات النخیل و الاعناب تتخذون منه سكرا و رزقا حسنا "( سوره النحل) همچنین در تعریف آنها از پیشوایان دین مطالب دیگری نیز در كتابها دیده می شود كه در جای خود گفته خواهد شد و مهمتر از همه ذكر این مطلب است : شاید موجب تعجب باشد با آنكه همه جا انتخاب میوه تازه سفارش شده است برای افطار و حتی در مواردی صبحانه با مویز توصیه شده است ولی باید متوجه بود همانطور كه گفتیم چون نظر اصلی به قند و شیرینی موجود در خرما و انگور می باشد و خرما همیشه تازه است و مواد معدنی و مغذی برای جذب بهتر بهمراه دارد و انگور برعكس سایر میوه جات هرچه بماند و اسید الكل های موجود در آن به قند مبدل گردیده شیرین تر می شود لذا توصیه در باره خوردن ایندو ( خرما و انگور ) مشحون از اعجاز است .

با چنین توصیه از قند كشمش و خرما كه مزیت قندی آنها را بر قند موجود در دیگر میوه جات مسلم است ، ما را با ین نكته متوجه می سازد كه برای خرما و انگور مزایای دیگری است كه انتخابش برای افطار ارجح و یكی از مزیت های آن سر شار از قند از همان روزهای اول تا زمانهای متمادی بعد می باشد كه تقریباً همیشه پرو یكسان است .

چنانچه  میدانیم مایعات بدن ما قلیایی است ( نسبت قلیائیت بدن به اسید 80به 20 می باشد )و اگراسیدی هم وارد بدن شود مازاد آن بوسیله املاح قلیائی كه در بعضی غذاها ست خنثی می گردد ( این املاح قلیائی پتاسیم است و سدیم و كلسیم و منیزیم )تنها عضوی كه می تواند اسید را تحمل كند معده است و سایر اعضاء طاقت تحمل اسیدها را ندارند و لذا برای خنثی كردن آن فعالیت بدن آغاز می شود بدین ترتیب باید كوشید در انتخاب غذا دقت نمود و غذاهایی كه ایجاد اسید می كنند متعادل مصرف شود تا ذخیره قلیائی بدن هم متناسب مصرف گردد و اینك خرما یا كشمش یا ...خام خوری قبل از غذا بوده و تا حدی این قسمت را جبران می نماید .

برنامه غذایی روزه داران

اصل كلی برای پیروی از برنامه های غذایی صحیح، مصرف غذاهای متنوع است. رعایت این مسئله در طول ماه مبارك رمضان نیزحائزاهمیت است. مسئله قابل توجه این است كه بر خلاف تصورعموم، نیازی نیست كه دراین ماه حجم زیادی ازغذا در وعده های افطار و سحر مصرف كنید.

در طول ماه رمضان میزان سوخت و ساز بدن شما كاهش می یابد و ساز و كارهای تنظیم كننده شروع به فعالیت می كنند. مهم ترین ساز و كار فعال، سوخت چربی بدن است كه می تواند میزان كلسترول خون را كنترل كند وبه همین دلیل نیازی به مصرف غذاهای پركالری نیست.

برنامه غذایی را باید طوری تنظیم كنید كه دچاركاهش یا افزایش وزن نشوید. البته باید توجه كنید برای افرادی كه اضافه وزن دارند، این ماه بهترین فرصت برای پیروی از غذاهای سبك و كم كالری و در نتیجه كاهش وزن است.

برنامه غذایی  شما در ماه رمضان باید به گونه ای باشد كه تمام گروه های غذایی به صورت زیر مصرف شوند:

1- نان وغلات

این گروه شامل انوع نان، سیب زمینی و ماكارونی است كه منابع خوبی از انرژی ، مواد حاوی نشاسته، پروتئین، املاح و فیبر هستند.

توصیه می شود از نان های كامل مانند نان سنگك و جو، كه منابع خوب فیبر هستند، استفاده كنید.

2- شیرو لبنیات:

این گروه شامل شیر، ماست، پنیر، دوغ و كشك است، كه منابع خوبی از كلسیم و پروتئین برای حفظ فعالیت طبیعی بدن هستند، ولی بهتر است انواع كم چرب و كم نمك را انتخاب كنید.

3- گوشت و جانشین های آن:

این گروه شامل انواع گوشت های قرمز و سفید، تخم مرغ و حبوبات هستند كه منابع خوبی از پروتئین ، ویتامین های گروهB و آهن می باشند.

هنگام استفاده از گوشت قرمز، چربی های قابل رؤیت گوشت را پاك كرده و از حبوبات و گوشت سفید بیشتر از گوشت قرمز استفاده كنید.

4- سبزی ها :

از انواع سبزی به صورت پخته یا خام در برنامه رژیم روزانه استفاده كنید. این گروه منابع خوبی از ویتامین هایA,C و فیبر هستند.

5-  میوه ها:

این گروه شامل انواع میوه های تازه و خشك مانند برگه ها، كمپوت و آب میوه ها بوده و منابع خوبی از ویتامینC و فیبر هستند.

توصیه می شود از مركبات كه منبع خوب ویتامینC هستند، به طور روزانه استفاده كنید و در صورت تمایل از آبمیوه و كمپوت، حتماً از نوع خانگی و با میزان قند كم، مصرف كنید.

گروه متفرقه

این گروه شامل انواع دانه های گیاهی از قبیل پسته، بادام و فندق، و انواع روغن های مایع، جامد، كره ،خامه، سس سفید هستند. هم چنین منابع خوبی برای تأمین انرژی و ویتامین محلول در چربی ( A,D,E,K) به شمار می روند.

توصیه می كنیم مصرف روغن های جامد نباتی و حیوانی، كره ، خامه، سس سفید، انواع دسرها، شیرینی ها و شكلات را كاهش دهید و از روغن های مایع گیاهی مانند زیتون و دانه های گیاهی از قبیل پسته، بادام، فندق و بادام زمینی استفاده كنید.

چند توصیه مهم برای روزه داری

1-  غذاهای پر حجم برای سحری استفاده نكنید.

2- از مصرف غذاهای چرب برای سحری پرهیز كنید.

3- از مصرف چای زیاد در سحری خودداری كنید.

4- از كربوهیدرات های پیچیده مانند نان، برنج، سیب زمینی دروعده سحراستفاده كنید . مصرف این مواد باعث كاهش حس گرسنگی در طول روز می شود.

5- با منابع قندی و انرژی مانند خرما، آب میوه، انواع شربت و شله زرد افطار كنید.

6- اگر وعده افطار و شام جدا بودند ، شام را سبك و كم حجم میل كنید. هیچ گاه چند نوع غذا را با هم مصرف نكنید.

7- مصرف شام را با استفاده از میوه در حجم كم خاتمه دهید.

8- پس از مصرف شام، حتما وعده مختصری، شامل میوه، شیر یا انواع مغزهای گیاهی مانند پسته و بادام استفاده كنید.

9-  از زمان صرف افطار تا قبل ازخواب مایعات، زیاد بنوشید.

10- از مصرف انواع دسرها و شیرینی هایی با شكر زیاد در برنامه افطار و سحر خودداری كنید.

11- مصرف قندها و شیرینی های طبیعی مانند خرما و توت را كه منابع خوبی از املاح، ویتامین ها و انرژی هستند، به جای انواع شیرینی تهیه شده با شكر توصیه می كنیم.

12- مصرف غذا در وعده های سحر و افطار به صورتی باشد كه هیچ گاه احساس سیری كامل نكنید.

13-  با وجود این كه روزه داری می تواند، مشكلات سلامتی مانند فشار خون بالا، چربی خون بالا، چاقی و اختلالات گوارشی را بهبود بخشد، اما افرادی كه بیماری های مزمن مانند دیابت، بیماری های قلبی وعروقی، نارسایی های كلیه و نوسانات فشار خون دارند، حتماً با پزشك معالج خود مشورت كرده و در صورت صلاحدید پزشك می توانند روزه بگیرند.

نمونه رژیم 2200 كالری برای فرد بزرگسال با فعالیت سبك

سحر: نان سنگك یا تافتون 4 كف دست( یك كف دست = 10×10 سانتی متر)

پنیر پاستوریزه 30 گرم( به اندازه یك قوطی كبریت)

شیر یك دوم لیوان معمولی كم چرب

1 عدد میوه متوسط

ا فطار: 1 لیوان شیر كم چرب داغ + 3 عدد خرما

3 برش نان سنگك یا تافتون 10×10 سانتی متر+ 15 گرم پنیر كم نمك + 1 عدد گوجه فرنگی + 1 عدد میوه متوسط

شام:

یك و یك سوم لیوان برنج پخته + 90 گرم گوشت مرغ بدون پوست +   4 قاشق مرباخوری روغن مایع + 1 لیوان سالاد + 1 عدد میوه متوسط یا یك دوم لیوان آب میوه تازه.

برای تهیه سس سالاد می توانید 1 قاشق مرباخوری روغن زیتون را با كمی سركه یا آبلیمو مخلوط و استفاده كنید.

بعد از شام: 1 عدد میوه متوسط + 12 عدد پسته یا بادام یا فندق+ 2 عدد برگه .

اهمیت افطار با خرما

نبی گرامی اسلام( ص ) خرما و كشمش و ... را انتخاب می فرمودند.

افطار با خرما یا كشمش شروع خام خوری است و باعث جلوگیری از زیاد شدن گلبول های سفید و ورم ... می گردد.

افطار با این دو آسان است. تهیه آنها دشواری ندارد، فقیر وغنی هر دو امكاناتی دراین باره دارند!

میوه جات را باید تازه خورد خرما در فصل خود تازه است و در غیر فصلش نیز كهنگی بر آن اثری نمی گذارد. كشمش هرچه كهنه تر شود اسید الكل های موجود در آن به شیرینی تبدیل شده برای افطار بهتراست لذا افطار با این دو برای همیشه یكنوع تازه خوری است.

هر دو سرشار از ویتامین ها و بسیاری مواد معدنی لازم می باشند. درهر دو مواد معدنی كه كاتالیزور محسو بند و برای عمل هضم و جذب كمك می نمایند موجود است.

با آمارگیری از نقاطی كه در سال اهالی آن مقداری خرما می خورند و سرطان دیده نمی شود، خرما را بعضی یك عامل ضد سرطانی می دانند. خرما و كشمش قند خود را زود ببدن می رسانند زیرا گلوكز درآنها بوده و در بدن هم سازگارترین نوع قند محسوب می شود.

بدن مواد قندی را زودتر از چربی و پروتئین بمصرف متابولیسم می رساند وچربی نیز زودتر ازپروتئین می سوزد و لذا روزه دار از قند خرما و كشمش زودتر بهره مند خواهد شد (بین دونماز از قند طبیعی به نحو احسن برخوردار شده تا آنكه بمائده افطاری برسد).

چربی ها تنها غذای مولد مواد ستونی نیستند بلكه مواد نیز ستوژن می باشند حتی در نزد مرض قندی ها گوشت و مواد سفیده ای استون را بالا می برند در صورتی كه نشاسته ای ها (كه خرما را می توان از آنها حساب كرد) از تولید این مواد جلوگیری می نمایند ولذا خرما یك نوع فریاد رسی برای بدنی است كه حتی تصور شود استون در آن ایجاد شده است.

تا كنون عقیده داشتند كه مواد سلولزی جذب بدن نمی شوند اما امروز می گویند درمحیط روده ها باكتری هایی یافت می شود كه سلولزها را هم حل می كند لذا مقداری از مواد سلولز بوسیله روده ها جذب می شود و قسمت دیگر كه قابل جذب نیست دو فایده دارد : یكی كه مدفوع را از حالت مایعی در می آورد و با حجم خود روده ها را پاك می كند، دیگر آنكه مقدار زیادی ازسموم روده ها را جذب و با خود به خارج دفع می كند.

برای هضم و جذب مواد قندی باید ویتامین ث در محیط باشد تا گلولز در معیت ویتامین ث آنجا كه فسفر نیز وجود دارد از جدار روده ها عبور نموده به جریان خون وارد شده ...رسیده آنچه لازم است (درحدود یك گرم در لیتر خون) به خون داده شده و بقیه در كبد ذخیره گردد.

دستگیری ویتامین ث از مواد قندی در محیط فسفردار بوسیله ترشحات غده هیپوفیزی نظارت و كنترل و تنظیم می گردد.

آیا كدام افطاری خواهید یافت كه علاوه برداشتن – قند وویتامین ث – فسفر بتواند چون خرما به سرعت سه عنصر موجود در خود را برای تقویت روزه دار به هضم و جذب مقصود بدن رسانده، به علاوه وجود ویتامین هایD2,C,B2,B1,A و بعضی از عناصر فلزی بویژه وجود فولیكولین در آن از ضعف های گوناگون جلوگیری به عمل بیاورد ( فولیكولین ماده مخصوص زنانگی است كه در ترشحات مردان نیز  به مقدار ناچیزی یافت می شود) و وجود آهن كه خود موجبات ترمیم دیگری را فراهم می سازد.

مواد آلبومینی " سفیده مانندی " به اندازه ای برای بدن ضرورت دارد كه رشد و نمو و نگهداری بدن تامین گردد و این مقدار آلبومین حداقل لازم است و یكی از آنها بستگی به مواد غذایی دیگری دارد كه انسان با آن خواهد خورد چنانچه هیدرات دو كربن این حداقل را پائین و چربی ها را بالا می برد و در نتیجه خرمای سرشار از هیدرات دو كربن سبب می شود اگر مواد بیاض البیضی خورده شود بدن بهتر از آن استفاده نماید.

می دانیم كه چربی ها مولد اساسی و مهم اجسام ستونی هستند و این اجسام كه سمیت دارند فقط در برابر هیدرات دو كربن می سوزند و تبدیل به آب و اسید كربونیك می شوند.

لذا همین دو سه دانه خرمای وسط دو نماز تا فاصله افطار كامل بعدی شاید بتواند سمیت اجسام ستونی را اگر بوجود آمده بر طرف سازد.

اسیدهای موجود در خرما (و سایر میوه جات) با فلزات تركیب نشده كه تشكیل املاح بدهند و اثرات خاص و مفیدی دارند از جمله اگر اجسام ستونی در خون بالا رود خوردن آن میوه جات به خصوص آنها كه اسید سیتریك دارند نافع است. بعلاوه پنج درصد میوه جات را سلولز تشكیل می دهد و به همین علت طبیعی ترین و بهترین ملین ها بوده و جلوگیری از ابتلاء بیماری تمدن ( یبوست) می نماید.

یك كار دیگر خرما اینست كه اگر موقع افطار غذایی پخته خورده شود چون تمام فرمان های در آن با حرارت 60 درجه از بین رفته خرما مقداری فرمان مشابه دیاستازهای مترشحه بدن را به همراه آورده حل و هضم را آسان تر می سازد.

آداب غذاخوردن در اسلام

ظروف مناسب برای خوردن و آشامیدن

خوردن و آشامیدن در ظروف طلا ونقره حرام است و در ظرفهای طلا كوب و نقره كوب مكروه است .

خوردن طعام های لذیذ

اسلام خوردن طعام های لذیذ و همچنین دادن این گونه طعام به مردم را خوب می داند، اما باید حلال باشد و در خوردن نیز زیاده روی نشود. زیاده روی در خوردن مثل اسراف است و این اسراف در خوردن، نباید مومن را از عبادات باز دارد، بلكه باید منظور و مقصود فرد از خوردن و آشامیدن كسب نیرو برای عبادت باشد. در احادیث آمده است كه در مورد آنچه از مال حلال در دنیا خورده باشید، در آخرت سئوال نخواهد شد و خداوند كریم تر از آن است كه از مومن در مورد آنچه از حلال خورده و آشامیده است، سئوال كند.

حضرت عیسی فرمودند: « طعام زیاد و شكم سیر، طراوت صورت را می برد.»

رسول اكرم ص ) فرموده اند كه « سیرخوردن طعام، موجب بیماری بَرَص و پیسی می شود» و حضرت امام جعفر صادق (ع ) فرموده اند :  « اگر كسی گوید فلان طعام را خوردم و مرا آزار داد، كفران نعمت الهی است.»

 امام موسی كاظم (ع) فرموده اند: « اگر مردم در طعام خوردن میانه رو باشند ، همیشه بدنشان سالم می ماند.»

اسلام اهمیت زیادی به آنچه می خوریم می دهد و طعام حلالی را كه وارد بدن ما می شود، مایه پاكی و قوت برای قدم برداشتن در راه خدا می داند و طعام حرام و ناشایست و ناپاك را ویرانگر  می داند. پس بر ماست كه علاوه بر اهمیت به كیفیت آنچه می خوریم، به تأثیر آن در بدن ، روح و روانمان بیاندیشیم.

"طب غذا از منظر امام صادق (ع)"

آنچه دین مبین اسلام در اختیارمان قرار داده ، عین زندگی و قوانین آن روشنگر راه است .

در آیات قرآن واحادیث نبوی آنچه لازمه زندگی دیروز و امروز است، بیان شده که ازآن جمله می توان به مقوله غذا و خوردن اشاره نمود . احادیث متعددی درباره انواع غذاها وآداب خوردن از امام صادق (ع) موجود است. از آن جمله می توان به حدیثی در مورد تقسیم بندی مواد غذایی بر اساس مبدأ تولید آنها اشاره نمود که می فرمایند: انه ذکر ما یحل اکله و ما یحرم بقول مجمل فقال اما مایحل للانسان اکله مما اخرجت الارض فثلاثة صنوف من الاغذیة صنف منها جمیع صنوف الحب کله کالحنطة و الارز و القطینة و غیرها و الثانی صنوف الثمار کلها و الثالث صنوف البقول والنبات فکل شی من هذه الاشیاء فیه غذاء للانسان و منفعة و قوة فحلال اکله و ما کان منها فیه المضرة فحرام اکله الا فی حال التداوی به واما.....

حضرت ضمن اشاره به دو تقسیم بندی بزرگ غذایی« حلال و حرام» ، مختصراً به شرح غذاهای حلال شده بر انسان پرداخته، و دوباره آنها را به دو دسته بزرگ تقسیم می نمایند. آنها که از زمین روئیده و خارج می شوند و آنها که از حیوانات فراهم می شوند . سپس آنهایی را که از زمین خارج می شوند، به سه دسته حبوبات وغلات، میوه جات و سبزیجات تقسیم می کنند، که مطابق با تقسیم بندی در کتب نوین است.

ایشان در باب آداب خوردن می فرمایند: کل ما علمت انه یعرف مودة الرجل لاخیه با کله من طعامه- اعتبر حب الرجل باکله من طعام اخیه- اشدکم حبالنا احسنکم اکلا عندنا - کلوا فانما تستبین مودة الرجل لاخیه فی اکله – یعرف حب الرجل باکله من طعام اخیه....

بدین معنا که اگر به منزل یکی از دوستان صمیمی خود وارد شدید و برای خوردن چیزی آوردند، از آن تناول کنید تا معرفت و دوستی خود را نشان دهید . اعتبار دوستی ، به اهمیتی است که به خوراک او می دهید و نسبتی که از طعام او می خورید، آنکه ما را دوست تر دارد، بهتر نزد ما می خورد و آنکه می خورد مراتب دوستی خودش را برای برادرش روشن تر می سازد، دوستی ،نسبت به خوردن طعام دوست شناخته می شود و....

می بینیم که حضرت میل دارند، کسی که اظهار ارادت و دوستی به ایشان می کند، طعامی که در منزل ایشان آورده می شود، به شایستگی میل کند که آن غذا، بر اساس اصول اسلام و پاکیزه است و این نکته ای است که ما نیز در تهیه غذا، برای مهمانانمان باید به کار گیریم.

تغذیه نوجوانان ، سالمندان و ... در ماه مبارک رمضان

روزه داری از زیباترین و پر فیض ترین فریضه های الهی است. ماه مبارک رمضان ماه سنجش خویشتن و امتحان الهی است. روزه گرفتن تأثیرات بسیار مفیدی بر سلامت جسم و اندامهای داخلی بدن دارد و از سویی برای حفظ سلامت و توانایی سپری کردن این ماه پر فیض لازم است در گروههای سنی مختلف نکاتی رعایت شود.

سن تکلیف و شروع روزه گرفتن در دختران و پسران مصادف با سنین بلوغ آنهاست. دوره ای که سریعترین رشد پس از نوزادی را شامل می شود. لازمه رشد مناسب نوجوان، تغذیه صحیح و تأمین نیازهای او است. نوجوان در سنین بلوغ،انرژی و پروتئین بیشتری برای رشد مناسب نیاز دارد

. دختران در سنین رشد نیازمند"ید" و"آهن" بیشتری هستند. کلسیم و ویتامینD نیاز هر دو جنس است لیکن عوارض کمبود کلسیم و ویتامینD بیشتر دامنگیر زنان است. دختران برای اینکه در آینده مادرانی سالم باشند، نیاز دارند که روش غذا خوردن آنها مورد توجه قرار گیرد. خصوصاً در مورد دخترانی که با کم خوری سعی در لاغر ماندن یا لاغر شدن دارند، والدین بایستی تذکرات بهداشتی و تغذیه ای را به آنها گوشزد کنند.

توصیه هایی برای نوجوانانی که به سن تکلیف رسیده وشروع به روزه گرفتن کرده اند:

نیاز دختران نوجوان به انرژی بطور متوسط 2200 کالری و پسران نوجوان 2500 کالری است. این میزان حداقل 300 کالری بیش از نیاز فرد بالغ است. کالری مورد نیاز نوجوان بایستی از مواد غذایی مفید تهیه شود. روغنهای اشباع شده و غیر اشباع شده مثل چربی های حیوانی، کره و روغنهای نباتی تا حد معقول برای رشد و تأمین کالری مفید است، ولی استفاده بیش از نیاز، موجب افزایش چربی در بدن نوجوان شده و چاقی در این سنین به چاقی در بزرگسالی می انجامد

. بهتر است انرژی مورد نیاز نوجوان از مواد نشاسته ای، خصوصاً مواد نشاسته ای دارای فیبر مثل نان، بیسکویت و سیب زمینی تأمین شود. مصرف شیرینی و شکلات ها هر چه محدود شود بهتر است.

تنقلاتی چون پفک و چیپس تنها کالری زا و بدون محتوای پروتئینی هستند و به والدین توصیه می شود تا حد امکان آنها را  تهیه نکنند.

تأمین پروتئین مورد نیاز نوجوان بهتر است از پروتئین حیوانی مثل گوشت قرمز،گوشت مرغ یا ماهی باشد تا تأمین کننده آهن مورد نیاز، خصوصاً در دختران باشد.مصرف شیر در این سنین بسیار ضروری بوده و تأمین کننده سلامت استخوان در سنین بالاتر است. در عین حال با دارا بودن بیش از 90 درصد آب، تأمین کننده نیاز نوجوان به مایعات خصوصاً در ماه مبارک رمضان می باشد .

مادران باردار و شیرده از روزه گرفتن معاف هستند . این دستور اسلام، عمق اهمیت سلامت مادر و کودک را در این دوران، در نظر دین نشان می دهد. با روزه گرفتن در اثر سوختن چربی های ذخیره ای بدن، مواد ستنی در خون ظاهر می شوند که گاهی بوی آن از دهان به مشام می رسد. بدن یک فرد سالم قدرت سوزاندن مواد ستنی را دارا است ولی

در مادر باردار گرسنگی و ایجاد مواد ستنی، تأثیرات نامطلوبی بر رشد جنین دارد و در مادر شیرده بر طعم شیر مادر تأثیرمی گذارد و با کاهش دریافت کالری در مادر، حجم شیر کاهش می یابد. از این رودر دین اسلام مادران در این دوره های خاص نباید روزه بگیرند تا به خودشان و کودکشان آسیبی وارد نشود.

سالمندان که تمایل زیادی به انجام این فریضه دارند باید به نکات تغذیه ای که ارائه می شود توجه داشته باشند:

در سنین بالا نیاز فرد به مایعات افزایش می یابد در صورتی که افراد مسن اصولا تمایلی به مصرف مایعات ندارند. در ماه مبارک کاهش دریافت مایعات خطراتی برای دستگاه ادراری در پی دارد

ازاینرو به افراد مسن توصیه می شود از مایعات فراوان خصوصا آب میوه و مرکبات استفاده کنند.

با بهره گیری از انواع سبزیجات فرد مسن علاوه بر اینکه آب زیادی دریافت می کند از ویتامینها، املاح و رنگدانه های ضد سرطان سبزیجات نیز بهره مند می شود. از سویی با افزایش سن، نیاز به کالری کاهش می یابد. مصرف سبزیجات نشاسته ای مثل سیب زمینی،باقالا و نخود و حبوبات که محتوی کالری کم و مواد مغزی زیادی هستند بسیار مفید است .

مصرف لبنیات برای سالمندان بسیار ضروری است.

هم تأمین کننده کلسیم و هم محتوی آب زیاد و مناسب روزهداران کهنسال است.

برای دریافت پروتیئن مورد نیاز در یک فرد مسن بهتر است از گوشت مرغ و ماهی (گوشتهای سفید) استفاده شود و در صورت تمایل به مصرف گوشت قرمز، با حداقل میزان چربی حداکثر دو تا سه بار در هفته مصرف شود.

رمضان و رژیم لاغری

فرارسیدن ماه مبارک رمضان، ماه نیایش و روزه داری بر شما دوستان عزیز تهنیت باد.

در این ماه مبارک، سفره افطار در منزل روزه داران پهن می شود و مهمانی های بسیاری برای بهره بردن از ثواب کثیر ماه رمضان بر پا می گردد .

اگر رژیم لاغری تان را تا ماه مبارک دنبال کرده اید، در این ماه نیز می توانید با کمی تلاش و خودداری برنامه خود را پیگیری کنید. در طول روز اگر روزه دار باشید، مسلما غذایی مصرف نمی کنید، ولی در هنگام افطار تا سحر خود را مجاز می دانید به دلیل گرسنگی ای که در طول روز متحمل شده اید غذای بیشتری مصرف کنید یا فراموش می کنید که در برنامه رژیم لاغری هستید . باید بدانید که با روزه گرفتن میزان انرژی مورد نیاز شما کاهش یافته و به دلیل سازگاری بدن، گرسنگی کمتر از روزهای عادی می گردد.

دستور العمل های زیر می تواند شما را برای رعایت بهتر رژیم در ماه رمضان یاری کند:

1) غذایی که در رژیم غذایی شما در وعده های مختلف ذکر شده، جمع کرده و به دو قسمت مساوی تقسیم کنید، نیمی را در افطار و نیمی را هنگام سحر بخورید. در خوردن افطار زیاده روی نکنید تا بتوانید هنگام سحر نیز سحری بخورید. با نخوردن سحری، مواد زائد حاصل از سوخت چربی در بدن شما جمع شده، باعث بروز حالت خستگی زیاد در انتهای روز می شود.

2) پیش از آنکه بر سر سفره بنشینید، بدانید که از چه چیزهایی و به چه میزان باید بخورید تا زیاده روی نکنید.

3) گرسنگی طولانی مدت موجب هدر رفتن سدیم، پتاسیم و پروتئین بدن شما می شود. سعی کنید، در سحر و افطار از غذاهایی که حاوی پروتئین بیشتر باشند مصرف کنید. پروتئین موجود در گوشت قرمز( 2 تا 3 بار در هفته مصرف شود )،مرغ، تخم مرغ و ماهی غنی تر هستند. از مصرف روغن زیاد در تهیه غذا بپرهیزید که موجب افزایش تشنگی شما می شود.

برای تأمین سدیم و پتاسیم تلف شده در هر وعده، حتما سبزیجات تازه یا پخته ( آش یا سوپ پزی ) مصرف کنید.

4) در عین حال سعی نکنید در ماه مبارک با کم خوری بیش ار حد خود را در معرض ابتلا به عوارض دستگاه گوارش و احیانا معده دردهای شدید قرار دهید.

5) برای تأمین آب مورد نیاز بدنتان که 8 لیوان در روز است، از افطار تا سحر میوه های تازه و آب میوه مصرف کنید. از خوردن چای، قهوه و نوشابه بکاهید، چون در عین تأمین آب، اثر دیورتیکی آنها موجب افزایش ادرار و دفع آب از بدن شما می شود.

6) از مصرف تنقلات بسیار شیرین و چرب مثل زولبیا بپرهیزید. بدن شما به آنها نیازی ندارد.

میوه ها و خوراکی های بهشتی

در بررسی آیات بشارت دهنده قرآن کریم ، به وصف تصاویری از الطاف ونعمت های بهشتی برمی خوریم که خداوند رحمان ضمن برشمردن ویژگی افراد مومن ،آنان را به برخورداری از نعمت ها بشارت می دهد ، در برخی از آیات به میوه های بهشتی اشاراتی شده است ؛ درمطلبی که پیش رو دارید به برگزیده ای از این آیات اشاره شده است :

میوه های مزدوج

" فیهِما مِنْ کُلِ فاکِهَةٍ زوْجان،فیهِما فاکِهَةٌ وَ نَخْلٌ وَرُمان" ( درآن دوبهشت ازهرمیوه ای یک جفت وجود دارد.درآن دوبهشت میوه های فراوان ودرخت خرما واناراست ) (رحمان52و68).

انتخاب خرما وانارازمیان میوه ها به جهت اهمیت وفواید بسیاراین دو میوه است ازآیات فوق استفاده می شودکه میوه ها درتغذیه انسان اهمیت فوق العاده دارند ونقش میوه هادرطراوت ، شادابی ونشاط انسان نه تنهاازنظرعلمی بلکه ازنظرتجربه عمومی مردم نیزآشکاراست.امروزه کشف شده که خرما بالغ بر13ماده حیاتی و5نوع ویتامین را دارا است ؛ خرما مقدار زیادی کلسیم دارد که عامل اصلی استحکام استخوان هاست.همچنین مقداری فسفردارد که از عناصر اصلی تشکیل دهنده مغز ومانع ضعف اعصاب است ومقداری پتاسیم دارد که فقدان آن موجب زخم معده می شود به همین جهت زنی که تازه زایمان کرده ، توصیه شده که خرما تناول کند.

واما درمورد انار، دانشمندان غذاشناس مطالب بسیاری گفته اند،ازجمله روی قدرت پاک کنندگی خون و وجود مقدارقابل ملاحظه «ویتامین ث» درآن تکیه کرده اند.فوائد بسیاری برای این میوه که درروایات اسلامی به عنوان بهترین میوه معرفی شده برشمرده اند،ازجمله تقویت معده، دفع تب های صفرایی، یرقان،خارش وتقویت دید چشم،رفع جراحات مزمن و تقویت لثه ها.

میوه با طعم جالب

" وَاَصْحابُ الْیَمینِ مااَصْحابُ الْیَمین، فی سِدْرٍمَخْضوُد وَطَلْحٍ مَنْضوُدوَظِلٍ مَمـْدودٍ وماءٍ مَسْکوُبْ "« واصحاب یمین واهل سعات،نمی دانی چه اصحاب یمینی.آنها درسایه درختان سدر بی خار قراردارند ودرخت موزی که میوه اش از پایین تا بالا روی هم چیده شده و سایه کشیده وگسترده درکنارآبشارها»(واقعه27تا31).

" وطلح منضود " طلح درختی است سبزوخوش رنگ وخوشبو،بعضی گفته اندهمان درخت موز است که برگهای بسیار پهن ، سبزو زیبا ومیوه ای شیرین وخوش طعم دارد ومنضود از ماده«نضد» به معنای متراکم است ممکن است این تعبیراشاره به تراکم برگها یا تراکم میوه هاو یا هردو باشد،حتی بعضی گفته اند:این درختان چنان پرمیوه است که ساقه اش و شاخه هایش غرق میوه و پوشیده ازآن است.

آیه مبارکه ازمیان تمام میوه ها اشاره به انگورمی کند واین به جهت فوائد بسیاری است که دراین میوه وجود دارد.به گفته دانشمندان غذاشناس، انگور علاوه براینکه از نظرخواص یک غذای کامل محسوب می شود و مواد غذایی آن نزدیک به شیرمادر است دوبرابر گوشت در بدن ایجاد حرارت می کند.انگور دارای خاصیت ضد سم، مفید برای تصفیه خون ، دفع رماتیسم، نقرس، و عامل مبارزه باافزایش اوره خون است. علاوه براینها انگور اعصاب را تقویت کرده و تولید نشاط می کند،وبه خاطر داشتن انواع ویتامین ها به انسان نیرو وتوان می بخشد.