تبیان، دستیار زندگی

تعریف مفهوم معنا از نظر مولانا:
معنا مفهومی عمیق و پایه ای در اندیشه مولانا دارد که مانند روحی می باشد که کالبد بی جان افکار و احساس و رفتار آدمی را حیات و جهت می بخشد. و از آن مهمتر روح آفرینش و هستی هست.



سلام دوستان امیدوارم کسانی که اهل مطالعه در باره احوالات و اشعار مولانا هستند در این بحث همراه باشند

تکنیک قصد متضاد برابر قصد مفرط

مقدمه :
تکنیک و فن: ابزار و روشی هست که یک متخصص بسته به زمان، مکان و موقعیت خاص با توجه به دانش و آگاهی خود به کار می گیرد تا با استفاده از آن مشکلی را حل کند . یا راه رسیدن به هدفی را هموار سازد.

تکنیکهای لوگودرمانی(معنا درمانی) برای روان نژندی روان زاد(psychogenic) (1)
قصد متضاد(2) و اندیشه زدائی (3)دو تکنیک اصلی لوگودرمانی برای بیماریهای روان زاد هستند. هر دو روش بر خصوصیات اصلی انسان یعنی تعـالی خویشتن و از خود‌ جــــدا مانی(4) (جدا شدن از خویشتن) تأکید دارند.


قصد متضاد
« قصد متضاد» به دنبال غلبه بر « قصد مفرط» است؛
قصد مفرط: یعنی اینکه فرد توجه بیش از اندازه برای رسیدن به بعضی از خواسته‌هایش داشته باشد. استفاده از این روش برای درمان کوتاه مدت بیماران مبتلا به انواع فوبیا (ترس) و وسواس فکری توصیه می شود.
قصد متضاد بر اضطراب انتظاری (5) فرد تأکید کرده و عکس العمل بیماران به حوادثی که وقوع مجدد شان برایشان ترسناک است را درمان می کند. این موقعیتهای ترسناک باعث توجه بیش از حد فرد می شود و در نتیجه فرصت انجام کارهای روزمره را از بیمار می گیرد.
خلاصه آنکه، اضطراب انتظاری باعث بوجود آمدن ترس از بسیاری از اشیاء می گردد. ایجاد نگرش معکوس در بیمار از مراحل این شیوه درمانی است. و ترسهای بیمار با «قصد متضاد» و آرزوی معکوس جایگزین می شود. با این روش درمانی توفانی که آسیاب بادی اضطراب را می چرخاند، مهار خواهد شد. در این روش درمانی باید از قدرت و ظرفیت انسان در «خود جدامانی» که ذاتی، شوخ طبعی بشر است، استفاده کرد. این ظرفیت بنیادی انسان در جدا شدن فرد از «خود» موقعی شکوفا می گردد که تکنیک «لوگوتراپی» یعنی «قصد متضاد» به کار برده می شود. همزمان بیمار نیز قادر می گردد که خود را از عصبیت و بیماری خود جدا و دور نگهدارد. (6 - فرانکل، 1384)
از بیماران در قصد متضاد خواسته می شود آنچه را برایشان ترسناک است به درستی و دقیق توضیح دهند. در مرحله بعد ترس بیمار با یک آرزوی متناقض با آن جایگزین شده که باعث می شود از اهمیت ترس کاسته شود . به علاوه، قصد متضاد بر حس شوخ طبعی بیمار تأکید داشته و آن را ابزاری جهت کاهش وابستگی به بیماری می داند که فرد با خندیدن به مشکلات به آن می رسد. اگرچه وسواسهای فکری هم با ترس همراه هستند، اما بیشتر ترس از خود است تا "ترس ازترس". آنها از افکار ناآشنای خود می ترسند. با این حال هر چه بیماران بیشتر با افکار خود بجنگند علایم بیماران شدیدتر می شود. اگر درمانگرها در کمک به بیماران با روش قصد متضاد موفق شده و بتوانند با وسواس فکری آنها مقابله کنند، علایم خیلی زود ناپدید شده و در نهایت بیماری بهبود می یابد. (7 - پروچسکا، 1381)



========
پاورقی و منابع:
1 - روان شناسان در تعریف روان رنجوری به رفتاری اشاره داشته اند که به صورت کلی شکل ناسازگارانه انعطاف ناپذیر دارد و با مواردی از قبیل اضطراب بیش از حد، تعارض های هیجانی، ترس های غیرمنطقی و ... همراه است. بدین ترتیب شخص مبتلا به آن دچار اختلال روانی می شود که مشخصه آن تفکر آشفته، التهاب هیجانی و رفتار ناسازگارانه است. این بحث دامنه اش به مواردی مانند اختلال روانی عضوی، شخصیت، هراس و ... می رسد.

تکنیک اندیشه زدایی در برابر خویشتن نگری مفرط

مقدمه :
تکنیک و فن: ابزار و روشی هست که یک متخصص بسته به زمان، مکان و موقعیت خاص با توجه به دانش و آگاهی خود به کار می گیرد تا با استفاده از آن مشکلی را حل کند . یا راه رسیدن به هدفی را هموار سازد.
بازتاب زدایی: از آنجا که هر چه شخصی لذت را بیشتر هدف قرار دهد آن را بیشتر از دست می‌دهد، لازم است به جای نگاه کردن به خود و نظارت کردن بر خود ، باید خود را فراموش کند، چنین فرایندی را بازتاب زدایی گویند.

تکنیکهای لوگودرمانی(معنا درمانی) برای روان نژندی روان زاد(psychogenic) (1)
قصد متضاد(2) و اندیشه زدائی (3)دو تکنیک اصلی لوگودرمانی برای بیماریهای روان زاد هستند. هر دو روش بر خصوصیات اصلی انسان یعنی تعـالی خویشتن و از خود‌ جدا مانی(4) (جدا شدن از خویشتن) تأکید دارند.

اندیشه زدائی
درست همانطور که قصد متضاد به دنبال غلبه بر قصد مفرط (5) است؛ این تکنیک هم به سرکوب خویشتن نگری مفرط (6) اشاره دارد.
خویشتن نگری مفرط: یعنی اینکه فرد بیش از اندازه در مورد مشکلات خودش بیندیشد. فرانکل تمایل اجباری به خویشتن نگری(7) را مشکلی می دید که خصوصاً در ایالات متحده وجود داشت . قصد متضاد به بیماران کمک می‌کند تا علایم بیماری خود را جدی نگیرند، اندیشه زدائی نیز در نادیده گرفتن آنها به بیمار کمک می کند. فکر افراد باید از بیماری به کاری که باید انجام دهند منحرف شود. (8 - نلسون،2001)

معنا درمانگر ها می توانند پیشنهاداتی در خصوص معنای موقعیتها مختلف زندگی ارائه دهند.
در خانواده درمانی ساختاری ، تکنیکی به اسم «تکنیک باز تعبیر» وجود دارد که در آن مشاور به مراجع کمک می کند که تعبیر و تفسیر جدید و مفیدی از وقایع زندگی داشته باشد که بر اساس مثبت بینی بنا شده است.
در معنادرمانی هم معنا درمانگرها در خصوص معنای زندگی می توانند نظراتی را به مراجع پیشنهاد دهند.

فرانکل به مثال پزشک مسن و بسیار افسرده ای اشاره می کند که نمی توانست بر اندوه از دست دادن همسر عزیزش که دو سال پیش فوت کرده بود غلبه کند .
فرانکل در ابتدا از او خواست تا تصور کند اگر او زود تر فوت کرده بود چه اتفاقی می افتاد .
دکتر پاسخ داده همسرم رنج بسیاری می برد .
فرانکل فوری پاسخ داد :" می بینید دکتر! ، این رنج بر همسرتان تحمیل نشده و این شمائید که او را از این زجر رها ساخته اید و البته لازمه‌اش این است که این تنهائی و غم از دست دادن او را تحمل کنید" (1 - فرانکل،1366)

- شبی سید اجل به دلقک گفت: تو از روی عجله یک زن روسپی و فاحشه را به عقد خود در آوردی.
- می بایست این مطلب را با من در میان می گذاشتی تا من یک زنِ با حجاب و مستور برای تو بر می گزیدم.
- دلقک گفت: من تا به حال نُه زنِ با حجاب و عفیف اختیار کرده ام، ولی همه آنها فاحشه از آب در آمده اند و از اندوه و غصّه ، تعنم آب شده است.
- از این رو من بدون هیچ گونه شناخت قبلی، این فاحشه را به همسری اختیار کرده ام تا ببینم عاقبتِ کار او چه می شود.

مولانا پس از بیان این حکایت کوتاه در آخرین بیت نتیجه گیری عارفانه می کند و می فرماید:
من نیز عقلِ معاش (لذت خواه و ظاهر بین) و دنیا طلب را بارها و بارها آزمودم. از این رو می خواهم جایی پیدا کنم که نهال دیوانگی را در آن جا بکارم.
(عقل معاش نیز مانند آن فواحش قابل اعتماد و اعتبار نیستند (اگرچه مستور و صحیح به نظر می رسند.)از این رو آن را برای همیشه طلاق داده ام.)