5. تابعیت اكتسابی اقلیت‌های دینی
"و لا تنقضون عهدهم لمعتبه عاتب"
اقلیت‌های دینی متعهد در دیدگاه امام به‌عنوان بیگانه و اقلیتی كه اختیاری در تعیین حقوق و سرنوشت خود ندارند شناخته نمی‌شوند و نیز اقلیت‌های دینی بدان‌گونه كه از نظر نژاد و زبان و یا عناصر مادی دیگری (كه تابعیت در حقوق معاصر براساس آن تعیین می‌گردد) در جامعه اسلامی وجود ندارد. مفهوم تابعیت در دیدگاه امام براساس خون، زبان، خاك و سایر عناصر مادی دیگر شكل نمی‌گیرد تابیعت یك تأسیس حقوقی مبتنی بر اختیاری و مربوط به اراده و عقیده افراد است. هر فرد با قبول اسلام به تابعیت جامعه اسلامی پذیرفته می‌شود و به عضویت امت اسلامی مفتخر می‌گردد در این نگاه امتیازات و اختلافات مادی و صوری از میان می‌رود عالی و دانی، فقیر و غنی، بزرگ و كوچك، سیاه و سفید، سرخ و زرد، نژاد آریایی و سامی، عرب و عجم، آسیایی، اروپایی، آمریكایی و آفریقایی... و همه و همه برادر و عضو مسؤ‌ول جامعه اسلامی محسوب می‌شوند. قرآن بجای واژه ملت كلمة "امت" را بكار برده و جامعه متشكل و در عین حال مختلف از نظر تمایزات مادی را امت واحد خوانده است.
علی(ع) این اصل مسلم اسلامی را در برابر كسانی كه به استناد شرافت خونی و نژادی از وی مطالبه امتیازاتی می‌نمودند با یك بیان كوتاه و عمیق چنین اعلام فرمود:
"هر فردی كه آیین ما را بپذیرد و پیمان ما را بعهده بگیرد ما حكم قرآن و قانون و مقررات اسلامی را دربارة وی اجرا می‌كنیم و هیچ فردی را بر دیگری برتری نیست مگر به تقوی و وارستگی."
