آیتالله قائممقامی:
دین حقیقی تأمین كامل نیازهای معنوی را تضمین میكند
گروه اندیشه: پدیده فرقهسازی برگرفته از نیاز فطری و الهی انسان است و منشأ آن در دین حق و نیازهای فطری انسان نهفته است و دین ارضای این نیازها را با فراهم آوردن تمدن، تجرد، آرامش و مستی حقیقی تضمین میكند و اگر از این مسیر اصلی عدول كنیم، معراج به حشیش و مستی به شراب و عرفان به تخدیر بدل میشود.
به گزارش خبرگزاری قرآنی ایران (ایكنا) آیتالله سیدمحمد قائممقامی، قرآنپژوه و مدرس حوزه و دانشگاه، عص امروز، یكشنبه، اول مردادماه، در نشست «آسیبشناسی فرقههای انحرافی» كه در بخش دانشگاهی بیستمین نمایشگاه بینالمللی قرآن كریم برگزار شد، با اشاره به اینكه پیامبر اكرم(ص) در آستانه ماه مبارك رمضان فرمودند «دعیتم الی ضیافۀ الله»، افزود: مراد از این سخن چیست و مگر در حالات دیگر در جشن الهی قرار نداریم؟ پاسخ این است كه با توجه به اینكه در موقعیت مكانی مكه معظمه نیز با تعبیر «ضیافتالله» و «ضیوف الرحمن» روبرو میشویم، این جشن الهی اختصاص به ماه ندارد.
مدرس حوزه و دانشگاه با تصریح به اینكه خدا با ایجاد انسان، در واقع او را به ضیافت خود دعوت كرده است، اظهار كرد: هستی و وجود كه مادون ذات الهی هستند، ضیافت الهی هستند و از این جهت كه ریشه وجود از وجد است، آفرینش وجود نیز به معنای شادی و سرور است و این عالم بازتاب سرور الهی است كه نزول كرده است.
وی با اشاره به اینكه دین و شریعت آداب ورود به این ضیافت را به ما میآموزد كه از آن برخوردار شویم، گفت: روزه یكی از آداب مهم ورود در ضیافت الله است. ظاهر آن این است كه انسان اكل و شرب را تعطیل میكند، اما باب اكل و شرب دیگری كه همانا روزی علم و معرفت است، برای انسان باز میشود.
آیتالله قائممقامی در ادامه به بحث از ریشههای پیدایش فرقههای انحرافی پرداخت و اظهار كرد: در همه وجوه دین، شاهد نوعی متناظرسازی هستیم؛ یعنی چیزی در دین وجود دارد كه حق و حقیقت این و طبیعت آدمی به آن گرایش دارد و وقتی این امور به طور طبیعی در انسان برآورده نشود، او میكوشد اموری متناظر با آن را برسازد. بعضی از این متناظرها معكوساند؛ اختلاف و شباهتی دارند كه با بررسی دقیق، روشن میشود كه جنبهای از دین و هدایت و جنبهای از كفر و ضلالت در آن وجود دارد.
وی با اشاره به پدیده آرامش و طمأنینه كه در دین وجود دارد، گفت: به محض اینكه انسان وارد دین میشود، آرامش حقیقی را تجربه میكند كه با وحشت و ناآرامی بیرونی ارتباطی ندارد. آرامش پدیده لذتبخشی است كه جریانات فاقد معنای دینی میكوشند كه به آرامش دست یابند و به دلیل جدایی از دین حق، راهی تصنعی را در پیش میگیرند.
این مدرس حوزه و دانشگاه سپس به ذكر مصادیق دیگری از مفاهیم دینی پرداخت كه اموری متناظر با آن ساخته شدهاند و افزود: در دین پدیده مباركی به نام مستی عرفانی و الهی وجود دارد كه اوج لذت انسان است و انسان از خود بیخود میشود و در آن زندگی میكند. عین همین مستی در كفر بازسازی میشود كه پدیده زشت مشروبات الكلی نمونهای از آن است.
وی همچنین به پدیده معراج در دین پرداخت و گفت: معراج منحصر در معراج پیامبر(ص) نبوده است و در فرایند مشهودسازی عالم غیب، جریان مییابد و به معنای دریافت تازگیهاست. این پدیده مطلوب انسانی، وقتی در دسترس انسان قرار نداشته باشد، به نوعی عروج مادی گرایش پیدا میكند كه مواد مخدر روانگردان و مواد ال.اس.دی در دنیای غرب و دوغ وحدت در میان فرقههای انحرافی خودمان را میتوان از مصادیق متناظرسازی با امر معراج در نظر گرفت.
مواد روانگردان و دوغ وحدت؛ از مصادیق تناظرسازی برای معراج
آیتالله قائممقامی افزود: كسانی در عالم اسلامی بودهاند كه میخواستند معراج داشته باشند و به دلیل دوری از منبع حقیقت، دوغی متشكل از ماست گرم، مقداری آب و مقداری حشیش را مینوشیدند و به عالم هپروت كه عالمی متناظر با عالم ملكوت است، وارد میشدند و به این ترتیب نیازمندی حقیقی خود نسبت به كشف تازگیها و فهم وحدت عالم را به شكلی تصنعی مرتفع میساختند و مدعی بودند كه همه چیز را در یك چیز و تكثرات را در یك وحدت ادراك میكنند.
وی ادامه داد: این سخن آنان، سخن حقی است كه در معارف ناب اهل بیت مشاهده میشود و كلمه مبارك توحید در ادعیه و روایات، انسان را در عالمی وارد میكنند كه هیچ یك از متناظرسازان به آن دست نمییابند. امیرالمومنین علی(ع) و امام صادق(ع) میفرمایند «لا شیء الا الله»، یعنی غیر از الله كسی نیست و ظهور حقیقت وجود كه ذات باری تعالی باشد، غیر را زایل میكند و به این ترتیب نیازی به سخن گفتن از وحدت نیست، زیرا همه چیز وحدتی حقیقی پیدا میكند.
این مدرس حوزه و دانشگاه همچنین اظهار كرد: در دنیای اسلام مبنای فلسفی و عرفانی جریان فرقهسازی ناشی از نیاز به حقایق اصیلی است كه چون از راه حقیقی به ارضای آن نیاز پرداخته نشده است، افراد را به ورطهای كشانده است كه جز انحراف چیزی نیست. دین بر دو پایه قدسی قرآن و عترت مبتنی است و با لایتناهی مرتبط است. دین به همین دلیل، از ویژگی تنوع و تازگی برخوردار است كه تجلیهای گوناگون دارد.
دین بر پایه قرآن و عترت، از ویژگی تازگی و تنوع برخوردار است
وی تكثر را تعبیری دانست كه پلورالیسم دینی ناشی از شبیهسازی آن است و افزود: پلورالیسم دینی ناشی از نیازی درست كه با مبنایی نادرست شكل گرفته است. دین حق با مبنای حق هم تكثر دارد و هم وحدت. هر فردی تشخص و فردانیت دارد و دین این وضعیت را به رسمیت میشناسد، اما وقتی این نیاز از مجرای حقیقی تأمین نشد، از راههای دیگر به آن رجوع میكنند. پلورالیسمی كه غربزدگان به آن اعتقاد دارند، به تنوع حقیقیی را كه در دین وجود دارد، دست نیافته و به صورت باطل آن را متحقق میكند.
آیتالله قائممقامی ادامه داد: هرچه تحت عنوان فرقه وجود دارد، باطل نیست، بلكه نحلههای مختلف عرفانی، فلسفی، سلوكی، رفتاری و آدابی مختلفاند و برای تشخیص حق و باطل آنها باید آنها را با معیار عترت بسنجیم. فرقهها همگی در دوری و نزدیكی به اسلام یكسان نیستند. فرقههایی هستند كه در قرن 19 و 20 با استفاده از مبانی حقه اسلامی ایجاد شد كه ریشه آن در دنیای استكبار و كفر بود و اعلام كرد كه دوران اسلام سپری شده و اسلام نسخ شده و دین جدیدی پدید آمده است.
وی افزود: فرقه باید طایفهای باشد كه تفاوت آن تنها در حد سلایق باشد. فرقههایی بودهاند كه خادم اسلام حقیقی هستند. دراویشی وجود دارند كه دغدغه اسلام و حكومت اسلامی را دارند و در زمان جنگ هم به انقلاب و انقلابیون كمكهای زیادی كردهاند. بنابراین باید فرقهها را با محور اصلی اسلام بسنجیم و میزان حقانیت آنها را كشف كنیم.
این مدرس حوزه و دانشگاه در پایان چنین نتیجه گرفت كه پدیده فرقهسازی برگرفته از نیاز فطری و الهی انسان است و منشأ آن در دین حق و نیازهای فطری انسان نهفته است و دین ارضای این نیازها را با فراهم آوردن تمدن، تجرد، آرامش و مستی حقیقی تضمین میكند و اگر از این مسیر اصلی عدول كنیم، معراج به حشیش و مستی به شراب و عرفان به تخدیر بدل میشود.
ایکنا