تبیان، دستیار زندگی

بقعه متبركه امامزاده ابراهیم

مرقد این امامزاده كه در سالهای اخیر شناسایی گردیده است ،در جنوب شرقی محله كریتون روستای آبعلی ودر مسیر جاده ای كه به معدن خاك منتهی می شود قرار دارد بنایی كه درسال 1371 در آن شروع گردیده به صورت هشت ضلعی و مراحل ساخت آن در حال انجام است

بقعه متبركه امامزاده صالح

این امامزاده در حد فاصل بین روستای مبارك آباد و منطقه جدید الاحداث هزار دشت ،در سینه كش كوهی كه در سمت جنوب هزار دشت واقع شده ،در ارتفاع 2268 متر از سطح دریا قرار دارد. نمای بیرونی این امامزاده هشت ضلعی است ،كه در اثر مرمتهای غیر اصولی به مرور زمان به صورت مدور جلوه گر شده است .مصالح بنا از سنگ لاشه ،ملات،ساروج و گچ است و گنبدی دوپوش دارد. در اطراف بنا درختهای سرو زیادی وجود دارد كه قدمت برخی از آنها بیش از پانصد سال است .با توجه به نوع بنا و مقایسه آن با دیگر بناهای مشابه ،قدمت این بنا احتمالا مربوط به قرون 8 و 9 هجری باشد.بنای بقعه در تاریخ 1/3/82 با شماره 8686 جزو آثار ملی ثبت گردیده است

بقعه متبركه امامزاده شاه حسین

روستای هویر در فاصله 20 كیلومتری مسیر پل دلیچایی _مومج_هویر_دریاچه تار ،و منشعب از جاده تهران _ فیروزگوه قرار دارد . در ضلع جنوبی روستا سه بقعه پیوسته به یكدیگر وجود دارد كه گفته می شود یكی از آنها متعلق به شاهزاده حسین و دو بقعه دیگر متعلق به دو خانك است .بنای مقبره شاهزاده حسین هشت ضلعی است و در هر ضلع آن طاقنمایی احداث كرده اند.پلان دو امامزاده مجاور آن دایره ای شكل است و در یكی از آنها چهار طاقنما وجود دارد .گنبد هر سه بنا به صورت مخروطی و دو پوش است. با توجه به تركیب كلی این مجموعه و مقایسه آن با موارد مشابه و سفالهای یافت شده می توان قدمت محوطه  را قرون اولیه اسلام و قدمت بنا را قرون 7 و8 هجری تخمین زد .بنای مزبور در تاریخ 10/3/82 با شماره 8682 به ثبت آثار ملی رسیده است .این بقعه در حال حاضر نیاز به مرمت دارد

بقعه متبركه امامزادگان دو برادرهادی و حارث

بقعه امامزادگان دو برادر (دو برادر)كه به امامزاده هادی و حارث نیز مشهور است در فاصله دو كیلومتری جنوب غرب امامزاده ابراهیم دشتك و درمیان دشت مشاء واقع شده است .بقاع مزبور شامل دوبرج سنگی است كه حدود 6 متر با یكدیگر فاصله دارند.بنای هر دو امامزاده به صورت هشت ضلعی و دارای گنبد رك (مخروطی)است.قدمت این امامزاده با توجه به سفالهای یافت شده در اطراف آن به قرون 6و7 هجری می رسد . این بقعه در تاریخ 10/3/82 با شماره هشت هزار و ششصد هشتاد و هشت جزوآثار ملی ثبت گردیده است

بقعه متبركه امامزادگان دو برادر

این بقاع در شمال غربی روستای مراء و در دامنه ارتفاعات غربی آن در جانب چپ جاده ای كه از گیلاوند به روستای مراء می رودواقع شده اند .این بقاع كه مربوط به دو برادر است به صورت دو بنای جدا از هم ساخته شده است كه كاملا به هم شبیه هستند .پلان هر دو امامزاده هشت ضلعی و دارای گنبد رك(مخروطی)است.با توجه به سفالهای یاد شده در محل و شواهد معماری ،قدمت این دو بنا به دوره ایلخانی یا تیموری می رسد .این بقعه با شماره 9099در تاریخ 10/3/82 در فهرست آثار ملی ثبت گردیده است 

بقعه متبركه امامزاده محمد

این امامزاده در ضلع غربی محله جیلارد دماوند و در غرب و كنار جاده آسفالته گیلاوند _دماوند و در كنار قبرستان جدید روستای جیلارد واقع شده است و فضای بسیار وسیعی پیرامون آن وجود دارد .پلان بنای این امامزاده جدید و به صورت هشت ضلعی است كه به صورت یك واحد ساختمانی مستطیل شكل است . از شالوده اصلی و قدیمی بنا پیچ اثر بر جای نمانده است .گنبد بنا شبیه به گنبدهای رك (مخروطی )ترك دار است . كه با ورقهای آلو منیو می شكل پولك ماهی پوشیده شده است .تمام بناهای الحاقی این امامزاده نیز دارای پوشش شیروانی شكل است

بقعه متبركه امامزاده عبد الله و خلیل الله

این بقعه در مركز شهر دماوند و در جبهه جنوب شرقی دادسرای این شهر و در محله موسوم به قلضی قرا دارد . پلان بقای این بقعه به صورت برج آرامگاهی ترك داری است كه دارای بدنه ای با 67 شیار زاویه دار با گوشه های تیز است. مصالح بنای این امامزاده از قلوه سنگ و ملات گچ است . و در ارتفاع بالاتر با آجر كاری بسیار زیبا سبك بناهای قرن ششم وهفتم هجری ساخته شده است.این بنا در دوره صفویه و قاجاریه مورد توجه بوده و آثاری از دوره های مزبور در بنای امامزاده دیده می شود ،كه می توان به صندوق چوبی منبت كاری شده مربوط به دوره صفویه و یك مسجد مربوط به دوره قاجاریه اشاره كرد .با توجه به وسعت معماری این امامزاده شاید بتوان آن را بزرگترین بقعه در حوزه دماوند معرفی نمود .این بقعه دارای امكانات رفاهی مناسبی جهت استفاده زائرین محترم است

بقعه متبركه امامزاده شاه طاهر

این امامزاده در منتهی الیه غربی روستای مشهد دماوند و در كنار مدرسه روستا واقع شده است . بنای قدیمی این امامزاده در سالهای اخیر تخریب شده و به جای آن بنای جدیدی احداث گردیده است .پلان بنای جدید امامزاده شامل اتاق مستطیل شكلی است كه در آن تكنیك خاص معماری به كار نرفته است .قدمت بنای این امامزاده به قرن هفتم یا هشتم هجری باز می گردد

بقعه متبركه امامزاده شمس الدین محمد

بقعه این امامزاده درمحله فرامه در ضلع شرقی رودخانه دماوند و در جنوب شرقی مسجد جامع دماوند واقع شده است .نسب این امامزاده بنا به شجره نامه موجود به زید بن حسن بن علی (ع) می رسد. ساختمان این بقعه بنایی با پلان مربع است كه از بیرون به صورت هشت ضلعی متقارن ساخته شده است . سقف بنا به صورت شیروانی چند ضلعی و مصالح اصلی آن از خشت و گل است ،ولی امروزه نمای بیرونی آن با آجر نخودی رنگ پوشانده شده است. در داخل حیات بقعه كه در سمت غرب و در حد فاصل میان مقبره و و رودخانه قرار گرفته دو اصله درخت چنا رتنومند و كهنسال وجود دارد كه بیش از 350 سال از عمر آنها می گذرد .گرداگرد  بنای امامزاده در حال حاضر ،مسیر خیابان قرار دارد و موقعیت آن شبیه میدانی است كه می توان اطراف آن چرخید. قدمت این بنا احتمالا مربوط به قرن 6 یـا 7 هجری (اوایل دوره مغول)است.در سال 1382 طرح مرمت و باز سازی بنا شامل 400 متر مربع زیر بنا در دو طبقه تهیه شد و به تایید میراث فرهنگی رسید كه تا كنون نیمی از عملیات عمرانی آن به اتمام رسیده است

بقعه متبركه امامزادگان عبد الله و عبیدالله

این بقعه در فاصله 550 متری شمال مسجد جامع دماوند و در محله درویش این شهر واقع شده است .بنای این بقعه از نوع برجهای ترك دار با 33 ترك و گنبد رك(مخروطی) و كاشی فیروزه ای رنگ است با توجه به معماری بنا و كاشیكاری آن احتمالا این بنا متعلق به اواخردوره سلجوقی و اوایل دوره مغول می باشد. درون آرامگاه دو قبر به هم چسبیده وجود دارد،یكی از آنها متعلق به عبد الله و دیگری مربوط به عبیدالله است ،و احتمالا وجه تسمیه این بنا نیز به خاطر وجود همین دو مقبره است .در سالهای اخیر مسجدی در كنار این بنا ساخته شده است .در جنوبی آرامگاه درخت چنار كهنسال وجود دارد كه بیش از 400 سال از عمر آن می گذرد .بنای بقعه امامزادگان عبدالله و عبیدالله از بناهای ارزشمند شهر دماوند است كه با شماره 922 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده و در سالهای 76 الی 78 توسط میراث فرهنگی استان تهران مرمت گردیده است .این بنا دارای امكانات تفریحی و پذیرایی است

بقعه متبركه امامزاده عبد الله

بقعه این امامزاده در روستای آئینه ورزان (آئین ورزان )،در فاصله 17 كیلومتری شرق شهر دماوند و در 70 كیلومتری شرق تهران واقع شده است .آن حضرت كه از نوادگان امام صادق (ع) به شمار می رود به بمبزاده عبد الله شهرت دارد .این بقعه از قلوه سنگ و ملات گچ ساخته شده و پلان آن به صورت برج آرامگاهی هشت ضلعی و دارای گنبد رك(مخروطی)است. بنای این امامزاده مربوط به اواخر دوران مغول است ،ولی الحاقاتی از دوره های صفوی و قاجاریه در آن وجود دارد .از آثار دوره صفویه می توان به معجر چوبی منبت كاری شده  روی مرقد امامزاده اشاره كرد .بر روی ضریح چوبی ،تاریخ 730 هجری قمری نقش بسته است .در سمت شمال شرقی بقعه ،چشمه آب گوارایی است كه آب آن به سمت صحن خارجی آرامگاه به داخل حوضچه ای جریان دارد .در چند سال اخیر در اطراف امامزاده چندین حسینیه احداث شده كه در نتیجه بنای امامزاده را به صورت یك مجموعه كامل جلوه گر ساخته است .از دیگر موارد شاخص این امامزاده وجود درخت چنار كهنسالی است كه سن آن احتمالا به بیش از 500 سال می رسد .بنای بقعه امامزاده عبد الله (ع) دارای ارزش فرهنگی بسیاری است .به طوری كه در سال 1366 به ثبت رسیده است و این امامزاده با توجه به حسینیه های متعددی كه در اطراف آن ساخته شده ،دارای تسهیلات و امكانت مناسبی برای پذیرایی از زائرین محترم است