تبیان، دستیار زندگی

این استان از شمال به استان های تهران و قزوین، از غرب به استان همدان، از جنوب به استانهای لرستان و اصفهان واز شرق به استانهای تهران، قم و اصفهان محدود است.
این استان با مساحتی معادل ۲۹۵۳۰ كیلومتر مربع حدود ۸۲/۱ درصد از مساحت كل كشور را به خود اختصاص داده است

● روستای نیمور
بقایای ‌آتشکده ساسانی آتش‌کوه، بقایای یک پاپه بزرگ سنگی از بنایی ‌بزرگ به نام "میل میلویه" و حصار قلعه جمشیدی را نشان می‌دهد که روستای نیمور از کانون‌های تمدن باستانی ایران است. در این ناحیه سدی باستانی نیز از دوره ساسانی بر روی رود‌خانه اناربار (قمرود) و کانال آب بسیار قدیمی بر جای مانده است.

● ‌روستای خورهه
روسـتـای خورهه به خاطر وجود معبدی از دوره سلوکیان که ستون های آن هنوز هم پا برجاست شهرت ملی دارد. این ستون‌ها و بقایای معبد، جزء قدیمی ترین آثار تاریخی سرزمین ایران و تنها اثر باقی مانده از دوره سلوکیان می باشند.

● روستای ساروق
این روستا بیش از ۸۵۰ سال قدمت دارد و از چهار محله به نام های قلعه بالا، ساروق ،گرگان علیا و گرگان سفلی تشکیل شده است. امامزاده هفتاد ودو تن مربوط به سال ۵۸۷ هجری قمری در محله مرکزی و قدیمی آن واقع شده است. همچنین روستای ساروق به لحاظ صنایع دستی به ویژه از نظر قالیبافی معروفیت جهانی دارد.

● روستای دودهک
در این روستا دو اثرتاریخی جالب توجه به نام های پل شاه عباسی و کاروانسرای شاه عباسی بر جای مانده است.

● ناحیه سربند
ناحیه ییلاقی سربند به دلیل شرایط اقلیمی، یکی از پرآب ترین نواحی استان محسوب می‌شود. فاصله نزدیک این ناحیه با شهرستان اراک و استقرار واحدهای صنعتی بزرگ پتروشیمی و پالایشگاه همراه با پروژه های متعدد توسعه شهری اهمیت این ناحیه و استفاده معقول و بدون تخریب از جاذبه‌های طبیعی آن را به مسئله‌ای مبرم تبدیل کرده است. تراکم چشمه‌های پرآب و دائمی، پوشش گیاهی بسیار خوب و گستردگی با‌غ ها، شکارگاه ها و قلل مرتفع و بالاخره امکانات ورزش‌های ‌زمستانی ازجمله جاذبه های ارزشمند این منطقه است.

● سرآب عباس آباد
این سرآب در۲ ‌کیلومتری شرق شازند واقع شده است. فضای سرسبز و درختان اطراف آن منظره ‌بسیار دیدنی این سرآب را زیباترکرده است. سرسبزی محل و آبی که از زیرکوهسار روان می باشد، تفرجگاهی را به وجود آورده که هر ساله هزاران نفر را به سوی خود جلب می‌کند.

● تالاب عمارت
این تالاب علاوه بر زیبایی چشمگیر، از جهات مختلف نیز نقش حیاتی در منطقه ایفا می‌کند و یکی از منابع ارزشمند سیاحتی استان به شمار میآید. این تالاب ضمن تثبیت آب رودخانه "شرا" و آبیاری اراضی کشاورزی، از جنبه های زیست محیطی و تفرجگاهی نیز واجد اهمیت است. تالاب عمارت یکی از زیستگاه های مهم پرندگانی از قبیل اردک، غاز و حواصیل است که در حیات اکوسیستم جانوری وگیاهی منطقه، نقش مهمی به‌عهده دارد. پیرامون این تالاب با فضای کوهستانی و آب وهوای مناسب همواره مورد توجه گردشگران بوده است.

● زیارتگاه غار سی جن
غار سی جن در روستای واران جاسب واقع شده است. مردم محلی عقیده دارند که در این غار سی جوان غیب شده اند. مسجدی نیز در آن نزدیکی قرار دارد که به مسجد کمیل معروف است.

● ‌رودخانه قمرود
شاخه اصلی این رودخانه ازارتفاعات شیب شرقی در جنوب گلپایگان و غرب خوانسار (کوههای مورستان، میشه و قره داغ) سرچشمه می گیرد و پس از تلاقی با رودخانه خرقاب و خمین با نام لعل بار از جنوب محلات و غرب دلیجان به ‌سوی قم سراز‌یرمی شود و در ناحیه پل دلاک به قره چای می پیوندد و به مسیله می ریزد. منطقه‌ای که این رودخانه در آن واقع شده است به اندازه منطقه" سربند" و" شرا "سرسبز ‌نیست، اما این رودخانه نیزدر مسیر خود به ویژه در نزدیکی محلات امکانات تفرجگاهی قابل توجهی پدید آورده است. همجواری این رودخانه با جاذبه‌های طبیعی شهر زیبای محلات، پارک گلخانه‌های آن ازیک طرف، آب گرم معدنی محلات از طرف دیگر و همچنین آثارتاریخی سراق، تیمور و خورهه یک کانون سیاحتی مناسب ‌به وجود آورده است. احداث سد مخزن ۱۵خرداد در عباس آبـاد دلـیـجـان نـیـز امـکـانـات مـنـاسب را برای توسعه تفرجگاهی به ویژه در زمینه های اسکی روی آب، ماهیگیری و سایر ورزش‌های آبی فراهم آورده است. پیرامون دریاچه این سد شرایط مناسبی برای ایجاد کمپ های تفرجگاهی دارد.

● دریاچه سد ۱۵ خرداد
سد۱۵خرداد در۵ کیلومتری شهر دلیجان در یک منطقه اقلیمی خشک احداث گردیده و از یک منبع آب طبیعی به یک جاذبه جهانگردی تبدیل شده است. این سد علاوه بر تامین آب آشامیدنی قم و دلیجان، آب مـوردنـیـاز کشاورزان منطقه را نیز تامین می‌کند. از ویژگی‌های این سد، نزدیکی آن به چشمه آب گرم محلات است. ازچشمه آب گرم محلات نیز چشم انداز زیبای سد پدیدار است.