تبیان، دستیار زندگی

ماه رمضان همواره از پس از اسلام یکی از ماه‌های مورد توجه مسلمانان بوده است به ویژه ایرانیان با آداب خاصی از این ماه استقبال کرده و سپس آنرا تودیع می‌نمودند. این ماه بعلت ویژگیهایی که داشته ،مغضوب و محبوب بسیاری از شعرا قرار گرفته که هر یک برای خود دلیل داشته‌اند در دوره‌های مختلف ادبیات فارسی، همراه با تغییرات مذهبی که در مردم بوجود آمده، وضعیت شعر نیز با همان تغییرات عوض شده و این تغییرات بطور مستقیم در شعر تأثیر گذاشته است.

چنانکه می‌بینیم در عصرهای اولیه پس از اسلام پایبندی به دین و قواعد شرعی کمتر است و هرچه جلوتر می‌آییم به تفید بیشتری برمی‌خوریم به همین ترتیب نگاه شعرا به رمضان دچار تغییرات محسوسی است . تقریباً تمام شعرا در شعر خود از رمضان و تبعات آن گرچه در بیتی باشد یادی کرده‌اند.

شاعرانه ها را باید

کنار هم چید

به فصل تماشا

و غزل ها را

باید برداشت

از میان هرچه زیبایی است

غزال را از میان

جانداران

و نقاشی را

از میان بوم ها

و گل را

از روییدنی ها

و آب را از میان چشمه ها

و طاووس را از میان رنگ ها

و کبوتر را

از قبیله پرواز

و آینه را

بیرون باید کشید

از دل سنگ ها

و قلم را از شاخه درخت ها...

کنار هم باید گذاشت

همه غزل ها را

و باید سرود

با همه زیبایی ها

غزل زمان را

رمضان را

که پر از رمز است

و چشمه راز

و به هر لحظه

پرشکوفه می کند نگاهی را

و بهار می کند

باغ نگاه هر که در جست و جوی بهار است

باید سرود رمضان را

نه، باید سروده شد

در زلال رمضان

باید بست نشست

در بیت بیت غزل بی پایان رمضان

که بهشت زمان است

و بهار زمین...

غزل ها را

از هر گوشه زیبایی

فرا باید خواند

به میهمانی خدا باید رفت

بر سر سفره ای که

سحری راز می دهند

و افطاری رمز می گشایند

و بهار بهار می بخشند

آیه را

ترانه را

غزل را...

 غلامرضا بنی اسدی 

آن نوای ربَّنــا درعطر افطـاری چه شد؟

آن طنین آشنا با سیـــنه ها، آری چه شد؟ 

درهـــوای خاطرات ازعطش لبــــریزمان

رد پای روشن آن چشمه ی جاری چه شد

عطــر وبـوی آن غذاهای لطیف ساده مان

در میان سفـــره ی نقش قـلمکاری چه شد

نوبهــــاری بود وشبهــا تاسحـــربا همدلی

گل نشستن هایمان درفصل بیداری چه شد

سادگی بـود وهـــوای دلنشیــن عطـر چای

راسـتی لطف وصفای نان بازاری چه شد

سفـره هـا لبریز،اما خالی ازاحساس عشق

 بااذان، شوق شکفتن های افطاری چه شد؟ 

هاشمی زاده

السلام ای ماه پنهان پشت استهلال ما
 ما به دنبال تو می‌گردیم و تو دنبال ما

 ماه پیدا، ماه پنهان، ماه روشن، ماه محو
 رؤیت این ماه یعنی نامه اعمال ما

 خاصه این شب‌ها كه ابر و باد و باران با من است
 خاصه این شبها كه تعریفی ندارد حال ما

 كاش در تقدیر ما باشد همه شب‌های قدر
 كاش حوّل حالنایی‌تر شود اعمال ما

 ما به استقبال ماه از خویش تا بیرون زدیم
 ماه با پای خودش آمد به استقبال ما

 گوشه چشمی به ما بنمای ای ابروهلال
 تا همه خورشید گردد روزی امسال ما

ماه یزدان

در آمد بار دیگر ماه یزدان

 به فرّ و شوكت و فیض فراوان

صباح مكرمت گردید طالع

 منوّر شد جهان از طلعت آن

بهار توبه و آمرزش آمد

مه ایمان و عید حق پرستان

نسیم مغفرت هر سو وزان است

 سحاب مرحمت باشد خروشان

مه روزه است و هنگام عبادت

 خوشا حال نكوی روزه داران

در آ در مكتب «صوموا تصحوا»

 كه در آن می ‎ شود امراض درمان

هلا بر خود بنازید و ببالید

 كه ایزد را در این ماهید مهمان

الا ای معصیت كار گرفتار!

 كه از كردار خود هستی پشیمان

چرا بیگانه ‎ ای از درگه دوست؟

 چرا حال تو زار است و پریشان؟

بنه تاریكی جهل و ضلالت

 بیا در پرتو انوار قرآن

مپو زین پس ره شرّ و شقاوت

 بیا اندر طریق خیر و احسان

مشو نومید از عفو خداوند

 و گر هستی غریق بحر عصیان

بیا در مكتب «توبوا الی الله»

 ز قرآن آیه «لاتقنطوا» خوان

جهان را نور رحمت كرده روشن 

 منوّر شد ز اشراقش دل و جان

مبادا كفر این نعمت نمایید

 كه نعمت، سلب می ‎ گردد ز كفران

مبارك ماه و اوقات شریفی است

 به لهو و بیهده ضایع مگردان

غنیمت دان دعا و عرض حاجات

 نماز و روزه و نیكی به اخوان

به خود آ ای گنه كار نگون حال!

 رها كن رشته بیداد و طغیان

بیا با خالق خود آشنا شو

 مرو زین بیش، اندر راه شیطان

خدایا! از كرم بر من ببخشای

 به رویم باز كن ابواب عرفان

ز ما بر احمد(ص) و آلش تحیّات

 فروزان تا بود مهر درخشان

روزه دارم من و افطارم از آن لعل لب است

آری افطار رطب در رمضان مستحب است

روز ماه رمضان ،زلف میفشان که فقیه،

بخورد روزه خود را به گمانش که شب است

زیر لب وقت نوشتن همه کس نقطه نهند

این عجب نقطه خال تو به بالای لب است

یارب این نقطه ی لب را که به بالا بنهاد ؟

نقطه هرجا غلط افتاد، مکیدن ادب است

شحنه اندر عقبست و من از آن میترسم

که لب لعل تو آلوده به ماء العنب است

پسر مریم اگر نیست چه باک است ز مرگ،

که دمادم لب من بر لب «بنت العنب» است

منعم از عشق کند زاهد و آگه نبود

شهرت عشق من از ملک عجم تا عرب است

گفتمش ای بت من ،‌ بوسه بده جان بستان

گفت: رو کاین سخن تو نه ز شرط ادب است

عشق آنست که از روی حقیقت باشد

هر که را عشق مجازی است «حمال الحطب» است

گر «صبوحی» به وصال رخ جانان جان داد

سودن چهره به خاک سر کویش سبب است

از : شاطر عباس صبوحی